ISTOTA ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ

ISTOTA ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ

Zarządzanie to jedna z najbardziej prowokujących,

według terytoriów (piony: kraj, Europa Zach.,
Europa Wsch. i Azja)
pobudzających i ryzykownych działalności w realnym
według
segmentów
rynków
(piony:
zaopatrzeniowy, konsumencki,
świecie. Miejsca pracy dla ludzi, dobrobyt ich rodzin,
osobiste majątki i zdrowie społeczeństwa, bogactwo
państw i narodów - wszystko to zależy od umiejętności
STRUKTURY ORGANIZACYJNE
i poświęcenia menedżerów, którzy sami muszą dbać o
swoje powodzenie i nieustannie śledzić zmiany... .
John
Bank,
Zarządzanie przez jakość
Organizacje są tworami dzięki którym osiągane są
cele których nie mogą zrealizować pojedynczy ludzie
czy ich niezorganizowane grupy.
przechowywanie
wiedzy
organizacje
-
są
rezerwuarem służącym do przechowywania
technik i metod działania,

zaspokajanie potrzeb pracowników - są źródłem
zarobków,
dają
poczucie
przynależności,
bezpieczeństwa, prestiżu i samorealizacji.
komercyjne - nastawione na osiąganie zysku,

publiczne - realizujące odpłatnie funkcje ważne
dla społeczności,
non profit - realizują uzupełniające funkcje
społeczne.
Cechy doskonałych organizacji w/g Petersa i
Watermana:
skłonność
do
działania

kontakt z klientem

wewnętrzna
przedsiębiorczość
i
zaangażowanie
pracowników

kultywowanie wartości

rozwijanie
rozwiązać zaistniałą sytuację:
W
prosta
struktura
wybranych
organizowana jest w postaci projektów (budowa
Upatrz sobie z całego ludu mężów dzielnych i tych
budynku czy statku). Pewne specjalistyczne aspekty
ustanów nad nimi jako przełożonych nad tysiącem
projektów
albo nad setką, albo nad pięćdziesiątką, albo nad
kontrolowane
dziesiątką aby sądzili lud w każdym czasie. Tobie zaś
funkcjonalne.
przez
jakość,
marketing
wyspecjalizowane
)
są
komórki
zamknięte i słabo zintegrowane. Zamknięcie oznacza
zarządzania brzmią następująco: Ustanów zasady
wysoki poziom izolacji w stosunku do otoczenia. W
postępowania
rezultacie
i
znormalizowaną
praktykę,
własna
wygoda
często
przeważ
nad
przeprowadź szkolenie zawodowe i przygotuj opisy
interesem klienta. Słaba integracja jest rezultatem
zadań. Wyznacz osoby o uzdolnieniach kierowniczych
wewnętrznych pęknięć organizacyjnych biegnących
i ustanów hierarchię zarządzania. Deleguj władzę i
wzdłuż granic funkcji (silosy funkcjonalne). Pęknięcia
zadania oraz kieruj się zasada wyjątku, to znaczy
te są katalizowane przez funkcjonujące systemy
pozwól, by sprawy rutynowe załatwiane były na
informacyjno – decyzyjne zorientowane pionowo a nie
najniższych szczeblach, a sam rozstrzygaj jedynie
poziomo.
wielkie, wyjątkowe problemy.
Opracowano na podstawie: James A.F. Stoner,
Struktury organizacyjne nowej
Charles Wankel, Kierowanie.
gospodarczej muszą być otwarte (liczne relacje z
ery
społeczno
–
Struktura organizacyjna to układ określający sposób,
systemami zarządzania i wyznawanymi wartościami(
w jaki dzieli się działania organizacji, grupuje je i
globalne
koordynuje.
obejmuje
Dodatkowo żąda się by organizacje te potrafiły
podział pracy, departamentalizację, ustalanie hierarchii
efektywnie zarządzać wiedzą i uczyć się w trakcie
i koordynowanie.
swego funkcjonowania ( koncepcja organizacji uczącej
Projektowanie
organizacji
części, w wyniku czego poszczególne osoby ponoszą
rozproszone
korporacje
sieciowe
).
Wyznaczniki struktury organizacyjnej.

nie za całość zadania.
osadzić główkę.
zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.
organizacyjnej. Od lat 30-tych obowiązuje
powszechnie

narodów.
firmie
Opisany proces pracy pozwalał dziesięciu osobom
użycia zasobów.
wykonać w ciągu jednego dnia 48 000 szpilek. Bez
zachowania
podwładnych.
specjalizacji te same dziesięć osób było w stanie
Departamentalizacja – grupowanie podobnych i
 określanie wartości
 stanowienie celów
operacje całej organizacji, na kolejnych szczeblach
 określanie sposobów działania
znajdują się kierownicy niższych szczebli. Hierarchie
 określanie komórek organizacyjnych i
ich zależności
strukturami płaskimi.
 przekazywanie wartości i uzgadnianie
celów
 wyjaśnianie i współokreślanie zadań
 dostarczanie pozytywnych przykładów
 reagowanie na uwagi i wnioski
Kontrolowanie
 kontrola skuteczności
 pomiar wydajności i porównanie z
wartościami przyjętymi
 określanie działań korygujących
Zastosowanie
automatyzacje

na
komputerów
procesów
Ludzie.
Dobrze
wykształcona
posuniętą
autonomię
w realizacji
Dostępność usług. Usługi pomocnicze
energię itp. mogą być nabywane spoza
organizacji. Prowadzi to do zjawiska zwanego
outsourcingiem.
PLANOWANIE i JEGO FAZY
części organizacji, aby skutecznie osiągać jej cele.
Proces planowania polega na określaniu:
Poprawianie koordynacji hierarchicznych organizacji

celów do osiągnięcia,
wysmukłych można osiągać poprzez:

działań realizacyjnych,

odpowiedzialności komórek i ludzi
(outsourcing)

harmonogramów realizacyjnych,
podział organizacji na mniejsze autonomiczne

niezbędnych zasobów i umiejętności


spłaszczanie
struktur
i
podzlecanie
części,

aktywne zarządzanie procesami pracy
Rola planowania w zarządzaniu jednostką

budowanie otwartej kultury informacyjnej,
organizacyjną zależy od:

rozwój interaktywnych baz danych.

stopnia swobody decyzyjnej kierownictwa,

niestabilności otoczenia organizacji,

rozmiarów organizacji.
Typowe struktury organizacyjne:


u
takie jak transport, księgowość, zasilanie w
Koordynowanie – integracja działalności odrębnych
 usuwanie zasobów zbędnych
Przewodzenie:
strukturę
pośrednich szczebli zarządzania.
 budowanie systemów i procesów
 przydzielanie zasobów
na
zadań. Prowadzi to bezpośrednio do redukcji
wieloszczeblowe nazywamy strukturami wysmukłymi.
Hierarchię z niewielka ilością szczebli nazywamy
wpływ
pozwala
daleko
najwyższy rangą menedżer odpowiedzialny za
istotny
teorią X pozwala na delegowanie uprawnień i
Hierarchia – układ wielu szczebli w strukturze
organizacyjnej na którego szczycie znajduje się
 gromadzenie i rozwijanie zasobów,
ma
umotywowana kadra pracująca zgodnie z
logicznie powiązanych czynności w działy.
Organizowanie:
Technologia. Technologia stosowana w
informacyjnych.

 analizowanie sytuacji
D.
przetwarzania danych oraz ich przekazywanie.
wykonać 200 szpilek dziennie.
Fazy procesu zarządzania:
Planowanie:
Alfreda
organizacyjną. Dotyczy to też technologii
Kontrolowanie - porównywanie założonych celów z
realizacją i wyciąganie wniosków.
powiedzenie
Chandlera: struktura podąża za strategią.
bogactwa
Organizowanie - gromadzenie i przygotowywanie do
na
strategiczne
wpływają zasadniczo na kształt struktury
Planowanie - ustalanie celów i sposobów ich realizacji.
wpływanie
Zadania
posiadania czy wchodzenie na nowe obszary
Smith Badania nad naturą i przyczynami
organizacji oraz wykorzystania wszystkich innych
Strategia.
organizacji, takie jak utrzymywanie stanu
tnie, czwarty zaostrza, piąty szlifuje koniec aby

finanse,
działalność
Rady Jetro przetłumaczone na język współczesnego
przewodzenia i kontrolowania działalności członków

(
podstawowa
Tradycyjnym hierarchicznym strukturom wysmukłym
Zarządzanie to proces planowania, organizowania,

klientów
niech przedkładają każdą ważniejsza sprawę, a każdą
Jeden robotnik wyciąga drut , drugi go prostuje, trzeci

produkcją
po której mają chodzić, czyny które mają spełniać.
odpowiedzialność za ograniczony zbiór czynności, a
połączenie dyscypliny
-
się
Wdrażaj ich w przepisy i prawa oraz wskazuj im drogę,
i tolerancji
Przewodzenie
zajmujących
jednostkach
się).
organizacyjna

kontroli funkcjonalnej wyspecjalizowanych pionów.
na jego decyzję. Jetro, teść Mojżesza, poradził mu jak
Podział pracy – rozkładanie złożonego działania na
kompetencji

kontrolują fazy procesy podlegając jednocześnie
Mojżeszem od rana do wieczora stały tłumy czekające
otoczeniem) oraz silnie zintegrowane wewnętrznie
autonomia
jednostek

zajmujące się poszczególnymi grupami wyrobów
autorytetem. Doprowadziło to do tego, że przed
pozostałym po erze przemysłowej zarzuca się że są


funkcjonalnej ze strukturą wg grup wyrobów. Jednostki
rozsądzanie sporów, gdyż był jedynym uznanym
pomniejszą niech rozsądzą sami.
Organizacje mogą być:

podporządkowania polega na skrzyżowaniu struktury
Po wyjściu Izraelitów z Egiptu Mojżesz musiał przejąć
jednostkową lub okresowym świadczeniem usług dla
Dodatkowe funkcje organizacji to:

Struktura macierzowa zwaną strukturą podwójnego
funkcjonalne (piony: produkcji, marketingu
finansów)
Proces planowania powinien być traktowany przez
według grup wyrobów (piony: leki etyczne,
komórki organizacji jako integralna część procesu
OTC, środki higieniczne)
zarządzania. Formalne wyodrębnienie komórek i
stanowisk planistycznych prowadzi do biurokratyzacji
Umiejętności kierownicze.
zewnętrzne
tej działalności.

zewnętrznego wymaga się od organizacji by
planowanie miało elastyczny charakter. Elastyczność
można osiągnąć poprzez obniżenie formalizacji
procedur planistycznych oraz w drodze uspołecznienia
procesu planowania.
techniczne
zdolność
-
posługiwania
się
metodami i narzędziami danej dziedziny,

społeczne - umiejętność współpracy z ludźmi,

koncepcyjne -
umiejętność oceny sytuacji,
dobierania celów i koordynacji działań.

stanowienie misji i celów
Według Mintzberga role to zorganizowane zbiory

analiza sytuacji
zachowań. Wyróżnia on trzy grupy ról:

diagnoza sytuacji


strategia działań


programy działań
ceremonialne

procedury kontroli i korekty

interpersonalne:
reprezentacyjne - zewnętrzne funkcje
przewodzenie - zarządzanie swoim

Rodzaje planów.
łącznikowanie - kontakty poziome w
organizacji

Klasyfikacja według zakresu:

strategiczne - określają sposoby realizacji misji,


operacyjne - określają sposoby wcielania w
i przetwarzanie informacji,
życie planów strategicznych.

monitorowanie sytuacji - gromadzenie
upowszechnianie
-

jednorazowe - służą realizacji unikalnych celów,

trwale obowiązujące - służą realizacji celów
rzecznikowanie
-
stałych.

projekty - ograniczone w czasie zbiory działań o

programy - złożone zbiory działań określające

nagradzaniu - prawo do nagradzania,

karaniu - prawo do karania,

mocy prawa - legalne źródło władzy.
Źródła władzy nieformalnej opierają się na:
wiedzy - akceptacja wiedzy i uzyskiwanych
wyników

wzorcach odniesienia - podziw dla postawy i
działań wzorca (władza polityczna
liniową
posiadają
ci
kierownicy
którzy
odpowiadają bezpośrednia za realizowanie celów
regulowanie
-
Władzę sztabową posiadają te osoby które świadczą
podejmowanie
decyzji
bezpośrednio wobec kierowników liniowych usługi
wspomagające. Są to doradcy, asystenci. Władza
przydział zasobów - dysponowanie zasobami
sztabowa to w dużej mierze władza ekspercka.
organizacji i własnym czasem
etapy osiągania celu i podział na mniejsze

jednostki,
negocjowanie
-
poszukiwanie
kompromisowych rozwiązań
Władzę funkcjonalną posiadają ci kierownicy którzy
mają formalne prawo wpływania i kontrolowania
budżety - zestaw celów działań i zasobów do ich
kierowników liniowych w zakresie swoich funkcji. Są to
realizacji w danej jednostce czasu,

Źródła władzy formalnej opierają się na:
oddziałów.
likwidujących zakłócenia,
niepowtarzalnym charakterze,
formalna
przedsiębiorczość - podejmowanie decyzji
rozwojowych i doskonalących,
Plany jednorazowe to :
władza
organizacji: prezes, dyrektorzy zakładów, kierownicy
decyzyjne:

komercyjnej
właściciele - rada nadzorcza - kierownicy
Władzę
przekazywanie
informacji przełożonym i na zewnątrz,

organizacji
drabinę władzy: konstytucja - prawo własności -
przekazywanie
informacji i decyzji podwładnym,

do wywierania wpływu.

informacyjne:
Klasyfikacja według powtarzalności:
wpływu. Władza nieformalna to praktyczna zdolność
kierowników wywodzi się z konstytucji i tworzy całą
zespołem,

organy
Władza formalna to oficjalne prawo do wywierania
W
Według H. Mintzberga
Etapy procesu planowania:

finansujące,
klienci oraz opinia społeczna.
Według R. Katza:
Ze względu na rosnącą niestabilność otoczenia

organizacje
zewnętrzne regulujące funkcjonowanie organizacji,
zazwyczaj kierownicy do spraw produkcji, marketingu
biznes plany - zestawy celów i zasobów do
czy finansów.
realizacji w ciągu 3 - 5 lat.

