Pracownia badań nad polsko-niemieckimi kontaktami językowymi

Sprawozdanie z działalności Pracowni badań nad polsko-niemieckimi kontaktami językowymi
Akademickiego Centrum Badań Euroregionalnych
PWSZ im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
w roku akademickim 2013/2014
kierownik Pracowni: dr Renata Nadobnik
Ad. 1/ Integracja działań środowiska naukowego w dziedzinie kulturowych kontaktów
Polski z krajami europejskimi poprzez konsolidację badań humanistycznych nad kulturą
i językiem:
współpraca z Gesamtverband Moderne Fremdsprachen (Stowarzyszenie Języków
Nowożytnych) w Halle n. Saale (Niemcy), Uniwersytetem Kraju Saary w Saarbrücken
(Niemcy), Uniwersytetem Otto-von-Guericke w Magdeburgu (Niemcy), Pädagogische
Hochschule w Wiedniu (Austria), Instytutem Austriackim w Warszawie, Uniwersytetem
Szczecińskim, Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, Uniwersytetem im. Mikołaja
Kopernika w Toruniu, Akademią im. Jana Długosza w Częstochowie, w ramach
organizowanych form wymiany doświadczeń w zakresie prowadzonych prac badawczych,
a także popularyzacji kultury i języka niemieckiego wśród studentów (bliższe informacje
w punkach: 3. i 7.).
Ad. 2/ prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych:
1. Udział w projekcie badawczym własnym nr NN 104174936 (przy wsparciu
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego), opracowanym przez Instytut Filologii
Germańskiej Uniwersytetu Szczecińskiego pod kierunkiem prof. zw. dr hab. Ryszarda
Lipczuka – współpraca przy tworzeniu „Niemiecko-Polskiego Słownika
Frazeologizmów on-line” [Phraseologisches Online-Wörterbuch Deutsch-Polnisch],
termin realizacji: od września 2012 r., słownik jest dostępny na stronie internetowej:
www.frazeologizmy.uniw.szczecin.pl
2. Prowadzenie badań w zakresie frazeologii, leksykografii dwujęzycznej, ze szczególnym
uwzględnieniem rozwoju warsztatu leksykograficznego na przestrzeni wieków (dla
pary językowej niemiecko-polskiej), również dydaktyki języka niemieckiego w ujęciu
diachronicznym i synchronicznym, ze szczególnym uwzględnieniem podręczników
oraz innych materiałów edukacyjnych;
3. Udział w konferencjach naukowych, w tym w:
- Międzynarodowej Konferencji Naukowej pod patronatem Ministra Nauki
i Szkolnictwa Wyższego: Pogranicze wschodnie i zachodnie, zorganizowanej przez
Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk oraz Państwową Wyższą Szkołę Zawodową
im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wlkp., 21 – 22 listopada 2013 r.
Tytuł wygłoszonego referatu: Frazeologizmy w lustrzanym odbiciu – na przykładzie
języków niemieckiego i polskiego (Phraseologismen im Spiegelbild – am Beispiel des
Deutschen und des Polnischen).
- III Międzynarodowej Konferencji Naukowej: Nauczanie języków obcych – refleksje
dydaktyczne, zorganizowanej przez Zakład Języka Niemieckiego oraz Akademickie
Centrum Badań Euroregionalnych Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba
z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 14 – 15 kwietnia 2014 r.
Tytuł wygłoszonego referatu: Kreatywne nauczanie-kreatywne testowanie. Ocena
kompetencji językowych uczniów z wykorzystaniem testów fabularycznych.
A także planowanych we wrześniu:
- VI Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Kommunikation für Europa, nt.
Sprache und Meer/mehr?, organizowanej przez Wydział Filologiczny, Instytut Filologii
Germańskiej Uniwersytetu Szczecińskiego, 17 – 20 września 2014 r.
Tytuł referatu: Wasserwelten in zweisprachigen Lernerwörterbüchern.
