Sylabus do ćwiczeń 2013

Sylabus do ćwiczeń 2013/14
Zajęcia 1. Zajęcia wstępne:
• Kwestie organizacyjne-podręcznik, zasady zaliczania ćwiczeń, zakres egzaminu
• Historia ustroju i prawa Polski – specyfika dyscypliny naukowej
• Podstawowe informacji dotyczących ustroju społecznego- (immunitety, społeczeństwo i
prawo stanowe, szlachectwo i nagana)
- Inkorporacje i unie
Analiza materiału źródłowego: Przywilej immunitetowy dla Klemensa z Ruszczy z r. 1252;
W. Nekanda-Trepka, Liber Chamorum (fragment); Volumina legum – przykład indygenatu i
nobilitacji, Przywilej około uniej Wielkiego Księstwa Litewskiego z Koroną 1569
Zajęcia 2. Władza królewska
• Sposoby powoływania władców, koronacja
• Zmiany zakresu władzy monarszej
• Artykuły henrykowskie – analiza
Analiza materiału źródłowego: Księga henrykowska; artykuły henrykowskie; Pamiętnik Jana
Poczobuta Odlanickiego-fragment opisujący elekcję w 1668 r., postanowienia sejmu
konwokacyjnego 1587 r.
Podręcznik BLP: Rozdział Monarchia patrymonialna: podrozdział Monarchia a czynniki
społeczne. Rozdział Monarchia stanowa: podrozdział Władza królewska i reprezentacja
stanowa (część dotycząca władzy król.). Rozdział Rzeczpospolita szlachecka: podrozdziały
Władza królewska.
Zajęcia 3 – 4. Rozwój parlamentaryzmu
• Kształtowanie się politycznych uprawnień stanu szlacheckiego
• Powstanie i ewolucja sejmików ziemskich
• Sejmik ziemski jako organ samorządu szlacheckiego
• Powstanie i rozwój parlamentu: procedura, stanowienie prawa, liberum veto
• Rozwiązywanie stanów faktycznych z zakresu ustroju I RP
Analiza materiału źródłowego: Laudum sejmiku woj. Krakowskiego z 1606 r.; konstytucja
nihil novi (fragment), diariusz sejmu 1652 - Albrycht Stanisława Radziwiłł, Pamiętnik, t. III
Literatura: BLP: Rozdział Monarchia stanowa: podrozdziały Władza królewska i
reprezentacja stanowa, Organizacja i prawo stanów. Rozdział Rzeczpospolita szlachecka:
podrozdział Sejmiki i sejmy
Fakultatywnie: DSP: s. 10-60.
Zajęcia 5. Konstytucja 3 Maja i wcześniejsze reformy ustrojowe
• Zmiany ustrojowe w czasach stanisławowskich
• Powstanie i organizacja Rady Nieustającej
• Organizacja państwa w świetle Konstytucji 3 Maja
Analiza tekstu źródłowego: Ustawa zasadnicza 3 Maja 1791 r.; Prawo o miastach z 17
kwietnia 1791
Podręcznik BLP: rozdział VII Początki monarchii konstytucyjnej: podrozdziały III - VII
Fakultatywnie: DSP. s. 64-84; HAP, s. 69-74, 76-80
Zajęcia 6. Prawo prywatne – I Rzeczpospolita.
• Osoby-zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
• Małżeństwo i rodzina
• Spadki
• Zobowiązania. Powstanie hipoteki.
• Rozwiązywanie stanów faktycznych
Analiza tekstów źródłowych: III Statut Litewski (rozwód), wybór z testamentów
szlacheckich, konstytucja z 1588 r. O ważności zapisów
Podręcznik BLP: rozdział IV Prawo sądowe polskiego średniowiecza: I. Prawo prywatne ;
rozdział VI Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej: II. Prawo prywatne
Zajęcia 7. Prawo karne – I Rzeczpospolita.