plany strategiczne - zestawy wartości, celów i
Według J.S. Livingstona efektywny kierownik powinien
działań do realizacji w dłuższej perspektywie
posiadać
czasowej.
problemów.
umiejętność
wczesnego
Umiejętność
ta
wykrywania
jest
nazywana
wykrywaniem słabych sygnałów. Wzorowy kierownik
Plany trwale obowiązujące to:
powinien wyprzedzać problemy. Pozwala mu to

osiągnąć przewagę nad innymi.
wytyczne polityki - zawierają wskazówki

władzy. Delegowanie to przydzielanie poszczególnym
stanowiskom
władzy
odpowiedzialności
za
Władza formalna daje poczucie bezpieczeństwa i siły.
po źródła władzy nieformalnej: wiedzę i władzę
pracowników ( polityka firmy w zakresie
W chwili obecnej zdolność do wyprzedzającej reakcji
zapasów, polityki personalnej.
zaczyna
procedury - zbiór instrukcji określających
konkurencyjnej. Według Livingstona dobry kierownik
Delegowanie może prowadzić do powstania struktur
sposoby funkcjonowania ( procedury obsługi
powinien
wysmukłych z wieloma szczeblami zarządzania lub
klientów, reklamacji, rejestracji pacjentów)
opisującymi jego postawę. Powinien on posiadać :
płaskich z niewielką ich ilością. Obecnie dominuje
reguły - określają dopuszczalne i

tendencja do budowy struktur płaskich.
niedopuszczalne działania ( kwadrans
stanowić
główne
charakteryzować
źródło
się
odniesienia.
przewagi
trzema
cechami
potrzebę kierowania - czerpie on zadowolenie z
osiągania rezultatów poprzez pracę innych,
akademicki, z pracy wychodzimy godzinę po

swych podwładnych).
potrzebę przywództwa - wywiera wpływ na
zasadzie
osobistego
autorytetu,
posiadanej
KULTURA ORGANIZACYJNA
wiedzy i umiejętności,
Niechęć do planowania.

zdolność empatii - umiejętnie współgra z
My wygramy, a uprzemysłowiony Zachód przegra: na
emocjami swego zespołu.
wiele więcej was nie stać, ponieważ swoją klęskę
Występują dwa źródła niechęci do procesu
nosicie w sobie. Organizacje wasze są taylorowskie:
planowania:
Skuteczni kierownicy są:

konieczność formułowania celów - lęk przed

świadomi źródeł swej władzy,
niepowodzeniem, brak znajomości własnej

rozpoznają
różnice
ale gorsze jest to, że wasze głowy również. Jesteście
zachodzące
pomiędzy
różnymi typami władzy,
organizacji, brak znajomości otoczenia,

i
wykonywanie określonych działań.
Delegowanie te uczucia osłabia, zmusza do sięgania
postępowania standaryzujące zachowania

Szczeble zarządzania powstają w drodze delegowania

świadomie kształtują swoją osobowość,
zmianami przenosi się na plany w których

są w dużym stopniu autonomiczni w swych
poglądach,
KIEROWNIK I JEGO UMIEJĘTNOŚCI

budują wspierające ich alianse,

nie nadużywają władzy,

odpowiada
im
osiąganie
myślą i tych co przykręcają śrubki. Zarządzanie jest
dla
was
sztuką
odpowiedniego
przekazywania
pomysłów szefa w ręce robotników.
celów
poprzez
działania innych..
Im wyżej wdrapuje się małpa tym lepiej widać jej tyłek.
przedsiębiorstwa sprzyja podział na, z jednej strony,
kierowników i wykonawców oraz, z drugiej, na tych co
zmiany zawarte w planach - opór prze
zmiany te są zawarte.
całkowicie przekonani, że dobremu funkcjonowaniu
Co do nas, to jesteśmy już posttaylorowscy: my
wiemy,
że
przedsiębiorstwo
stało
się
tak
skomplikowane, tak trudne i tak niepewny jest jego byt
Analiza przykładu: Coldwell Banker Relocation
Services, Inc.
w
otoczeniu
coraz
bardziej
zagrażającym,
nieprzewidywalnym i konkurencyjnym, iż aby mieć
szansę na przełamanie tych zagrożeń, każdego dnia
Henry
Mintzberg
powinno ono mobilizować całą inteligencję wszystkich
Poziom realizacji celów organizacji zależy w dużym
WŁADZA W ORGANIZACJI
swoich pracowników.
stopniu od efektywności pracy jej kierowników. Według
Dla nas zarządzanie jest sztuką mobilizowania i
P. Druckera na efektywność kierownika składa się
Władza to możność wywierania wpływu na innych,
jego sprawność i skuteczność.
czyli możliwość doprowadzania do zmiany postaw lub
zaprzęgania całej inteligencji wszystkich pracowników
zachowań osób indywidualnych i grup.
w służby przyszłości przedsiębiorstwa. Uważamy, że
przedsiębiorstwa należy bronić przy pomocy ludzi i że
Sprawność to umiejętność właściwego działania to
odpłaci się ono stukrotnie.
znaczy umiejętność osiągania efektów współmiernych
do nakładów. Synonimem sprawności jest wydajność.
Niemal wszyscy potrafią znieść przeciwności losu,
jednak jeśli chcecie sprawdzić siłę charakteru
Skuteczność to umiejętność robienia właściwych
rzeczy. Skuteczność polega miedzy innymi
właściwym doborze priorytetów.
człowieka - dajcie mu władzę.
Konosuke Matsushita
na
Abraham Lincoln
Kultura organizacyjna to zbiór ważnych pojęć takich
Na
organizację
pracownicy
przez
wpływ
swe
wywierają
:
kierownicy,
jak normy, wartości, postawy i przekonania, wspólnych
organizacje,
właściciele,
dla członków organizacji.
Bardziej rozbudowana definicja określa kulturę jako:

artefakt – zjawisko silosów organizacyjnych,


uznawane
wewnętrzną,
Układ wspólnych, podstawowych założeń które grupa
przyswoiła sobie w trakcie rozwiązywania problemów
i
najważniejsza
jest
rekrutację
komunikacja pionowa,

podstawowe założenia – dla moich losów w
wewnętrzne,
przesunięcia
wewnętrznej
organizacji ważniejsze są dobre relacje z

szefem niż myślenie kategoriami interesu
zewnętrzną.
można go było uznać za zasadny, a zatem - którego
klienta.
się
otoczenia
–
integracji, dostatecznie dobrze funkcjonujący, by
dostosowania
do

wartości
należy nauczać nowych członków jako poprawnego
rekrutację
Rekrutacja wewnętrzna i zewnętrzna dotyczy
sposobu postrzegania, myślenia i odczuwania w
W
odniesieniu do tych problemów.
dominowała kultura zwana kulturą władzy. Liczyło się
W procesie rekrutacji zachodzi potrzeba oceny
przede wszystkim zdanie szefa, rola pracownika
zgłaszających się kandydatów. Dokonuje się jej
polegała na sprawnym wykonywaniu dokładnych
poprzez :
E. Schein
typowych
organizacjach
ery
przemysłowej
zazwyczaj kadry kierowniczej i stanowisk specjalistów.
poleceń.
Przyczyny zainteresowania kulturą organizacyjną:



poszukiwanie
źródeł
sukcesów
organizacji

testy,

rozmowy
W latach 80 – tych i 90 – tych w przekształcających się
kwalifikacyjne,
japońskich,
organizacjach ( głównie tych zorientowanych na

ośrodki oceny,
powrót do metod jakościowych w badaniach
wiedzę ) pojawiły się nowe elementy kultury zwanej

rekomendacje.
organizacji,
kulturą wyniku. Wiele firm usiłowało wykorzystać
intensywne
poszukiwanie
źródeł
przewagi
pojawiające się okazje i zrealizować wykładnicze
Rozwój zasobów ludzkich.
konkurencyjnej w warunkach globalizacji rynku i
tempo swego wzrostu.
zaostrzonej konkurencji.
mechanizmy motywacyjne: ścieżki kariery, opcje na
Rozwój zasobów ludzkich odbywa się poprzez
akcje, indywidualne budżety szkoleniowe.
szkolenia i doskonalenie.
organizacji do zmieniającego się otoczenia oraz
Kultura wyniku oprócz początkowo szybkiego wzrostu
Szkolenie – uczenie całych grup personelu i kadry
zapewnia wewnętrzną integrację bez konieczności
organizacji zaowocowała też efektami negatywnymi.
wykonywania pewnych czynności, zachowań, postaw i
uciekania się do mnożenia przepisów, które mają być
Do
szybkie
propagowanych wartości (np. zasady komunikacji z
zastąpione przez samokontrolę.
wypalanie
pracowników,
liczba
użyciem telefonu, trening w zakresie asertywności,
rozwodów,
rosnąca
Kultura
organizacyjna
ułatwia
dostosowanie
się
Przykłady antynomii kulturowych różnych organizacji:

Stworzono silne nowe
jej
mankamentów
zaliczyć
należy:
wzrastająca
stopniowo
fluktuacja.
Jako
bezterminowe umowy o pracę – kontrakty
można również traktować popularne ostatnio zjawisko
Doskonalenie – rozwijanie pojedynczych osób w
kreatywnej księgowości.
zakresie kwalifikacji i umiejętności niezbędnych na
terminowe

danym lub przyszłym stanowisku pracy.
traktowanie
reklamacji
nauczenia
się
–
jako
okazji
utrudnianie
do
realizacji
reklamacji

otwarte
zarządzanie konfliktem.
negatywne następstwo kultywowanej kultury wyniku
omawianie
trudnych
spraw
–
Kultura wyniku jako jeden z elementów składowych
gospodarki globalnej dość niefrasobliwie
traktowała
Szkolenia powinny być planowane w firmie w oparciu
problem zasobów. Obecnie środowiska wrażliwe
o przeprowadzoną analizę potrzeb szkoleniowych
ekologicznie zmieniają ten stan.
organizacji. Analizę taką wykonuje się na podstawie
funkcjonowanie obszarów tabu.
wywiadów z kadrą kierowniczą, wybranymi
Nowe zjawiska kultury organizacyjnej pojawiającej się
pracownikami oraz organizacjami współpracującymi
Kulturę przedsiębiorstwa tworzą:
w wielu firmach dobrze scharakteryzowała J. Godfrey:

(klienci , dostawcy).
wierzenia, wartości i normy,

pracuj, żyj, kochaj, ucz się – zamiast – pracuj,
Plany rozwoju poszczególnych osób powinny wynikać

mity i opowieści, bohaterowie,
pracuj, pracuj,
z przeprowadzanych rutynowo ocen pracowniczych.

rytuały zbiorowe,
dąż do sensu istnienia i pieniędzy – zamiast -
Oceny takie mogą być realizowane na podstawie:

tabu, strefy zakazane.


Przykłady antynomii w zakresie wierzeń, wartości i
norm:


wykorzystywanie cudzych rozwiązań < - >
tworzenie rozwiązań autonomicznych



przede wszystkim pieniądze,

buduj sieci wzajemnych kontaktów – zamiast -
przełożonych, podwładnych,
liczy się hierarchia władzy,
współpracowników, klientów,
bądź asertywny w kontaktach z klientem –

zamiast – liczy się głównie interes organizacji,
video z systemu ochrony, nagrane rozmowy
arkuszy ocen wypełnianych przez
dokumentacji roboczej firmy (filmy
dbaj o utrzymanie i odnowienie zasobów –
telefoniczne, komputerowe rejestry sprzedaży
ciągłe doskonalenie < - > niechętny stosunek
zamiast – wykorzystuj albo pozbądź się
itp.)
do nadgorliwości
zasobów,

rośnij w naturalny sposób zamiast – liczy się
(podziękowania klientów, prośby o
głównie wzrost,
skierowanie określonych pracowników, skargi i
utrzymywanie kontaktów wewnątrz grupy po

pracy < - > brak kontaktów
dbaj o pracę i rodzinę – zamiast – albo praca albo
Mity to odwoływanie się do historii przedsiębiorstwa i
dokumentów zewnętrznych
zażalenia).
rodzina.
jego sukcesów i klęsk. Tworzą i umacniają obraz
organizacji. Mity dotyczyć mogą sposobu pracy szefa,
Analiza przykładu: Czy tę fuzję można uratować?
Techniki szkolenia i rozwoju.
systemu awansów, zwolnień.
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
Rytuały zbiorowe:

doroczne promowanie wyników firmy,

comiesięczne party komórki w piątek,

uroczystości
nagradzania
Zarządzanie zasobami ludzkimi to:
najlepszych
sprzedawców czy innowatorów,

święto firmy czy firmowa olimpiada sportowa.

pracowników powinny być starannie dobierane w celu
maksymalizacji efektu końcowego.
...działania organizacji nastawione na
Najpopularniejsze techniki z tego zakresu to:
przyciąganie, rozwój i utrzymanie

efektywnie działającej siły roboczej.
mniejsze znaczenie są natomiast specjalnie
zarządzania organizacjami.
możliwe zagrożenia rodzące strach przed ich
wyposażone np. w zdublowane wyposażenie
analizą,
(systemy komputerowe w banku czy systemy
przyzwyczajenia i nawyki kierownictwa.
sterowania w samochodzie,
Przyciąganie zasobów
Trzy warstwy kultury organizacyjnej to:


szkolenia interaktywne z użyciem komputerów
wyposażonych w specjalne programy
ludzkich.
szkoleniowe,
ludzi, stosowane rozwiązania organizacyjne (
Planowanie zasobów ludzkich odbywa się na

demonstrowanie zachowań w oparciu o firm,
ubiór profesorów wielu uczelni składający się z
podstawie porównania zamierzeń strategicznych firmy,

studiowanie zalecanej literatury (pozycje
marynarki klubowej i szarych spodni )
obecnych zasobów (ich poziomu, struktury, kwalifikacji
uznawane wartości – to co jest uznawane w
i umiejętności) oraz przewidywanych ruchów
organizacji za ważne (wyraźne określanie
naturalnych.
zawodowej
członka
założenia
–
przyjmowane
założenia
prowadzące
uznawanych
nieświadomie
wartości
w
do
(akceptowany
środowisku
akademickim
hierarchicznych,
kultury
funkcjonalnie
planowane do wyeliminowania przez :

video,


symulacja procesów podejmowania decyzji w
oparciu o komputerowe modele symulacyjne,
wcześniejsze

emerytury,
odgrywanie ról z rejestrowaniem na taśmie
wykłady.
przesunięcia
wewnętrzne,
model kariery pionowej).
składowe
analiz przypadków opisujących przykładowe
sytuacje,
Różnice in plus (nadmierne zatrudnienie) mogą być
podstawowe
powszechnie
zwykłe czy tak zwane programowane)


społeczności
akademickiej),
Typowe

artefakty – rzucające się w oczy zachowania
pozycji

szkolenie na tak zwanych szkolnych
stanowiskach pracy na których wydajność ma
R.W. Griffin Podstawy
szczególnie przykre wpadki firmy,
szkolenie na stanowisku pracy przez
doświadczonego instruktora,

