wykłady

1.




Wykład VI 8.04.2015r.
Ustawy:
O nawozach i nawożeniu: Dz. U. z dnia 14 sierpnia 2007
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2008 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o
nawozach i nawożeniu.
O odpadach: Dz. U. z 2001 r Nr 62 poz. 628; Dz. U. z 2007 r Nr 88 poz. 587
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej
2.
ZASOBY PRZYRODY
WYCZERPYWALNE
NIEWYCZERPYWALNE
Energia słoneczna, wiatr, prądy
morskie, energia geotermiczna
odnawialne
nieodnawialne
Atmosfera,
wody, gleby,
lasy, rośliny,
zwierzęta
Surowce stałe,
płynne, gazowe
3. Europejska Karta Glebowa uchwalona w 1972 roku:
- gleba zalicza się do najcenniejszych dóbr ludzkości; umożliwia ona życie na Ziemi ludziom, zwierzętom i roślinom;
- gleba należy do wyczerpywanych, łatwo zniszczonych i trudno odtwarzalnych zasobów przyrody;
* Proces glebotwórczy jest bardzo powolny – wytworzenie 1 cm gleby to 100-400 lat.
- gospodarka rolnicza i leśna nie może stosować metod, które powodują degradację gleb;
- gleba musi być chroniona przed erozją i zanieczyszczeniami;
- nie wolno lekceważyć potencjalnych zdolności produkcyjnych gleb;
- rozwój miast i osiedli należy planować tak, aby jak najmniej szkodzić przyległym terenom;
- problematykę ochrony gleb należy uwzględnić w planach nauczania wszystkich stopni.
4. Międzynarodowa Konwencja o Ochronie Gleb – Tutzing (Niemcy) 1998 rok:
Połączenie wysiłków wszystkich użytkowników w celu zrównoważonego wykorzystania wszystkich rodzajów gleby przez wszystkie kraje
świata dla zachowania wszystkich funkcji gleby.
- Przeciwdziałanie uszczupleniu areału gleb: ochrona ilościowa
- Ochrona gleb przed degradacją: ochrona jakościowa
- Specjalna ochrona wszystkich wolnych od skutków antropopresji klasycznie ukształtowanych gleb: ochrona typu rezerwatowego.
5. Powierzchnia użytków rolnych w Polsce 18 981 tyś. Ha:
6. W latach 2000-2008 wyłączono na cele nie rolne i nieleśne średniorocznie: 4,0 tyś. Ha.
W 2009 r wyłączono 5,4 tyś. Ha gruntów rolnych, w tym 63,8% (3,4 tyś. Ha) stanowiły użytki rolne, z tego:
- 53,2% stanowiły gleby klas I-III
- 43,2% gleby klasy IV
- 3,6% gleby klasy V i VI
7. Jakość użytków rolnych w Polsce:
- gleby I klasy 0,4%
- gleby II klasy 2,9%
- gleby III klasy 22,7%
- gleby IV klasy 40,2%
- gleby V klasy 22,6%
- gleby VI klasy 11,4%
Klasa I+II+III=26% powierzchni
8. System gospodarowania:
ROLNICTWO KONWENCJONALNE:
- Ekstensywne (tradycyjne)
- Intensywne (uprzemysłowione)
PROEKOLOGICZNE:
- Zintegrowane (rolnictwo organicznochemiczne)
EKOLOGICZNE:
- Biologiczne i organiczno-biologiczne
(oparte na naturze, zakładające
zamknięty obieg materii organicznej)
- Biodynamiczne (wykorzystujące
oddziaływanie planet)
9. Najczęściej popełnianymi błędami na nawożeniu są:
1. Zaniedbania w nawożeniu.
2. Jednostronne nawożenie.
3. Zbyt wysokie lub zbyt niskie nawożenie.
4. Nieprawidłowa ocena potrzeb pokarmowych rośliny.
5. Niewłaściwy dobór formy nawozu do stosowania.
6. Niewłaściwe przechowywanie i stosowanie nawozów naturalnych, organicznych praz nieprawidłowo wykonany zabieg wapnowania.
