UKE o prawie operatorów do dostępu do nieruchomości

Polska Szerokopasmowa
UKE o prawie operatorów do dostępu do
nieruchomości
Prezes UKE opublikował stanowisko dotyczące interpretacji przepisów art. 30 i 33 ustawy z dnia 7
maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Zgodnie z artykułem 30
megaustawy, właściciel lub zarządca nieruchomości ma obowiązek zapewnić operatorom
telekomunikacyjnym dostęp do nieruchomości, jeśli ci chcieliby doprowadzić tam swoją sieć
telekomunikacyjną.
Prezes UKE opublikował stanowisko dotyczące interpretacji przepisów art. 30 i 33 ustawy z dnia 7
maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Zgodnie z artykułem 30
megaustawy, właściciel lub zarządca nieruchomości ma obowiązek zapewnić operatorom
telekomunikacyjnym dostęp do nieruchomości, jeśli ci chcieliby doprowadzić tam swoją sieć
telekomunikacyjną.
Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675,
zwana dalej „ustawą szerokopasmową", reguluje odrębnie:
dostęp do nieruchomości,
dostęp do budynku czy też miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable doprowadzone do lokalu w tym
budynku w celu zapewnienia telekomunikacji,
dostęp do kanalizacji kablowej,
dostęp do kabla telekomunikacyjnego.
Dostęp do nieruchomości
W art. 33 ustawy szerokopasmowej został uregulowany przez ustawodawcę dostęp do nieruchomości. Zgodnie z
tym przepisem „Właściciel, użytkownik wieczysty nieruchomości lub zarządca nieruchomości są obowiązani
umożliwić operatorom, podmiotom, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, oraz jednostkom samorządu terytorialnego wykonującym działalność, o której mowa w
art. 3 ust. 1, umieszczenie na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, w
szczególności instalowanie urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzanie linii kablowych pod nieruchomością,
na niej lub nad nią, umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i
konserwację, jeżeli nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości, w szczególności nie prowadzi
do istotnego zmniejszenia wartości nieruchomości".
W przypadku gdy właściciel, użytkownik wieczysty bądź zarządca nieruchomości nie zawrze z wnioskującym,
uprawnionym podmiotem umowy regulującej warunki korzystania z nieruchomości dla potrzeb wskazanych w art.
33 ust. 1 ustawy szerokopasmowej, w terminie 30 dni od dnia wystąpienia z wnioskiem o jej zawarcie, istnieje
możliwość uzyskania takiego dostępu na drodze administracyjnej. Mianowicie zgodnie z art. 33 ust. 7 w związku z
art. 124 i 124a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr
102, poz. 651 z późn. zm.), zwanej dalej „u.g.n.", operator może złożyć właściwemu staroście wniosek o wydanie
decyzji ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości we wnioskowany przez niego sposób, nie
wykraczający poza zakres takiego dostępu określony w art. 33 ust. 1 ustawy szerokopasmowej.
Podkreślenia wymaga to, że na mocy art. 124 ust. 1b u.g.n. decyzja starosty ograniczająca sposób korzystania z
nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na umieszczanie urządzeń łączności publicznej jest wydawana w
uzgodnieniu z Prezesem UKE. Jak zasadnie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z
dnia 6 czerwca 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 140/06, „Uzgodnienie, w przeciwieństwie do opinii, jest formą o
znaczeniu stanowczym, wiąże bowiem organ decydujący w postępowaniu głównym." Przy zachowaniu warunków
określonych w art. 124 ust. 1a u.g.n. starosta po wydaniu decyzji ograniczającej sposób korzystania z
nieruchomości - na wniosek operatora - może wydać decyzję zezwalającą na niezwłoczne zajęcie nieruchomości,
której z urzędu nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
Dostęp do budynku czy też miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable doprowadzone do lokalu
w tym budynku w celu zapewnienia telekomunikacji
Od przypadku zapewnienia dostępu do nieruchomości określonego w art. 33 ust. 1 ustawy szerokopasmowej
Strona 1/4
Polska Szerokopasmowa
należy odróżnić sytuację zapewnienia dostępu do budynku lub miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable
doprowadzone do lokalu w tym budynku. Zgodnie bowiem z art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej ,,Właściciel,
użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości jest obowiązany zapewnić przedsiębiorcy
telekomunikacyjnemu, który doprowadził publiczną sieć telekomunikacyjną do nieruchomości, dostęp do
1) budynku,
2) miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable doprowadzone do lokalu w tym budynku
- w celu zapewnienia telekomunikacji".