Tabu, strefy zakazane

Szkolenia i inne techniki zapewniające rozwój
organizacyjnej
zorientowanych

zwolnienia,
Utrzymywanie zasobów

prywatyzację
ludzkich.
pracowniczą części organizacji.
organizacji ery przemysłowej:
Różnice in minus mogą zostać uzupełnione poprzez:
Dla właściwego zarządzania zasobami ludzkimi w
Błędy, wpadki ,pomyłki to nieodłączne elementy

organizacji system wynagrodzeń ma równie ważne
działalności gospodarczej. Kultura organizacyjna firmy
w pełni do adresata,
znaczenie jak system ocen pracowniczych. Właściwe
która zdecydowana jest uczyć się na swych błędach

skonstruowany system wynagrodzeń umożliwia:
jest znacznie bardziej efektywna niż tej która traktuje
pracy,

przyciąganie nowych odpowiednich do potrzeb
błąd jako hańbiące zdarzenie warte jedynie , w

pracowników,
najlepszym wypadku, przemilczenia.
chwalonej osoby.

milcz przez chwilę by pochwała dotarła
zachęcaj rozmówcę do dalszej takiej
podkreśl ogólne zadowolenie z pracy
utrzymywanie w firmie wartościowych
pracowników,
Silni ludzie popełniają tyle samo okropnych błędów co
motywowanie pracowników do lepszej pracy.
ludzie słabi. Różnica polega jednak na tym, ze ludzie
Tak jak i krytyka pochwała powinna nastąpić szybko
silni przyznają się do błędów, śmieją się z nich i
po ocenianym zdarzeniu. Jeśli pochwała dotyczy
Konstruując system płać należy podjąć decyzje
czerpią naukę. I w ten sposób stają się jeszcze
jednostki wtedy nie powinna odbywać się publicznie.
dotyczące:
silniejsi.
Pochwała zespołu powinna być publiczna

Richard J. Needham

poziomu płac – określamy przeciętny poziom
Przywództwo
płać w stosunku do branży i firm okolicznych,

płaca wyższa pozwala na prowadzenie
Jeśli wymagamy od swych pracowników badawczo
Przywództwo
aktywnej polityki rekrutacyjnej,
rozwojowych stałej inwencji i kreatywności zaś od
zwolenników.
struktury płac – określamy poziom płac na
pracowników działów handlowych zaangażowania i
poszczególnych stanowiskach, przyjmowane
przebojowości to sama firma powinna ich wspierać w
Przywódcy
zróżnicowanie powinno odzwierciedlać
chwilach klęsk i niepowodzeń.
przywódcze:

obecne i przyszłościowe priorytety firmy,

zasad przeszeregowań – określają zasady
Przez wiele lat byłem w drodze, a teraz gdy zostałem
awansu finansowego na tym samym
kierownikiem,
stanowisku pracy.
bardzo samotnym bywa się w trasie. Kiedy jeździ się
postanowiłem
nie
zapominać,
jak
to
zdolność
realizują
dwie
zjednywania
zasadnicze
sobie
funkcje
zadaniowe - przyczyniają się do realizacji
zadań grupy,

podtrzymujące – zapewniają trwałość i rozwój
grupy.
od klienta do klienta i każdy mówi, że twoje towary są
W celu przeciwdziałania nadmiernej fluktuacji ( tak na
za drogie, a sama firma wygląda na podejrzaną , to
Sposób realizacji funkcji przywódczych zależy od:
stanowiskach kierowniczych jak i specjalistycznych
ostatnią rzeczą jakiej potrzebujesz , jest świadomość ,

czy robotniczych) wskazane jest wspólne planowanie
że twój szef też jest przeciw tobie. Musisz być pewien,
karier. Wspólne oznacza tu współpracę działu
że twoja firma jest po twojej stronie.
ujawnianie nieznanych, potencjalnych
sytuacji - charakterystyki sytuacji w jakiej
możliwości tkwiących w zatrudnionym
personelu,
podwładnych gdy sam popada w tarapaty może liczyć

na zrozumienie i wsparcie ze strony podwładnych.
zwiększanie zaangażowania
Twórcze uczenie się na błędach wymaga by w firmie
pracowników w realizowanej pracy oraz
nie było obszarów tabu wyłączonych spod oceny.
zwiększenie zainteresowania własnym
Tematy
rozwojem,

tabu
blokują
uniemożliwiają
zapobieganie odejściom
przepływ
krytyczną
informacji
ocenę
która
i
jest
nieodłącznym elementem procesu uczenia się.
wartościowych pracowników sfrustrowanych
Przewaga armii izraelskiej w wojnie 1956 roku nad
lepiej uzbrojoną i posiadającą lepsze pozycje armią
egipską przypisuje się wyższej kulturze organizacyjnej
tej
tym
specyficznemu
rozumieniu
Żołnierzy traktowano i uczono traktować innych w
wysoki poziom koordynacji a rywalizacja pomiędzy
Generalnie można stwierdzić, że planowanie karier
różnymi jednostkami została ograniczona do minimum.
zwiększa produktywność i innowacyjność firmy, obniża
Konstruktywna ocena zwana z angielska feedbackiem
koszty zarządzania zasobami ludzkimi.
stanowi silne wzmocnienie realizatorów w trakcie
wykonywania zadań. Ocena opóźniona lub niezbyt
metodycznie przeprowadzona już takiego efektu nie
spełnia. W praktyce rzadko który kierownik oficjalnie
MOTYWACJA I PRZYÓDZTWO
neguje
potrzebę
przeprowadzania
ocen.
Często
jednak wynajdywane są rozliczne usprawiedliwienia
Motywacja
dla ich niestosowania:

jeśli mówisz zbyt często podwładnym,
że dobrze pracują to zaczynają lekceważyć
Najpotężniejszą bronią na ziemi jest
pracę,
rozpalona dusza ludzka.

Ferdynand
jeśli
wytykasz
błędy
to
psujesz
atmosferę i powodujesz napięcia,
Foch, Marszałek Francji
Dwanaście zasad wydobywania z ludzi tego co w nich
Wszyscy pracowali
celów;
rolą
na rzecz osiągania wspólnych
naczelnego
dowództwa
było
zatem
przewodzenie a nie wydawanie rozkazów. (G.E.
Berkley, The Administrative Revolution)
Jednym z elementów jaki powinien zostać wzięty pod
uwagę w momencie planowania działań przywódczych
jest taki czynnik sytuacyjny jak poziom rozwoju grupy
będącej celem oddziaływania. Opisuje to ewolucyjny
model przywództwa Herseya i Blancharda.
W
miarę
rozwoju
zespołu
zmieniane
jest
oddziaływanie na niego:

nie mamy na ocenę czasu,

nie potrafimy tego robić profesjonalnie.

faza 1 - niedoświadczony zespół jest ściśle
instruowany
przez
przełożonego
jak
realizować zadania (nakazywanie)
najlepsze:
Na poprawny schemat konstruktywnej krytyki składają
Od ludzi, którymi kierujesz, oczekuj tego co

Zauważaj potrzeby drugiego człowieka.


Wysoko ustawiaj poprzeczkę doskonałości.

Stwórz środowisko, w którym niepowodzenie nie
inspirowanie),

opisz swoje odczucia jakie wzbudziło
końcowy,
zrób krótką przerwę by pracownik miał
czas
na
zastanowienie
się
nad
Jeśli ktoś zdąża tam gdzie ty - dołącz do niego.

Wykorzystuj wzorce, by zachęcać do sukcesu.
twoją
Typy przywództwa.

Okazuj uznanie i chwal osiągnięcia.

Stosuj mieszankę wzmocnienia pozytywnego i
pracownika
negatywnego.
postępowania,
opinię,


współzawodnictwa
Lew postawiony na czele baranów powoduje, że
przedstaw
jakiego
zachowania
oczekujesz,

wykorzystuj
w
sposób umiarkowany.
przywódca wspiera autonomicznie
pracujący zespół (coaching)
postaraj się by pracownik wyraził swą

barany dostają lwiego serca, natomiast baran na czele
lwów powoduje, że lwy baranieją .
doprowadź
do
wygłoszenia
zobowiązania
podkreśl
do
przez
zmiany
Napoleon
Takie postacie z praktyki zarządzania jak Lee Iacocca,
wartość
pracownika
Jack Walsh czy Bill Gates nazywane są obecnie
wymieniając obszary w których jest dobry i
przywódcami transformacyjnymi. Są oni w stanie
wyraź nadzieję na zmiany.
zmienić zasadniczo swą firmę czy branżę daleko
wychodząc poza dotychczasowe standardy.

Nagradzaj współpracę.

Pozwalaj by w grupie zdarzały się burze.

Utrzymuj
własną
faza 4 -
wypowiedzią,

techniczna strona realizowanych
(inspirowanie),


faza 3 -
zadań nie jest objęta troską przywódcy
oceniane zachowanie, jaki jest jego efekt
oznacza przegranej.
faza 2 - stosowana jest władza oparta na
instruowaniu i odniesieniu (nakazywanie i
opisz precyzyjnie zachowanie którego
dotyczy krytyka,


się poniższe czynności:
najlepsze.
Potrzebę
w
istniała pełna komunikacja wzajemna, występował
Konstruktywna ocena

armii,
przywództwa:
ludzki sposób, rola hierarchii była mocno ograniczona,
brakiem perspektyw w formie.

znajduje się grupa.
Przełożony który wspiera swych podwładnych w
momentach dla nich trudnych i sięga po pomoc do
i
oczekiwań członków grupy,

Procedura planowania kariery pozwala na:

umiejętności
grupy - poziomu zawodowego, nawyków i
Keegan,
kierownik działu sprzedaży
wiedzy,
-
doświadczeń przywódcy,

Tom
zasobów ludzkich i samego zainteresowanego.
przywódcy
Krytyka powinna zostać dokonana w zasadzie bez
motywację
na
świadków
oraz
bezzwłocznie
po
krytykowanym
zajściu.
podwładnym
do osiągania celów,
klasyfikuje te
potrzeby i pomaga podwładnym w zdobyciu wiary że
wysokim
Schemat pochwały z kolei obejmuje następujące
poziomie.
Przywódca transakcyjny ustala co jest potrzebne
są w stanie osiągnąć te cele.
punkty:
Alan
McGinnis, Sztuka motywacji
Twórcze wykorzystywanie niepowodzeń
Loy

opisz precyzyjnie zachowanie objęte
Przywódca transformacyjny (charyzmatyczny) dzięki
pochwałą,
swej wizji i energii inspiruje zwolenników oraz wywiera

określ jakie są twoje odczucia w
duży wpływ na swą organizację. Potrafi odradzać
związku z chwalonym zachowaniem, opisz
organizacje schyłkowe oraz tworzyć nowe oparte na
korzyści organizacji,
zmienionych zasadach.
zaangażowanie.
Demonstrowane
zaangażowanie
upadek
systemu
spowodowały
komunistycznego
Cechy skutecznych przywódców:
menedżera w realizację bieżących i przyszłych zadań
przyspieszenie

pozytywny stosunek do ludzi i ich rozwoju,
pobudza motywację podwładnych. Należy unikać
światowej.

przyznawanie się do błędów i brak skłonności
syndromu drogowskazu który nie kroczy po drodze
przestał być jednak handel a stały się inwestycje tak
finansowe jak również bezpośrednie.
do obarczania błędami innych,
którą wskazuje. Podwładni są zazwyczaj bardzo

zdolność do współpracy z różnymi typami ludzi,
wyczuleni na tego typu brak zgodności pomiędzy

wrażliwość i takt w kontaktach
warstwą słowną przekazów i warstwą faktograficzną.
procesu
Głównym
integracji
narzędziem
gospodarki
tego
procesu
Inwestycje finansowe realizowane w różnych krajach,
w
interpersonalnych,
oparciu
o
zintegrowany
system
instytucji

spokój i pewność siebie,
Budowanie własnego entuzjazmu i zaangażowania
finansowych stały się jednak przedmiotem krytyki.

stałość nastrojów,
menedżera jest utrudnione jeśli wykonywana praca lub
Brak związku pomiędzy transakcjami finansowymi a

integralność
jej środowisko są przez niego oceniane negatywnie. W
realnymi procesami gospodarczymi doprowadził, w
takiej sytuacji pozostaje albo zacząć przekształcać
latach 1998-1999 do kryzysu w licznych państwach
pracę i jej środowisko albo zmienić zatrudnienie.
regionu
Bierne trwanie na stanowisku na którym pracuje się w
opracowaniem
zasadzie na pół gwizdka jest czystą stratą tak czasu
rynku finansowego.
Cechy nieskutecznych przywódców:

niewrażliwość,

skłonność do ubliżania,

złośliwość,

dystans,

nieprzewidywalność zachowań.
rozwijały się w sposób niezagrożony. W latach 1997-

poczucie że jest się piątym kołem u wozu,
98

unikanie rozmów o pracy,
wyniósł 40%. Wzrost ten osiągnięty został głównie

niechętne wychodzenie rano do pracy,
dzięki inwestycjom zlokalizowanym w obszarze Triady.