-
Międzynarodowej Konferencji Naukowej Phrasenstrukturen und -interpretationen
im Gebrauch (Linguistische Treffen in Wrocław V), organizowanej przez Instytut
Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, 25 – 27 września 2014 r.
Tytuł referatu: Perspektivenwechsel in der Sprache am Beispiel deutscher und
polnischer Phraseologismen.
Ad. 3/ współpraca międzynarodowa w zakresie badań naukowych, dydaktyki i kultury
a) Organizacja drugiej edycji seminarium „Begegnungen mit Sprache und Kultur –
Ősterreich” (Spotkania z językiem i kulturą – Austria) we współpracy z Instytutem
Austriackim w Warszawie.
Celem seminarium była promocja języka niemieckiego i kultury Austrii. Seminarium
przygotowali studenci II roku filologii niemieckiej (opiekun dr R. Nadobnik). W spotkaniu
uczestniczyli goście z uczelni partnerskiej, Uniwersytetu de Lorraine w Metz-Nancy,
z Francji.
Spotkanie odbyło się 15 maja 2013 r. w ramach obchodów III Festiwalu Kultury
Europejskiej w PWSZ im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp.
(sprawozdanie w załączniku)
b) Organizacja III Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Nauczanie języków obcych –
refleksje glottodydaktyczne”, 14 – 15 kwietnia 2014 r. z udziałem partnerów
z Gesamtverband Moderne Fremdsprachen (Stowarzyszenie Języków Nowożytnych)
w Halle n. Saale (Niemy), Uniwersytetem Kraju Saary w Saarbrücken (Niemcy),
Uniwersytetem Otto-von-Guericke w Magdeburgu (Niemcy),
(sprawozdanie w załączniku)
Ad. 5/ mobilność pracowników naukowych uczelni
Udział w programie Erasmus STA (27 kwietnia – 3 maja 2014 r.) w Pädagogische Hochschule
w Wiedniu (Austria) (dr Renata Nadobnik).
Cele wyjazdu:
- prowadzenie zajęć dydaktycznych ze studentami Uczelni partnerskiej nt.
Übungsvorschläge zur Sprach- und Kommunikationsförderung in heterogenen
Klassen (5 godz.),
- wymiana doświadczeń pracowników obydwu Uczelni partnerskich (dr Elisabeth
Furch, dr Thomas Bauer, mgr Birgit Höfler),
- pozyskanie materiałów źródłowych do dalszej pracy badawczej,
- promocja Uczelni.
(sprawozdanie w załączniku)
Ad. 6/ organizowanie i prowadzenie seminariów, kursów specjalistycznych i szkoleń,
w tym zlecanych przez jednostki pozauczelniane:
Prowadzenie szkoleń zleconych przez Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie
Wlkp., w tym:
- kursu grantowego dla nauczycieli wszystkich typów szkół: Metodyka pracy z uczniem
agresywnym i niedostosowanym społecznie, w tym modułu: Komunikacja werbalna –
wykorzystywanie narzędzi perswazji do regulowania zachowań uczniów (6 godz., 14
września 2013 r.),
- kursu grantowego dla dyrektorów wszystkich typów szkół Monitorowanie realizacji
podstawy programowej, w tym modułu: Od analizy podstawy programowej do
obserwacji i oceny lekcji (12 godz., 7 i 14 października oraz 14 listopada 2013 r.),
- warsztatów dla nauczycieli języka niemieckiego przedszkoli i szkół podstawowych:
Kamishibai na lekcjach języka niemieckiego w przedszkolu i szkole podstawowej (6 godz.,
12 grudnia 2013 r.),
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego szkół podstawowych: Organizacja
warsztatu pracy nauczyciela języka niemieckiego w szkole podstawowej (6 godz.,
20 lutego 2014 r.),
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych:
Organizacja warsztatu pracy nauczyciela języka niemieckiego w gimnazjum i szkole
ponadgimnazjalnej (6 godz., 3 marca 2014 r.),
- kursu doskonalącego: Dziecko sześcioletnie w pierwszej klasie szkoły podstawowej,
prowadzenie modułu: Wczesnoszkolne nauczanie języków obcych (8 godz., 28 – 29 maja
2014 r.).
