nawożenie roślin sadowniczych

NAWOŻENIE ROŚLIN SADOWNICZYCH
Nawożenie – uzupełnienie gleby w składniki mineralne do założonego
poziomu zasobności gleby dla optymalnego wzrostu drzew i krzewów oraz
uzyskania efektów produkcyjnych
Potrzeby pokarmowe – to co roślina potrzebuje.
Potrzeby nawozowe – dajemy roślinie więcej niż potrzebuje, by mogła pobrać
pożądane dla wzrostu ilości składników pokarmowych.
Składniki mineralne pobierane z gleby przez system korzeniowy to :
Makroelementy : ( N) azot, (P) fosfor, (K) potas, (Mg) magnez, (Ca) wapń,
Mikroelementy: (Fe) żelazo, (Mn)mangan, (Mo) molibden, (B) bor, (Zn) cynk,
(Cu)miedź, (S) siarka, (Cl) chlor,
Niedobór lub nadmiar jakiegokolwiek składnika znajduje odbicie w wyglądzie
rośliny w postaci objawów. Niekiedy mogą wystąpić objawy braku danego
makro- lub mikroelementu pomimo, że są w glebie w dostatecznej ilości. Tak
może być z fosforem, który w środowisku silnie kwaśnym lub zasadowym jest
niedostępny dla roślin. Objawy niedoborów makroelementów (oprócz wapnia)
widoczne są najpierw w dolnej części rośliny, na liściach starszych. Natomiast
objawy niedoborów mikroelementów pojawiają się w górnej części rośliny,
zmiany dotyczą zatem liści najmłodszych. Objawy niedoborów występują w
postaci przebarwień liści, ich zniekształceń lub zasychania.
O wiele bardziej szkodliwy od niedoboru azotu jest jego nadmiar.
Nadmiar N – większa wrażliwość na choroby i szkodniki, opóźnia wejście
drzew w okres owocowania, obniżona jest trwałość owoców i warzyw podczas
owocowania,
Niedobór fosforu – występuje b. rzadko
Nadmiar fosforu –podobnie.
Najczęściej nie nawozimy
wieloskładnikowymi.
nawozami
fosforowymi,
poza
nawozami
Mg - częściej występuje niedobór magnezu. Na liściach dolnych pojawia się
chloroza międzynerwowa o zabarwieniu żółtozielonym. Nerwy na liściach
pozostają zielone. Starsze liście ulęgają nekrozie i opadają. Niedobór lub
nadmiar wapnia pogłębia objawy niedoboru magnezu. Magnez leży w
głębszych warstwach, roślina wzrastając pobiera ten pierwiastek i objawy
niedoboru znikają .
Ca – niedobór - zahamowany rozwój systemu korzeniowego, najmłodsze liście
skręcają się haczykowato, potem zasychają, zaczynają obumierać pąki
szczytowe, na jabłkach pojawia się gorzka plamistość . Zapobieganie: 6-8
oprysków Ca Cl2.
B – niedobór – młodsze liście zniekształcone, jasnozielone, skręcone, łodygi z
pąkami wierzchołkowymi zamierają a następnie czernieją, na jabłoniach i
gruszach pojawia się korkowacenie owoców
OCENA POTRZEB POKARMOWYCH - OBSERWACJA ROŚLIN
Przy dużych niedoborach składnika pokarmowego można łatwo je rozpoznać
obserwując wzrost drzewa, wygląd liści, owoców, jednak w przypadku
nałożenia się niedoboru lub nadmiaru kilku składników trudno jest o
jednoznaczne rozpoznanie. Oprócz składników pokarmowych na wygląd
rośliny wpływa, temperatura, światło, woda, porażenie przez choroby i
szkodniki.
Z tego powodu wszelkie zmiany dotyczące wzrostu, barwy czy ogólnej
kondycji rośliny są sygnałem ostrzegawczym. Decyzje dotyczące dokarmiania
roślin powinny być poprzedzone analizą .
ANALIZA CHEMICZNA GLEBY - pobranie reprezentatywnej próby gleby( ok.
0.5
kg
z 10-15 miejsc działki z przekroju warstwy gleby 20cm, termin pobrania 6
tygodni przed rozpoczęciem uprawy, dla upraw sadowniczych próby
pobieramy od połowy lipca do końca sierpnia); próbę dostarczamy do
Okręgowej Stacji Chemiczno - Rolniczej ul. Sieradzka 29 w Poznaniu.
ANALIZA CHEMICZNA LIŚCI - tylko z drzew w pełni owocujących.
Interpretacja wyników analiz i obserwacji.
Zalecenia nawozowe.
Zbyt wysokie nawożenie powoduje wzrost stężenia soli w glebie, zachwianie
równowagi biologicznej a tym samym obniżenie wartości biologicznej
uzyskiwanych plonów.
