System zarz*dzania kryzysowego

KRYZYS
 Określenie „kryzys” pochodzi z języka greckiego
(„krino”) i oznacza ogólnie: wybór, decydowanie,
zmaganie się czy walkę – zwłaszcza pod presją czasu.
 Ma bezpośredni związek z negatywnymi
doświadczeniami. Kryzys może być wywołany
zdarzeniami losowymi czy osobistymi
niepowodzeniami.
 Powiedzenie przypisywane Heraklitowi z Efezu:
„Panta rhei” (Wszystko płynie) oznacza, że świat
nieustannie zmienia się. Ze względu na niepewność
środowiska w którym żyjemy, występowanie na
przemian lepszych i gorszych momentów można
uznać za naturalne.
CECHY KRYZYSU
 ZASKOCZENIE
 NIEDOBÓR INFORMACJI
 SPÓŹNIONE REAKCJE
 WZRASTAJĄCA LICZBA ZDARZEŃ
 UTRATA KONTROLI NAD SYTUACJĄ
 ZAGROŻENIE WAŻNYCH INTERESÓW
 WZROST NAPIĘCIA PSYCHICZNEGO
 ZBIOROWA PANIKA
Sytuacja kryzysowa
 Wpływa negatywnie na poziom bezpieczeństwa
ludności, mienia czy środowiska w znacznych
rozmiarach.
 Ogranicza działalność organów administracji
publicznej (gdy sytuacja przerasta możliwości pomocy
ze strony państwa)
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r.
o zarządzaniu kryzysowym
 „Zarządzanie kryzysowe to działalność organów
administracji publicznej będąca elementem kierowania
bezpieczeństwem narodowym, która polega na
zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu
do przyjmowania nad nimi kontroli w drodze
zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku
wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich
skutków oraz odtwarzaniu zasobów infrastruktury
krytycznej.”
 Zadania z zakresu zarządzania kryzysowego, w
poszczególnych jego fazach, realizowane są
odpowiednio przez: gminne zespoły reagowania,
powiatowe zespoły reagowania kryzysowego,
wojewódzkie zespoły reagowania kryzysowego,
Rządowy Zespół Koordynacji Kryzysowej
 System zarządzania kryzysowego w Polsce jest
wieloszczeblowy i składa się z następujących
komponentów:
 A) organów zarządzania kryzysowego
 B) organów opiniodawczo-doradczych właściwych w
sprawach inicjowania i koordynowania działań
podejmowanych w zakresie zarządzania kryzysowego
 C) centrów zarządzania kryzysowego, utrzymujących
24-godzinną gotowość do podjęcia działań
Krajowy Plan Zarządzania
Kryzysowego
 W skład Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego
wchodzą następujące elementy:
 1) Plan główny
 2) Zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji
kryzysowych
 Plany zarządzania kryzysowego (ZK) są okresowo
aktualizowane, a cykl planowania nie może
obejmować okresu dłuższego niż 2 lata
 1) Plan główny, zawierający:
 A) charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich
wystąpienia, w tym dotyczących infrastruktury
krytycznej, oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń,
 B) zadania i obowiązki uczestników zarządzania
kryzysowego w formie siatki bezpieczeństwa
 C) zestawienie sił i środków planowanych do
wykorzystania w sytuacjach kryzysowych
 2) zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji




kryzysowych, a w tym:
A) zadania w zakresie monitorowania zagrożeń
B) tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków,
uczestniczących w realizacji planowanych
przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej
C) procedury reagowania kryzysowego, określające
sposób postępowania w sytuacjach kryzysowych
D) współdziałanie między siłami, o których mowa w
podpunkcie B)
Zarządzanie kryzysowe przebiega w
następujących fazach:
 1) ZAPOBIEGANIE
 2)PRZYGOTOWANIE
 3)REAGOWANIE
 4)ODTWARZANIE (ODBUDOWA)
Faza pierwsza: Zapobieganie
 Faza zapobiegania polega na eliminowaniu lub
redukowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia
sytuacji kryzysowej albo ograniczania jej skutków
 Mogą to być działania, takie jak: analiza zagrożeń i
stopnia wrażliwości społeczeństwa w danej sytuacji,
powszechna edukacja w zakresie przeciwdziałania
zagrożeniom
Faza druga: Przygotowanie
 Faza przygotowania polega na zaplanowaniu
sposobów reagowania w przypadku określonych
sytuacji kryzysowych, a także na podjęciu działań
mających na celu powiększenie zasobów sił i środków
niezbędnych do skutecznego reagowania.
 Istotny jest system wymiany informacji, opracowanie
planu reagowania kryzysowego czy zadbanie o stronę
techniczną (finansową) zarządzania kryzysowego.
Faza trzecia: Reagowanie
 Faza reagowania polega na podejmowaniu
przedsięwzięć zmierzających do zahamowania
rozwoju sytuacji kryzysowej, udzielania pomocy
poszkodowanym oraz do ograniczenia zniszczeń i
strat.
 Przykładowe działania: wezwanie służb ratowniczych,
rozpoczęcie ewakuacji, organizowanie pomocy dla
ludzi dotkniętych sytuacją kryzysową.
 Liczy się sprawność i kontrola przebiegu akcji oraz
przewidywanie skutków proponowanych działań
Faza czwarta: Odtwarzanie
 Faza odtwarzania polega na przywracaniu stanu
sprzed sytuacji kryzysowej. Zespoły podejmują
działania mające na celu przywrócenie zdolności
reagowania, odbudowę zapasów służb ratowniczych
oraz odtworzenie kluczowej dla funkcjonowania
państwa infrastruktury, np. telekomunikacyjnej,
energetycznej, paliwowej, transportowej czy
dostarczania wody.
Faza czwarta: Odtwarzanie
 Odbudowa krótkoterminowa, polega na przywróceniu
systemów niezbędnych do życia do minimalnych
standardów używalności (np. czyszczenie i odkażanie
studni po powodzi).
 Odbudowa długoterminowa, dotyczy planów
kompletnej odbudowy całych obszarów dotkniętych
katastrofą i może trwać wiele lat. Ważne jest, aby
region po odbudowie, był w mniejszym stopniu
wrażliwy na kolejną katastrofę (np. budowanie wałów
antypowodziowych).
 Centrum Zarządzania Kryzysowego spełnia funkcję
punktu koordynacyjnego i ośrodka łączności,
scalającego w codziennej działalności służby
ratownicze i komunalne, które biorą bezpośredni i
pośredni udział w akcjach ratowniczych
Do zadań Centrum Zarządzania
Kryzysowego należy między innymi:
 Pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia




przepływu informacji na potrzeby zarządzania
kryzysowego
Współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje
ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne
Współpraca z podmiotami realizującymi monitoring
środowiska
Współdziałanie z Centrami Zarządzania Kryzysowego
organów administracji publicznej
Nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i
alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania
ludności.
Siły Zbrojne RP
• Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym
obowiązku obrony RP. Art. 3 ust. 2: Siły Zbrojne mogą
ponadto brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i
likwidacji ich skutków […]
• Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski
żywiołowej. W art. 18 ust. 1 czytamy: „W czasie stanu
klęski żywiołowej, jeżeli użycie innych sił jest
niemożliwe lub niewystarczające, Minister Obrony
Narodowej, może przekazać do dyspozycji wojewody,
[…] pododdział lub odział Sił Zbrojnych RP […]
Siły Zbrojne RP
 Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym.
„W czasie stanu wyjątkowego prezydent RP na wniosek
prezesa Rady Ministrów, może postanowić o użyciu
[…] Sił Zbrojnych RP do przywrócenia normalnego
funkcjonowania państwa, jeżeli dotychczas
zastosowane siły i środki zostały wyczerpane.”
W skład Rządowego Zespołu Zarządzania
Kryzysowego (RZZK) wchodzą:
 Prezes Rady Ministrów – przewodniczący Zespołu
 Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do




spraw wewnętrznych – zastępcy przewodniczącego
minister właściwy do spraw administracji publicznej
Minister Spraw Zagranicznych
Minister Koordynator Służb Specjalnych (jeżeli został
powołany)
Inne organy administracji rządowej w zależności od
potrzeb
KONIEC