Art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej będzie miał zastosowanie w przypadku gdy przedsiębiorca
telekomunikacyjny doprowadził publiczną sieć telekomunikacyjną do nieruchomości z zamiarem uzyskania
dostępu do budynku. Na gruncie wykładni art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej można przykładowo
wyodrębnić następujące sytuacje:
przedsiębiorca telekomunikacyjny (podmiot uprawniony, o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy
szerokopasmowej) żąda dostępu do budynku, który stanowi część składową nieruchomości gruntowej, czyli
prawo własności zarówno budynku, jak i gruntu przysługuje temu samemu podmiotowi;
przedsiębiorca telekomunikacyjny (podmiot uprawniony, o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy
szerokopasmowej) żąda dostępu do budynku, który stanowi odrębny od nieruchomości gruntowej przedmiot
własności, czyli żąda dostępu do nieruchomości budynkowej (budynku). Właścicielem budynku w takim
przypadku jest inny podmiot, niż podmiot mający prawo własności do nieruchomości gruntowej.
Odnosząc się do przedstawionych możliwych sytuacji zapewnienia dostępu, o którym mowa w art. 30 ust. 1
ustawy szerokopasmowej należy wyjaśnić, iż w każdym z powyższych przypadków dostęp do budynku obejmuje
nadto prawo wejścia na nieruchomość gruntową. Nie może bowiem ulegać wątpliwości, że w ramach zapewnienia
dostępu do budynku właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, do której publiczna sieć
telekomunikacyjna została doprowadzona będzie zobowiązany zapewnić także możliwość faktycznego dojścia do
tego budynku.
Analizując sytuację opisaną w punkcie 1 należy zauważyć, że przedsiębiorca telekomunikacyjny, który
doprowadził publiczną sieć telekomunikacyjną do nieruchomości, w celu uzyskania dostępu do budynku korzysta
z uprawnień w tym zakresie, wynikających z przepisu art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej.
W przypadku zaś opisanym w punkcie 2, w celu przejścia przez nieruchomość gruntową należy stosować tryb
wynikający z art. 33 ustawy szerokopasmowej, zaś w zakresie dostępu do budynku stosuje się art. 30 ust. 1
ustawy szerokopasmowej.
Zaznaczyć również należy, iż w sytuacji, gdy przedsiębiorca telekomunikacyjny (podmiot uprawniony, o którym
mowa w art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej) żąda dostępu do budynku, przy czym do realizacji tego
przedsięwzięcia konieczne jest przejście przez nieruchomość gruntową sąsiednią, to do przejścia przez
nieruchomość gruntowa sąsiednią należy stosować tryb określony w art. 33 ustawy szerokopasmowej.
W przypadku natomiast objętym regulacją z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy szerokopasmowej mamy do czynienia z
sytuacją, w której uprawniony podmiot doprowadził swoją publiczną sieć do budynku i żąda dostępu do
konkretnego miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable doprowadzone do lokalu w tym budynku.
Dostęp do kanalizacji kablowej lub dostęp do kabla telekomunikacyjnego
W art. 30 ust. 2 ustawy szerokopasmowej został przewidziany obowiązek właściciela istniejącej kanalizacji
kablowej usytuowanej na nieruchomości lub w budynku zapewnienia dostępu do kanalizacji kablowej
przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, który nie ma możliwości korzystania z innej istniejącej kanalizacji kablowej,
w celu zapewnienia telekomunikacji. W ust. 3 art. 30 ustawy szerokopasmowej został natomiast ujęty obowiązek
właściciela kabla telekomunikacyjnego doprowadzonego do budynku lub rozprowadzonego w budynku, jeżeli nie
ma możliwości doprowadzenia kolejnego kabla telekomunikacyjnego lub umieszczenia tego kabla w istniejącej
kanalizacji kablowej. Właściciel takiego kabla jest obowiązany udostępnić przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu
całość lub część tego kabla, w tym w szczególności włókno światłowodowe.
