Kara dożywotniego pozbawienia wolności

- w 1951 r. – 1838
- w 1956 r. – 1197
- w 1960 r. – 541
- w 1965 r. – 724
- w 1969 r. - 774
Źródło: J. Korecki, Kara 25 lat, s. 55.
- w 1995 r. – brak
- w 1996 r. – 1
- w 1997 r. – 3
- w 2000 r. – 8
- w 2001 r. – 20
- w 2002 r. – 19
- w 2003 r. – 18
- w 2004 r. - 24
- w 2005 r. – 34
- w 2006 r. - 30
Źródło: A. Marek, Prawo karne, 2009, s. 365.
Była przewidziana w k.k. z 1932 r.
W kodeksie karnym z 1969 r. zrezygnowano
z tej kary.
Do k.k. wprowadzona ustawą z dnia 12
lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego,
Kodeksu karnego wykonawczego oraz o
podwyższeniu dolnych i górnych granic
grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.
Nr 95, poz. 475).








wszczęcie lub prowadzenie wojny napastniczej (art. 117 § 1 k.k.),
ludobójstwo (zabijanie lub powodowanie ciężkiego uszczerbku na
zdrowiu osób należących do określonej grupy wyznaniowej,
narodowościowej, etnicznej, narodowej w celu jej całkowitego lub
częściowego wyniszczenia) (art. 118 §1 k.k.),
zamach przeciwko ludności (art. 118a § 1 k.k.)
stosowanie środków masowej zagłady zakazanego przez prawo
międzynarodowe (art. 120 k.k.),
zabijanie jeńców wojennych, osób, które złożyły broń lub poddały
się, rannych, chorych, rozbitków, personelu medycznego, osób
duchownych, ludności cywilnej z obszaru okupowanego (art. 123 §
1 k.k.),
pozbawienie niepodległości państwa, oderwanie części jego
terytorium , zmiana przemocą konstytucyjnego ustroju RP (art. 127 §
1 k.k.),
zamach na życie Prezydenta(art. 134 k.k.),
zabójstwo(art. 148 § 1, 2, 3 k.k.)
Wobec sprawcy, który w czasie
popełnienia przestępstwa nie ukończył 18
lat, nie orzeka się kary dożywotniego
pozbawienia wolności (art. 54 §2 k.k.)
Jeżeli najsurowszą karą orzeczoną za jedno
ze zbiegających się przestępstw jest kara 25
lat pozbawienia wolności albo
dożywotniego pozbawienia wolności,
orzeka się tę karę jako karę łączną; w
wypadku zbiegu dwóch lub więcej kar 25
lat pozbawienia wolności sąd może orzec
jako karę łączną karę dożywotniego
pozbawienia wolności (art. 88 k.k.)
Kodeks karny przyjął jako minimum do
warunkowego zwolnienia odbycie 25 lat
kary (art. 78 § 3 k.k.). Okres próby wynosi
wówczas 10 lat (art. 80 § 3 k.k). W razie
odwołania warunkowego zwolnienia
ponowne warunkowe zwolnienie nie może
nastąpić przed odbyciem przynajmniej 5 lat
kary.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach
sąd wymierzając karę dożywotniego
pozbawienia wolności może wyznaczyć
surowsze ograniczenia do skorzystania przez
skazanego z warunkowego zwolnienia niż
wymienione w art. 78 k.k. (art. 77 § 2 k.k.).
- skazanego osadza się w zakładzie karnym typu
zamkniętego,
- może wykonywać prace tylko na terenie zakładu,
- przeniesienie do zakładu typu półotwartego może
nastąpić po odbyciu co najmniej 15 lat, a do typu
otwartego – co najmniej 20 lat kary,
- nie może uzyskać zezwolenia na udział w
konsultacjach i zdawanie egzaminów poza zakładem,
- po co najmniej 15 latach mogą zostać przyznane
dwie nagrody w postaci bądź zezwolenia na widzenie
bez dozoru, poza obrębem zakładu z osobą najbliższą
bądź zezwolenie na opuszczenie zakładu bez dozoru
na okres nie przekraczający 14 dni, wymaga to zgody
sędziego penitencjarnego.
Moratorium na wykonywanie wyroków śmierci
ogłosił rząd M. Rakowskiego. Po wyborach 4
czerwca 1989 r., w grudniu1989 r. sejm
kontraktowy przyjął ustawę o amnestii (Dz.U.
1989, nr 64, poz. 390). Na jej mocy wielu
skazanym na karę śmierci zamieniono wyroki
na kary 25 lat pozbawienia wolności.
Niezależnie od tego polskie sądy orzekły
jeszcze kary śmierci dziewięciu osobom. W 1995
r. do k.k. powróciła kara dożywotniego
pozbawienia wolności. Karę śmierci
ostatecznie zastąpiono dożywotniego
pozbawienia wolności w kodeksie z 1997 r.
Ustawa reguluje postępowanie wobec osób, które spełniają łącznie
następujące przesłanki:
1) odbywają prawomocnie orzeczoną karę pozbawienia
wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, wykonywaną
w systemie terapeutycznym,
2) w trakcie postępowania wykonawczego występowały u nich
zaburzenia psychiczne w postaci upośledzenia umysłowego,
zaburzenia osobowości lub zaburzenia preferencji
seksualnych,
3) stwierdzone u nich zaburzenia psychiczne mają taki charakter
lub takie nasilenie, że zachodzi co najmniej wysokie
prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z
użyciem przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu,
zdrowiu lub wolności seksualnej, zagrożonego karą
pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co
najmniej 10 lat
- zwanych dalej „osobami stwarzającymi zagrożenie”.
Wobec osoby stwarzającej zagrożenie
stosuje się:
1) nadzór prewencyjny albo
2) umieszczenie w Krajowym Ośrodku
Zapobiegania Zachowaniom
Dyssocjalnym
W celu ustalenia, czy osoba, której dotyczy
wniosek, wykazuje zaburzenia, o których
mowa w postaci upośledzenia umysłowego,
zaburzenia osobowości lub zaburzenia
preferencji seksualnych, sąd, w terminie 7 dni
od dnia otrzymania wniosku, powołuje:
1) dwóch biegłych lekarzy psychiatrów;
2) w sprawach osób z zaburzeniami osobowości
ponadto biegłego psychologa, a w
sprawach osób z zaburzeniami preferencji
seksualnych - ponadto biegłego lekarza
seksuologa lub certyfikowanego psychologa
seksuologa.
Sąd orzeka o zastosowaniu wobec osoby stwarzającej
zagrożenie nadzoru prewencyjnego, jeżeli charakter
stwierdzonych zaburzeń psychicznych lub ich nasilenie
wskazują, że zachodzi wysokie prawdopodobieństwo
popełnienia przez tę osobę czynu zabronionego z użyciem
przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu
lub wolności seksualnej, zagrożonego karą pozbawienia
wolności, której górna granica wynosi co najmniej 10 lat.
Sąd orzeka o umieszczeniu w Ośrodku osoby stwarzającej
zagrożenie, jeżeli charakter stwierdzonych zaburzeń
psychicznych lub ich nasilenie wskazują, że jest to
niezbędne ze względu na bardzo wysokie
prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z
użyciem przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu,
zdrowiu lub wolności seksualnej, zagrożonego karą
pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co
najmniej 10 lat.
Nadzór prewencyjny i umieszczenie w Ośrodku orzeka się
bez określenia terminu.