Pieniądz i bankowość Spis treści Pieniądz Funkcje pieniądza Zmiana wartości pieniądza Inflacja Banki i ich funkcje Kredyty Fundusze inwestycyjne Pieniądz Pieniądz definiowany jest jako powszechnie stosowany ekwiwalent (odpowiednik, równoważnik) towarów i usług, trwale wyrażający ich wartość, bezpośrednio na nie wymienialny. W sklepie wymienia się pieniądze np. na chleb, cukier, w tramwaju - na przejazd. Funkcje pieniądza Miernik wartości Środek wymiany Funkcje pieniądza Środek płatniczy Środek tezauryzacji Miernik wartości Funkcje pieniądza Wszystkie towary i usługi są przeliczane na pieniądze, mogą być porównywane w czasie, przestrzeni i przeliczane na czas pracy Środek wymiany Będąc wymienianym na towar, pieniądz ogranicza funkcjonowanie barteru w gospodarce Funkcje pieniądza Środek tezauryzacji (przechowywania, gromadzenia umożliwia gromadzenie dóbr w formie pieniędzy, wygodniejsze od przechowywania towarów Środek płatniczy Mający obecnie powszechne zastosowanie Zmiana wartości pieniądza Formy zmiany wartości Aprecjacja deprecjacja denominacja dewaluacja Zmiana wartości pieniądza aprecjacja wzrost siły nabywczej pieniądza krajowego oraz wzrost jego wartości w stosunku do innych walut deprecjacja spadek siły nabywczej pieniądza danego kraju oraz spadek jego wartości w stosunku do innych walut Zmiana wartości pieniądza denominacja odbywa się niekiedy na drodze reformy walutowej i polega na zmianie nominalnej wartości pieniądza, ma na celu wzmocnienie i stabilizację pieniądza. dewaluacja oficjalne zmniejszenie wartości pieniądza krajowego w stosunku do obcych walut, powoduje m.in. wzrost opłacalności eksportu Inflacja Podstawowa przyczyna inflacji to nadmierna podaż pieniądza w stosunku do przyrostu towarów i usług oferowanych do sprzedaży na określonym rynku. Najdotkliwszym skutkiem inflacji jest spadek wartości pieniądza. Wielkość strat określa stopa inflacji Stopa inflacji Wskaźnik pokazujący w procentach, o ile spadła wartość pieniądza w ciągu roku. Skutki inflacji, można zmniejszyć lokując pieniądze w banku. Jeśli chcemy wiedzieć, o ile zmniejszyliśmy w ten sposób straty, obliczamy realną stopę procentową realna stopa procentowa 1 nominalna stopa procentowa 1 1 stopa inflacji Banki i ich funkcje Bank centralny główną cechą banku centralnego wyróżniająca go spośród innych banków, jest to, że emituje pieniądze obowiązujące w danym państwie jako środek płatniczy, określa wielkość emisji pieniędzy i wpływa na wysokość oprocentowania kredytów w bankach komercyjnych. Ustalając wysokość rezerw pieniężnych banków komercyjnych i przetrzymując je, wpływa na płynność finansową tych banków Banki i ich funkcje Banki komercyjne są specyficznymi przedsiębiorstwami – działają wg. norm prawnych niemających odniesienia do innych przedsiębiorstw (zgodnie z ustawą o rachunkowości). Banki te umożliwiają zaciąganie kredytów, prowadzenie kont osobistych, itd. Koncentracja kapitału Transformacja pieniądza w czasie (zmiana ilości pieniądza w banku na skutek przyjmowania lokat i udzielania kredytów) Realizacja rozliczeń finansowych Kredyty dewizowy lombardowy hipoteczny komercyjny preferencyjny Wybrane rodzaje kredytów Kredyt dewizowy Kredyt komercyjny Kredyt preferencyjny Wybrane rodzaje kredytów Kredyt hipoteczny Kredyt lombardowy Kredyty gospodarcze obrotowy inwestycyjny faktoring Kredyty gospodarcze Kredyt obrotowy Kredyt inwestycyjny Faktoring Fundusze inwestycyjne Rodzaje funduszy ze względu na sposób lokowania i poziom ryzyka Akcyjne Zrównoważone Stabilnego wzrostu Papierów dłużnych Rynku pieniężnego Fundusze akcyjne Inwestują tyko w akcje spółek dopuszczonych do obrotu; mają największy poziom ryzyka Fundusze zrównoważone Połowę pieniędzy inwestują w akcje, a połowę w papiery wartościowe dłużne; trzeba się liczyć z możliwością strat Fundusze stabilnego wzrostu Inwestują głównie w papiery wartościowe dłużne, ale zazwyczaj także w akcje (ok. 30 %) największych spółek giełdowych Fundusze papierów dłużnych Inwestują w papiery wartościowe dłużne; warto do nich wkładać pieniądze dłużej niż na rok Fundusze rynku pieniężnego Inwestują w krótkoterminowe papiery wartościowe dłużne o niewielkim stopniu ryzyka Bibliografia. 1. JJanina Mierzejewska – Majcherek. Przedsiębiorczość na co dzień. Podręcznik z ćwiczeniami dla zasadniczej szkoły zawodowej. REA. Warszawa 2002. 2. JJanina Mierzejewska – Majcherek. Przedsiębiorczość na co dzień. Poradnik metodyczny dla nauczyciela podstaw przedsiębiorczości w zasadniczej szkole zawodowej. REA. Warszawa 2002. 3. MMałgorzata Biernacka, Jarosław Korda, Zbigniew Smutek. Podstawy przedsiębiorczości. OPERON. Gdynia 2003. 4. TTeresa Buczyńska. Podstawy przedsiębiorczości. Wydawnictwa Szkolne PWN. Warszawa 2003. 5. ZZbigniew Makieła, Tomasz Rachwał. Podstawy przedsiębiorczości. Nowa Era. Warszawa.