7. Nieuwzględnianie w nawożeniu:
- możliwości obciążenia środowiska glebowego (zasolenie gleb)
- strat składników z gleby na drodze wymywania, ulatniania się
- możliwości wprowadzenia z niektórymi nawożeniami składników zanieczyszczających glebę.
8. Nieuwzględnianie cechy kg składnika w nawozie.
10. Rolnictwo wpływa na jakość:
- atmosfery
- hydrosfery
- litosfery
Stopień oddziaływania rolnictwa na środowisko zależy od intensywności produkcji, w tym nawożenia, a także intensywności produkcji
zwierzęcej.
11. Polska jest sygnatariuszem szeregu międzynarodowych umów środowiskowych:
- Konwencja HALCOM – ograniczenie emisji biogenów do Morza Bałtyckiego
Protokół z Goteborga – ograniczenie emisji amoniaku
- Protokół z Montrealu – ograniczenie emisji bromku metylu
- Protokół z Kioto – emisja gazów cieplarnianych
12. Rocznie z terenu Polski do Morza Bałtyckiego jest odprowadzane:
- 200 tyś Mg azotu ogólnego 13 tyś Mg fosforu
- 60% N i 35-40% P pochodzi z rolnictwa jako skutek zanieczyszczeń obszarowych (użytki rolne) i punktowych (zagroda wiejska, wiejskie
wysypiska śmieci, nieszczelne instalacje sanitarne, składowiska odchodów zwierzęcych).
* Do ograniczenia negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko zobowiązuję nas Konwencja Helsińska – państwa leżące w zlewni Bałtyku
zobowiązane są do ograniczenia o połowę ilości azotu i fosforu odprowadzanych z wodami rzek do morza.
13. Źródła zanieczyszczenia powietrza:
NATURALNE:
- wybuchy wulkanów
- pożary lasów
- burze piaskowe
- huragany
- rozkład materii organicznej na bagnach
ANTROPOGENICZNE:
- zakłady produkujące energię elektryczną i cieplną
- zakłady przemysłowe
- pojazdy mechaniczne
- paleniska domowe
- rolnictwo
14. Zanieczyszczenia gazowe:
- związki siarki: SO2, SO3, H2S
- związki azotu: NO, NO2, N2O, NH3
- TLENKI WĘGLA: CO, CO2
- Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)CxHy np. benzo(a)piren, metan, dioksyny, furany
15. Głównymi substancjami, pochodzącymi z rolnictwa, zanieczyszczającymi powietrze są:
- pyły,
- dymy
- rożne związki gazowe o przykrych zapachach (substancje odorowe)
- gazy zaliczane do gazów cieplarnianych (CO2, CH4, NO2).
16. Udział źródeł emisji w zanieczyszczeniu powietrza w Polsce
17. Zanieczyszczenia pyłowe:
- pyły to cząstki od 0,001 do 100μm
- pył o ziarnach 35-100 μm opada szybko
0,1-3,5 μm utrzymuje się w powietrzu dłużej
< 0,1 μm elektryzuje się ujemnie, nie opada na powierzchnię Ziemi
Najbardziej niebezpieczne dla człowieka są pyły o średnicy <5 μm.
18. Pyły o działaniu toksycznym:
- zawierające metale ciężkie (Hg, Cd, Zn, Pb)
- pyły radioaktywne
- pyły azbestowe
- zawierające fluorki
Powodują szybkie zatrucie organizmu człowieka.
19. Azbest
Nazwa azbest nie określa konkretnego materiału lecz dotyczy ogółu minerałów krzemianowych tworzących włókna (mających
postać włókien o stosunku długości do średnicy włókna co najmniej 100.1)
Azbestami są włókniste odmiany minerałów występujące w przyrodzie w postaci wiązek włókien cechujących się dużą
wytrzymałością na rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i fizycznych. W przyrodzie występuje ok
150 minerałów w postaci włóknistej, które w czasie procesu produkcyjnego mogą się rozdzielać na sprężyste włókna czyli fibryle.
