Konceptualizacja wymagań dla MOW, MOS i SOSW
advertisement
KONCEPTUALIZACJA WYMAGAŃ DLA MŁODZIEŻOWYCH OŚRODKÓW WYCHOWAWCZYCH, MŁODZIEŻOWYCH OŚRODKÓW SOCJOTERAPII, SPECJALNYCH OŚRODKÓW SZKOLNO-WYCHOWAWCZYCH W1. Placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój wychowanków Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Placówka działa zgodnie z SPÓJNOŚĆ działań z koncepcją, przyjętą własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby i możliwości rozwojowe wychowanków, specyfikę pracy placówki. Jakie są najważniejsze założenia koncepcji pracy placówki? Czy realizowane przez placówkę działania są spójne z przyjętą koncepcją? Koncepcja pracy placówki jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. AKCEPTACJA i ZNAJOMOŚĆ koncepcji przez rodziców Czy koncepcja pracy placówki jest znana i akceptowana przez rodziców? Obszar badania (B) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Koncepcja pracy placówki jest przygotowywana i modyfikowana we współpracy z rodzicami. TWORZENIE warunków do współpracy z rodzicami w celu przygotowania i modyfikowania koncepcji pracy placówki. Czy placówka podejmuje działania w celu pozyskania rodziców w celu przygotowania, modyfikacji koncepcji pracy placówki? Koncepcja pracy placówki jest realizowana we współpracy z rodzicami. TWORZENIE współpracy z realizowania placówki warunków do rodzicami w celu koncepcji pracy W2. Podejmowane w placówce działania są zorganizowane w sposób sprzyjający osiąganiu celów placówki Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Planowanie działań w placówce odpowiednio do rodzaju <br />placówki: profilaktyczno-wychowawczych, edukacyjnych, prozdrowotnych, rekreacyjnych, terapeutycznych, resocjalizacyjnych i rewalidacyjnych, w tym wynikających z indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych opracowanych dla wychowanków, służy rozwojowi wychowanków. Czas spędzany przez wychowanków w placówce jest efektywnie wykorzystywany. Działania realizowane w placówce są monitorowane i w razie potrzeby modyfikowane w celu podniesienia efektywności pracy placówki. ADEKWATNOŚĆ działań do potrzeb rozwojowych wychowanków. POWSZECHNOŚĆ stosowania przez wychowawców działań adekwatnych do potrzeb wychowanków. Które działania placówki są adekwatne do potrzeb rozwojowych wychowanków? Na ile działania adekwatne do potrzeb wychowanków są powszechnie stosowane przez wychowawców? POWSZECHNOŚĆ monitorowania działań. SYSTEMATYCZNOŚĆ działań monitorujących. W jaki sposób monitorowanie działań wpływa na jakość pracy placówki? W jaki sposób monitorowany jest proces uczenia się wychowanków? W jaki sposób monitorowany jest proces wychowawczy? Wychowankowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. ADEKWATNOŚĆ działań prowadzonych przez nauczycieli/wychowawców. W jakich sytuacjach wychowankowie są informowani o oczekiwaniach związanych z ich postępowaniem? Informowanie wychowanków o ich postępach oraz ocenianie pomagają wychowankom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Nauczyciele i inne osoby realizujące zadania placówki motywują wychowanków do rozwoju i wspierają ich w trudnych sytuacjach. POWSZECHNOŚĆ działań motywujących i wspierających. Jakie działania prowadzą wychowawcy, by pomagać wychowankom w ich indywidualnym rozwoju? W jaki sposób wychowawcy motywują wychowanków i wspierają ich w trudnych sytuacjach? Obszar badania (B) Nauczyciele, wychowawcy i inne osoby realizujące zadania placówki pracują wspólnie z wychowankami, nad doskonaleniem podejmowanych działań, uwzględniając ich możliwości. Wychowankowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu wychowawczego. Wychowankowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. W placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji i terapii w odniesieniu do każdego wychowanka. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia wychowankom <br/>powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej. Wychowankowie uczą się od siebie nawzajem. Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze działań nauczycieli dających uczniom możliwość wpływania na działania placówki. POWSZECHNOŚĆ POWSZECHNOŚĆ działań. POWSZECHNOŚĆ wychowawców. podejmowanych Jaka część wychowanków jest objęta indywidualnym wsparciem? działań Jakie możliwości powiązania różnych dziedzin wiedzy i umiejętności mają wychowankowie placówki? uczenia się od Jakie działania prowadzą siebie pożądanych zachowań wychowawcy, by umożliwić społecznych. wychowankom uczenie się od siebie nawzajem? POWSZECHNOŚĆ W3. Wychowankowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Działania służące nabywaniu wiedzy i POWSZECHNOŚĆ umiejętności dostosowuje się do ADEKWATNOŚĆ działań zdiagnozowanych potrzeb i możliwości stosunku do wychowanków. wychowanków. Rozwój wychowanków planuje się indywidualnie, uwzględniając postępy każdego wychowanka. Pytania badawcze i Jakie działania podejmuje placówka w w celu zapewnienia bezpieczeństwa wychowanków? Nauczyciele i wychowawcy stosują TRAFNOŚĆ doboru metod i form Jakie czynniki decydują o doborze metod różnorodne metody pracy, uwzględniając pracy. pracy? różne możliwości, zdolności i sposoby uczenia się wychowanków. W szkole funkcjonującej w placówce realizuje się programy nauczania uwzględniające dotychczasowe osiągnięcia edukacyjne każdego wychowanka, jego możliwości i zdolności TRAFNOŚĆ dostosowania treści programów do potrzeb wychowanków W jaki sposób stosowane programy uwzględniają dotychczasowe osiągnięcia edukacyjne każdego wychowanka, jego możliwości i zdolności? Podstawa programowa jest realizowana w szkole funkcjonującej w placówce z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. SPÓJNOŚĆ procesów z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Jak opisane w podstawie programowej zalecane warunki i sposoby jej realizacji stosowane są w procesie lekcyjnym? Wychowankowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodnie z rozpoznanymi potrzebami i możliwościami. W placówce, odpowiednio do jej specyfiki, monitoruje się proces nabywania wiedzy i umiejętności przez wychowanków w odniesieniu do potrzeb i możliwości każdego wychowanka. ADEKWATNOŚĆ do SYSTEMATYCZNOŚĆ monitorowania. Jak wychowawcy rozpoznają nabywanie przez wychowanków wiadomości i umiejętności w szkole. W jaki sposób te informacje wykorzystują? W jaki sposób monitorowane są postępy wychowanków? potrzeb. Obszar badania (B) Kryterium ewaluacyjne Placówka podejmuje KREATYWNOŚĆ i INNOWACYJNOŚĆ nowatorskie rozwiązania, nauczycieli. innowacje i eksperymenty w zakresie rozwijania zainteresowań i uzdolnień, organizacji nauki, metod pracy i wychowania. Zebrane informacje o losach SKUTECZNOŚĆ działań placówki. byłych wychowanków potwierdzają skuteczność podejmowanych działań profilaktyczno-wychowawczych, edukacyjnych, terapeutycznych i resocjalizacyjnych. Pytania badawcze Jakie nowatorskie rozwiązania podjęto w placówce? W jaki sposób zastosowane rozwiązania wpływają na funkcjonowanie ucznia/wychowanka w placówce? Jakie informacje o losach wychowanków pozyskuje placówka? Jakie informacje mogą świadczyć o skuteczności jej działań? W4. Wychowankowie są aktywni Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Wychowankowie są SKUTECZNOŚĆ działań nauczycieli. zaangażowani w zajęcia prowadzone w placówce i chętnie w nich uczestniczą. Nauczyciele/wychowawcy grup stwarzają sytuacje, które zachęcają każdego wychowanka do podejmowania różnorodnych aktywności, odpowiednio do ich możliwości. Nauczyciele/wychowawcy grup ADEKWATNOŚĆ działań nauczycieli. stwarzają sytuacje, które zachęcają każdego wychowanka do podejmowania różnorodnych aktywności, odpowiednio do ich możliwości. Obszar badania (B) Kryterium ewaluacyjne Wychowankowie są, ADEKWATNOŚĆ podejmowanych odpowiednio do swoich działań przez wychowanków do ich możliwości, samodzielni w możliwości. podejmowaniu różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju placówki. Pytania badawcze Jaki jest poziom wychowanków? zaangażowania W jaki nauczyciele/wychowawcy wychowanków? sposób angażują Pytania badawcze Czy wychowankowie mają możliwość inicjowania działań? Jakie działania nauczycieli wspierają wychowanków w podejmowaniu i realizowaniu inicjatyw? W5. Respektowane są normy społeczne Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Działania placówki zapewniają POWSZECHNOŚĆ działań wychowankom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne, a relacje między wszystkimi członkami społeczności placówki są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Pytania badawcze Jaki jest poziom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego odczuwanego przez wychowanków? Obszar badania Zasady postępowania i Współdziałanie wszystkich współżycia w placówce są uzgodnione i podmiotów w uzgadnianiu i przestrzegane przez wychowanków, egzekwowaniu przyjętych norm pracowników placówki oraz rodziców. Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Realizacja tych działań jest monitorowana oraz modyfikowana w razie potrzeby. Działania wychowawcze podejmowane w placówce są spójne i odpowiednie do potrzeb wychowanków i sprzyjają kształtowaniu i uzyskiwaniu pożądanych postaw i zachowań. Jaki wpływ na kształt zasad postępowania i współżycia, które obowiązują w placówce mają rodzice i wychowankowie? Czy relacje między członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu? SKUTECZNOŚĆ podejmowanych Jakie działania wzmacniające pożądane działań. UYTECZNOŚĆ działań. zachowania/ lub eliminujące zagrożenia podejmuje placówka? Czy w placówce są monitorowane i modyfikowane realizowane działania? SPÓJNOŚĆ działań Jakie działania wychowawcze placówki wychowawczych. ADEKWATNOŚĆ wskazują na spójność i adekwatności do działań do potrzeb potrzeb wychowanków? wychowanków. Wychowankowie współpracują ze sobą WSPÓŁDZIAŁANIE w miarę swoich możliwości. wychowanków. Czy wychowankowie współdziałają ze sobą? współpracują/ W placówce są realizowane działania RÓWNOŚĆ wszystkich członków Jakie działania antydyskryminacyjne antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczności. realizuje placówka? społeczność placówki. Obszar badania (B) W placówce ocenia się skuteczność podejmowanych działań profilaktycznowychowawczych, opiekuńczych, edukacyjnych, terapeutycznych i resocjalizacyjnych. Ocena ta jest uwzględniana przy planowaniu, realizowaniu i modyfikowaniu kolejnych działań. Podejmowane działania zaspakajają potrzeby każdego wychowanka. Kryterium ewaluacyjne SKUTECZNOŚĆ działań. i Pytania badawcze SYSTEMOWOŚĆ Co świadczy o skuteczności podejmowanych działań? Czy planowanie pracy uwzględnia ocenę wcześniejszych działań? ADEKWATNOŚĆ działań do potrzeb Czy działania placówki uwzględniają wychowanków. potrzeby każdego z wychowanków? Wychowankowie, odpowiednio DOJRZAŁOŚĆ do swoich możliwości, wykazują wychowanków. się odpowiedzialnością w wychowanków. działaniu i relacjach społecznych. Wychowankowie, odpowiednio do swoich możliwości, biorą udział w procesie podejmowania decyzji dotyczących zadań placówki. i ŚWIADOMOŚĆ Jakie zachowania wskazują na WSPÓŁDZIAŁANIE odpowiedzialność wychowanków? W podejmowaniu jakich decyzji uczestniczą wychowankowie? W6. Nauczyciele i inne osoby realizujące zadania placówki współpracują w planowaniu i realizowaniu działań odpowiednich do jej funkcji Obszar badania (D) Nauczyciele, wychowawcy i inne osoby realizujące zadania placówki współpracują ze sobą w planowaniu, organizowaniu, a także modyfikowaniu i realizowaniu podejmowanych działań. Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów zapewniających realizację zadań placówki (planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami i innymi osobami realizującymi te zadania placówki. Obszar badania (B) Kryterium ewaluacyjne ZESPOŁOWOŚĆ działań. Pytania badawcze Czy nauczyciele i współpracują ze sobą działań placówki? ZESPOŁOWOŚĆ wprowadzania zmian w Czy organizacja działaniach przez powszechnemu nauczycieli/wychowawców pracowników w placówki? Kryterium ewaluacyjne wychowawcy w realizacji pracy sprzyja uczestnictwu realizacji zadań Pytania badawcze Nauczyciele, wychowawcy i inne UŻYTECZNOŚĆ WSPÓŁPRACY osoby realizujące zadania placówki nauczycieli i wychowawców w wspólnie rozwiązują problemy, rozwiązywaniu problemów. doskonalą metody i formy współpracy. Jakie problemy rozwiązują wspólnie osoby realizujące zadania placówki? Jakie są dominujące sposoby wspierania się nauczycieli w pracy z wychowankami? Czy były przydatne? Nauczyciele, wychowawcy i inne osoby realizujące zadania