Prowadzenie szkolenia na zlecenie Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu,
w tym:
- szkolenie egzaminatorów egzaminu maturalnego OKE, Gorzów Wlkp., (5 godz., 23 maja
2014 r.).
Ad. 7/ inicjowanie i współudział w organizacji krajowych i międzynarodowych konferencji
naukowych:
Organizacja III Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Nauczanie języków obcych –
refleksje dydaktyczne”, Gorzów Wielkopolski 14 – 15 kwietnia 2014 r.
Celem konferencji była kontynuacja rozważań nad sposobami realizacji założeń programowych
i wdrażania nowych propozycji w zakresie nauczania języków obcych w Polsce i w Europie, ze
szczególnym uwzględnieniem perspektywy doświadczeń i refleksji glottodydaktycznych.
Konferencja była adresowana do językoznawców, lingwistów stosowanych oraz nauczycieli
realizujących zadania dydaktyczne w praktyce szkolnej, w szkolnictwie wyższym, a także
pełniących funkcje doradcze w edukacji językowej.
W ramach omawianych zagadnień dokonano konfrontacji poglądów i doświadczeń zarówno
w obszarze teorii, jak i praktyki nauczania języków obcych. Dyskusji zostały poddane
poszczególne determinanty kształcenia językowego, w tym m.in. paradygmaty współczesnej
glottodydaktyki, standardy kształcenia na poszczególnych etapach edukacyjnych, podręczniki i
inne materiały metodyczne wspierające rozwój kompetencji językowych, elementy kulturowe,
projekty dydaktyczne, a także wykorzystanie narzędzi pomiaru dydaktycznego i refleksji nad
nauczaniem i uczeniem się języków obcych.
Językiem konferencji był język polski. W sesji plenarnej goście zagraniczni wygłosili referaty
w języku niemieckim.
Teksty zaprezentowanych wystąpień zostaną wydane w formie recenzowanej monografii.
(sprawozdanie w załączniku)
Ad. 8/ Prowadzenie specjalistycznych zajęć dydaktycznych dla studentów:
- prowadzenie zajęć dydaktycznych ze studentami Pädagogische Hochschule w Wiedniu, nt.
„Übungsvorschläge zur Sprach- und Kommunikationsförderung in heterogenen Klassen“
(5 godz., 27.04. – 2.05.2014 r.)
- prowadzenie seminarium dyplomowego dla studentów Pädagogische Hochschule
w Wiedniu (z udziałem dr Elisabeth Furch) (30.04.2014 r.),
- prowadzenie wykładu dla studentów II roku filologii niemieckiej Uniwersytetu
Wiedeńskiego nt. „Arbeit mit Lexika im Deutschunterricht in Polen” na, 28 kwietnia 2014 r.
(2 godz.)
10/ Prowadzenie usług eksperckich oraz doradztwa:
Na zlecenie Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu:
- Pełnienie funkcji przewodniczącej zespołu egzaminatorów języka niemieckiego Okręgowej
Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu, sprawdzających arkusze egzaminacyjne podczas sesji
letniej egzaminu maturalnego (przeprowadzenie szkolenia egzaminatorów: 23 maja 2014 r.,
przewodniczenie pracom zespołu egzaminatorów: 24 – 25 maja 2014 r.).
Na zlecenie Lubuskiego Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp.:
- Opracowanie testów na II i III etap Konkursu Przedmiotowego z Języka Niemieckiego dla
uczniów gimnazjów województwa lubuskiego (grudzień 2013 r. – luty 2014 r.).
- Przygotowanie zestawu pytań do części ustnej Konkursu oraz przewodniczenie pracom
wojewódzkiej komisji konkursowej podczas finału Konkursu (13 marca 2014 r.).
Na zlecenie Instytutu Goethego w Warszawie:
- opracowanie kwestionariusza ankiety przeznaczonej do przeprowadzenia badań w ramach
realizacji projektu „Deutsch hat Klasse!” (lipiec 2014 r.).