Azbest był wykorzystywany do produkcji płyt dachowych, rur azbestowo – cementowych, w instalacjach wodociągowych i
kanalizacyjnych, w przewodach kominowych, w okładzinach ogniotrwałych i kocach gaśniczych.
Planowane jest wyeliminowanie ze stosowania azbestu do 2032 roku. Pozostało jeszcze 14,5mln Mg materiałów zawierających
azbest (Wrocław – 1,96tys ton). Jedyną dopuszczalną metodą unieszkodliwiania azbestu jest jego składowanie (21 składowisk).
20. Pyły szkodliwe – o działaniu pylico-twórczym lub uczulającym:
- pyły zawierające krzemionkę SiO2
- pyły drewna, bawełny, glinokrzemianowe
- pyły neutralne – działanie drażniące (żelaza, wapienia, gipsu, węgla)
21. Zapylenie powietrza powstaje w wyniku:
- erozji wietrznej
- ruchu maszyn i narzędzi rolniczych po powierzchni suchej gleby
- transportu i stosowania niektórych nawozów (szczególnie superfosfatu pylistego i wapna nawozowego)
- praz żniwnych
22. Aby uniknąć zapylenia należy:
1. Zabiegi agrotechniczne wykonywać przy optymalnej wilgotności gleby.
2. Nawozy stałe, przewożone luzem, zabezpieczać przed rozsypywaniem i pyleniem.
3. Nawozy pyliste rozsiewać w okresach bezwietrznych i przy znacznej wilgotności względnej powietrza, najlepiej w godzinach wieczornych.
4. Utrzymywać powierzchnię gleby pod okrywą roślinną.
23. Substancje odorowe pochodzą z:
- budynków inwentarskich
- miejsc składowania obornika
- zbiorników na gnojowicę, gnojówkę
- niewłaściwego przechowywania pasz (pasze półpłynne powinny być przechowywane w szczelnych zbiornikach)
Merkaptany, skatol, indol, aminy, związki karboksylowe, siarkowodór, metan, tlenek i dwutlenek węgla, amoniak i inne.
24. Ograniczanie ilości lotnych substancji.
- codzienne usuwanie odchodów zwierząt z budynków inwentarskich na miejsce ich składowania
- utwardzone powierzchnie wewnątrz i na zewnątrz budynku utrzymywać w czystości
- w oborach ściółkowych stosować dostateczną ilość suchej słomy
- budynki inwentarskie powinny być poddawane okresowej dezynfekcji
- sprawny system wentylacyjny
- gnojowice mieszać bezpośrednio przez opróżnieniem zbiornika
- gnojowice i obornik należy wywozić na pole przy pochmurnej pogodzie używając rozpraszaczy i beczkowozów
- gnojowice i gnojówkę powinno się wprowadzać pod powierzchnię nieobsianej gleb lub w międzyrzędy roślin za pomocą węży
rozziewowych, wyposażonych w odpowiednie końcówki.
25. AMONIAK:
- 97% emisji pochodzi z rolnictwa – głównie z produkcji zwierzęcej.
- Ustalony w ramach Protokołu z Goteborga limit emisji dla Polski na rok 2010 to 468 tys. Mg.
- W 2001 r emisja NH3 to 326 tys. Mg.
- Spadek pogłowia zwierząt oraz zużycia nawozów mineralnych.
26. Powierzchnia administracyjna Polski 31 267 900 hektarów.
- Emisja amoniaku w 2010r 292 137 Mg.
