Kanada- kraj nowoczesnej gospodarki i

Kanada- kraj nowoczesnej gospodarki i przykład dbałości o środowisko
przyrodnicze.
Kanada jest państwem położonym w północnej części Ameryki Północnej pomiędzy
Oceanem Atlantyckim na wschodzie, Oceanem Arktycznym na północy i Oceanem
Spokojnym na zachodzie. Od południa i północnego-zachodu graniczy ze Stanami
Zjednoczonymi. Zajmuje 9 976 tys. km², co daje jej drugie, po Federacji Rosyjskiej, miejsce
wśród państw świata. Rozciągłość południkowa Kanady wynosi aż 5 327km, a
równoleżnikowa - 4 627km. Oficjalnymi językami urzędowymi są angielski i francuski.
WARUNKI NATURALNE
Około 3/4 powierzchni kraju zajmują wyżyny i góry - Kordyliery z najwyższym szczytem
Kanady - Logan (6 050m n. p. m.). Na północy rozciąga się Archipelag Arktyczny, w części
środkowej - Nizina Hudsona, na południowym- wschodzie dolina Rzeki Św. Wawrzyńca i
niziny nad Wielkimi Jeziorami. Najdalej na wschód jest wysunięty półwysep Nowa Szkocja i
wyspa Nowa Fundlandia.
Duży wpływ na rzeźbę Kanady wywarła epoka lodowcowa, kiedy tworzyły się liczne
formy polodowcowe oraz jeziora.
Jezioro polodowcowe w zachodniej Kanadzie
Zachodnie wybrzeża kraju są wysokie i silnie rozczłonkowane z licznymi wyspami, m. in.
Vancouver, Królowej Charlotty.
Głównymi rzekami Kanady są Rzeka Św. Wawrzyńca łącząca Wielkie Jeziora z
Atlantykiem, Mackenzie (uchodzi do Oceanu Arktycznego), Jukon (wpadająca do Pacyfiku).
Aż 8% powierzchni Kanady zajmują jeziora głównie związane z plejstoceńskim
zlodowaceniem. Największymi spośród nich są tu: Wielkie Jezioro Niedźwiedzie i Wielkie
Jezioro Niewolnicze oraz na granicy z USA: Górne, Huron, Ontario, Erie.
Terytorium Kanady położone jest w strefie klimatu umiarkowanego (część południowa)
oraz okołobiegunowego (część północna). Klimat umiarkowany ciepły (do 42°N)
charakteryzuje się gorącymi latami i dość ostrymi zimami. Na północy kraju występuje klimat
subpolarny będący cieplejszą odmianą klimatu okołobiegunowego. Największe opady, do
2 500mm, notowane są w Kordylierach. We wnętrzu kontynentu klimat jest dość suchy,
roczne sumy opadów miejscami nie przekraczają 400mm.
Znaczny wpływ na klimat wywierają prądy morskie: na zachodzie ciepły Prąd Alaski, na
wschodzie zimny Prąd Labradorski. Na 3/5 powierzchni występuje wieczna zmarzlina.
Znaczną część terytorium Kanady porasta tundra. Południowo- wschodnią i południową
część kraju zajmują lasy mieszane z drzewami iglastymi oraz klonem cukrowym, lipą,
wiązem i dębem. Klon jest rośliną charakterystyczną dla południowej części kraju. Jego liść
został umieszczony na godle narodowym Kanady. Ku zachodowi lasy mieszane przechodzą w
lasostepy i stepy, na których tworzą się żyzne czarnoziemy i gleby kasztanowe. Dalej na
zachód, na obszarze Kordylierów, występują niezwykle bujne lasy mieszane. Środkowy pas
kraju zajmuje rozległa tajga (4/5 terytorium kraju), która ku północy przechodzi kolejno w
tundrę lesistą i tajgę. Najczęściej spotykanymi drzewami kanadyjskiej tajgi są świerk, jodła
balsamiczna, sosna i modrzew.
LUDNOŚĆ
Kanada jest monarchią parlamentarną, należącą do brytyjskiej Wspólnoty Narodów;
głową państwa jest panujący monarcha brytyjski - królowa Elżbieta II.
W 1999 roku Kanadę zamieszkiwało 30,6mln osób. Jest ona jednym z najsłabiej
zaludnionych państw świata. Gęstość zaludnienia wynosi zaledwie 3 osoby/km².
Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne. Zdecydowana większość, bo aż ponad
90%, skupia się w południowej części kraju, w pasie o szerokości 300km, głównie w dolinie
Rzeki Św. Wawrzyńca, nad Wielkimi Jeziorami oraz na Wielkich Równinach. Ponadto
niewielkie skupiska ludności znajdują się na wybrzeżu Oceanu Spokojnego i półwyspie Nowa
Szkocja. Północna część Kanady jest prawie bezludna.
Najliczniejszymi grupami narodowościowymi są: Brytyjczycy (44%) i Francuzi (26%).
Frankokanadyjczycy stanowią większą część mieszkańców w prowincjach Québec i Nowy
Brunszwik. Ponadto kraj zamieszkuje ludność pochodzenia niemieckiego, ukraińskiego,
włoskiego, holenderskiego i polskiego. Grupa ta stanowi około 20% społeczeństwa.