• Przestępstwa: problematyka winy, związku przyczynowego, rodzajów przestępstw i
odpowiedzialności
• Kara: funkcje kary, zasady jej wymiaru. Rodzaje kar.
Analiza tekstów źródłowych: Najstarszy zwód prawa polskiego, art. 8; III Statut Litewski,
rozdz. 11, art. XIX, XXXVIII, Cudzołóstwo…, B. Groicki, Porządek sądów; Artykuły prawa
majdeburskiego
Podręcznik BLP: rozdział IV Prawo sądowe polskiego średniowiecza, II. Prawo karne;
rozdział VI Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej: III. Prawo karne
Zajęcia 8. Księstwo Warszawskie i Królestwo Polskie do 1830 r.: ustrój i jego
funkcjonowanie
KOLOKWIUM z tematów 2-7
• Ustrój społeczny i polityczny Księstwa Warszawskiego• Królestwo Polskie 1815 – 1830 –
konstytucja i praktyka życia politycznego
Analiza tekstu źródłowego: Konstytucja Księstwa Warszawskiego (1807 r.); Konstytucja
Królestwa Polskiego (1815 r.
Podręcznik KW: Rozdział II Księstwo Warszawskie: podrozdziały IV, V, VI punkt 1;
rozdział III Królestwo Polskie 1815 – 1915, podrozdziały IV-VI (zagadnienia do 1831 r.)
Fakultatywnie: DSP s. 92-96, HAP s. 107 - 117
Zajęcia 9-10. Sądownictwo i proces (I) - organizacja wymiaru sprawiedliwości
• Od sądów stanowych do powszechnych: struktura sądownictwa
• Zasada niezalezności sądownictwa w dziejach
Zasada instancyjności
• Jednoosobowość i kolegialność
• Prawotwórcza rola sądów w dziejach
Od justycjariusza do prokuratora
Rozwój palestry
Zajęcia 11. Sądownictwo i proces (III) - ewolucja pozycji sędziego
• Sposób obsady urzędu
• Niezwisłość i odpowiedzialność sędziów
Sposób orzekania
• Udział społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości
Zajęcia 12. Sądownictwo i proces (IV) Proces skargowy w średniowieczu i XX w.
• Główne zasady postępowania skargowego i ich ewolucja
• Terminy sądowe i odroczenia
• Postępowanie sądowe
Zajęcia 13. Sądownictwo i proces (V) - – proces karny w dziejach
• Główne zasady postępowania inkwizycyjnego i ich ewolucja w procesie karnym
• Postępowanie przygotowawcze i sądowe
• Gwarancje proccesowe dla oskarżownego i środki zabezpieczające
• Procesy czarownic: fenomen kulturowy
UWAGA: szczegółowa literatura dotycząca bloku sądowo procesowego ii ew., referaty
podana będzie na zajęciach
Zajęcia 14. Rozwój prawa na ziemiach polskich w XIX w.
• KOLOKWIUM - blok sądowo-procesowy
Wprowadzenie Kodeksu Napoleona w Księstwie Warszawskim
• Rozwój prawa cywilnego i karnego w Królestwie Polskim (kodeksy cywilny i karny, prawo
małżeńskie, hipoteka)
• Kierunki zmian w prawie wprowadzone przez kodyfikacje państw zaborczych (ABGB,
BGB)
• Rozwiązywanie stanów faktycznych
Analiza tekstu źródłowego: wybrane fragmenty: Kodeksu Napoleona, Kodeksu Cywilnego
Królestwa Polskiego z 1825 r., Ukazu o małżeństwie z 1836 r., Kodeksu Karzącego
Królestwa Polskiego, ABGB, BGB
Podręcznik KW: rozdział II podrozdział VI, rozdział III podrozdziały VII – VIII, rozdział IV
podrozdział VI, rozdział VI podrozdział V
Zajęcia 15. Ustrój II Rzeczpospolitej w świetle konstytucji marcowej
• Rozwiązania ustrojowe w początkach II RP
• Uchwalenie konstytucji marcowej z 17 marca 1921
• Zasady ustroju politycznego w konstytucji marcowej
• Prawa i obowiązki obywateli w konstytucji marcowej (prawa i obowiązki obywateli, władza
ustawodawcza i wykonawcza)
Analiza tekstu źródłowego: tzw. Mała konstytucja z 20 lutego 1919 r.; Konstytucja
Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r.