- Na 1 hektar 9,34 kg NH3 = 7,65 kg N
59% całkowitej emisji N
27. NH3 neutralizuje w atmosferze kwasy tworzące się wskutek utleniania SO2 i NOx, powstaje NH4+
NH4OH + H2SO4, HNO3
Kwaśne sole (NH4)2SO4, NH4NO3
(depozycja sucha i mokra)
w glebie, w wodzie
NH4+ + 2O2 ---> 2H+ + NO3- + H2O
nitryfikacja
zakwaszenie
28. Ładunki krytyczne dla wpływu depozycji azotu na roślinność (kg N ha -1rok-1)
- Lasy szpilkowe na podłożu kwaśnym 7-20
- Lasy liściaste na podłożu kwaśnym 10-20
- Zmiany we florze podłoża i mikoryzie:
Wrzosowiska nizinne suche 15-20
Wrzosowiska nizinne wilgotne 17-22
- Przekształcenie wrzosowiska w obszar trawiasty:
Przyczyny wymierania Calluna vulgaris:
* przyspieszony wczesnowiosenny rozwój pąków – wrażliwość na wymarzanie,
* wydłużenie okresu wegetacyjnego,
* wydłużenie pędów, wzrost wysokości listowia, akumulacja ściółki.
29. Ładunki krytyczne dla wpływu depozycji azotu na roślinność (kg N ha -1rok-1)
- Łąki górskie 10-15.
Wzrost wysokich traw, zmiana różnorodności.
- Płytkie zbiorniki wód słodkich 5-10
Wymieranie gatunków izoetydów (lobelia jeziorna, poryblin jeziorny i kolczasty, brzeżyca jednokwiatowa, wywłócznik skrętoległy)
30. . Rola substancji saponinowych w ograniczeniu emisji amoniaku:
> Roczna produkcja amoniaku przez:
- drób 13-80 kg/DJP (=250-300 kur)
- trzodę chlewną 17-40 kg/DJP
> Do ograniczenia emisji wykorzystuje się preparaty saponinowe – ekstrakt z rośliny Yucca schidigera.
> Saponiny unieczynniają enzym ureaza, odpowiedzialny za rozkład mocznika do amoniaku.
> Depresyjne działanie sapomin na mikroorganizmy jelitowe jest zbliżone do działania cynku i miedzi.
31.
> Dodatek 60 do 120 g preparatów saponinowych (De-Odorase na tonę mieszanki paszowej ograniczył o 20-50% wydzielanie amoniaku z
pomiotu kurzego.
> Dodatek 100 do 120 g preparatu Micro-Aid do pełnoporcjowej mieszanki dla świń powodował obniżenie koncentracji amoniaku w
powietrzu chlewni o 50%.> W żywieniu bydła dodatki saponinowe korzystnie kształtują skład mikroflory przedżołądków, optymalizując
przebieg procesów trawiennych – obniża stężenie amoniaku w treści pokarmowej żołądka.
> Zwolnienie procesu dezaminacji pozwala na efektywniejsze wykorzystanie amoniaku do budowy struktur białkowych bakterii – wpływa
na zwiększenie strawności białka.
- Poprawa zdrowotności zwierząt wynikająca z ograniczenia ilości wdychanego amoniaku.
32. PRP FIX w zagospodarowaniu odchodów od trzody chlewnej oraz drobiu.
- Stymuluje rozwój organizmów tlenowych w głębi masy odchodów trzody chlewnej zarówno w chlewni, jak i w zbiornikach z gnojowicą.
- Zmniejsza emisję NH3.
- Zapobiega tworzeniu się kożucha i osadów na dnie zbiornika z gnojowicą.
33. Metody zmniejszania strat amoniaku.
Przestrzeganie zasad higieny w pomieszczeniach inwentarskich:
- w płytkich obszarach i chlewniach stałe odchody należy regularnie usuwać na płytę gnojową
- nadmiar moczu powinien szybko odpływać do zbiorników na gnojówkę
- w oborach i chlewniach bezściółkowych odchody szybko powinny dostawać się do kanałów odpływowych
- straty amoniaku odchodów zwierzęcych są proporcjonalne do powierzchni, na której zalegają
- straty te rosną wraz z wysychaniem odchodów.
