przedmiotowy system oceniania
advertisement
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII DLA KLASY I Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Swarzędzu ROK SZKOLNY 2015/2016 Nauczyciel uczący: DOROTA ŚWIERCZYŃSKA Podręcznik: Puls Ziemi Autorzy: Roman Malarz Numer dopuszczenia podręcznika 5/2/2010 Tytuł i autorzy programu nauczania: „Program nauczania geografii dla gimnazjum” Ewa Maria Tuz DZIAŁ PROGRAMOWY: OBRAZ ZIEMI Ocena dopuszczająca Uczeń: Uczeń: • wskazuje na mapie lub na globusie równik, południk 0° oraz półkulę południową, północną, wschodnią i • określa położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie i globusie • wymienia cechy południków i Ocena dostateczna Ocena dobra Uczeń: • określa położenie matematycznogeograficzne punktów i obszarów na globusie oraz na mapie • odszukuje obiekty na mapie na Ocena bardzo dobra Uczeń: • oblicza odległość (rozciągłość południkową) między dwoma punktami na mapie, korzystając z zależności 1° – 111,2 km zachodnią równoleżników podstawie podanych współrzędnych • stosuje ze zrozumieniem • wskazuje na globusie oraz mapie geograficznych pojęcia: „długość geograficzna”, świata zwrotniki i koła „szerokość geograficzna podbiegunowe • wyjaśnia terminy: „długość geograficzna”, „szerokość geograficzna” • wyjaśnia terminy: „skala”, „siatka kartograficzna” • wymienia rodzaje skal oraz podaje ich przykłady • podaje różnice między planem a mapą • dokonuje podziału map ze względu na ich skalę oraz treść • podaje różnice między siatką kartograficzną a geograficzną • posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie • wykazuje znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji geograficznych na mapie • przekształca postacie skali • posługuje się w terenie planem miasta • oblicza skalę mapy, znając odległość rzeczywistą między obiektami przedstawionymi na mapie • wymienia metody przedstawiania zjawisk na mapach • wyjaśnia terminy: „wysokość względna” , „wysokość bezwzględna”, „poziomica” • odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych, w tym odczytuje wysokość bezwzględną • oblicza wysokość względną wybranych punktów oraz charakteryzuje rzeźbę terenu na podstawie rysunku poziomicowego i mapy hipsometrycznej • charakteryzuje wybrane metody przedstawiania zjawisk na mapach • stosuje ze zrozumieniem terminy: „wysokość względna”, „wysokość bezwzględna” • analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych • dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych • identyfikuje położenie i charakteryzuje odpowiadające sobie obiekty geograficzne na fotografiach, zdjęciach lotniczych i satelitarnych oraz mapach topograficznych • lokalizuje na mapach (również konturowych) kontynenty • posługuje się w terenie planem oraz mapą topograficzną, turystyczną i samochodową (m.in. orientuje mapę oraz identyfikuje obiekty geograficzne na mapie i w terenie) • lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce • projektuje i opisuje trasy podróży na podstawie map turystycznych, topograficznych i samochodowych DZIAŁ PROGRAMOWY: WODY ZIEMI Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna • wymienia nazwy oceanów i • omawia na podstawie schematu wskazuje te oceany na mapie zasoby wodne Ziemi świata • wskazuje na mapie świata wybrane • podaje przykłady ruchów wody prądy morskie oraz wymienia ich morskiej nazwy • wyjaśnia terminy: • wymienia stany skupienia wody w „kondensacja”, „parowanie”, przyrodzie i podaje przykłady ich „morze”, „zatoka”,cieśnina” występowania Ocena dobra Ocena bardzo dobra • omawia obieg wody • charakteryzuje przyczyny w przyrodzie na podstawie schematu i skutki ruchów wody morskiej • dostrzega i wyjaśnia związki między warunkami klimatycznymi a zasoleniem wody morskiej • wyjaśnia