Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne Temat 6: Polityka handlowa w doskonałej konkurencji Zadanie 1 Załóżmy, że w pewnym małym kraju, popyt na pewne dobro dany jest równaniem: QD = 500 − 5P , a podaż tego dobra kształtuje się według funkcji QS = P − 10. Cena tego dobra na rynku światowym wynosi 60. (a) Oblicz cenę, wielkość krajowej podaży i wielkość popytu w sytuacji wolnego handlu. Policz ile w tej sytuacji wynosi import tego dobra z reszty świata. Załóżmy, że rząd tego kraju chce ograniczyć import tego dobra o 40 jednostek. W tym celu wprowadza odpowiednie ograniczenie ilościowe. (b) Jak zmieni się krajowa produkcja i konsumpcja tego dobra? Jakie spowoduje to skutki dobrobytowe w tym kraju (wykonaj odpowiednie obliczenia)? Nowy minister gospodarki postanowił zastosować się do wytycznych Światowej Organizacji Handlu i zamienić za kazane ograniczenie ilościowe na ekwiwalentne (dające taki sam poziom importu) cło. (c) Oblicz wysokość ekwiwalentnej stawki celnej (przy zastosowaniu cła specyficznego i ad valorem). Sprawdź, czy minister miał rację, spodziewając się poprawy dobrobytu w wyniku zamiany kwoty importowej na cło. Zadanie 2 Przypuśćmy, że mamy do czynienia z krajem dużym, który jest importerem cementu. Popyt na cement w tym kraju przedstawia następująca funkcja: P = 100− 51 Q, zaś krajową podaż funkcja: P = 10 + Q. Światowa cena cementu wynosi początkowo pw = 60. Władze tego kraju rozważają wprowadzenie cła importowego na cement, aby chronić krajowych producentów. Zmiana krajowej i światowej ceny cementu w wyniku wprowadzenia cła może być opisana następującymi równaniami: ∆pd = (1 − β)t oraz ∆pw = −βt, gdzie β ∈ [0, 1) – oznacza wrażliwość ceny światowej względem stawki cła (t). (a) Wyznacz stawkę celną maksymalizującą przyrost dobrobytu krajowego. (b) Wyznacz stawkę celną, przy której krajowy dobrobyt się nie zmienia. (c) Naszkicuj wykres funkcji dobrobytu krajowego w zależności od stawki cła. (d) Wyznacz stawkę optymalnego cła dla β = 0.2. Przeanalizuj, jak zmienia się stawka optymalnego cła w zależności od parametru β. Jaką inną ekonomiczną interpretację może mieć ten parametr? (e) Naszkicuj na tym samym wykresie funkcję opisującą przychody budżetowe w zależności od stawki cła. Pokaż, że funkcja ta osiąga maksimum później, niż funkcja krajowego dobrobytu. (f) Dla jakiej wartości β rząd będzie argumentował, że wprowadzenie cła maksymalizującego wpływy budżetowe jest korzystne dla społeczeństwa? Zadanie 3 Junta wojskowa w Drakonii dokonała zamachu stanu. Nowi przywódcy, głosząc hasła ochrony gospodarki narodowej, zadeklarowali, że odtąd import żywności z krajów trzecich będzie podlegał 10% cłu. W gospodarce Drakonii wytwarza się dwa dobra: miedź i żywność. Poniższy rysunek przedstawia sytuację wolnego handlu. 1 MiedŸ Produkcja Konsumpcja PPF ¯ywnoœæ (a) Które dobro Drakonia eksportuje a które importuje? Zaznacz to na rysunku. (b) Wyjaśnij, jakie będą skutki wprowadzenia cła na żywność dla produkcji żywności i miedzi. Zaznacz nowy punkt równowagi produkcyjnej jako P ′ . (c) Jak zmieniłaby się w wyniku nałożenia tego cła struktura konsumpcji Drakonii, przy relacji cen światowych? Zaznacz ten punkt na rysunku jako C ′ . (d) Dlaczego konsumenci w Drakonii nie wybierają punktu C ′ , jako swojej równowagi konsumpcyjnej? Zaznacz właściwy punkt równowagi konsumpcyjnej jako C ′′ i wyjaśnij, skąd się bierze ta różnica. Zadanie 4 Chiny produkują samochody, używając stali jako półproduktu. Poniższa tabela zawiera informacje o cenach i stawkach celnych na poszczególne wyroby. Dobra Samochody Stal Wartość dodana Cena światowa 100 60 40 Cło (%) 20 10 35 Cena krajowa 120 66 54 Rząd chiński chciałby stymulować krajową produkcję samochodów i szuka najlepszych sposobów poprawienia konkurencyjności przemysłu samochodowego. (a) Którą stawkę celną (na import samochodów, czy import stali) powinien rząd chiński zwiększyć? USA i Japonia protestują przeciwko cłom stosowanym przez Chiny. W wyniku bardzo intensywnego lobbingu, rząd chiński decyduje się na obniżenie ceł na samochody do 17%. (b) Co powinien w tej sytuacji zrobić rząd Chin, aby utrzymać stawkę efektywnej protekcji na niezmienionym poziomie (35%)? (c) Czy możliwe jest wprowadzenie takich ceł, które spowodują ujemną stawkę efektywnej protekcji samochodów? Jeżeli tak, to jak to osiągnąć? Zadanie 5 Do produkcji kształtek stalowych zużywa się tylko węgiel oraz rudę żelaza. Udział węgla w cenie kształtek wynosi 20% a rudy żelaza 30%. Stawka celna na węgiel wynosi 10%, na rudę 15% a na kształtki 30%. Ile wynosi poziom efektywnej protekcji celnej kształtek? 2 Zadanie 6 Załóżmy, że duży kraj eksportuje 500 tys. samochodów rocznie po cenach światowych 6000$. Rząd, dążąc do ekspansji tej gałęzi w kraju oraz zwiększenia eksportu, udziela krajowym producentom subwencji eksportowej. Powoduje to wzrost krajowej ceny samochodu do 6450$ oraz obniżenie się ceny światowej do 5550$. Rysunek poniżej przedstawia sytuację w kraju eksportującym. P 6450 6000 5550 100 200 700 800 Q (tys.) (a) Dlaczego nowa cena w kraju nie odzwierciedla w pełni subwencji eksportowej? (b) Jak subwencja eksportowa wpływa na krajową produkcję i eksport? (c) Jak subwencja ta wpływa na nadwyżkę konsumentów, nadwyżkę producentów i dochody rządu? Oblicz i zaznacz odpowiednie obszary na wykresie. (d) Jaki jest efekt dobrobytowy netto zastosowania tej subwencji? Jaki jest jej wpływ na krajowe terms of trade? 3