Wykład VII 15.04.2015r.
1.
Emisja gazów cieplarnianych:
Zawartość w powietrzu
-3
CO2 mg dm
CH4 mg dm -3
N2O mg dm -3
W 1750 roku
280
700
270
W 1998 roku
365
1745
314
2.
3.
Emisja gazów cieplarnianych (GHG) przez rolnictwo:
Udział rolnictwa światowego w globalnej emisji gazów:
- metan 50%
- podtlenek azotu 75%
- dwutlenek węgla 5%
4.
Źródła gazów cieplarnianych z rolnictwa:
Gaz
CO2
CH4
N2O
5.
Okres przebywania w
atmosferze [lata]
50 – 200
12
120
Udział w efekcie
cieplarnianym [%]
64
20
6
Tempo wzrostu
udziału [% rok]
0,4
0,6
0,25
Równoważnik
1
63
290
Źródła N2O w atmosferze:
- Naturalne procesy zachodzące w glebach i oceanach (75% emisji).
- Antropogeniczne (25% emisji)
Przyczyny: nitryfikacja, denitryfikacja:
Intensywna emisja N2O z gleb zachodzi wczesną wiosną w okresach rozmarzania i zamarzania gleb oraz w lecie w okresach ponownego
uwilgotnienia gleb przesuszonych.
6.
DENITRYFIKACJA: przeprowadzenie utlenionych związków azotu mineralnego do związków zredukowanych.
- Proces ten prowadzą bakterie denitryfikacyjne, które wykorzystują NO3- lub NO2- jako źródło tlenu.
- Zachodzi przede wszystkim na glebach silnie uwilgotnionych, zasobnych w świeżą substancje organiczną, w warunkach niedostatku
tlenu.
- Odczyn obojętny lub alkaliczny zwiększa intensywność zachodzenia procesu.
7.
Denitryfikacja – warunki beztlenowe.
NO3
NO2
NO
N2O
N2
Straty w wyniku denitryfikacji 5-30% dawki. Roczna emocja 0,2mln Mg.
Całkowita denitryfikacja na Ziemi ok. 7mln Mg N-N2O
Udział N2O (z różnych źródeł) w globalnym efekcie cieplarnianych ok 10%.
8. Wskaźnik emisji GHG przy produkcji nawozów:
(wskaźnik emisji kg/MG produktu)
Nawóz
Saletra amonowa
Mocznik
Roztwór saletrzano-mocznikowy
Wieloskładnikowy 16:16:16
CaO
CO2
1487
1689
1343
3350
786
9. Gazowe straty azotu z nawozów kg N/1 MG nawozu:
Nawóz
Saletra amonowa
Mocznik
Roztwór saletrzano-mocznikowy (RSM)
Wieloskładnikowy 16:16:16
N2O
16,9
0,03
7,5
5,63
0
NH3
77
167
116
77
NH3
0
0,98
0
1,0
0
N2O
17
15
16
17
10. Emisja N2O pochodząca z produkcji zwierzęcej:
Kg N2O / zwierzę / rok
Bydło chów
Pastwiska
Obora – obornik
Obora – gnojowica
Trzoda obornik (0,25 DJP)
gnojowica
Owce pastwisko (0,1 DJP)
owczarnia
2,0
1,83
1,6
0,31 (1,24/DJP)
0,17 (0,68/DJP)
0,18 (1,8/DJP)
0,15
11. Emisja CH4 pochodząca z produkcji zwierzęcej:
Kg N2O / zwierzę / rok
Bydło chów
Pastwiska
Obora – obornik
Obora – gnojowica
Trzoda obornik (0,25 DJP)
gnojowica
Owce pastwisko (0,1 DJP)
owczarnia
102
114
146
3,0
9,5
8,0
9,2
12. DEGRADACJA:
- trwałe zmniejszenie lub zniszczenie aktywności biologicznej środowiska
- pogorszenie produkcyjnych i ekologicznych walorów szaty roślinnej
- zmniejszenie lub całkowita dyskwalifikacja pokarmowej lub technologicznej wartości plonów
- trwałe pogorszenie higienicznego stanu środowiska
13. DEWASTACJA:
Grunty, których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych lub wskutek zmian środowiska oraz
działalności przemysłowej, a także wadliwej działalności rolniczej.