oczekiwanie na okazję na wyjście poza firmę.
Wyniosły one 68% ogółu inwestycji. Największym
można
przyrównać
do
którzy
podzielają
można
doszukać
się
elementów skromności. Czuwa on by zbytnio się nie
afiszować
i
nie
demonstrować
siły
ŚWIATOWEJ
to
tendencja
w
organizacjach
regionalną czy narodową.
W roku 1998 z kwoty 664 mld USD ulokowanych poza
swego
granicami

działaj otwarcie, nie kryj swych intencji,

bądź spontaniczny i naturalny,

nic nie rób dla zewnętrznego efektu, kieruj się

swym wnętrzem i przekonaniami,
nagłaśniaj swe działania stosownie do potrzeb,
akcentuj zespół a nie siebie,

podwładnych.
Eisenhowera na wypadek niepowodzenia operacji
desantowej w Normandii w 1944 roku brzmiał:
Nasze lądowanie nie powiodło się i rozkazałem
wycofać oddziały. Moja decyzja przeprowadzenia
ataku w danym momencie i miejscu opierała się na
najlepszych
informacjach,
jakimi
dysponowałem.
Wojsko, siły powietrzne i marynarka wojenna wykonały
w
tak
zwanych
Wschodniej zainwestowano 17.5 mld USD.
W
obozy,

liberalizacja przepisów w zakresie handlu,
rozwój
technik
latach
1990-1999
inwestorzy
zagraniczni
zainwestowali w tym regionie ok. 100 mld USD z
czego 75% przypada na Polskę, Węgry, Czechy i
inwestycji i przepływu kapitału,

telekomunikacyjnych
i
szybkiego transportu.
Rozwój transportu kontenerowego skrócił czas postoju
statku handlowego w porcie z tygodnia do 36 godzin.
Tekst notatki dla prasy przygotowanej przez Dwighta
krajów
ustanie zimnej wojny dzielącej świat na wrogie
bierz pełną odpowiedzialność za wynik, nie
zwalaj odpowiedzialności za niepowodzenia na
własnych
inwestycjach bezpośrednich w Europie Środkowo-
U podstaw globalizacji legły następujące przesłanki:
sformułować w pięciu punktach:
Europa
środkowo
–
wschodnia a inwestycje
zagraniczne.
do
prowadzenia interesów na skalę światową a nie
oddziaływania. Zalecenia w tym zakresie można

bezpośrednich
Rynku.
GLOBALIZACJA GOSPODARKI
Globalizacja
przywódcy
inwestycji
jego
koncepcje i wartości.
wybitnym
światowych
Jest to wyraźny efekt procesu tworzenia Wspólnego
partnerstwa.
Zaakceptowany przywódca traktuje członków zespołu
wspólników
wzrost
odbiorcą tych inwestycji stała się Unia Europejska.
Relację jaka wiąże przywódcę z członkami jego
W
nad
światowego
Objawy omawianego wyżej niedostosowania to:
element równości i nie ma nic wspólnego z dominacją.
swoich
prace
monitorowania
W tym samym okresie inwestycje bezpośrednie
Dobrze rozumiane przywództwo zawiera w sobie
jak
trwają
Obecnie
zasad
jak i możliwości własnego rozwoju.
Przywództwo a równość.
zespołu
Pacyfiku.
Przeciętny koszt 3 – minutowej , transatlantyckiej
rozmowy telefonicznej zmalał w latach 1960 – 2000 z
45 dolarów do 1 –2 dolarów, a przy wykorzystaniu
technologii internetowej (Voice Over Internet) do kilku
Rosję. W Polsce wśród inwestycji zagranicznych 65%
przypada na kraje UE zaś 15% na USA.
W
latach
mijającej
dekady
kraje
Środkowo
-
Wschodniej Europy włączyły się także, jako aktywni
inwestorzy w światową gospodarkę globalną. Ich
własne inwestycje zagraniczne spowodowały, że
niektóre firmy można zaliczyć już do kategorii firm
wielonarodowych. Zadziwiające jest to, że dotyczy to
głównie małych państw z tego regionu takich jak:
Łotwa, Słowenia czy Chorwacja.
centów.
Krzysztof
Obłój, Tworzywo
skutecznych strategii.
Wyjaśnienie tego fenomenu kryje się w szczupłości
rynków macierzystych. Zmusza to dynamiczne firmy z
swoje zadania dzielnie i z poświęceniem. Jeżeli
tych
Efekty upowszechnienia Internetu:
państw
do
rozbudowy
ich
oddziałów
niepowodzenie wyniknęło z jakiegokolwiek błędu lub

Zmniejszenie znaczenia fizycznej odległości.
zagranicznych. Dla przykładu przytoczyć można kraje
uchybienia,

Wzrost siły i wymagań odbiorców.
bałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia) specjalizujące się w

Krystalizowanie
to
wyłącznie
ja
jestem
za
to
odpowiedzialny.
Automotywacja przywódcy

Motywacja wewnętrzna ma szczególne znaczenie w
przypadku
przywódców.
oczekiwać
od
Nie
można
się
łańcuchów
tworzenia
obsłudze logistycznej handlu na linii Unia Europejska -
wartości.
Rosja. Ich firmy spedycyjno-transportowe reprezentują
Wzrost poziomu konkurencji.
znaczny potencjał nawet jak na warunki europejskie.
Pełne
wykorzystanie
w
transformacji
życia
bowiem
gospodarczego i społecznego wymaga w zasadzie
podwładnych, że będą posiadali
Cechy gospodarki globalnej:

Dominacja gospodarek państw należących do
dostępu do łączy szerokopasmowych pozwalających
wewnętrzne źródło duchowego napędu w sytuacji gdy
tak zwanej triady składającej się z trzech grup
na
ich przełożony jest go pozbawiony.
państw:
poprzez standardowy modem. Wykorzystanie takich

USA, Kanada Meksyk,
łączy

Unia Europejska

Azja Płd-Wsch. Australia
Pierwsza i najważniejsza zasada motywowania głosi,
transmisję nie mniej niż pięć razy szybszą niż
umożliwia
telepracę,
telekonferencje
oraz
wygodne przesyłanie dźwięku i obrazu.
że nigdy nikogo nie uda ci się zainspirować, jeżeli

tobie samemu brakuje inspiracji. Motywować innych
może
tylko
przywódca
posiadający
wewnętrzną
Rozerwanie powiązań pomiędzy przepływami
materialnymi, finansowymi i informacyjnymi.
Przemiany światowego rynku w latach 1960 –1990.
Zmiana definicji granic branż.
motywację. Przykład ma ogromna siłę przekonywania.
John Adair Anatomia
Biznesu. Motywacja
Dominacja
W latach 1960-1990 poziom wymiany
technik
informacyjnych
i
Internetu.
międzynarodowej wzrósł o 2000 %. Wraz ze wzrostem
handlu światowego uległa osłabieniu dominująca
Praca
przywódcy
to
ciągłe
zmienianie
otoczenia. Taka postawa daje
swego
pozycja USA, która pojawiła się po II wojnie światowej.
Proces osłabienia pozycji USA w światowej
doświadczony, zaczynasz rozumieć problemy innych.
gospodarce dobrze ilustruje ilość firm amerykańskich
Łatwiej ci uzyskać wyważoną ocenę postępowania
zaliczonych do światowej setki:
innych. Poza tym rozwijając się sam, dostarczasz
cennego przykładu, stajesz się wzorcem godnym

1960 - 70 z USA

1970 - 66 - II -

1985 - 45 - II -

1991 - 30 - II -
naśladowania.
Własna
wysoka
motywacja
pozwala
na
demonstrowanie zaraźliwego entuzjazmu. Entuzjazm
osoby którą się ceni łatwy jest do przeniesienia na
im
wyższe
są
kompetencje
Nasilenie się konkurencji pomiędzy globalnymi firmami
wpłynęło na ożywienie życia gospodarczego w krajach
o rozwiniętej gospodarce. Przenoszenie produkcji do
krajów
tańszych
doprowadziło
do
gwałtownego
rozwoju gospodarczego państw dotychczas mających
peryferyjne znaczenie. Dotyczy to szczególnie regionu
Pacyfiku i Ameryki Południowej. W latach 90 –tych
odsetek ludzi żyjących w skrajnej biedzie
na tych
terenach spadł z 27.6% do 15,3%.
innych. Proces transferu entuzjazmu jest tym bardziej
skuteczny
Skutki globalizacji.
dwie korzyści. Po
pierwsze pracując nad sobą stajesz się bardziej
Globalizacja wiążąca się z szybkim przepływem
osoby
informacji
pozytywnie
promieniującej entuzjazmem.
Przemiany światowego rynku w latach 90 –tych.
Kolejnym elementem własnych motywacji przywódcy
W latach 90-tych takie zjawiska jak: szybki rozwój
rozwiniętych
który powinien być rozwijany i demonstrowany to
krajów regionu Pacyfiku i Ameryki Łacińskiej oraz
obywatelskiego.
wpłynęła
demokratyzację
społeczeństw w krajach rozwijających się. W krajach
umocnił
się
model
społeczeństwa
widoczne
przetrwania niż fuzje. Przy tworzeniu joint ventures
szczególnie w tak zwanych nowych branżach i
problemem są uzgodnienia szczegółowe co do
zakresie przedsięwzięć rozwojowych.
kierunków rozwoju, taktyk inwestowania czy sposobów
Koncentracja aktywności – wiele organizacji
planowania
globalnych koncentruje się na procesach
przeprowadzone
wzrostu
Jednocześnie
całe
regiony
świata
zaczęły
się
pogrążać w coraz większej biedzie i tracić dystans do
czołówki. Dotyczy to całej Afryki, Ameryki Środkowej

czy niektórych krajów Środkowego Wschodu.
organicznego.
Jest
to
i
ewidencjonowania.
badania
Jak
pokazują
zagrożenie
rozpadem
badawczo rozwojowych, montażu i organizacji
pojawia się zazwyczaj po kilku latach funkcjonowania.
W krajach korzystających z dobrodziejstw globalizacji
sieci handlowej. Duże obszary produkcji są
Dotyczy to szczególnie joint ventures powoływanych
istotnie
realizowane na zasadzie outsourcingu.
do życia w krajach rozwijających się. Po kilku latach
wzrósł
przeciętny
poziom
zamożności
społeczeństwa. Jednocześnie widać coraz wyraźniej

Budowanie
światowych
marek
–
Firmy
rosnącą nierównomierność rozkładu dochodów. W
produkujące i sprzedające produkty masowe
USA górne 2.7 mln obywateli zarabia tyle samo co
perfekcyjnie
dolne
marek takich jak: Nike, Shell czy McDonald’s
100 mln. Przeciętny szef amerykańskiej
wykorzystują
siłę
globalnych
korporacji zarabia około 400 razy więcej niż jego
konkurencji
jest
rosnąca
niepewność
powołania
wspólnej
firmy.
Partner
miejscowy
opanował już nowe technologie i organizacyjne knowhow.
Partner
zagraniczny
z
kolei
nauczył
się
miejscowego rynku i ma już własne lokalne kontakty.
szeregowy podwładny Innym negatywnym skutkiem
globalnej
ustają często przyczyny które legły u podstaw
Dobrą ilustracją tej tezy jest los przedsięwzięć
Poziomy
ponadnarodowej
działalności
organizacji
motoryzacyjnych Sobiesława Zasady budowanych
gospodarczych:
początkowo w oparciu o Mercedesa. Pozbawiony

międzynarodowy - nabywa zasoby i sprzedaje
wsparcia swego niemieckiego partnera S. Zasada
Nowym zjawiskiem globalnej gospodarki stały się
swe wyroby i usługi w dużej części na terenie
sprzedał swe fabryki.
łatwo rozprzestrzeniające się po świecie kryzysy
innych krajów (Wal-Mart, Nokia)
zatrudnienia przejawiająca się w pracy okresowej.
finansowe. Ostatnie takie zjawisko pojawiło się w Azji

Płd – Wschodniej w 1997 roku.

Innym negatywem postępującego procesu globalizacji
jest wyraźna standaryzacja kultury.
wielonarodowy - prowadzi operacje głównie na
Alianse strategiczne. Funkcjonowanie aliansów nie
rynku międzynarodowym (General Motors),
powoduje większych zmian organizacyjnych,
globalny - nie jest związana z żadnym krajem
znikają firmy (jak to ma często miejsce przy
(Nestlé)
przejęciach), nie powstają też nowe (jak to ma miejsce
Ludzie na
ogromnych obszarach globu zaczęli się ubierać w
nie
w przypadku joint ventures). Alianse wtedy przynoszą
Dwa wyzwania globalizacji.
korzyści gdy partnerzy wzajemnie się uzupełniają,
dżinsy, odżywiać w restauracjach Mcdonalds’a i
obniżają
bowiem
koszty
funkcjonowania
i
chodzić do kina na amerykańskie filmy. Kulturę
Firmy funkcjonujące na globalnym rynku muszą
przyspieszają rozwój. Alianse dotyczyć mogą: badań
masową
pokonać dwie bariery: zewnętrzną i wewnętrzną.
rozwojowych
zaczęły
w
coraz
większym
stopniu
kształtować dyrektorzy kreatywni działów i agencji
Barierę zewnętrzną tworzą:
marketingowych a nie narodowi i lokalni twórcy.
Marketing zastąpił nam gust.
wspólnej
produkcji
Laboratories) i innych obszarów.

znajomość światowego rynku,

umiejętność pracy w warunkach różnic
Dyskusja: Czy globalizacja to jest samo zło.
kulturowych i organizacyjnych,
Podstawa: Tekst: Encyklika Caritas In Veritate o
kompetencje logistyczne i w zakresie zarządzania
globalizacji.
Naomi Klein, kanadyjska dziennikarka, autorka biblii

antyglobalistów wydanej pod tytułem „No Logo”.
(farmaceutyki),
(Mazda 121 i Ford Fiesta), logistyki (3M i Abbott
rozproszoną terytorialnie organizacją.
W ciągu ostatnich kilku lat żywiołowo rozwijający się ruch
ŚRODOWISKO ORGANIZACJI
Barierę wewnętrzną tworzą:
anty- (alter-) globalistów zaczął w coraz większym stopniu

wpływać na regulacje WTO, MFW i Banku Światowego
zdolność do dotrzymywania światowego poziomu
Organizacja w czasie swojego funkcjonowania pobiera
kosztów i jakości,
zasoby ze swego otoczenia i oddaje mu swoje wyniki.
kształtujące globalną rzeczywistość. Widać to wyraźnie

choćby po przebiegu spotkania WTO w Cancun w Meksyku.
poziom innowacyjności pozwalający konkurować
Do końca lat sześćdziesiątych środowisko w którym
ofertą z całym światem,
funkcjonowały organizacje było relatywnie stabilne i
słabo zorganizowane. W procesie zarządzania

zdolność do stałego regenerowania organizacji
poświęcano mu niewiele uwagi.
stosownie do zmieniającego się otoczenia.
Gdzieś pomiędzy Seattle a Cancun, Genuą i Waszyngtonem,
Obydwie bariery stawiają przed firmami aspirującymi
Dubajem i Docha, w zaciszu gabinetów, wśród wieców i
do globalnego rynku wymaganie w zakresie
transparentów demonstracji tworzy się nowy porządek
zarządzania na światowym poziomie. Sposobem na
przełamanie obydwu barier jest wyznawana przez
gospodarczy i społeczny. Właśnie ten nowy porządek
GW 13-14.09.2003

przejęcia
W latach siedemdziesiątych i na początku

fuzje
osiemdziesiątych powszechnie studiowano prace dwu

alianse
futurystów: Alvina Tofflera ( Szok przyszłości - 1970,

joint venture

franchising

rozwój organiczny
Trzecia fala - 1980) oraz Johna Naisbitta (Megatrendy
- 1980)
Według Alvina Tofflera cywilizacja zachodnia
Strategiczne przesłanki przejęć / fuzji / aliansów / j.v.:
Cechy firmy globalnej:
Rozproszenie operacji – różne fazy procesu
gospodarczego prowadzone są w różnych

dysponowane technologie
krajach
kontynentach.

zasoby ludzkie
surowców,

atrakcyjny rynek
produkcja części i montaż oraz sprzedaż

znana marka
realizowane
oddalonych

system dystrybucji
miejscach. Decyzje lokalizacyjne wynikają

rzadkie surowce
na
różnych
Projektowanie,
przetwórstwo
są
w
różnych
głównie z przesłanek ekonomicznych.