Stosownie do art. 30 ust. 4 ustawy szerokopasmowej, warunki dostępu do budynku, miejsca w budynku,
kanalizacji kablowej lub kabla określać powinna umowa zawarta między przedsiębiorcą telekomunikacyjnym a
Strona 2/4
Polska Szerokopasmowa
odpowiednio właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub zarządcą nieruchomości, właścicielem istniejącej
kanalizacji kablowej lub właścicielem kabla doprowadzonego do budynku lub rozprowadzonego w budynku. W
przypadku gdy nie dojdzie do zawarcia umowy w terminie 30 od dnia wystąpienia przez przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego z wnioskiem o jej zwarcie, każda ze stron może zwrócić się do Prezesa UKE z wnioskiem o
wydanie decyzji w sprawie zapewnienia dostępu do budynku (miejsca w budynku, kanalizacji kablowej lub kabla).
Podsumowanie
Mając na uwadze treść art. 33 ust. 1 oraz art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej należy zauważyć, że regulują
one zupełnie odmienne sytuacje zapewnienia dostępu na potrzeby telekomunikacji.
Art. 33 ustawy szerokopasmowej dotyczy umieszczania na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury
telekomunikacyjnej, w szczególności instalowania urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzania linii
kablowych pod nieruchomością, na niej lub nad nią, umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a
także ich eksploatację
i konserwację. Natomiast art. 30 ustawy szerokopasmowej dotyczy:
a) zapewnienia dostępu tylko do budynku lub miejsca w budynku (ust. 1),
b) dostępu do kanalizacji kablowej, która jest usytuowana na nieruchomości lub w budynku (ust. 2),
c) dostępu do całości lub części kabla telekomunikacyjnego, w szczególności do włókna światłowodowego, które
są doprowadzone do budynku lub po nim rozprowadzone (ust. 3).
Zakres podmiotowy art. 30 i 33 ustawy szerokopasmowej
Podmioty uprawnione do żądania dostępu
W odniesieniu do zakresu podmiotowego obu omawianych przepisów należy zauważyć, że w przypadku dostępu
do nieruchomości ujętego w art. 33 ust. 1 ustawy szerokopasmowej jak i dostępu do budynku lub miejsca w
budynku ujętego w art. 30 ust. 1 tej ustawy, krąg podmiotów zobowiązanych do zapewnienia dostępu jest taki
sam. W każdym z tych przypadków zobowiązanymi są właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca
nieruchomości. Odmiennie natomiast przedstawia się krąg podmiotów uprawnionych do wystąpienia z żądaniem
zapewnienia dostępu. W przypadku dostępu do nieruchomości uregulowanego w art. 33 ust. 1 ustawy
szerokopasmowej uprawnionymi w tym zakresie będą operatorzy, podmioty wskazane w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8
Prawa telekomunikacyjnego oraz jednostki samorządu terytorialnego.
W przypadku zaś obowiązku zapewnienia dostępu do budynku lub miejsca w budynku uregulowanego
postanowieniem art. 30 ust. 1 ustawy szerokopasmowej podmiotem uprawnionym, któremu taki dostęp powinien
zostać umożliwiony jest przedsiębiorca telekomunikacyjny, który doprowadził publiczną sieć telekomunikacyjną
do nieruchomości.