- przeprowadzenie badania wśród nauczycieli języka niemieckiego wszystkich typów szkół
z wykorzystaniem ww. ankiety (28 sierpnia 2014 r.).
Ad. 11/ prowadzenie działalności promocyjnej poprzez:
- działalność wydawniczą:
Monografie:
1. Nadobnik R., Elementy leksykograficzne w podręcznikach do nauczania języka
niemieckiego w Polsce, Wydawnictwo PWSZ im Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp.
2013.
2. Mikołajczyk B., Nadobnik R. (red.), Różnorodność językowa w perspektywie
glottodydaktycznej, Wydawnictwo PWSZ im Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp.
(złożona do druku)
Artykuły:
1.
Nadobnik R., Lexikographische Werkstatt in deutsch-polnischen Wörterbüchern für
den
Schulgebrauch von ihren Anfängen bis zur Gegenwart. Teil 2 – Mikrostruktur,
[w:] Bartoszewicz I., Szczęk J., Tworek A. (red.), Im Anfang war das Wort I (=
Linguistische Treffen in Wrocław), Neisse Verlag/ATUT, Wrocław-Dresden 2012,
209-218. (ukazało się w 2013 r.)
2.
Nadobnik R., Kreative Arbeit mit Lexika im Deutschunterricht in Polen, [w:] T. Bauer,
E. Furch, A. Onysko (et al.), E-Portfolio. 1. Internationales AMuSEExpertInnentreffen Die Ressource Mehrsprachigkeit in der PädagogInnenbildung
Neu, September
24
–
25,
http://amuse.eurac.edu/Documents/Publications/scientific/eportfolio_vienna_final.pdf,
2013, s. 90-135.
3.
Nadobnik R., Zur Rolle von polnisch-deutschen Sprachführern in der Didaktik des
Deutschen als Fremdsprache, [w:] Mikołajczyk B., Nadobnik R., Różnorodność
językowa w perspektywie glottodydaktycznej, Wydawnictwo PWSZ im Jakuba
z Paradyża w Gorzowie Wlkp. (w druku).
4. Nadobnik R., Phraseologismen im Spiegelbild – am Beispiel des Deutschen und des
Polnischen, Polska Akademia Nauk w Warszawie/ PWSZ im. Jakuba z Paradyża w
Gorzowie Wlkp. (w druku)
Recenzje:
1.
Nadobnik R., Ryszard Lipczuk, Magdalena Lisiecka-Czop, Anna Sulikowska (red.):
Frazeologizmy w słownikach niemiecko-polskich i polsko-niemieckich na przykładzie
Pons Duży słownik i Langenscheidt Słownik Partner. Szczecin 2012, Wydawnictwo
Zapol, 204 ss., [w:] [w:] Orbis Linguarum Vol. 39, Białek Edward, Bojarski Marek,
Kubicz Aleksandra, Oremek Gerhard M. (red.), Neisse Verlag, Oficyna Wydawnicza
Atut, Dresden-Wrocław 2013, S. 493-495.
2.
Nadobnik R., Magdalena Lisiecka-Czop: Kinderwörterbücher. Lexikographische und
glottodidaktische Eigenschaften am Beispiel deutsch-polnischer und polnischdeutscher Wörterbücher, Frankfurt am Main 2013, Peter Lang Edition, 353 S., [w:]
Germanica Wratislaviensia 139, Bartoszewicz Iwona., Hałub Marek., Małyszek
Tomasz, Tomiczek Eugeniusz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego,
Wrocław (w druku).
- portal internetowy:
Zamieszczanie na stronie internetowej PWSZ w Gorzowie Wlkp. materiałów
informacyjnych oraz sprawozdań z planowanych i realizowanych działań, w tym nt.:
- międzynarodowej konferencji naukowej „Nauczanie języków obcych – refleksje
dydaktyczne”,
- seminarium „Begegnungen mit Sprache und Kultur – Ősterreich”,
- udziału w Programie Erasmus STA.