i jej otoczenie.
Strategie ekspansji firm globalnych:
Maciej Kuźmicz, Globalizacja z ludzką twarzą,

poziom zorganizowania gospodarki i społeczeństwa
zmian oraz relacjom zachodzącym na linii organizacje
.
transnarodowe i organizacje międzynarodowe.
środowiska społeczno-gospodarczego. Rosnący
poświęcenia większej uwagi trendom obserwowanych
lokalnie.
kilkanaście lat nieuchronnie zmieni korporacje
zauważyć istotne przyspieszenie dynamiki zmian
zmusił praktyków i teoretyków zarządzania do
wiele firm globalnych zasada: myśl globalnie działaj
wzbogacony o opinie organizacji pozarządowych za
Poczynając od lat siedemdziesiątych dało się

przechodzi od społeczeństwa przemysłowego do
postindustrialnego. Nadchodzące zmiany nazwane
zostały przez tego autora trzecią falą. Cechy
charakterystyczne nowego rodzącego się
społeczeństwa według Tofflera to:

wyrobów i usług indywidualnych,

efektywne systemy zarządzania
(praca w domu, zakupy za pośrednictwem
Efektywność przejęć / fuzji / aliansów / jv.
także dzięki technikom telekomunikacyjnym i
informatycznym
firmy
globalne
aktywnie
na nowe rynki lub umacniania się na obecnych.
...firmy wielonarodowe dysponują przynajmniej
Powinna być stosowana w zasadzie w ostateczności
jedną przewagą nad swymi
gdy zostaną wyczerpane inne możliwości. Staje się
rywalami:
łatwo
mogą
przeplatać
i
jedyną
drogą
ekspansji
dostosowywać pomysły z całego świata.
zglobalizowanych
Rzeczywiście, najlepsze firmy wielonarodowe
samochody osobowe.
zmieniają
się
w
brokerów
takich
na
jak:
rynkach
 wzrost znaczenia jakości życia, ochrona natury,
 traktowanie wiedzy jako głównego czynnika
rozwoju,
wysoce
farmaceutyki
czy
 rozwój nowych przemysłów opartych na informacji,
elektronice i genetyce,
wiedzy,

pojawienie się rynku globalnego i regionalnych
wykwalifikowani w zieraniu ludzi , którzy
Badania dowodzą niskiej skuteczności tej drogi
razem by się nie spotkali: na przykład wlóskich
ekspansji. Według M. Portera z 2000 nabytków
z jednoczesnym upadkiem rynków
projektantow z japońskimi komputerowcami
dokonanych w latach 1950-1980 przez 33 duże firmy,
narodowych..
lub
do roku 1986 wycofano się z ponad połowy zakupów.
tajwańskich
reklamodawców
z
niemieckimi chemikami.
J. Micklethwait, A. Wooldridge, Czas przyszły
doskonały, Zysk i S-ka

komputera),
Przejęcia i fuzje. Jest to najdroższa forma wchodzenia
zarządzają posiadaną wiedzą.
mniejszymi
zmiana charakteru pracy w wielu zawodach
dzięki rozwojowi telekomunikacji i informatyki
Przepływ wiedzy – poprzez przesuwanie
pracowników pomiędzy oddziałami firmy a
odejście od masowej produkcji w kierunku
Według firmy konsultingowej Mc Kinsey, wśród
badanych transakcji przejęcia, tylko w 23% okazało się
ekonomicznie uzasadnionymi.
Aktywne kształtowanie portfela interesów – w
Za historyczną datą w pojawienia się nowego
społeczeństwa można uznać rok 1956, w którym
liczba tzw. białych kołnierzyków w USA przekroczyła
liczbę robotników.
drodze fuzji, przejęć i aliansów firmy globalne
Joint ventures. Organizacje powoływane przez kilku
John Naisbitt sformułował 10 trendów, które będą
przyspieszają swój rozwój wynikający ze
partnerów dają szybsze efekty i mają większą szansę
kształtowały przyszłość:

usunąć, a tam gdzie jest to niemożliwe ,
punkt ciężkości przesuwa się na informację,
naukę i kreatywność, podnosi to znaczenie
Na środowisko makro składają się cztery jego
ograniczyć do minimum emisje i odpady
każdego stanowiska pracy,
elementy:
obciążające środowisko i dbać o zachowanie

zasobów naturalnych. Należy tu uwzględniać
środowisko polityczne - tworzą organizacje
 pracodawcy będą konkurowali o najlepszych



funkcjonowanie, udział państwa w sojuszach
wojskowych i organizacjach międzynarodowych,

uniknąć emisji materiałów i energii
środowisko ekonomiczne - tworzą go takie
spowodowanych wypadkami i katastrofami
spłaszczenie struktur i ograniczenie
inwestowania i konsumowania, infrastruktura
kierownictwa średniego szczebla,
gospodarcza, poziom i struktura płac, polityka
kontrolowania zgodności z polityką ekologiczną;
ekonomiczna władz państwowych i
jeżeli procedury te wymagają pomiarów i badań,
przedsiębiorczość pracowników będzie istotną
samorządowych, kursy walut, bilans handlowy i
dokonuje się zapisów i dba o aktualizację
siłą rozwojową przedsiębiorstw,
płatniczy kraju,
przewidywania,

środowisko społeczne - wyznaczane przez

technicznymi.
6.
wyników.
7.
dostosowania się do jej potrzeb,
wzrośnie troska o zdrowie, także ze strony
wypadek niestosowania się przedsiębiorstwa do
zasad polityki ekologicznej lub celów ochrony
środowisko technologiczne - tworzy dostępna i
środowiska.
8.

aby tak dalece - jak jest to możliwe - ograniczyć
oddziaływanie ewentualnych skutków
wypadków i katastrof technicznych.
zanieczyszczenie - negatywne oddziaływanie
na środowisko naturalne procesów produkcyjnych
wydajną kadrą,
i procesów eksploatacji oraz utylizacji wyrobów i
9.

działalności przedsiębiorstwa przekazywane są
skutkuje ociepleniem, zmianami prądów morskich
liberalizm, otwartość na problemy społeczne.
oraz powstawaniem dziury ozonowej,

wyczerpywanie się zasobów - nadmierna
eksploatacja wykorzystywanych zasobów grozi ich
Trendy opisane przez Tofflera i Naisbitta rzeczywiście
szybkim wyczerpaniem ( ropa naftowa, wody
istotnie wpływają na działalność gospodarczą.
głębinowe, drewno),
Obserwujemy bowiem:
Przedstawione problemy ekologiczne naszej

zanikanie niezależności gospodarczej państw
cywilizacji tworzą coraz silniejszą presję na
z jednoczesną globalizacją działań i
organizacje by te stawały się organizacjami czystymi.
powstaniem jednolitego rynku,
Organizacja czysta unika nadmiernego zużycia
aktywizację małych i średnich przedsiębiorstw,

istotną zmianę stylów życia , skracanie wieku
wytwarza nieuciążliwe w eksploatacji i utylizacji
emerytalnego, starzenie się społeczeństw,
wyroby oraz ich opakowania.
przez organizacje gospodarcze realizowana jest
zapewnienie im udziału w zarządzaniu firmą,
między innymi poprzez rynek. Badania
przeprowadzone w USA w roku 1991 ujawniły istnienie
atrakcyjnych warunków pracy (zmienny czas


gorący zwolennicy ruchu zielonych (22%),
grupa posiada dochody wyższe od
szybkich karier,
przeciętnych, bojkotuje firmy i wyroby
nieekologiczne, skłonna jest zapłacić więcej za
wydłużenie horyzontu czasowego przy
zwiększenie tempa reagowania na potrzeby
produkty traktowane jako ekologiczne,

sympatycy ruchu zielonych (20%), grupa
podobna do poprzedniej pod względem
rynku.
dochodów ale o mniejszej skłonności do
płacenia wyższych cen za produkty
ekologiczne,
Otoczenie charakteryzowane jest w teorii zarządzania

za pomocą czterech kategorii:


dochodach, popierająca werbalnie ekologizm,
często nie przejawiająca preferencji w
brakiem ścisłych powiązań między jego
stosunku towarów ekologicznych,

spokojne - zwarte; cechuje się statycznością
silnych powiązań ograniczających swobodę

neutralni (28%), grupa o przeciętnych
spokojne - luźno współzależne; cechuje się
elementami i statycznością,
wygodni (11%), grupa niskich dochodach,
sporadycznie kupująca produkty ekologiczne,

nieświadomi (19%), grupa o niskich
wyboru,
dochodach słabo zorientowana w
niespokojne - reagujące; cechuje się
problematyce ekologicznej.
dynamiką zmian powiązań otoczenia i jego
aktywnym oddziaływaniem,

burzliwe - cechuje się dynamiką zmian,
nieprzewidywalnością.
wszystkich aspektach ochrony środowiska
związanych z obsługą, użytkowaniem i finalnym
składowaniem produktów przedsiębiorstwa.
Analiza przykładu: PEST typowej prywatnej szkoły
wyższej.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA ORGANIZACJI
I ETYKA BIZNESU
Wraz ze wzrostem rozmiarów przeciętnej
współczesnej organizacji globalnej rośnie przekonanie
budżety wielu firm są większe niż budżety niejednego
państwa to nie należy się dziwić że żąda się od nich
by w swym postępowaniu stosowały się do zasad
ogólnie uznanych za etyczne.
następującej struktury społecznej:
pracy, praca w domu) oraz możliwość robienia
podejmowaniu decyzji gospodarczych oraz
Klienci są informowani we właściwy sposób o
o jej odpowiedzialności społecznej i moralnej. Skoro
upodmiotowienie pracowników poprzez
wzrost aspiracji pracowniczych oczekujących
opinia publiczną.
10.
środowiska naturalnego procesy produkcyjne,
Presja na rozwiązywanie problemów ekologicznych

powinien być prowadzony otwarty dialog z
zasobów naturalnych, stosuje nieuciążliwe dla
wydłużanie się czasu nauki,

do wiadomości publicznej; w tym zakresie
zmiany klimatyczne - zanieczyszczenie
niezależność myślenia, przedsiębiorczość,
Wszystkie informacje służące zrozumieniu
skutków oddziaływania na środowisko
ich opakowań,

Wspólnie z władzami są opracowywane
szczegółowe procedury i ciągle aktualizowane ,
Innym wymiarem środowiska organizacji jest środowisko
ekologiczne. Współczesne problemy ekologiczne naszej
cywilizacji to:
pracodawców zainteresowanych zdrową i
nowe kadry kierownicze będą preferowały
Sa ustalone i ciągle aktualizowane procedury na
wartości,
system edukacyjny będzie ściśle
współpracował z gospodarką w celu
Są ustalane i stosowane procedury
czynniki demograficzne, styl życia i kultywowane
rozwijana technologia.

Podejmowane są wszystkie możliwe środki, aby
elementy jak: PKB na głowę, skłonność do
 w zarządzaniu wzrośnie rola intuicji i umiejętności

5.
informatyzacja przedsiębiorstw spowoduje
 zwiększy się aktywność zawodowa kobiet,

środowiska.
państwowej i samorządowej i jego praktyczne
przyszłe stanowiska pracy będą wymagały
wysokich i wszechstronnych kwalifikacji,
wszystkie istniejące technologie, przyjazne dla
polityczne ich programy, system władzy
pracowników,
Odpowiednią presję ekologiczną na firmy wywierają
również rządy. Świadczyć może o tym poniższy dokument
Rady Europy.
Etyka to nauka o wartościach kierujących ludzkim
postępowaniem, o prawach i obowiązkach, o regułach
moralnych i o wzajemnych stosunkach miedzy ludźmi.
W różnych częściach świata systemy etyczne tam
funkcjonujące wpływały w inny sposób na charakter
rozwijających się tam organizacji i ich wyniki. Etyka
protestancka pochwalała dorabianie się w interesach
jako sposób na utrzymanie siebie i swojej rodziny a
także zatrudnianych współpracowników. Nie
pochwalała jednak ostentacyjnej konsumpcji i zbytku.
Z kolei konfucjanizm funkcjonujący w wielu krajach
Dalekiego Wschodu wspierał z jednej strony
paternalizm organizacyjny z drugiej zaś kultywował
rolę rodziny, pochwalał skromność i umiar, cierpliwość
i wytrwałość.
Wartości to przedmioty względnie trwałych pragnień.
Wyznawane wartości sterują postępowaniem ludzi i
ich zorganizowanych grup czyli organizacji. W
zbiorowościach ludzkich podzielających wyraźnie
sformułowane systemy wartości wyraźnie rośnie ich
efektywność.
Trzech ludzi pracowało przy budowie katedry.
Środowisko organizacji jest dzielone na bezpośrednie
Zasady dobrego zarządzania środowiskiem
Zapytano ich co robią? Zarabiam na życie -
(otoczenie mikro) i pośrednie (otoczenie makro).
naturalnym
odpowiedział pierwszy.
Środowisko mikro tworzą tak zwani interesariusze
w/g rozporządzenia RE 1836/93
Rozbijam kamienie i jestem w tym najlepszy odpowiedział drugi.
(stakeholderzy) czyli siły wyraźnie zainteresowane
losem danej organizacji i próbujące na nią
1.
odpowiedzialności za środowisko.
tylko pośrednio są w stanie wpłynąć na losy danej
2.
Skutki oddziaływania na środowisko każdej
Środowisko mikro daje się podzielić na:
nowej działalności , każdego nowego produktu i

każdej nowej procedury są oceniane przed ich
wewnętrzne które tworzą pracownicy i ich
organizacje oraz właściciele i ich reprezentacje (
np. rady nadzorcze),

wprowadzeniem.
3.
zewnętrzne które tworzą: klienci, konkurenci,
Oddziaływanie aktualnej działalności na
środowisko lokalne jest oceniane, nadzorowane
dostawcy i dystrybutorzy, organizacje rynków
i wszystkie znaczące następstwa tej działalności
finansowych, władze państwowe i samorządowe,
dla środowiska są ściśle kontrolowane.
grupy szczególnych interesów (konsumenckie i
ekologiczne) oraz media.
Pomagam przy budowie katedry - odpowiedział trzeci.
szczeblach wymagana jest świadomość
oddziaływać. Środowisko pośrednie tworzą siły które
organizacji.
Od wszystkich pracobiorców na wszystkich
4.
Podejmowane są wszystkie znaczące środki ,
aby uniknąć szkodliwego obciążenia, bądź je
P.F. Drucker: Tasks
Responsibilities Practices
Prawa jednostki ludzkiej to przestrzeń jej dozwolonego
działania. Obowiązki zaś to konieczność określonego
działania. Prawa i obowiązki pracowników, ich
przełożonych oraz samej organizacji wyznaczają
etyczny kontekst jej działania.
Normy moralne to reguły wyznaczające postępowanie
w sytuacjach charakteryzujących się sprzecznością
interesów. Powszechnie akceptowane w naszym
kręgu kulturowym normy to: dotrzymywanie obietnic,
przestrzegać deklarowanych wartości
unikanie stosowania siły fizycznej, wzajemna pomoc,
etycznych.