Utrata wartości użytkowej gruntu w wyniku niekorzystnych zmian:
- rzeźby terenu,
- wartości gleby,
- warunków wodnych,
- szaty roślinnej
14. CZYNNIKI DEGRADUJĄCE:
 Naturalne:
o Pożary
o Erozja
o Susza
o Trzęsienia ziemi
 Antropogeniczne
o Chemizacja rolnictwa (chemiczna ochrona roślin); błędy w nawożeniu
o Eksploatacja kopalin, budownictwo, komunikacja
15. DEGRADACJA NAWOZOWA GLEB:
(obniżenie naturalnych wartości produkcyjnych w wyniku nawożenia)
Wpływ na bioróżnorodność
Degradacja fizyczna
Degradacja chemiczna
Atmosferę
Degradacja biologiczna
Wodę
16. RAPORT KOMISJI EUROPEJSKIEJ W SPRAWIE STRATEGII TEMATYCZNEJ OCHRONY GLEB PODAJE GŁÓWNE MECHANIZMY
ZAGROŻENIA GLEB:
1. Pustynnienie
2. Erozja
3. Spadek zawartości materii organicznej
4. Zanieczyszczenie gleby
5. Zasklepienie gleby
6. Zagęszczenie gleby
7. Spadek różnorodności biologicznej
8. Zakwaszenie i zasolenie
9. Powodzie i osuwiska ziemi
17. Wycena stopnia zakwaszenia gleb
Odczyn gleby – zakres pH
Bardzo kwaśny - < 4,5
Kwaśny – 4,6 – 5,5
Lekko kwaśny - 5,6 – 6,5
Obojętny – 6,6 – 7,2
Zasadowy - >7,3
18. KWASOWOŚĆ GLEB:
Jej miarą jest zawartość H+ w glebie
Aktualna (czynna)
Wolne jony H+ w roztworze
glebowym
19. PRZYCZYNY ZAKWASZANIA SIĘ GLEB:
a) naturalne:
- klimat
- właściwości skały macierzystej
- ubytek wapnia i magnezu z gleby (wymycie, pobieranie przez rośliny)
- mineralizacja materii organicznej
- aktywność biologiczna gleby
Potencjalna (H+ + Al 3+)
Wymienna Hw
Hydrolityczna Hh
20. BILANS WAPNIA W GLEBIE W ZMIANOWANIU CZTEROPOLOWYM:
a) pobieranie przez rośliny  (0,24 Mg)  zboża 20 – 40 kg/ha; okopowe 60 – 120; motylkowe 200 – 250
b) na zobojętnienie  (0,32 Mg)
c) wymywanie  (1,0 Mg)
Razem ubyło 1,56 Mg wapnia
21. MINERALIZACJA MATERII ORGANICZNEJ JAKO ŹRÓDŁO KATIONÓW WODOROWYCH W GLEBIE:
Materia organiczna stabilizuje odczyn gleb. Każdego roku około 2% próchnicy zawartej w glebie ulega procesowi mineralizacji.