Podręcznik BLP: część III rozdział II Ustrój państwowy podrozdział III punkty A i B
Fakultatywnie: DSP, s. 137-150
Zajęcia 16. Przemiany ustroju II RP po konstytucji marcowej. Ustrój państwa w konstytucji
kwietniowej
• Rządy parlamentarne do 1926 r. i nowela sierpniowa
• System rządów po roku 1926
• Konstytucja kwietniowa – zasady ustroju politycznego i ich ideologiczne podstawy
• Pozycja władzy wykonawczej i ustawodawczej w systemie ustrojowym wedle konstytucji
kwietniowej
Analiza tekstów źródłowych: Ustawa o zmianie konstytucji z dnia 2 sierpnia 1926 (nowela
sierpniowa); Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935
Podręcznik BLP: część III rozdział II Ustrój państwowy podrozdział III punkt C,
podrozdziały IV - V
Fakultatywnie: DSP, s. 159-172
Zajęcia 17. Administracja publiczna II RP
• Administracja publiczna
• Samorząd
Podręcznik BLP: cz. III, rozdział III Administracja publiczna
.
Zajęcia 18. Przemiany w prawie II RP (I) – Problem kodyfikacji prawa. Unifikacja prawa
cywilnego.
• Problem unifikacji prawa.
• Prawo cywilne – postęp działań kodyfikacyjnych. Prawo zobowiązań – główne zasady
• Kodyfikacja prawa handlowego
• Powstanie i główne zasady kodeksu karnego
• Rozwój prawa pracy
Analiza tekstów źródłowych: Kodeks zobowiązań, kodeks karny, Kodeks handlowy –
fragmenty
Podręcznik BLP: cz. III, rozdziały VI - IX
Zajęcia 19. Państwo Podziemne i ustrój w pierwszych latach PRL
- organizacja władz okupacyjnych
- rząd emigracyjny i i nstytucje Państwa Podziemnego
- PKWN i TRJN i organizacja władz
- Mała Konstytucja z 1947 r.
Podręcznik: BLP: cz. III r. XI; HAP, r. 12.1.1-2, 12.4.1; DSP. s. 211-230
Analiza tekstu źródłowego: Manifest PKWN, Mała Konstytucja
Zajęcia 20. Ustrój PRL
- stalinizacja
- konstytucja z 1952 a praktyka ustrojowa
- funkcjonowanie ustroju PRL i administracja
- opozycja demokratyczna/ "Solidarność" i porozumienia sierpniowe
- stan wojenny i przełom 1989
Analiza tekstu źródłowego: konstytucja PRL z 1952 r.
Podręcznik: DSP, s. 247-281; HAP 12.1.3-4, 12.3.2.3, 12.4.2-4
Zajęcia 21. Unifikacja prawa w PRL
- prawo karne 1944-69
- unifikacja prawa cywilnego
- rozwój prawa pracy
Podręcznik: L, 1.2.1-3, 2.1, rozdział III: 1.1-2, 1.5, 1.8.3-4, 1.10; IV.1
Podręczniki:
J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, wyd. VI [BLP]
A. Korobowicz, W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego (1772 – 1918), wyd. IV
[KW]
A. Lityński, Historia prawa Polski Ludowej, wyd. I i następne [L]
Dzieje sejmu polskiego, red. J. Bardach, wyd. III (gł. okres PRL) [DSP]
Historia administracji w Polsce (gł. okres PRL) [HAP]