zrezygnuj z haseł i sloganów adresowanych
do pracowników
Konsekwencja - konsekwentnie realizowana

zrezygnuj z ilościowych zadań planowych
własności. Etyka biznesu zajmuje się normami
jest misja poprzez realizacje wytyczonych

usuń przeszkody na drodze do odczuwania
postępowania związanymi z życiem organizacji.
celów zgodnie z deklarowanymi wartościami.
szacunek dla innych ludzi oraz szacunek dla

Perspektywa - kierownictwo firmy i jej załoga
Wiele współczesnych organizacji stara się
ma świadomość perspektywy strategicznej:
doprowadzić do sformalizowania propagowanych
gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy, jak to
norm postępowania pracowników, kadry i całej
chcemy osiągnąć.
dumy z jakości pracy

wprowadź intensywny program
oświaty i
szkolenia

organizacji. Po sformułowaniu tego typu zestawy norm
działaj by dokonać przekształceń
Filozofia TQM sprawdziła się w tak odrębnych
są następnie intensywnie nagłaśniane i zalecane do
Dyskusja: Jakie są przyczyny narastania problemu
cywilizacjach jak Korea Płd., Japonia, USA, Tajwan,
stosowania w życiu codziennym organizacji.
społecznej
Chile, Meksyk, itp. Przed laty różnice między USA i
Powstające dokumenty przyjmują postać misji
globalnych.
organizacji, tak zwanego credo czy rozbudowanego
Postawa: tekst: Cytat z Encykliki Caritas In
pomiędzy USA a Polską. Z tego powodu można
kodeksu etycznego postępowania
Veritate;
zakładać, że znajdzie ona zastosowanie w firmach
odpowiedzialności
organizacji
Koreą Płd. były większe 20 lat temu, niż obecnie
O
odpowiedzialności
społecznej
organizacji.
polskich jako stały składnik procesu zarządzania a nie
Często firmy globalne są zmuszane przez zrzeszenia
przejściowa efemeryda.
konsumentów czy ruchy antyglobalistów do zwracania
Dyskusja: Czy kodeksy etyczne firm są potrzebne.
uwagi na etyczny i społeczny wymiar swego
Podstawa: Tekst: Kreda i kodeksy firmowe.
Jedna z maksym Deminga głosi: poza sytuacjami
funkcjonowania. Tak na przykład było z firmą Nike
patologicznymi, każdy człowiek chce robić dobrze.
której zarzucono produkcję swoich butów w
ZARZĄDZANIE
PRZEZ JAKOŚĆ
azjatyckich fabrykach zatrudniających dzieci. Firma
Shell była atakowana za swą działalność w Nigerii
która przyczyniła się bezpośrednio do śmierci z rąk
miejscowych władz lokalnego działacza kulturalnego
broniącego plemiennego dziedzictwa kulturalnego.

usługi
dotyczące
możliwa
przekazu
czyniące
z
naszych
klientów
we
(od początku do
koncentrowanie
się
na
jakości
dostarczanej klientowi.

naszych
Management (zarządzanie)

zwolenników, wzrost wartości udziałów posiadanych
jest
to
zbliżone do teorii Y Mc Gregora. Mc Gregor na
podstawie przeprowadzonych badań stwierdził że
róże podejścia do pracowników. Nazwał je teoriami X i
Quality (jakość)

zapewni
Poglądy Deninga na motywację pracowników są
menedżerowie w swej pracy stosują w zasadzie dwa
od góry do dołu.

satysfakcjonujące miejsca pracy dla zatrudnionych,
usługi
w całej organizacji

Dzięki moralnym, odpowiedzialnym i dochodowym
firma
zastosowania
końca),
zaspokajającym obecne i przyszłe potrzeby biznesu.
nasza
do
wszystkich rodzajach przemysłu i usług;
dźwięków i zapewniamy przekaz danych w stopniu
przedsięwzięciom
wyrzucenia z pracy.
Total (kompleksowa)

prawa. Każdy z tych elementów jest wystarczającym
powodem do automatycznego i natychmiastowego
Total Quality Management.
Przykład misji firmy telekomunikacyjnej
pełne
do tego. Jako patologie Deming traktuje: alkoholizm,
kradzieże, nieobecności w pracy, korupcję, i łamanie
Filozofia Kompleksowego Zarządzania przez Jakość -

Prowadzimy
Zadaniem kierownictwa jest dać mu szansę i warunki
metoda
rozwiązywania
problemów i osiągania znacznej poprawy.
Y.
Analiza przypadku: Dziwna historia W. E. Deminga.
Teoria X

odpowiedzialności za naszą społeczność.
Deklarowane wartości naszej firmy to:

będzie możliwe.
Kierowanie z punktu widzenia TQM zorientowane jest
na :
Moralność

Przeciętna istota ludzka z natury nie lubi
pracować i będzie unikać pracy, gdy tylko to
przez naszych akcjonariuszy oraz ducha wspólnej
Prowadzić interesy uczciwie, z myślą
rozwijanie pracowników,

propagowanie pracy zespołowej,

identyfikowanie potrzeb klientów,

doskonalenie procesów,

rozwijanie

biznesowymi,
Zapewnić uczciwe i równe traktowanie
Aby ludzie ponosili wystarczające wysiłki
zmierzające do osiągnięcia celów organizacji,

zarówno o rynku jak i klientach.

pracowników.

relacji
trzeba ich zmuszać kontrolować, kierować
nimi, a nawet grozić im karami.

Przeciętna jednostka ludzka jest leniwa: woli
aby
z
partnerami
nią
kierowano,
pragnie
unikać
odpowiedzialności, ma stosunkowo niewielkie
ambicje,
budowanie wizerunku odpowiedzialnej
a
nade
wszystko
pragnie
bezpieczeństwa.
firmy.

Dostarczać pełnych i dokładnych
Teoria Y
informacji udziałowcom.

praktykowaniem wyznawanych wartości.

Odpowiedzialność


Koncepcja TQM została opracowana w USA przez
Przodować w społeczności
Poznawać oczekiwania klientów i
wypełniać na czas zobowiązania.
Japonii, gdzie występowała pod nazwą (Total Quality
zaczerpniętych
Pokazywać szacunek wszystkim
systemu
zarządzania
produkcją JIT oraz szereg specyficznych, własnych

strat
(osiąganie
lepszej



Zachęcać pracowników do udziału w
zaadaptował wiele kulturowych cech
Japonii do firm USA,


Dochodowość
Dostarczać klientom wysokiej jakości
sprawują
Wyobraźnia,
twórczość
do
i
pomysłowość,
rozwiązywania
problemów
organizacji są rozpowszechnione w populacji
pracowników.
W warunkach współczesnego życia przemysłowego
jedynie częściowo wykorzystane.
praktyki.
Aby jednak pracownik mógł funkcjonować zgodnie z
usług optymalizując koszty.

się,
intelektualne możliwości przeciętnej istoty ludzkiej są
sformułował swoje 14 punktów jako
syntezę ogromnej wiedzy, doświadczenia i

angażują
Przeciętny człowiek uczy się we właściwych
potrzebne
wprowadził zasady TQM do USA, po

Ludzie w służbie celów, w odniesieniu do
odpowiedzialność, ale dążyć do niej.

20 latach praktyki w Japonii,
pracach na rzecz społeczności.
lub
warunkach nie tylko przyjmować na siebie
Deminga (1900-1992). To właśnie Deming:
udziałowców.
zabawie
samokierowanie i samokontrolę.
produktywności).
Filozofia TQM wyrażona została najlepiej przez W.J.
Wypełniać zobowiązania wobec
w
Zaangażowanie w cele jest funkcją nagród,
których
pracownikom i ich ideom.

jak
związanych z ich osiąganiem.

technik poprawy jakości ukierunkowanych głównie na
eliminowanie

z
naturalny
wypoczynku.
Control - TQC). TQM wykorzystuje szereg metod i
technik
Wysiłek fizyczny i umysłowy w pracy jest
równie
W.J. Deminga i J. Jurana lecz zdobyła uznanie w
teorią Y muszą być spełnione cztery warunki
konieczne:
Zachęcać personel do przejawiania

Czternaście wskazań Deminga.
inicjatywy i otwierać przed nimi szansę.
właściwy człowiek na właściwym miejscu ( nie
każmy drwalowi robić mebli),

Przynosić udziałowcom rozsądny
dochód.
Są to wytyczne dla menedżerów wprowadzających
w
Nie wystarczy jednak deklarować i upowszechniać wartości
i etyczne normy postępowania. Całe funkcjonowanie firmy
musi być je potwierdzać co dnia.

Cel - firma jest sterowana wartościami i
Duma - pracownicy są dumni ze swej firmy i
pracownik dostał pełne i właściwe instrukcje do
pracy,

pracownikom dano szansę do nabycia
motywacji (odpowiedzialność, dobry klimat
usług

przyjmij nową filozofię za swoją
szefem, pochwały i docenianie pracy,

nie polegaj na masowej kontroli jakości
satysfakcja).

przestań zamawiać jedynie na podstawie ceny

stale i wciąż doskonal system produkcji i
obsługi

jej działalności.


do
doskonalenia wyrobów i
nadziejami zawartymi w wizji.

dążeniu
pracownik ma właściwe narzędzia i
przeszkolenie do pracy,
ruch doskonalenia jakości do swoich organizacji:
doprowadź do wytrwałości
Pięć zasad siły etycznej organizacji.

wprowadź nowoczesne metody szkolenia na
stanowisku pracy
Cierpliwość - wszyscy w firmie wierzą, iż w

zapewnij przywództwo
perspektywie wieloletniej opłaca się

wyeliminuj lęk

przełamuj bariery pomiędzy różnymi służbami
z
Osiąganie wyjątkowych efektów wymaga stworzenia w
pracy kultury i atmosfery typowej dla tak zwanej burzy
mózgów. Polega ona na tym że:

opiera się na pozytywnej synergii ludzi razem
pracujących (nastrój jak na imieninach),



wykorzystuje koncepcję ciągłej poprawy
wertowaniu dokumentacji, wywiadach ( tak z
(wszystko zawsze da i powinno się zrobić
Sytuacje problemowe mogą być dwojakiego rodzaju:
pracownikami jak i klientami czy dostawcami). W
lepiej),

dobrze ustrukturyzowane - istota problemu jest
ramach tego etapu liczne dane ilościowe mogą
eliminuje strach i zahamowania (jak na
znana jak również możliwe warianty
podlegać obróbce statystycznej.
imieninach gdzie trudno jest dojść do głosu),
postępowania - jest to zazwyczaj powtarzalny
problem decyzyjny
Diagnoza sytuacji ma za zadanie wyjaśnić naturę
źle ustrukturyzowane - niejasna materia
problemu i istniejące warunki brzegowe. Używane są
chęć do myślenia i wygłaszania własnych opinii)
problemu, trudne do zdefiniowania warianty -
tutaj takie narzędzia analityczne jak szkielet ryby
słucha się innych, szczególnie podwładnych
jest to zazwyczaj zagadnienie niepowtarzalne
Ishikawy czy mapy myśli Tony Buzana. Narzędzia te,
(oni znają swoją pracę najlepiej).
wymagające kreatywnego podejścia
swobodnie rozwijane w przestrzeni dwuwymiarowej
cierpliwie przyjmowane są najdziwniejszych
opinie, unika się pochopnej krytyki (zabija ona


lepiej sprawdzają się w momencie analizowania
System jakości.
Postulat racjonalności w rozwiązywaniu problemów
natury problemy niż zwykle stosowane struktury
oznacza konieczność zapewnienia racjonalności w
listowe.
podwójnym tego słowa znaczeniu. Chodzi tutaj o
Jest to wypracowany przez organizację
racjonalność metodologiczną i rzeczową.
Warunków brzegowych poszukuje się stawiając
niepowtarzalny system zarządzania odpowiadający
Racjonalność metodologiczna oznacza zgodność
pytania co trzeba zrobić by w ogóle rozwiązać
jej specyfice. Celem tego systemu jest:
postępowania z posiadanymi informacjami i
problem. Szuka się odpowiedzi na pytania jakie
zalecanymi metodami. Racjonalność rzeczowa
rozwiązania są dopuszczalne.

poprawianie jakości produktów i usług
aż do poziomu klasy światowej,
oznacza zgodność spodziewanych wyników ze

obniżanie kosztów całościowych,
zidentyfikowanymi potrzebami.

stałe przekroczenie oczekiwań klienta,

wygrywanie konkurencji globalnej.
Kreowanie rozwiązań o charakterze modyfikacji
procesu polega na częściowej zmianie charakterystyki
Proces rozwiązywania problemu ograniczany bywa
elementów procesu (np. pozbywanie się zbędnych
licznymi barierami utrudniającymi jego efektywny
czynności) lub na niewielkiej zmianie logiki procesu.
Celem nadrzędnym takiego systemu jakości jest
przebieg:
Przełomowe rozwiązania polegają na wymyślaniu
zadowolenie klienta. Wynika to z powodu że:

bariera informacyjna – zbyt skąpa informacja
procesów o zupełnie nowej logice. O ile w pierwszym
utrudnia diagnozę problemu oraz kreowanie
przypadku sprawdza się analityczne myślenie to w
wariantów decyzyjnych i ich ocenę,
drugim sięga się po takie techniki kreatywne jak burza
bariera zasobowa – dostępne zasoby ludzkie,
mózgów czy myślenie równoległe (de Bono).

każdy niezadowolony zewnętrzny
klient powoduje utratę wielu innych klientów,


każdy zachwycony klient to
rzeczowe oraz dostępny czas dają efekt
najefektywniejsza i darmowa reklama.
podobny do bariery informacyjnej,
Wybór ostatecznego rozwiązania skierowanego do
bariera społeczna – ścierające się opinie i
realizacji musi opierać się na ocenie
stopniu na satysfakcjonawaniu klientów wewnętrznych
interesy różnych grup ograniczają
zaproponowanych wariantów . Oceny powinny
czyli własnych pracowników. Proces ten jest zgodny z
metodyczność procesu i zmuszają do licznych
uwzględniać koszty, niezbędne kwalifikacje i
poniżej cytowanym cytatem.
kompromisów,
umiejętności a także uwarunkowania czasowe.
Budowanie satysfakcji klienta opiera się w dużym