Substancja organiczna:
C  CO2 + H2O  H+ + HCO3  2H+ + CO32N  NH3 + 2O2  H+ + H2O + NO3S  H2S + 2O2  2H+ + SO4222. PRZYCZYNY ZAKWASZANIA SIĘ GLEB:
Antropogeniczne:
- kwaśne deszcze (depozycja sucha i mokra o pH 3 – 5)
- kwaśne i fizjologicznie kwaśne nawozy mineralne
kwaśne – wyciąg wodny wykazuje odczyn kwaśny;
fizjologicznie kwaśne – w wyniku pobierania kationu z nawozu następuje wydzielenie kationu H + przez system korzeniowy
23. Działanie nawozu fizjologicznie kwaśnego
siarczan amonu (NH4)2SO4  NH4+ ; SO4- (jony powstające w glebie z nawozu; jony pobierane przez korzenie)
H+ OH- (jony wydzielane przez korzenie do gleby)
H2O ; H2SO4 (produkty przemiany)
W roku 2012/2013 średnie zużycie nawozów wapniowych w Polsce to: 33,9 kg CaO ha-1
- Opolskie 110,2kg CaO ha-1
- Dolnośląskie 60,1
- Świętokrzyskie 5,0
Zgodnie z zaleceniami i potrzebami roślin – dawka powinna wynosić 350kg CaO ha-1.
24. Działanie nawozu fizjologicznie zasadowego
25. WPŁYW ODCZYNI KWAŚNEGO NA ŻYCNOŚĆ GLEB:
- toksyczne działanie ruchomych i aktywnych form Al., Fe i Mn
- niskie wysycenie kompleksu sorpcyjnego zasadami
- znaczne wymycie kationów zasadowych
- wiązanie fosforu w trudno przyswajalne formy fosforanów glinianu i manganu
- gorsze warunki powietrzno-wodne
- dobre warunki rozwoju grzybów, słabe dla bakterii
- w glebach zanieczyszczonych metalami duża ich dostępność
26. Źródła glinu:
- glina i kaolin wykorzystywane w ceramice i kosmetyce
- pył glinowy – składnik farb metalicznych
- produkcja luster
- wodorowęglan glinu – krzemian glinu – składnik leków na nadkwasocie
- składnik leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych
27. Glin wchodzi w skład 250 minerałów z czego około 40% przypada na glino – krzemiany.
Ortoklaz
albit
anortyt
muskowit
kaolinit
28. Zakwaszenie prowadzi do uwalniania jonów z glinu z sieci krystalicznej tych minerałów (powstaje glin ruchomy czyli wymienny Al.3+) +
zwiększa się zawartość glinu w roztworze glebowym.
29. Objawy toksyczności glinu występują na glebach kwaśnych o pH <5
pH ,4 – u roślin wrażliwych na obecność glinu objawy niedoboru fosforanu, magnezu i wapnia
pH <3,8 – powolne zamieranie roślin wrażliwych. Masowy rozwój chwastów wskaźnikowych dla gleb kwaśnych.
30. Utrzymujący się stres spowodowany nadmiarem wolnych jonów glinu w glebie.
- hamuje rozwój systemu korzeniowego – następuje brunatnienie i zamieranie stożków wzrostu korzeni, grubienie korzeni i redukcja
włośników. W efekcie ograniczenia pobierania wody i składników pokarmowych z gleby.
- toksyczne działanie glinu obejmuje także nadziemną część rośliny ( u zbóż dochodzi do ograniczenia krzewienia i kłoszenia, rośliny
wykształcają zdeformowane ziarno)
31. WRAŻLIWOŚĆ ROŚLIN NA GLIN:
a) bardzo wrażliwe: pszenica, jęczmień, burak cukrowy, len, gorczyca, ogórek, sałata
b) średnio wrażliwe: ziemniaki, owies, groch, słonecznik
c) mało wrażliwe: łubin, gryka, rzepa
32. Glin z organizmie człowieka
Zawartość w tkankach 35 – 50mg kg+ s.m. 50% w kościach, 25% w płucach, 25% pozostałe organy.
Źródła:
-pożywienie: rośliny, tkanka zwierzęca, woda
- dodatki do żywności, środki konserwujące, barwniki, proszek do pieczenia, stabilizatory, emulsje, emulgatory,
- niektóre kosmetyki, antyperspiranty, opakowania, naczynia używane w procesach technologicznych, folia aluminiowa.