Problemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia Warszawa 15.12.2010r. prof.. dr hab.. Barbara Adamowicz-Klepalska Konsultant Krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej EPIDEMIOLOGIA Poczynając od 1997 roku stomatologiczne dane epidemiologiczne „Monitoringu stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej” pozyskiwane są corocznie dzięki zapisowi w celach operacyjnych • Narodowego Programu Zdrowia 1996 - 2005 Cel 18. Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci, młodzieży oraz kobiet ciężarnych. • Narodowego Programu Zdrowia 2007 – 2015 Cel 11. Intensyfikacja zapobiegania próchnicy u dzieci i młodzieży. 1 GŁÓWNY PUBLICZNY PROBLEM ZDROWOTNY TO NADAL CHOROBA PRÓCHNICOWA ZĘBÓW MLECZNYCH I STAŁYCH ZMORA POPULACJI WIEKU ROZWOJOWEGO 2 Choroba próchnicowa w uzębieniu mlecznym u dzieci w wieku żłobkowym w Gdańsku częstość 1 rok 2 lata 3 lata 23,08% 35,56% 53,23% 0,62 1,30 2,37 liczba zębów z próchnicą Badania własne 2008r. Monitoring ogólnopolski 2009r. śr. 57,2% MONITORING 2008r. ODSETEK DZIECI I MŁODZIEŻY Z CHOROBĄ PRÓCHNICOWĄ w odniesieniu do liczebności w badanych populacjach 6-letnie 15-letnie 18-letnie 1825 1839 2103 85,4% 94,0% 96,0% 3 MONITIRING 2008 Liczba zębów z chorobą próchnicową u dzieci w poszczególnych regionach Polski • • uzębienie mleczne dzieci 6-letnie najmniej woj. wielkopolskie 3,78 najwięcej woj. małopolskie 6,42 uzębienie stałe dzieci 15-letnie najmniej woj. lubuskie śr. 5,95 zęba 3,73 najwięcej woj. małopolskie • śr. 5,06 zęba uzębienie stałe młodzież 18-letnia 10,24 śr. 7,65 zęba najmniej woj. lubuskie 5,47 najwięcej woj. podlaskie 9,81 DZIŚ w Polsce w pierwszej dekadzie XXI wieku dziecko w wieku 6 lat ma średnio - 5 zębów mlecznych nieodwracalnie zniszczonych próchnicą czyli 25% uzębienia - tylko 0,16 zęba mlecznego leczonego zachowawczo 2008r. 4 DZIŚ z pięciu dzieci mających próchnicę, u czterech tylko jeden ząb mleczny poddano leczeniu, resztę zębów pozostawiając z nieleczonymi ubytkami próchnicowymi! 2008r. PODSUMOWANIE MONITORINGU W poszczególnych regionach Kraju zróżnicowanie ogromnych potrzeb stomatologicznych w populacji wieku rozwojowego niewątpliwie przytłacza swoim wymiarem ! 5 DOSTĘPNOŚĆ dla dzieci i młodzieży świadczeń stomatologicznych płatnych ze środków publicznych TO niestety tylko dla 28,2% populacji wieku rozwojowego WARTOŚĆ świadczeń stomatologicznych przedstawionych do rozliczenia Centrali NFZ w 2009 roku Ogółem wszystkie świadczenia we wszystkich zakresach świadczeń stomatologicznych Wszystkie udzielone dzieciom i młodzieży 1 849 403 000, 00 zł 3,35 % z 55 038 582 000, 00 zł tylko 21,0% Świadczenia ortodoncji 395 050 780, 00 zł 123 001 236, 00 zł Świadczenia profilaktyczne 46 349 872, 00 zł Badania lekarskie 26 047 739, 00 zł Świadczenia efektywne tylko 10,5 % 194 719 972, 00 zł stan na 15.10.2010r. 6 PRIORYTET Dzieci i młodzież – to stomatologiczna grupa szczególnej troski opartej na polityce zdrowotnej Kraju z priorytetową systemową interdyscyplinarną opieką stomatologiczną finansowaną ze środków publicznych do ukończenia 18. roku życia. STOMATOLOGIA DZIECIĘCA w 2009 roku została uznana za PRIORYTETOWĄ dziedzinę medycyny ale NIESTETY bez świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych przez NFZ 7 NALEŻY POSTAWIĆ PYTANIE Dlaczego tak jest pomimo obowiązujących aktów ustawodawczych i wykonawczych przypisujących i przyznających dzieciom oraz młodzieży do 18 roku życia • edukację i promocję zdrowia jamy ustnej • profilaktyczną opiekę zdrowotną • świadczenia gwarantowane z zakresu leczenia i rehabilitacji stomatologicznej finansowane ze środków publicznych… 2010r. A może zrealizować Stanowisko nr 61/04/IV Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 18 czerwca 2004 r. w sprawie finansowania świadczeń stomatologicznych w ramach powszechnego ubezpieczenia NFZ Krzysztof Makuch sekretarz Konstanty Radziwiłł prezes 8 Proponuje się następujące priorytety w leczeniu stomatologicznym 1. Zapobieganie programy profilaktyczne dla dzieci i młodzieży, w tym diagnostyka ryzyka z konsultacją lekarza dentysty, jako wkład w wychowanie i kształtowanie odpowiedzialności za własne zdrowie, z założeniem, że dzięki tym programom leczenie choroby próchnicowej zębów u dzieci będzie w przyszłości zbyteczne lub w dużym stopniu ograniczone, co spowoduje znaczne oszczędności w opiece stomatologicznej 2. Leczenie dzieci i młodzieży do ukończenia 18 roku życia c.d. Proponuje się następujące priorytety w leczeniu stomatologicznym 3. Leczenie kobiet w ciąży 4. Podstawowe świadczenia i w okresie połogu dla dorosłych – leczenie bólu, pomoc doraźna oraz leczenie protetyczne protezami akrylowymi z ograniczeniem wiekowym, np. powyżej 60 roku życia 5. Specjalistyczne leczenie schorzeń narządu żucia (układu stomatognatycznego), które są skutkiem nowotworów, urazów, wad wrodzonych i nabytych oraz ciężkiej choroby systemowej. 9 PROPOZYCJE działań do rozważania • zwiększyć w pełnym zakresie dostępność świadczeń stomatologicznych dla populacji wieku rozwojowego poprzez dokonanie zmian w systemie finansowania wraz z wprowadzeniem podstawowej i specjalistycznej stomatologicznej opieki profilaktycznej,leczniczej i rehabilitacyjnej dla dzieci i młodzieży PROPOZYCJE działań do rozważania • wprowadzić ujednoliconą dokumentację zdrowotną dziecka od urodzenia do 18. roku życia wraz z kartą dokumentacji stomatologicznej czyli tzw. internetowe konto zdrowotne 10 PROPOZYCJE działań do rozważania • objęcie dzieci i młodzieży do 18. roku życia obligatoryjnymi badaniami stomatologicznymi egzekwowanymi przez lekarzy pediatrów oraz lekarzy rodzinnych w bilansach zdrowia PROPOZYCJE działań do rozważania • wprowadzić do minimum programowego kształcenia pielęgniarek i położnych wykłady i/lub seminaria z zakresu problematyki stomatologicznej 11 Zdrowie jamy ustnej dzieci i młodzieży to przyszłościowa inwestycja w ogólne zdrowie dorosłego człowieka Dziękuję za zaproszenie i za uwagę prof. dr hab. Barbara Adamowicz-Klepalska 12