placówki pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Jak wielu pracowników korzysta z pomocy innych w prowadzeniu ewaluacji własnej pracy? Na czym ta pomoc polega? Czy ta pomoc jest przydatna? POWSZECHNOŚĆ wzajemnej pomocy w prowadzeniu ewaluacji pracy osób realizujących zadania placówki. PRZYDATNOŚĆ wzajemnej pomocy w prowadzeniu ewaluacji pracy osób realizujących zadania placówki/nauczycieli. W7. Promowana jest wartość edukacji Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne W placówce prowadzi się POWSZECHNOŚĆ działania kształtujące nauczycieli/wychowawców pozytywny klimat sprzyjający prowadzonych działaniach. uczeniu się. badania W placówce prowadzi się działania kształtujące postawę uczenia się przez całe życie. Obszar badania (B) POWSZECHNOŚĆ wychowanków nauczycieli/wychowawców prowadzonych działaniach. Działania placówkę edukacji lokalnej. działań Jakie działania kształtujące w pozytywną atmosferę dla uczenia się wśród wychowanków prowadza nauczyciele/wychowawcy? Jakie działania kształtujące pozytywny klimat (atmosferę) dla uczenia się prowadzą Państwo w placówce? udziału Jakie działania prowadzi placówka, i by kształtować u wychowanków w postawę uczenia się przez całe życie? Kryterium ewaluacyjne Placówka wykorzystuje CELOWOŚĆ informacje o losach byłych informacji. wychowanków do promowania wartości edukacji. Pytania badawcze Pytania badawcze wykorzystania Jakie informacje o losach absolwentów zbiera szkoła? W jaki sposób wychowawcy wykorzystują informacje na temat losów absolwentów w pracy z wychowankami? realizowane przez SKUTECZNOŚĆ podejmowanych Jakie działania podejmuje placówka promują wartość działań służących promowaniu w celu promowania wartości w społeczności edukacji. edukacji w środowisku? Czy w środowisku dostrzegane są efekty podejmowanych przez placówkę działań? W8. Rodzice są partnerami placówki Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Placówka, z uwzględnieniem jej UŻYTECZNOŚĆ pozyskanych W jaki sposób wykorzystywane są specyfiki, pozyskuje i wykorzystuje opinii opinie pozyskane od rodziców? opinie rodziców na temat swojej pracy. W placówce współpracuje się z CELOWOŚĆ współpracy Czego dotyczy współpraca? rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. Rodzice współdecydują w sprawach placówki i uczestniczą w podejmowanych działaniach. PARTYCYPACJA /WSPÓŁUDZIAŁ rodziców podejmowaniu decyzji. Placówka wspiera rodziców w UŻYTECZNOŚĆ wychowaniu i zrozumieniu aktualnej rodziców sytuacji ich dzieci. Obszar badania (B) W placówce w sposób zaplanowany, systematyczny, celowy i uwzględniający jej specyfikę wspiera się rodziców w działaniach na rzecz rozwoju ich dzieci. Rodzice dostrzegają efekty tego wsparcia. W placówce są realizowane inicjatywy rodziców na rzecz rozwoju wychowanków oraz placówki. wsparcia Kryterium ewaluacyjne SYSTEMOWOŚĆ rodziców. w W podejmowaniu jakich decyzji dotyczących placówki uczestniczyli rodzice? dla W jaki sposób i jakimi działaniami placówka wspiera i informuje rodziców? Pytania badawcze wspierania Na czym polegają systemowe rozwiązania wspierające rodziców w działaniach na rzecz rozwoju ich dzieci? WSPÓŁUDZIAŁ rodziców. Jakie inicjatywy na rzecz rozwoju EFEKTYWNOŚĆ wsparcia wychowanków i placówki podjęli rodzice? Czy rodzice odczuwają wsparcie ze strony placówki? W9. Wykorzystywane są zasoby placówki i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. Placówka w sposób systematyczny i celowy z uwzględnieniem specyfiki jej działania współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym, w tym z podmiotami odpowiedzialnymi za wspomaganie dzieci i młodzieży zgodnie z potrzebami i ich sytuacją społeczną. ADEKWATNOŚĆ podejmowanych Jakie podejmowane są inicjatywy na działań do potrzeb środowiska. rzecz wzajemnego rozwoju? W placówce stwarza się warunki do wyrażenia opinii o jej funkcjonowaniu w środowisku lokalnym. Opinie te są wykorzystywane do doskonalenia pracy placówki. UŻYTECZNOŚĆ pozyskiwanych opinii do doskonalenia działań. Jakie zmiany w funkcjonowaniu placówki są wynikiem pozyskanych opinii o jej pracy? Obszar badania (B) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze SYSTEMATYCZNOŚĆ i CELOWOŚĆ Czy placówka systematycznie współpracy. współpracuje z różnymi podmiotami? W jakim celu podejmowana jest ta współpraca? Współpraca placówki ze środowiskiem ADEKWATNOŚĆ do indywidualnych lokalnym służy zwiększaniu szans potrzeb wychowanków. edukacyjnych wychowanków, z uwzględnieniem indywidualizacji podejmowanych wobec nich działań. Współpraca placówki ze środowiskiem UŻYTECZNOŚĆ współpracy. lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. W jaki sposób współpraca placówki z różnymi instytucjami wpływa na zwiększenie szans edukacyjnych wychowanków z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb wychowanków? Jaki jest wpływ podejmowanej współpracy na wzajemny rozwój? Czy placówka jest pozytywnie postrzegana w środowisku lokalnym? W10. Placówka w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analiz badań zewnętrznych i wewnętrznych Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne W szkole funkcjonującej ADEKWATNE wykorzystania wniosków. w placówce, w której uczniowie przystępują do sprawdzianu lub egzaminów, analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów. W placówce analizuje się wyniki POWSZECHNOŚĆ i CELOWOŚĆ działań ewaluacji zewnętrznej nauczycieli i wychowawców. i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Działania prowadzone przez placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane. Obszar badania (B) Działania podjęte w efekcie wdrażania wniosków z zewnętrznych i wewnętrznych badań oraz analiz przyczyniają się do rozwoju placówki. SYSTEMOWOŚĆ działań. Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Jak nauczyciele korzystają z wniosków z analizy wyników sprawdzianu/egzaminów w swojej pracy? Czy w placówce poddaje się analizie wyniki ewaluacji? Jakie działania podjęto w placówce na podstawie formułowanych wniosków i rekomendacji? W jaki sposób monitoruje i analizuje się działania placówki? Pytania badawcze UŻYTECZNOŚĆ działań wynikających z W jakim stopniu działania podjęte wniosków opartych na egzaminach w oparciu o zewnętrzne i wewnętrzne zewnętrznych. UŻYTECZNOŚĆ działań badania są przydatne dla placówki? wynikających z wniosków z ewaluacji wewnętrznej. UŻYTECZNOŚĆ działań wynikających z wniosków z badań z obszaru uczenia się, resocjalizacji, profilaktyki, itp. W11. Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi Obszar badania (D) Kryterium ewaluacyjne Pytania badawcze Dyrektor zapewnia warunki do ADEKWATNOŚĆ realizacji zadań placówki. Czy i w jaki sposób widać dbałość o warunki do realizacji zadań placówki? Zarządzanie placówką sprzyja SKUTECZNOŚĆ zarządzania indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli i innych osób realizujących zadania placówki oraz doskonaleniu zawodowemu. Jakie działania dyrektora sprzyjają współpracy i doskonaleniu nauczycieli? Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami i innymi osobami realizującymi zadania placówki. POWSZECHNOŚĆ udziału nauczycieli i innych pracowników w działaniach ewaluacyjnych. W jaki sposób nauczyciele i inni pracownicy angażują się w ewaluację wewnętrzną? W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi placówki. ISTOTNOŚĆ wniosków. W jaki sposób wnioski z nadzoru pedagogicznego wpływają na planowanie i rozwój placówki? Obszar badania (B) Kryterium ewaluacyjne Zarządzanie placówką prowadzi do SKUTECZNOŚĆ zarządzania. podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów. Zarządzanie placówką sprzyja POWSZECHNOŚĆ udziałowi nauczycieli i innych osób realizujących zadania placówki oraz wychowanków i rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących placówki. Dyrektor podejmuje skuteczne ADEKWATNOŚĆ do działania zapewniające placówce SKUTECZNOŚĆ wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jej potrzeb. Pytania badawcze Jakie nowatorskie działania podjęto w placówce? Czy dyrektor motywuje i wspiera nauczycieli, wychowawców i innych pracowników placówki do podejmowania nowatorskich rozwiązań? Jakie decyzje dotyczące placówki podjęte zostały z udziałem nauczycieli, innych osób, wychowanków, rodziców? potrzeb. Jakie działania wspomagające placówkę organizuje dyrektor i czy te działania są skuteczne?
