Stanis*aw Trembecki

Stanisław Trembecki
Mistrz w cieniu innych sław
Portret poety, wykonany
przed rokiem 1830.
Autorem obrazu jest
Giovanni Battista Lampi
(1751-1830)
Ogólnie o Trembeckim
Stanisław Trembecki - ur. prawdopodobnie 8 maja 1737r.
w Jastrzębnikach k. Pińczowa w województwie sandomierskim –
zm. 12 grudnia 1812r. w Tulczynie naUkrainie.
jedna z najciekawszych i kontrowersyjnych postaci polskiego
oświecenia
Ignacy Chrzanowski mówił o nim:
- „Figura to bardzo pod względem moralnym nieciekawa”
Młodość i edukacja
 Pochodził ze średnio zamożnej szlachty. Jego ojciec – Jakub był
sędzią i podstarościm.
 Początkiem edukacji poety była szkoła w Nowym Korczynie,
a od 1753r. uczył się w Krakowie, gdzie studiował poetykę,
retorykę i gramatykę. Potem uczęszczał do szkoły
w Nowodworku, jednak wkrótce przerwał naukę.
Życie
Wyjeżdżał m.in. do Francji. Tam zdobył zaufanie jednego z przywódców
konfederacji barskiej, dzięki czemu otrzymał od niego tajne dokumenty dla króla
francuskiego. Trembecki zdradził konfederatów i sprzedał papiery agentowi
Stanisława Poniatowskiego, jednocześnie oficjalnie opowiadając się za królem Polski.
Poeta szybko stracił cały majątek (wraz ze spadkiem po ojcu), gdyż prowadził
awanturnicze życie, pełne hazardu i miłostek. Od 1769 r. był dworzaninem,
sekretarzem i szambelanem (czyli wysoko usytuowanym urzędnikiem króla)
Stanisława Poniatowskiego. Stanisław Trembecki brał udział w znanych Obiadach
Czwartkowych, a w 1781 został kawalerem Orderu Św. Stanisława. Po detronizacji
władcy towarzyszył mu w podróżach do Grodna i Petersburga. Później był
rezydentem w Tulczynie, gdzie w 1812 roku zmarł.
Twórczość
Poeta tworzył w epoce oświecenia. W swej twórczości
literackiej przesiąknięty był wpływami literatury i kultury
francuskiego klasycyzmu. Do najważniejszych osiągnięć
artystycznych Trembeckiego należą „Bajki…”. Zrezygnował
w nich z częstej, krótkiej formy epigramatycznej, tworząc
obszerniejsze obrazki fabularne, pisane barwnym, często
dosadnym językiem. Pośród twórczych przeróbek motywów
francuskiego poety J. La Fontaine`a zamieścił bajkę w pełni
oryginalną „Opuchły” z ukrytą w niej aluzją do czasów
pierwszego rozbioru Polski.
Do innych najważniejszych utworów należą:
 „Myszka, kot i kogut”
 „Lew i mucha”
 „Wilk i baranek”
 „Oda nie do druku”
Są to jedne z najsłynniejszych bajek Stanisława Trembeckiego.
Wilk i baranek
Racyja mocniejszego zawdy lepsza bywa.
Zaraz wam tego dowiodę.
Gdzie bieży krynica żywa,
Poszło jagniątko chlipać sobie wodę.
Wilk tam na czczo nadszedłszy, szukając napaści,
Rzekł do baraniego syna:
"I któż to zaśmieli! waści,
Że się tak ważysz mącić mój napitek?
Nie ujdzie ci bez kary tak bezecna wina."
Baranek odpowiada, drżąc z bojaźni wszytek:
"Ach, panie dobrodzieju, racz sądzić w tej sprawie
Łaskawie.”
Omówienie bajki „Wilk i baranek”
Typ bajki: bajka narracyjna
Bohaterowie: wilk (silny, zły) , baranek (niewinny, potulny)
Morał: „Racyja mocniejszego zawdy lepsza bywa.”
Utwór ten bardzo przypomina bajkę Ignacego Krasickiego pt.
„Jagnię i wilcy”, podobnie jak tam autor stwierdza że mocniejszy
zawsze wygrywa i ma rację.
Źródła:
 www.wikipedia.pl
 Biblioteka szkolna
 „Mały słownik pisarzy polskich” - praca zbiorowa
 Muzyka: Franz Liszt – „Marzenie miłosne”