Droga
do
satysfakcji
klienta
prowadzi
bariera organizacyjna – osoby rozwiązujące
przez
satysfakcję pracownika.
problem mają ograniczone kompetencje co
Najczęściej stosowane kryteria w ocenie wariantów
dezorganizuje proces i obniża motywacje.
decyzyjnych obejmują:

Bill Mariot
ekonomiczność – porównywane są
Metodyczne rozwiązywanie problemów obejmuje
nakłady niezbędne do poniesienia z
realizację siedem dość skomplikowanych etapów:
możliwymi potencjalnymi efektami,
Każdy klient wewnętrzny to bezpośredni odbiorca

zdefiniowanie problemu,

wyników mojej pracy. Każdy niezadowolony

zbieranie danych,
wykorzystania dostępnych zasobów,
wewnętrzny klient to zepsucie łańcucha tworzenia

diagnoza problemu,

wartości co bezpośrednio prowadzi do obniżenia

kreowanie rozwiązań,
nieprzewidzianych konsekwencji decyzji,
wydajności i konkurencyjności firmy.

wybór określonego rozwiązania,


realizacja i kontrolowanie wyniku

korekta diagnozy lub zastosowanych
Współczesne systemy zarządzania jakością stosują:
łatwość realizacji – możliwość
niepewność – możliwość wystąpienia
czas – brany jest pod uwagę termin
realizacji i czas jej trwania,

funkcjonalność – oceniana jest

kompleksowość podejścia,

ciągłą poprawę,

benchmarking,

inżynierię współbieżną,
Definiowanie problemu polega na określeniu obszaru

pewności - decyzja dokładnie wyznacza rezultat

nowoczesne metody kontroli jakości,
problemowego i sposobu podejścia. W określaniu

ryzyka - rezultaty decyzji mogą zaistnieć o

graficzne techniki prezentacji.
obszaru problemowego przydaje się podejście
użyteczność spodziewanych wyników
rozwiązań lub upowszechnianie
sukcesu
Decyzje są podejmowane w sytuacji:
systemowe. Częsty błąd jaki jest popełniany polega na
ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW I
określonym prawdopodobieństwem

lokalizowaniu problemu tuż obok jego symptomów tak
PODEJMOWANIE DECYZJI
niepewności - nie są znane charakterystyki
statystyczne możliwych rezultatów decyzji
w płaszczyźnie czasowej jak i organizacyjnej.
Skuteczni decydenci podejmują trafne decyzje.
Decyzje te są zarazem decyzjami najważniejszymi.
Starają się raczej przemyśleć istotę problemu niż
rozwiązywać natychmiast piętrzące się problemy.
Spojrzenie systemowe na problem zmusza do
Podjecie decyzji wymaga zawsze zorganizowania akcji
starannego wyliczenia wszystkich jego objawów i
służącej jej realizacji. Oznacza to że musi być
poszukiwania przyczyn także poza ich najbliższym
określona osoba odpowiedzialna, harmonogram
sąsiedztwem.
realizacji i niezbędne środki. Tajemnicą wielu
nieudanych strategii jest fakt, że nigdy nie próbowano
Szybkie i pozornie skuteczne rozwiązywanie
powtarzalnych problemów nie buduje przyszłości ani
decydenta ani jego organizacji.
Skuteczni decydenci dużo czasu i energii poświęcają
procesowi wdrożenia podjętych decyzji. Decyzja nie
wdrożona do realizacji pozostaje pobożnym
życzeniem.
Skuteczna skomplikowana decyzja może być podjęta
tylko w sytuacji zrozumienia istoty problemu
Mając zarysowaną naturę problemu należy określić
poważnie zająć się ich realizacją po ich oficjalnym
czy trzeba modyfikować istniejące rozwiązania czy
podjęciu. Tego typu werbalne plany są zazwyczaj
niezbędne są rozwiązania przełamujące. Modyfikacja
traktowane niepoważnie przez pracowników.
wymagać będzie zebrania wielu szczegółowych
danych na etapie następnym. Dane te powinny
Implementacja decyzji wymaga zatem ustalenia :
pochodzić z własnej organizacji lub z otoczenia.

kto o decyzji powinien wiedzieć,
Rozwiązania przełamujące w mniejszym stopniu

jakie działania są niezbędne,
bazują na dostępnych danych. Wykraczają bowiem

kto ma uczestniczyć w realizacji,
poza dotychczasowe schematy myślowe.

jakie są potrzebne środki

jakie umiejętności są niezbędne
Typy sytuacji problemowych:
decyzyjnego. Zazwyczaj nie opierają się one na

obiegowych i dominujących poglądach lecz na
wynikach dogłębnej analizy sytuacji decyzyjnej.

Wykonanie takiej decyzji powinno być staranne i
możliwie najprostsze.

P.
Drucker, Menedżer skuteczny

problem jest symptomem szerszego znanego
Skuteczny decydent kontroluje realizacje swych
zjawiska/a/
decyzji. Osiąga się to poprzez analizę raportów,
problem jest unikalny ale na poziomie
organizacje zebrań oraz wizyty kontrolne. Wizyty te
decydenta/b/
służą porównaniu ustnych i pisemnych raportów ze
problem jest rzeczywiście unikalny i
stanem faktycznym. Kontrola może być realizowana
jednostkowy/c/
przez specjalistyczne służby lub osobiście przez
problem zwiastuje pojawienie się nowej
decydenta
kategorii zjawiska/d/
Problem pojawia się wówczas gdy realizacja procesu
nie przebiega zgodnie z planem lub uzyskane wyniki
są co prawda na poziomie planowanym ale w dłuższej
perspektywie czasowej nie zapewniają organizacji
możliwości przetrwania i rozwoju.
Po stwierdzeniu zaistnienia sytuacji problemowej wiele
podejmowanych wówczas działań ma charakter
Realizacja przyjętego rozwiązania powinna być
Najczęstszy błąd w identyfikacji problemu decyzyjnego
śledzona nie tylko z punktu widzenia reżimu
polega na traktowaniu zjawiska /a/ jako serii zjawisk
wykonawczego (I pętla uczenia się) ale także
/b/. Inny błąd to traktowanie zjawiska unikalnego jako
uzyskiwanych rezultatów (II pętla uczenia się).
jeszcze jeden przejaw stałej reguły. Z tego
Ewentualna korekta diagnozy lub wybranych
wyprowadza się zalecenie by zawsze przy próbie
rozwiązań powinna być źródłem nauki na przyszłość.
identyfikacji problemu traktować go jako zjawisko
szersze
stereotypowy i opiera się na bardzo uproszczonym
mechanistycznym widzeniu otaczającej
rzeczywistości.
Zbieranie danych ma za zadanie dostarczenie
materiału do wnioskowania. Polegać może ma
Grupowe rozwiązywanie problemów może pogłębiać

konflikty dzielące grupę i paraliżować cały proces
Proces decyzyjny
rozdzielanie złożonych problemów na
mniejsze elementy składowe za pomocą
decyzyjny.
diagramu Ishikawy.
Diagram Ishikawy służy głównie do analizy struktury
Decyzja jest wyborem miedzy dostępnymi
Grupy interaktywne wykorzystywane są do
rozwiązaniami. Proces decyzyjny zaczyna się od
podejmowania decyzji o dużym ciężarze gatunkowym i
gromadzenia opinii o zdarzeniu lub procesie którego
słabym ustrukturyzowaniu takich jak strategie rozwoju
samym jego rozwiązanie. W tym zastosowaniu
dotyczy decyzja. Opinie sterują doborem danych które
czy kreowanie nowych wyrobów.
diagramu przesuwamy się od głowy w lewo.
potrzebna jest pewna początkowa wiedza. Opinie
Grupy delfickie pracują bez kontaktu osobistego w/g
Diagram może także służyć do powiązania w łańcuch
pozwalają gromadzić dane w sposób zorganizowany i
ścisłego scenariusza. Używane są do budowy prognoz
przyczynowo skutkowy drobnych problemów i
koncentrować się na istotnych aspektach.
i ogólnych scenariuszy rozwoju.
Na podstawie opinii formułowane są wstępne tezy
Grupy nominalne pracują bez swobodnej dyskusji
służące formułowaniu tak obszaru dopuszczalnych
jednak w kontakcie osobistym ze sformalizowanym
rozwiązań jak również alternatywnych wariantów
procesem wyłaniania z rozwiązań indywidualnych
decyzji.
rozwiązania ostatecznego.
Prawidłowe decyzje rzadko są formułowane na
Korzyści grupowego podejmowania decyzji:
służą weryfikacji opinii. Aby wygłaszać opinie
doprowadza do decyzji poprzez różnicę poglądów.
wiedzy i doświadczenia,
Różnica w poglądach w trakcie dyskusji nad

podejmowaną decyzją czyni ją bardziej przejrzystą.
decyzyjnych,
Dodatkowo różnice w poglądach służą pobudzaniu

wyobraźni
decyzji,

Proces decyzyjny zachodzi czasami w warunkach
powstaje wiele alternatyw
osiąga się większy poziom akceptacji
poprawia się komunikacja
interpersonalna
decyzję należy podjąć za wszelką cenę gdyż jej
Wady grupowego podejmowania decyzji:
brak może mieć gorsze skutki niż decyzja

rosną koszty procesu decyzyjnego,
błędna

grupa może zostać zdominowana przez jedną
niepodejmowanie decyzji pozwoli na
osobę.
określania list problemów diagram ten może służyć do
uczyni bezprzedmiotową
Do kanonu umiejętności menedżerskich należy
biegłość w sterowaniu procesem grupowego
Skuteczny decydent umie podejmować decyzje w
podejmowania decyzji. Umiejętności te powinny
warunkach braku pełnej informacji. Jeśli problem
obejmować:
decyzyjny nie ma strategicznego wymiaru dążyć

należy by takie sytuacje decyzyjne były rozwiązywane
powstrzymywanie się z własną opinią do czasu
zakończenia wstępnych wypowiedzi
przez niższe szczeble.
uczestników,

Administracyjny model podejmowania decyzji opiera
okresowe podsumowywanie różnic i
osiągniętych konsensusów
się na obserwacji Herberta A. Simona, że nie zawsze
decyzje podejmowane są zgodnie z logiką i zasadami
racjonalnego działania. Model ten zakłada że
Techniki stosowane w rozwiązywaniu problemów i
podejmowaniu decyzji.

dysponują zazwyczaj niekompletną informacją,
problemem do rozwiązania a co nie, wykorzystana

nie są w pełni racjonalni w osądach i
może być reguła Pareta opierająca się krzywej
wartościowaniu,
nierównomiernego rozkładu. Wiele zjawisk z życia
realizują często pierwszą ze zdefiniowanych
społeczno gospodarczego rozkłada się w ten sposób
alternatyw decyzyjnych.
że około jednej piątej obiektów dysponuje około
czteroma piątymi skumulowanej wartości cechy.
Skłonność do ryzyka decydenta wyznacza rodzaj i
Pareto zauważył powyższą prawidłowość w kontekście
sposób podejmowania decyzji. Ideałem jest
rozkładu dochodów osobistych. Reguła Pareta
podejmowanie decyzji w oparciu o tzw. skalkulowane
pozwala ustalić istotne priorytety wykorzystywane do
ryzyko. Firmy które chcą być programowo elastyczne
klasyfikacji analizowanych zjawisk.
wkomponowują ryzyko w skład swej kultury
organizacyjnej. Decydenci ostrożni rzadko podejmują
W oparciu o regułę Pareta wyróżniana jest kategoria
decyzje skuteczne, zazwyczaj nijakie.
kluczowych klientów którzy obsługiwani są przy użyciu
innych procedur niż cała reszta zwykłych klientów.
W procesie podejmowania decyzji występuje także
Współpraca z nimi jest dokładnie rejestrowana i
wymiar etyczny. Alternatywy decyzyjne mogą różnić
analizowana po to by kreować później nowe elementy
się z punktu etycznego. Rozpowszechnienie się etyki
oferty i obsługi.
specjaliści z danego obszaru który jest objęty
poszukiwaniem rozwiązań, Ta część zespołu powinna
tworzyć jego większość. Pozostali to specjaliści z
obszarów pokrewnych oraz osoby uznawane za
kreatywne i posiadające szerokie zainteresowania.
Członkowie powinni reprezentować zbliżone pozycje
zawodowe i społeczne. Pracy zespołu powinna
przewodniczyć osoba mająca doświadczenie w pracy
opartej na burzy mózgów. Zadaniem
przewodniczącego jest wprowadzenie uczestników w
Pomysły powinna rejestrować osoba spełniająca
funkcje sekretarza grupy. Sekretarz powinien dbać o
wierne oddawanie zapisywanych pomysłów
zgłaszanych prze uczestników sesji.
By sesja burzy mózgów mogła być efektywna nie
powinna się odbywać w miejscu pracy pod presją
upływającego czasu i bieżących zadań. Zespół
powinien pracować poza stałym miejscem pracy, w
otoczeniu harmonijnych warunków przyrodniczych, z
dala od tłumów ludzkich i zgiełku. Zespół powinien być
kreatywną zespół powinien odbyć spacer lub oddać
się innym technikom relaksacyjnym.
Pierwsza sesja polega na zgłaszaniu pomysłów
służących rozwiązaniu zdefiniowanego problemu.
Pomysły nie powinny być oceniane przez innych
członków grupy. Sesja nie powinna dłużej trwać niż
godzinę. Po jej zakończeniu członkowie powinni mieć
prawo zgłaszania indywidualnie dodatkowych
propozycji. Zgłoszone propozycje ( umieszczone na
arkuszach flip chartu powinny być dostępne dla
uczestników w trakcie przerwy lub podczas innych
zajęć.
W trakcie sesji oceniającej zgłoszone propozycje są
oceniane i modyfikowane. Należy usunąć te które
budzą sprzeciw i co do których przeważa opinia
negatywna. Pozostałe powinny zostać przekazane
biznesu poszerza wartościowanie w procesie
W fazie diagnozy problemu wykorzystywane są takie
narzędzia jak: technika grupy nominalnej, wykres
Ishikawy czy mapy myśli.
często w sposób grupowy - przez komitety, rady itp.
decydentom podejmującym ostateczną decyzję.
Decydenci nie powinni brać udziału w obydwu sesjach
burzy mózgów.
Do ocen wypracowanych wariantów decyzji
Technika grupy nominalnej to technika heurystyczna
Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
używana do pobudzania kreatywności grupy w
jednoosobowo pozwala na duża szybkość działania i
procesie rozwiązywania skomplikowanych problemów
zwiększa poczucie odpowiedzialności. Zalecane jest w
lub podczas ich definiowania.
sytuacjach kryzysowych charakteryzujących się duża

presją czasową. Ten tryb pracy powoduje
problemów objęte procesem identyfikacji.
ograniczenia informacyjne (uboższa baza

informacyjna) i społeczne (nieakceptowanie przez
sporządzają własne listy problemów.
podwładnych).