terminy: „rzeka główna”, „dopływ”, „zlewisko”, „dorzecze”, „dział wodny” • wskazuje na mapie świata najdłuższe rzeki • wymienia rodzaje i podaje przykłady zasilania rzek • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania rzek • analizuje wykresy długości rzek i ich przepływu • wyjaśnia termin „przepływ” • zaznacza na ilustracji dorzecze, dział wodny i zlewisko • wymienia elementy dorzecza • wyjaśnia terminy: „jezioro”, • wymienia różne typy genetyczne „bagno”, „wieloletnia zmarzlina jezior • wyjaśnia związki między warunkami klimatycznymi, a rodzajem zasilania rzek • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „rzeka główna”, „dopływ”, „zlewisko”, „dorzecze”, „dział wodny” • nazywa i wskazuje na mapie różne • omawia warunki powstawania typy genetyczne jezior oraz obszary bagien bagienne • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania stawów i sztucznych zbiorników wodnych • wyjaśnia terminy: „wody podziemne”, „źródło”, „wody artezyjskie”, „gejzer” • wymienia rodzaje wód podziemnych • analizuje budowę niecki artezyjskiej na podstawie ilustracji podaje przykłady gospodarczego wykorzystania wód podziemnych • wskazuje na mapie świata obszary występowania wód artezyjskich i gejzerów • omawia procesy prowadzące do aktywności gejzeru • charakteryzuje wybrane rodzaje wód podziemnych DZIAŁ PROGRAMOWY: ZIEMIA WE WSZECHŚWIECIE Ocena dopuszczająca • wymienia nazwy ciał niebieskich znajdujących się w Układzie Słonecznym Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra • wymienia nazwy planet Układu • rozpoznaje i nazywa ciała • charakteryzuje wybrane ciała Słonecznego, zaczynając od nazwy niebieskie przedstawione na ilustracjiniebieskie: planety, planetoidy, planety znajdującej się najbliżej gwiazdy, satelity, meteory i Słońca meteoryty • wyjaśnia terminy: „ruch • podaje najważniejsze geograficzne obiegowy Ziemi”, „równonoc następstwa wiosenna”, „równonoc jesienna”, ruchu obiegowego Ziemi „przesilenie zimowe”, • korzystając z danych liczbowych, „przesilenie letnie” porównuje planety Układu • wymienia daty dni Słonecznego rozpoczynających pory roku • podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi • wyjaśnia terminy: „ruch • podaje daty przesileń i równonocy • posługując się rysunkiem, na podstawie ilustracji wyjaśnia zjawiska zaćmienia przedstawiających oświetlenie Ziemi Słońca i zaćmienia Księżyca w ciągu roku • charakteryzuje strefy oświetlenia • podaje różnicę między teorią Ziemi geocentryczną i heliocentryczną • wyjaśnia przyczyny • przedstawia (wykorzystując występowania dnia i nocy polarnej również własne obserwacje) zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku • podaje najważniejsze geograficzne • opisuje dzienną wędrówkę Słońca • charakteryzuje dwa rodzaje obrotowy Ziemi”, „południe”, „północ”, „doba”, „górowanie Słońca”, „południk miejscowy”, „gnomon” następstwa ruchu obrotowego Ziemi po sklepieniu niebieskim, posługując prędkości Ziemi • podaje kierunek i czas obrotu Ziemisię ilustracją lub planszą • omawia zastosowanie gnomonu dookoła własnej osi • posługuje się ze zrozumieniem • podaje cechy ruchu obrotowego pojęciem „ruch obrotowy” Ziemi • wyjaśnia terminy: „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas urzędowy” • wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i międzynarodowa linia zmiany daty • wymienia rodzaje kalendarzy i podaje ich cechy • posługuje się mapą stref czasowych • oblicza czas słoneczny i strefowy do określania różnicy czasu danego miejsca na podstawie jego strefowego i słonecznego na Ziemi położenia matematyczno• oblicza kąt, o jaki obraca się Ziemiageograficznego w określonym czasie • charakteryzuje czas słoneczny, strefowy, uniwersalny i urzędowy • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas uniwersalny” i „czas urzędowy” DZIAŁ PROGRAMOWY: ATMOSFERA Ocena dopuszczająca • wyjaśnia terminy: „atmosfera”, „troposfera” • podaje skład chemiczny powietrza atmosferycznego Ocena dostateczna Ocena dobra • wymienia nazwy warstw atmosfery,• charakteryzuje poszczególne zaczynając od nazwy tej warstwy, warstwy atmosfery która znajduje się najbliżej • oblicza zmiany temperatury powierzchni Ziemi powietrza wraz ze wzrostem lub • omawia na podstawie schematu spadkiem wysokości zmiany temperatury powietrza w poszczególnych warstwach atmosfery Ocena bardzo dobra • charakteryzuje zjawisko inwersji temperatury powietrza • analizuje temperaturę powietrza w • oblicza średnią roczną amplitudę • wymienia czynniki • wyjaśnia termin „izoterma” • podaje czynniki wpływające na wybranych miejscach na podstawie temperatury powietrza oraz średnią klimatotwórcze oraz wyjaśnia na temperaturę powietrza na Ziemi map klimatycznych lub wykresu przebiegu temperatury powietrza roczną temperaturę powietrza przykładach ich wpływ na • sporządza wykres przedstawiający zróżnicowanie temperatury przebieg temperatury powietrza powietrza na Ziemi • omawia zależność temperatury powietrza od kąta padania promieni słonecznych • wyjaśnia pojęcia: „ciśnienie • wyjaśnia przyczynę atmosferyczne”, „niż baryczny”, powstawania wiatru „wyż baryczny”, „izobara” • wymienia przykłady wiatrów stałych i okresowo zmiennych oraz lokalnych, występujących na kuli ziemskiej • sporządza schemat wyżu i niżu barycznego • wskazuje na mapie świata obszary występowania różnych rodzajów wiatrów • charakteryzuje rodzaje wiatrów na podstawie ilustracji • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „niż baryczny”, „wyż baryczny” • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych • wyjaśnia terminy: „wilgotność powietrza”, „wilgotność względna”, „resublimacja” • analizuje występowanie opadów na • omawia przyczyny kuli ziemskiej na podstawie mapy nierównomiernego rozmieszczenia stref klimatycznych opadów atmosferycznych na Ziemi • podaje przykłady obszarów • rozpoznaje przedstawione na charakteryzujących się nadmiarem ilustracji opady i osady lub niedoborem opadów atmosferyczne atmosferycznych • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych ze względu na sposób powstania • wyjaśnia na podstawie schematu procesy powstawania chmur, opadów i osadów atmosferycznych na kuli ziemskiej • wyjaśnia terminy: „pogoda”, „klimat” • wymienia czynniki klimatotwórcze • wykazuje zróżnicowanie klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map temperatury powietrza i opadów atmosferycznych oraz map • stosuje ze zrozumieniem terminy: „pogoda”, „klimat” • charakteryzuje klimat górski • podaje na podstawie map • wykazuje na przykładach związek między wysokością Słońca a temperaturą powietrza • podaje różnice między klimatem a stref klimatycznych na Ziemi • wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej i wskazuje ich zasięg na mapie pogodą tematycznych zależności między • charakteryzuje wpływ czynników strefami oświetlenia Ziemi a klimatotwórczych na klimat strefami klimatycznymi • charakteryzuje na podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych, położonych w różnych strefach klimatycznych DZIAŁ PROGRAMOWY: WNĘTRZE ZIEMI Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna • wymienia warstwy wnętrza • wymienia metody badania wnętrza Ziemi w kolejności od warstwy Ziemi znajdującej się najgłębiej • podaje różnicę między litosferą a skorupą ziemską Ocena dobra • omawia na podstawie schematu budowę wnętrza Ziemi • wyjaśnia termin „prądy konwekcyjne Ocena bardzo dobra • charakteryzuje metody badania wnętrza Ziemi i podaje ich zastosowanie • wymienia nazwy wybranych skał i minerałów • wyjaśnia terminy: „skała”, „minerał” • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania skał • podaje przykłady minerałów skałotwórczych • rozpoznaje skały i określa ich rodzaj • wskazuje różnice między minerałem a skałą • określa wiek Ziemi • omawia na podstawie tabeli • wymienia nazwy er, zaczynając stratygraficznej najważniejsze od najstarszej wydarzenia z przeszłości geologicznej Ziemi • wyjaśnia rolę skamieniałości • dostrzega zmiany w świecie przewodnich w odtwarzaniu dziejów organicznym w dziejach Ziemi Ziemi • wymienia nazwy okresów • przedstawia hipotezy wyginięcia geologicznych • podaje przykłady skamieniałości przewodnich • wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi • wyjaśnia terminy: „wulkan”, „lawa”, „magma”, „hipocentrum”, „epicentrum”, „Ognisty Pierścień Pacyfiku” • wymienia produkty erupcji wulkanicznej dinozaurów • podaje główne cechy płytowej • omawia skutki wulkanizmu i budowy litosfery trzęsień ziemi • wskazuje na mapie świata obszary aktywne sejsmicznie • wymienia przykłady wulkanów i wskazuje je na mapie • wymienia nazwy orogenez i • wskazuje na mapie świata rodzaje gór przykłady gór fałdowych, • wyjaśnia terminy: „ruchy wulkanicznych i zrębowych górotwórcze”, „góry fałdowe”, „góry zrębowe” • wymienia nazwy wielkich form ukształtowania powierzchni Ziemi • omawia różnice między górami fałdowymi a zrębowymi • określa na podstawie danych statystycznych ukształtowanie powierzchni kontynentów DZIAŁ PROGRAMOWY: OBRAZ ZIEMI Ocena celująca Uczeń: • przedstawia ewolucję poglądów na temat kształtu i wymiarów Ziemi • omawia wpływ działalności człowieka na funkcjonowanie sfer Ziemi • podaje zasady działania oraz przykłady zastosowania systemu nawigacji satelitarnej GPS • oblicza powierzchnię rzeczywistą, znając skalę mapy i powierzchnię na mapie • wskazuje możliwości praktycznego wykorzystania planów i różnych rodzajów map • charakteryzuje wybrane metody prezentacji rzeźby terenu na mapach • wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi • wymienia na podstawie schematu elementy budowy wulkanu • charakteryzuje wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi • rysuje profil terenu, korzystając z rysunku poziomicowego • wykazuje związek między cechami środowiska przyrodniczego a zagospodarowaniem obszaru na podstawie mapy topograficznej DZIAŁ PROGRAMOWY: ATMOSFERA I HYDROSFERA Uczeń: • charakteryzuje zjawisko El Niño • wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne i tornada, charakteryzuje je oraz podaje obszary ich występowania • omawia sposób powstawania opadów frontalnych, konwekcyjnych i orograficznych • ocenia wpływ klimatu na zagospodarowanie wybranych regionów kuli ziemskiej • wyjaśnia znaczenie terminu „inwersja termiczna” • omawia wpływ działalności człowieka na zmiany zachodzące w składzie powietrza atmosferycznego • wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne i tornada, charakteryzuje je oraz podaje obszary ich występowania DZIAŁ PROGRAMOWY: ZIEMIA WE WSZECHŚWIECIE Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminów: „galaktyka”, „Droga Mleczna”, „planety karłowate” • omawia wpływ ruchu obiegowego Ziemi na zmiany w przyrodzie i życie człowieka • oblicza wysokość Słońca nad widnokręgiem • wyjaśnia, dlaczego międzynarodowa linia zmiany daty nie pokrywa się dokładnie z południkiem 180° • omawia wpływ ruchu obrotowego Ziemi na zjawiska przyrodnicze i życie człowieka DZIAŁ PROGRAMOWY: WNĘTRZE ZIEMI Uczeń: • określa twardość minerałów na podstawie skali Mohsa • podaje przykłady działań podejmowanych przez człowieka w celu zminimalizowania skutków trzęsień ziemi • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej świata najwyższe wulkany poszczególnych kontynentów i podaje ich nazwy • wymienia najwyższe szczyty na kontynentach i podaje ich wysokości
