Kanada

Broszura informacyjna w zakresie
prowadzenia działalności gospodarczej
na rynku Kanady
1.
ZASADY
ZAKŁADANIA
GOSPODARCZEJ
I
PROWADZENIA
DZIAŁALNOŚCI
1.1.
OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Kanadyjski rząd federalny oraz rządy prowincji regulują formalno-prawne ramy działalności
jednostek i organizacji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, działalność gospodarcza
w Kanadzie może być prowadzona przez indywidualnych przedsiębiorców oraz firmy
w jednej z form organizacyjnych:
ƒ Przedsiębiorca (ang. sole proprietorship);
ƒ Spółka (ang. partnership);
ƒ Korporacja (ang. corporation);
ƒ Spółdzielnia (ang. cooperative).
Na poziomie federalnym, głównym aktem prawnym regulującym prowadzenie działalności
gospodarczej przez podmioty nie będące rezydentami Kanady jest: Investment Canada Act
(ustawa o inwestycjach zagranicznych w Kanadzie z 1985 r.). Ponadto, przepisy prawa
federalnego oraz prowincji określają, w sposób bezpośredni lub pośredni formy, w których
firmy zagraniczne mogą prowadzić działalność gospodarczą, są to: spółka (ang. partnership),
przedsiębiorca (wyłączna własność – ang. sole proprietorship), korporacja (ang. corporation),
joint venture (ang. joint venture agreement), oddział (ang. branch office). Wszystkie
korporacje zagraniczne działające w Kanadzie muszą być zarejestrowane lub muszą uzyskać
licencję na prowadzenie działalności w odpowiednich prowincjach. Najkorzystniejsza,
z handlowego punktu widzenia, ale też najczęściej spotykana forma działania firm
zagranicznych w Kanadzie, to korporacja. Należy również podkreślić, iż tzw. wspólne
przedsięwzięcie (ang. Joint Venture Agreement) nie jest wyodrębnioną prawnie formą
organizacyjną przedsiębiorstwa, nie ma więc formalnych regulacji prawnych dotyczących
1
jego funkcjonowania. Joint Venture opiera się na zasadach obowiązujących przy zawieraniu
porozumienia, kontraktu na wykonanie wspólnego przedsięwzięcia lub projektu.
¾ Przedsiębiorca (ang. sole proprietorship)
Jest to najprostsza forma prowadzenia działalności gospodarczej w Kanadzie, zbliżona
w formie do polskiej spółki cywilnej. Jest ona objęta jurysdykcją danej prowincji lub
terytorium. Do zalet prowadzenia firmy w tej formie można wymienić m.in. niski koszt
administracyjny, niewielki kapitał zakładowy i największy zakres swobód działania
(w ramach istniejących regulacji prawnych). Właściciel firmy posiada nad nią całkowitą
kontrolę. Jednakże może napotkać na trudności z uzyskaniem kapitału (kredytu).
Właściciel prowadzi samodzielnie działalność pod swoim nazwiskiem lub nazwą handlową
(zgodnie z ustawą ang. The Business Name Act), bez pośrednictwa innych podmiotów oraz
bez udziału finansowego innych wspólników (osób), z wyjątkiem zatrudnionych
pracowników. Właściciel ponosi całkowitą, nieograniczoną odpowiedzialność za straty
i zobowiązania firmy. Uprawniony jest do wszystkich zysków uzyskanych z działalności
firmy. W przypadku bankructwa firmy, wszystkie jej aktywa, włącznie z majątkiem
osobistym właściciela, mogą być zajęte na spłatę zadłużenia firmy. Właściciel firmy sam
określa rok budżetowy dla swojej firmy.
¾ Spółka (ang. partnership)
Jest zawierana w formie umowy między dwoma lub więcej osobami, na podstawie której
partnerzy podejmują wspólną działalność gospodarczą poprzez połączenie swoich środków.
Umowa spółki powinna zostać zawarta w formie pisemnej, w tym celu najlepiej skorzystać
z pomocy prawnika. W spółce partnerzy dzielą się zyskiem zgodnie z zasadami, ustalonymi
w umowie. Spółki działają w oparciu o przepisy prawne obowiązujące w poszczególnych
prowincjach, a deklaracja powołująca spółkę obowiązuje i nabiera mocy prawnej po
zarejestrowaniu w odpowiednim urzędzie prowincji lub terytorium. Rejestracja spółki polega
na złożeniu oświadczenia woli przez wypełnienie deklaracji podpisanej przez wszystkich
wspólników. W dokumencie tym należy określić zakres działalności, prowincję lub
terytorium działania, oraz okres na jaki zostaje powołana. Spółka może określać własny rok
budżetowy. Zmiana terminu roku budżetowego wymaga zgody Canada Revenue Agency.
Zyski spółki są traktowane jako dochody właścicieli spółki i podlegają opodatkowaniu
w oparciu o indywidualne stawki podatkowe.
Zaletą tej formy działalności jest większy liczebnie zarząd, możliwości podejmowania
poważniejszych przedsięwzięć gospodarczych, łatwiejszy dostęp do zewnętrznych źródeł
kapitału.
W Kanadzie istnieją dwa rodzaje spółek:
ƒ Spółka zwykła (ang. General Partnership);
Wszyscy wspólnicy biorą udział w zarządzaniu spółką i wszyscy partnerzy ponoszą
w równym stopniu odpowiedzialność za zobowiązania podjęte w imieniu spółki przez
jednego ze wspólników. Każdy z partnerów ponosi odpowiedzialność za przekroczenie prawa
lub błąd w działalności firmy popełniony przez jednego lub wszystkich wspólników;
ƒ Spółka ograniczona (ang. Limited Partnership);
W spółce ograniczonej jeden lub więcej partnerów przyjmuje odpowiedzialność za zadłużenie
spółki. Pozostali wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości
wniesionego kapitału.