koordynator definiuje kategorie
członkowie grupy porządkują swe
Grupowe analizowanie problemów i podejmowanie
najważniejszych ( w ich opinii ) na najmniej
decyzji usuwa te mankamenty spowalnia jednak prace
ważnych kończąc.
i może prowokować elementy tak zwanego myślenia

grupowego:
po jednym problemie, wykreślając z własnej

nacisk na jednomyślność – auto cenzura i tak
listy te które już zostały zgłoszone przez
zwani stróże jednomyślności ograniczają
innych.
potrzebną różnorodność w myśleniu,

wyższa skłonność do ryzyka – mniejsze
wykorzystana może zostać technika profilowania. Jest
to standardowa technika służąca w marketingu do
oceny konkurentów i ich wyrobów. Może zostać
wykorzystana także w fazie definiowania problemów.
Polega na realizacji kolejnych etapów:

członkowie grupy indywidualnie
własne list poczynając od zagadnień
poczucie odpowiedzialności oraz nacisk na
składać się z kilkunastu osób. Powinni go tworzyć
zakwaterowaniem i wyżywieniem. Przed sesją
W fazie definiowania problemu, dla ustalenia co jest
W dużych organizacjach decyzje podejmowane są
Zespół biorący udział w burzy mózgów powinien
uwolniony od bieżących trosk związanych z
decydenci:
decyzyjnym jeszcze o jeden wymiar.
problemów.
istotę i diagnozę problemu
wyklarowanie się sytuacji decyzyjnej lub decyzje

W heurystycznych technikach używanych do
wykorzystywane są duże zasoby
presji sytuacyjnej:

głowy wykresu.
ujednolicenia poziomu szczegółowości zgłaszanych


określania problemu o szerszej skali. Wtedy
posuwamy się od strony lewej do prawej w kierunku
zasadzie wstępnego konsensusu. Dobry decydent

wewnętrznej określonego problemu. Ułatwia tym
kolejno, każdy członek grupy zgłasza
sformułować w sposób jednoznaczny
oceniane warianty,

określić kryteria oceny wariantów,

stosując zdefiniowane kryteria ocenić
poszczególne warianty,

wykreślić profile.
Metoda dobrze się sprawdza gdy jest realizowana
przez kilka osób jednocześnie. Kryteria oceny powinny
zostać opracowane na zasadach konsensusu zaś
same oceny powinny zostać uśrednione.
lista globalna jest porządkowana
poprzez:

ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
zmianę usytuowanie na liście niektórych
jednomyślność mogą obniżać ocenę ryzyka
problemów wynikającą z innej oceny ich
zawartego w proponowanych wariantach.
ważności dokonaną przez grupę,
Cechy charakterystyczne projektów:

ściśle określony cel,

niepowtarzalny charakter,

złożoność wewnętrzna,
Analiza przypadku: Edukacja Jerry’ego.
odpowiedzialni za wszystko. To nowy podział

autonomia zewnętrzna
Analiza przypadku: Projekt Apex.
społeczny: na zdolnych i niezdolnych podejmować
możemy już liczyć na państwo, sami jesteśmy
ryzyko.
ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ
W języku polskim słowo projekt odpowiada dwu
Ryszard
Kapuściński, Lapidarium
słowom angielskim: project i design. Project oznacza
przedsięwzięcie, design oznacza nadawanie kształtu,
Dane to surowe nie poddane przetwarzaniu liczny i
formy.
fakty.
to
Informacja
dane
uporządkowane
i
półwiecze.
Cel projektu zazwyczaj ma trzy wymiary:

spełnienie wymagań (performance),
Cechy informacji wykorzystywanej w zarządzaniu:

koszty realizacji (cost),

dokładna – zgodna z prawdą materialną

czas realizacji (time)

aktualna – nadążająca za biegiem procesów,

istotna – odpowiadająca swym zakresem
Nowa
potrzebom użytkownika,
perspektywę.
adekwatna – odpowiadająca swym poziomem
posiadających rozległą wiedzę świat będzie pełen
agregacji i ilością potrzebom użytkownika
możliwości, to przed tymi, którzy jej nie zdobędą,
Projekty można klasyfikować według różnych

kryteriów:

Charakteru:
o
wewnętrzne – odbiorcą jest własna
organizacja,
o
zewnętrzne – odbiorcą jest klient
Bill
Gates,
Biznes szybki jak myśl
epoka
niesie
O
ile
ze
sobą
także
dla
ludzi
wykształconych,
bolesną
pojawi się widmo bezrobocia, ubóstwa i rozpaczy,
Komputerowe systemy informatyczne gromadzące i
gdyż dotychczasowe stanowiska znikną, a stare
przetwarzające szczegółowe informacje o zdarzeniach
systemy się rozpadną.
Gordon Dryden,
Jeannete Vos,
zewnętrzny,
zachodzących w organizacji nazywane były systemami

Stopnia nowości:
transakcyjnym. Systemy te charakteryzowały się
o
o pewnych cechach powtarzalności,
rozbudowanymi zbiorami informacyjnym w których
o
nietypowe, nowatorskie,
gromadzone są szczegółowe informacje dotyczące
Zmiana

Rozmiaru:
przebiegu materialnych procesów pracy oraz zaszłości
przeprojektowania organizacji w sposób ułatwiający jej

wielkie (kosmiczne – Apollo, wojskowe
księgowych.
dostosowanie się do zmian w otoczeniu lub osiąganie

duże (budowa statku, wdrożenie
systemu informatycznego w banku)

małe (budowa garaży, sporządzanie
budżetu przedsiębiorstwa)
Definicja zarządzania projektami.
na podstawie szczegółowych baz danych systemów
transakcyjnych udostępniają wysoce zagregowane i
zajmująca się zastosowaniem dostępnej wiedzy,
modelujące rzeczywiste procesy w celu dostarczenia
umiejętności, narzędzi oraz technik w celu spełnienia
specyficznych
potrzeb i oczekiwań zleceniodawców projektów.
podejmowania jednostkowych mało zrutynizowanych
W. R. Duncan, A Guide to the Project Management…,
decyzji.
algorytmy
przetwarzania
informacji
danych,
potrzebnych

działania operacyjne (podstawowe)

działania wspierające (obsługa prawna,
informatyczna, księgowa, informatyczna,
biurowa)
dążenie
do
Lewin
zaproponował
trójstopniowy
model
rozmrożenie – przekonywanie grup i osób
wprowadzenie – zmiany są realizowane w
sposób metodyczny

zamrożenie – nowe rozwiązania są pod
szczególnym nadzorem do czasu pełnego
przyswojenia.
David B. Gleicher zaproponował prosty wzór ogólny,
Obecne
koordynowanie i kontrolowanie)
systematyczne
objętych zmianą,

do
Project Management Institute, 1996.
planowanie, organizowanie, motywowanie,
K.

Systemy wspomagania decyzji to systemy pracujące
skomplikowane
działania kierownicze (wyznaczanie celów,
to
wprowadzania zmiany organizacyjnej:
selektywne informacje kadrze kierowniczej.
Zarządzanie projektami to dziedzina zarządzania
projektów można podzielić na trzy grupy:
planowa
Systemy informowania kierownictwa to systemy które
na autonomicznych bazach danych, wykorzystujące
Całość działań związanych ze zrealizowaniem
Rewolucja w uczeniu
nowych celów.
– Manhattan),

W ciągu najbliższych dziesięciu lat prowadzenie
przedsiębiorstwa zmieni się bardziej niż przez ostatnie
przetworzone w sposób wygodny dla użytkownika.
systemy klasy ERP (enterpriese resource
obejmujące
planning)
większość
transakcji
zachodzących wewnątrz organizacji oraz systemy
CRM (customer relationship managenent) i SCM
(supply chain management) obejmujące transakcje
zachodzące na styku z otoczeniem zastępują stare
ułatwiający kierownikom ocenę, czy prawdopodobne
jest powodzenie prób zmian:
C = (A x B x D) > X
C - zmiana,
A - poziom niezadowolenia z istniejącego stanu,
B - jasno określony stan pożądany,
D - pierwsze praktyczne działania w kierunku stanu
systemy transakcyjne i informowania kierownictwa.
pożądanego,
Systemy
te
coraz
częściej
pracują
w
czasie
rzeczywistym (rejestracja zdarzenia jest równoległa z
X - koszty zmiany (w postaci energii, emocji, nakładów
finansowych itd.).
jego zaistnieniem) z rozproszonymi bazami danych
udostępnianymi
jednocześnie
na
potrzeby
wielu
Jedną z reakcji z jakimi musi się zmierzyć osoba
przeprowadzająca zmianę we wczesnym jej etapie jest
systemów.
opór. W praktyce występują różne jego źródła:
Organizacja powołując projekt do życia, poprzez
wyposażenie jego szefa we władzę i zasoby realizuje
Efektywne wdrożenie systemów klasy ERP, SCM i
określoną politykę projektową. Wyposażenie szefa
CRM wymaga starannego przygotowania organizacji.
projektu w silną władzę i zasoby (szczególnie płynną
Przygotowanie to powinno polegać przede wszystkim
gotówkę i linie kredytowe) prowadzi do powstania
na starannym mapowaniu procesów zachodzących w
silnych autonomicznych ośrodków działania w
organizacji prowadzącym nie tylko do identyfikacji
organizacji. Tego typu ośrodki czynią macierzystą
procesów ale
również pozwalającym na ustalenie
organizację elastyczną w działaniu i efektywną.
pojedynczych
aktywności
składających
się
na

lęk przed utratą osiągniętego
bezpieczeństwa,
niepewnej i mało przejrzystej.

strach przed utratą własnych
kompetencji i prestiżu przy nowej organizacji
pracy.
Warunkiem koniecznym funkcjonowania sprawnych i
Identyfikacja aktywności składających się na procesy
efektywnych projektów w organizacji jest:
powinna uwzględniać potrzeby informacyjne systemu
wynik
rachunkowości
pracy.
dysponowanie odpowiednimi zasobami
oraz
sytemu
operacyjnego


zmiana jest postrzegana jako
negatywnej
oceny
dotychczasowej
strategicznego zarządzania.

wyprowadzenie
zmiany
W ostatnich latach systemy informatyczne organizacji
wymaga poniesienia wysiłku związanego z
obarczane są nowymi zadaniami wynikającymi z
nabyciem nowych umiejętności oraz nowej
posiadanie odpowiednich kandydatów na
koncepcji organizacji uczącej się. Organizacje próbują
rutyny pracy i współdziałania.
kierowników dysponujących niezbędna wiedzą i
wykorzystać narzędzia informatyczne do praktycznej
umiejętnościami,
realizacji baz wiedzy. Dostępne poprzez sieć bazy
funkcjonowanie w organizacji tak zwanej
kultury organizacyjnej zwanej pro-projektową.

może
skutkować
relacji
między nakładami a efektami pracy
wyniku dotychczasowego funkcjonowania pozwalają
przynajmniej częściowo uniezależnić się od ludzkiej
mającej
dotychczas
monopol
na
przechowywaniu wiedzy.
W kulturze pro-projektowej:
Analiza przypadku: Jeden dzień pracy Johna.
projekty organizacyjne, mimo ich
przejściowego charakteru, traktowane są jako
Sposoby zmniejszania oporu przed zmianą:

otwarta polityka informacyjna,

partycypacyjny styl zarządzania ,

dobre przygotowanie organizacyjne zmian,

przygotowanie
kwalifikacji
i
umiejętności
zespołu do nowego sposobu funkcjonowania,
stały element dynamizujący strukturę
organizacyjną firmy,
zmiana
zmianą subiektywnie odczuwanej
wysoce przetworzonej informacji zgromadzonej w
pamięci


i
rzeczowymi i finansowymi możliwymi do
przydzielania,
koniecznością
dobrze znane i znalezienia się w sytuacji
poszczególne procesy.

przed
pożegnania się z tym, co zwyczajne oraz
ZARZĄDZANIE ZMIANĄ

realizacja przez zarząd funkcji przywództwa
strategicznego,

przynależność do zespołu projektowego jest
traktowana jest tak samo naturalnie jak
przypisanie do stałej komórko organizacyjnej,

projekty nie są postrzegane jako cierń na
zdrowym ciele organizacji i to cierń który generuje
zazwyczaj niepotrzebne nikomu konflikty.
Żyć we współczesnej cywilizacji to żyć na wulkanie –
człowiek musi być gotów do szybkich zmian, musi

sprawna realizacja poprzednich programów
zmian
mieć więcej giętkości, więcej zdolności adaptacyjnych,
nauczyć się samodzielnie podejmować decyzje
W większych organizacjach z kadry kierowniczej
rozstrzygające o jego życiu, rozwinąć w sobie
(wyższej i średniej) wyodrębnia się węższe zespoły
nieustającą gotowość podejmowania ryzyka. Dziś nie
zwane agentami zmian. Członków tych zespołów
selekcjonuje się na podstawie ich indywidualnych
predyspozycji i pozycji( formalnej i nieformalnej )
zajmowanej w organizacji.
Agent zmiany to lider, który potrafi:

mówić o przyszłości i przedstawiać jej obraz

zarządzać złożonością, nieoznaczonością i
niepewnością

skonstruować system inspirujący grupę do
wprowadzania zmian

mówić prawdę i opierać się naciskom grupowym

dostrzegać swe pomyłki i wyciągać z nich wnioski.
Aktywne zarządzanie informacją w procesie zmiany
obejmuje następujące działania:.

Zarządzanie mozaiką (przed zmianą):

zwalczanie plotek i ustosunkowanie się do
pogłosek

dostarczenie maksymalnej ilości informacji

dyskutowanie
wyprzedzające
przyszłe
problemy

sygnalizowanie kierunku zmian i sposobu ich
wprowadzania

Zarządzanie analogią (w momencie
ogłaszania zmiany):

odwoływanie się do udanych procesów zmian
w innych firmach

pokazywanie
negatywnych
efektów
zaniechania

podkreślanie kontynuacji

Zarządzanie symbolami ( w trakcie realizacji
zmiany):

celebrowanie procesu zmiany

komunikowanie wizji i strategii

określenie oczekiwanych sposobów zachowań
i podanie przyczyn tego stanu rzeczy

Zarządzanie rezultatami (po zmianie)

stworzenie forum dla oceny zmiany

przedstawienie
publiczne
faktycznych
rezultatów

przyznanie się do błędów i pomyłek
Na program projektowanych zmian składają się
większe i mniejsze przedsięwzięcia. Te większe
często są organizowane jako wyodrębnione poza
strukturą organizacyjną czasowe aktywności zwane
projektami.