Wymagania drzew i krzewów odnośnie pH gleby (odczynu)
6,8 - 7,1 winorośl, morela, brzoskwinia, wiśnia, śliwa
6,3 - 6,7 grusza, jabłoń, leszczyna, porzeczka
5,6 - 6,2 agrest , malina, truskawka, jeżyna, aronia
3,5 - 4,5 żurawina; borówka wysoka - wymagania : odpowiednie pH,
nawożenie azotowe, woda , starsze rośliny przycinamy
Woda do podlewania ma odczyn obojętny, Insol pH - preparat do zakwaszania
gleby.
Diagnostyka różnych metod:
N – najlepsza ocena wizualna
K – analiza gleby
Mg – wizualna
Fe – wizualna (jasne blaszki)
Reakcje gatunków roślin jagodowych na niedobór minerałów (najsilniejsza):
Agrest: K, N
Borówka: N, pH
Winorośl: K, pH
Rodzaje nawożenia:
o
o
o
Powierzchniowe (posypowe),
Pozakorzeniowe (dolistne),
Fertygacja – połączenie nawadniania z nawożeniem (szybko efekt).
Najlepszym nawożeniem jest nawożenie doglebowe; dolistnego nie można
traktować jako głównej formy odżywiania roślin sadowniczych.
Terminy i technika
1. Przed sadzeniem: wapnowanie, nawozy potasowe, fosforowe.
2. Pierwszy rok –azotowe w dwóch dawkach ( koniec maja, druga połowa
czerwca).
3. Dalsze lata uprawy – azotowe – pierwsza poł. IV; potasowe i
wapnowanie wczesna wiosna lub późna jesień.
Średnica pola nawożenia - 1,5 średnicy korony (przy sadzeniu 0,5 m).
Dolistne stosowane:
1. ograniczone aktywność korzeni (susza, nadmiar wody).
2. gdy składnik mineralny jest trudno dostępny w glebie dla roślin.
Woda deszczowa najlepsza do podlewania
Woda z instalacji wodociągowej ma wysoki odczyn; zasadową zakwaszać
preparatem Insol pH
PIELĘGNACJA GLEBY
Przygotowanie:


odchwaszczanie
agrotechniczne: podorywka, zaduszanie perzu
Replantacja sadów- sadzenie młodych drzew po likwidacji starego
nasadzenia.
Choroba replantacyjna – najbardziej wrażliwe na sadzenie po sobie:
brzoskwinia, jabłoń, wiśnia, truskawka, porzeczka.
Unikamy sadzenia tego samego gatunku po sobie.
Drzewko odwirusowane –etykieta przy zakupie pomarańczowa, biała –
nieodwirusowane.
Etykieta zielona – materiał wyprodukowany, spełniający minimalne
wymagania.
Głębokość zalegania korzeni : truskawka 5 cm - bardzo ważne przygotowanie
gleby przed sadzeniem.
Czarny ugór ma zalety ale i wady. Kopać niezbyt głęboko, aby nie uszkodzić
systemu.
Trawa w sadzie = zubożenie rośliny w wodę i składniki. Ściółkowanie drzew –
najlepsza metoda przeciwdziałania utraty wody.
Ściółki :
Naturalne: obornik, słoma, kora, trociny
Sztuczne –folia polietylenowa, włóknina polipropylenowa
W ogrodach działkowych można wykorzystywać trawę i liście do
kompostu - sypnąć garść nawozu azotowego.
Zaleca się oprysk mocznikiem. W końcu października (do początku
listopada), kiedy liście są jeszcze zielone wykonujemy jesienny oprysk
wszystkich drzew owocowych 5% mocznikiem. W tym czasie nie ma już
nowych liści, operacja słoneczna jest b. słaba i nie ma niebezpieczeństwa ich
uszkodzenia ( nawet przy uszkodzeniach o tym czasie nie ma to znaczenia).
Liście pobierają z mocznika część azotu i transportują go do gałęzi, dzięki
temu rośliny na wiosnę mają lepszy start. Gdy liście są lekko porażone przez
choroby grzybowe oprysk 5% mocznikiem powoduje, że azot zostaje szybko
wchłonięty przez liście ulega mineralizacji, przez co przyśpiesza się rozkład
liści oraz następuje rozkład chorobotwórczych zarodników grzyba.
Na początku wegetacji 3- krotnie można opryskiwać borówkę wysoką 0,5%
Mocznikiem: (koniec maja, połowa czerwca, koniec czerwca).
Rdza gruszy
Od wielu lat grusze w ogrodach działkowych są porażone przez chorobę
grzybową rdzę gruszy. Grzyb powodujący chorobę jest dwudomowy to
znaczy, że ma dwóch żywicieli drugim żywicielem obok gruszy jest jałowiec. W
przypadku uporczywego pojawiania się choroby należy w najbliższym
sąsiedztwie wykarczować jałowce. Jeżeli w ubiegłym roku było silne porażenie
chorobą, to wczesną wiosną młode liście gruszy opryskujemy preparatem
Dithane 0,2% , drugi zabieg po 14 dniach preparatem Score (temp. powyżej
12 °C , opryskujemy rano lub pod wieczór ).
dr Zbigniew Gruca – AR w Poznaniu
Wykład w Przybrodzie z 15 listopada 2007r.