¾ Korporacja (ang. corporation)
Korporacja posiada osobowość prawną. Udziałowcy korporacji nie są odpowiedzialni
osobiście za zobowiązania firmy i ponoszą odpowiedzialność jedynie do wysokości własnego
wkładu. Sprawozdanie z działalności finansowej korporacji jest sprawdzane przez
2
niezależnego księgowego, lub firmę audytorską, która dokonuje sprawdzenia ksiąg
finansowych korporacji oraz wystawia opinię na temat rzetelności raportów finansowych.
Kanadyjskie korporacje stosują w nazwie następujące terminy: „Limited”, „Ltd.”,
„Incorporated”, „Inc.”, „Corporation”, lub „Corp.”, który musi występować wraz z nazwą
korporacji na wszystkich dokumentach oficjalnych firmy.
Korporacje w Kanadzie dzielą się na prywatne i publiczne (ang. private lub public
corporation), w zależności od możliwości emitowania i sprzedaży akcji oraz na
prowincjonalne i federalne w zależności od przepisów na podstawie których dokonują
rejestracji.
Korporacje mogą być rejestrowane na poziomie prowincji lub federalnym.
ƒ Korporacja prowincjonalna (ang. Provincional Corporation),
ƒ Korporacje prywatne i publiczne mogą być rejestrowane przy rządzie prowincji zgodnie
z Business Corporations Act obowiązującym w danej prowincji,
ƒ Korporacja federalna (ang. Federal Corporation),
ƒ Korporacje prywatne i publiczne mogą być również rejestrowane przy rządzie federalnym
zgodnie z Canada Busienss Corporations Act. Zaletą korporacji federalnej jest to, że może
ona działać poza granicami oraz na terytorium całej Kanady, chociaż musi zarejestrować
się i posiadać licencje, zezwolenia w prowincjach, w których prowadzi działalność.
¾ Spółdzielnia (ang. cooperative)
Spółdzielnia podlega szczegółowym przepisom prawnym zawartym w Co-operative
Corporations Act. Spółdzielnia stanowi prywatne przedsiębiorstwo o ograniczonej
odpowiedzialności, podlegające jurysdykcji prowincjonalnej i rejestrowane według przepisów
prawnych poszczególnych prowincji i terytoriów.
Spółdzielnie w Kanadzie kierują się następującymi zasadami:
ƒ wszyscy członkowie mają taką samą liczbę głosów (zasada jeden człowiek, jeden głos,
niezależnie od posiadanych udziałów);
ƒ członkostwo w spółdzielni jest otwarte i dobrowolne;
ƒ zniżka dla członków obliczona na podstawie wielkości ich zakupów.
1.2.
REJESTRACJA PODMIOTU
Firmy mogą być zarejestrowane w Kanadzie na podstawie przepisów federalnych lub
prowincjonalnych. Firmy zarejestrowane na mocy federalnej ustawy Canada Business
Corporations Act mogą prowadzić działalność na całym terytorium, ale dopiero po uzyskaniu
odpowiednich pozwoleń i licencji wymaganych w poszczególnych prowincjach. Firmy te
podlegają również prawu poszczególnych prowincji w zakresie podatków, handlu, obrotu
nieruchomościami i ziemią. Rejestracja jest dokonywana w odpowiednich federalnych lub
prowincjonalnych urzędach.
Rejestracja w oparciu o prawo danej prowincji uprawnia do prowadzenia działalności tylko na
jej terenie. Zgody na prowadzenie takiej działalności udziela Urząd Generalnego Inspektora
Instytucji Finansowych danej prowincji. Przed rozpoczęciem procesu rejestracji zalecane jest
szczegółowe zapoznanie się z lokalnymi przepisami dotyczącymi prowadzenia działalności
gospodarczej na obszarze danej prowincji lub terytorium.
Przydatne strony internetowe na temat prowadzenia działalności gospodarczej w Kanadzie:
ƒ WPHI Montreal: „Przewodnik po rynku” - www.montreal.trade.gov.pl/pl/przewodnik
ƒ Ministerstwo Przemysłu Kanady (ang. Industry Canada) – informacje nt. stosowania
Investment Canada Act: www.ic.gc.ca/eic/site/ica-lic.nsf/eng/home
ƒ Canada Business: www.canadabusiness.ca/eng/
3
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Ministerstwo Przemysłu Kanady, informacje nt. kosztów rejestracji korporacji na szczeblu
federalnym: www.ic.gc.ca
Rejestry poszczególnych prowincji, informacje nt. kosztów rejestracji firmy
w poszczególnych prowincjach: www.ic.gc.ca/eic/site/cd-dgc.nsf/eng/cs01134.html
Ministerstwo Sprawiedliwości Kanady (baza kanadyjskich aktów prawnych):
http://laws.justice.gc.ca
Investment Canada Act: http://laws.justice.gc.ca/en/I-21.8/index.html
Ministerstwo Przemysłu (informacje o stosowaniu Investment Canada Act):
www.ic.gc.ca/eic/site/ica-lic.nsf/eng/home
Portal Invest in Canada: http://investincanada.gc.ca/eng/establish-a-business.aspx
Bazy danych aktów prawnych poszczególnych prowincji Kanady:
http://www.montreal.trade.gov.pl/pl/Przydatnelinkiiadresy
2. WAŻNE LINKI
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Konsulatu Generalnego RP w Montrealu
3501, Avenue du Musée
Montreal, Quebec H3G 2C8
Canada / Kanada
Tel.:+ 1 (514) 282-0080, 282-1732
fax: + 1 (514) 282-1784
www.motreal.trade.gov.pl
e-mail: [email protected]
4