Najwięcej Polaków przybyło do Kanady na początku XX wieku. Mieszkają oni głównie w
prowincjach Ontario (najwięcej w mieście Toronto), Manitoba i Alberta. Eskimosi i Indianie
stanowią 1,5% społeczeństwa. Większość Indian skupia się w 2 200 rezerwatach, rozsianych
na terenie całego kraju. Zamieszkujący wybrzeża Oceanu Arktycznego Eskimosi zajmują się
głownie myślistwem i rybołówstwem.
W miastach mieszka ponad 77% ludności kraju. Największymi miastami są: Toronto
(4,3mln), Montreal (3,3mln) i Vancouver (1,6). W stolicy Kanady - Ottawie - mieszka 1mln
osób.
Panorama Toronto
GOSPODARKA
Kanada jest wysoko rozwiniętym krajem przemysłowo-rolniczym (siódma potęga
gospodarcza świata), chociaż w usługach pracuje 63,4% czynnych zawodowo, w przemyśle 32,4%, a w rolnictwie - 4,2%.
Podstawą rozwoju gospodarczego jest sfera usług nieprodukcyjnych, w skład której
wchodzą: transport, łączność, handel, hotele, restauracje, gospodarka komunalna, ochrona
zdrowia, oświata, administracja, instytucje finansowe i inne. Dostarcza ona prawie 70%
dochodu narodowego. Rozwój sfery usług był możliwy dzięki wysokiemu rozwojowi
rolnictwa i przemysłu.
Większość terytorium kraju nie ma sprzyjających warunków dla gospodarczej
działalności
człowieka. Niemniej, w części południowej, zajmujący około 2mln km² obszar posiada dobre
warunki sprzyjające rolnictwu i osadnictwu, chociaż tereny te są słabo zaludnione.
Dynamicznie rozwijające się rolnictwo nastawione jest przede wszystkim na uprawę
pszenicy, jęczmienia i kukurydzy. Kanada jest jednym z największych światowych
producentów i eksporterów zbóż (3 miejsce w świecie), zwłaszcza pszenicy i jęczmienia. W
zbiorach zbóż zajmuje siódme miejsce na świecie, a w produkcji na 1 mieszkańca miejsce
pierwsze - 1 833kg. Zboża uprawia się na wielkich, dobrze zmechanizowanych farmach.
Farmy na Wielkich Równinach
Na Wielkich Równinach hoduje się bydło przeznaczone na mięso. Nieco bardziej jest
zróżnicowana gospodarka rolna w pobliżu wielkich miast, gdzie oprócz uprawy zbóż,
ziemniaków i buraków cukrowych rozwija się chów drobiu, bydła mięsnego i mlecznego, a
także sadownictwo i warzywnictwo.
Rozległa tajga kanadyjska posiada olbrzymie zasoby drewna. Morze dostarcza ryb.
Kanada posiada znaczne złoża bogactw mineralnych, zarówno energetycznych, takich jak:
węgiel kamienny i brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny (3 miejsce na świecie), uran (1
miejsce na świecie) i torf, ale także metalicznych: rudy żelaza, niklu (1 miejsce na świecie,
22% światowego wydobycia), miedzi (3 miejsce na świecie), cynku i ołowiu (4 miejsce na
świecie) oraz złota (5 miejsce na świecie). Eksploatowane są one w wielu miejscach. Około
60% energii elektrycznej wytwarzają elektrownie wodne (kompleks energetyczny
La Grande). Roczna produkcja na jednego mieszkańca wynosi 13 683 tys. kWh (2 miejsce w
świecie po Norwegii).
Do najważniejszych gałęzi przemysłu należy: drzewno-papierniczy (607kg papieru na 1
mieszkańca - 3 miejsce po Finlandii i Szwecji), wydobywczy, metalurgiczny (głównie
hutnictwo metali nieżelaznych), spożywczy i samochodowy. Dobrze rozwinięta jest
energetyka. Największe ośrodki przemysłowe skupiają się w największych miastach kraju, w
Toronto, Montrealu, Vancouver, Winnipeg, Hamilton i innych.
Główną rolę w przewozach odgrywają linie kolejowe (90 tys. km), w tym 2
transkontynentalne, szlaki wodne (zwłaszcza Rzeka Św. Wawrzyńca) oraz transkanadyjska
droga samochodowa o długości 7 821km. Na 1000 mieszkańców przypada 459 samochodów
(2 miejsce w świecie po USA). Dobrze rozwinięty jest transport lotniczy i rurociągowy.
Głównym węzłem międzynarodowej komunikacji lotniczej jest Montreal. Największym
portem morskim jest Vancouver.
Rozwojowi gospodarczemu Kanady sprzyja wysoko wykwalifikowana siła robocza, która
umiejętnie czerpie z dóbr natury oraz sąsiedztwo z największą potęgą ekonomiczną świata ze Stanami Zjednoczonymi. Kapitał amerykański kontroluje około 40% gospodarki Kanady.
Źródło: zasoby Internetu- Edukator- Portal Edukacyjny