Ustawa szerokopasmowa nie zawiera ani definicji legalnej pojęcia „operator" ani definicji pojęcia „przedsiębiorca
telekomunikacyjny". Zgodnie jednak z regulacją zawartą w art. 2 ust. 2 ustawy szerokopasmowej dokonując
interpretacji art. 30 i 33 ustawy szerokopasmowej należy przyjąć, że:
operatorem jest przedsiębiorca lub inny podmiot uprawniony do wykonywania działalności gospodarczej na
podstawie odrębnych przepisów, który wykonuje działalność gospodarczą polegającą na dostarczaniu sieci
telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących (art. 2 pkt 27 lit. b) Prawa telekomunikacyjnego),
przedsiębiorcą telekomunikacyjnym jest przedsiębiorca lub inny podmiot uprawniony do wykonywania
działalności gospodarczej na podstawie odrębnych przepisów, który wykonuje działalność gospodarczą
polegającą na dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub świadczeniu usług
telekomunikacyjnych, przy czym przedsiębiorca telekomunikacyjny, uprawniony do:
a) świadczenia usług telekomunikacyjnych, zwany jest "dostawcą usług",
dostarczania publicznych sieci telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących, zwany jest "operatorem".
Podmioty zobowiązane do zapewnienia dostępu
Odwołując się do brzmienia art. 30 ust. 1 i art. 33 ust. 1 ustawy szerokopasmowej należy wskazać, że
zobowiązanymi do umożliwienia dostępu do budynku (miejsca w budynku) jak i do nieruchomości są nie tylko
Strona 3/4
Polska Szerokopasmowa
właściciele czy użytkownicy wieczyści ale i zarządy nieruchomości, w przypadku gdy nieruchomość w takim
zarządzie się znajduje.
W ocenie Prezesa UKE realizacja ujętego w powyższych przepisach obowiązku przez właścicieli czy użytkowników
wieczystych nie powinna powodować trudności.
W odniesieniu natomiast do wykonywania tych obowiązków przez zarządców nieruchomości należy zauważyć, że
wyrażenie zgody na inwestycję, jaka w ramach zapewnionego dostępu do budynku, czy też nieruchomości ma
zostać przeprowadzona mieści się w granicach zwykłego zarządu nieruchomością. Prezes UKE wskazuje, że
nawet w przypadku przyjęcia poglądu przeciwnego i uznania, że tego rodzaju inwestycje przekraczają zakres
zwykłego zarządu nie jest wymagana w takim przypadku indywidualna zgoda wszystkich współwłaścicieli, ale
uchwała, jaka w tym przedmiocie powinna zostać przez nich podjęta.
Z uwagi na to, że zarówno art. 30 ust. 1 i art. 33 ust. 1 ustawy szerokopasmowej wskazują wprost zarządcę
nieruchomości jako stronę negocjacji, jakie w zakresie wnioskowanego dostępu powinny być prowadzone i
zarazem uprawniają ten podmiot do wyrażenia zgody na taki dostęp należy uznać, że zarządca od obowiązku
prowadzenia w tym zakresie negocjacji i wyrażenia zgody nie może zostać zwolniony. O ile zatem, przed
wypełnieniem spoczywającego na nim w tym zakresie obowiązku, zgodnie z przepisami prawa regulującymi
zasady wykonywania zarządu powinien posiadać zgodę właścicieli lokali to taką zgodę powinien uzyskać.
Pozostaje to jednak bez wpływu na ocenę istnienia po stronie zarządcy nieruchomości obowiązku zapewnienia
dostępu do nieruchomości czy budynku, jak i na termin na zawarcie umowy dostępu zakreślony mocą art. 33 ust.
3 jak i 30 ust. 5 ustawy szerokopasmowej.
Właściciel, użytkownik wieczysty bądź zarządca nieruchomości może formułować warunki, na których będzie
udostępniał budynki czy nieruchomość na potrzeby świadczenia usług telekomunikacyjnych. Jeżeli jednak
stawiane przez niego warunki - w ocenie wnioskującego o dostęp podmiotu - są nieuzasadnione i w konsekwencji
negocjacje okażą się bezskuteczne, uzyskanie dostępu do nieruchomości może nastąpić na powyżej
przedstawionej drodze administracyjnej.
Źródło: UKE
Strona 4/4