PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY Podstawowe cechy poszczególnych form pracowniczych programów emerytalnych Wpływ na zarządzanie Forma programu Pracodawca Pracownicy Koszty pracodawcy Pracowniczy Fundusz Emerytalny Pośredni wpływ jako akcjonariusz PTE Pośredni wpływ jako członkowie funduszu (poprzez reprezentację w RN, w której zajmują co najmniej 50% miejsc) Koszty założenie i funkcjonowania PTE; finansuje składkę podstawową; opłaty na rzecz UNFE Umowa o wnoszeniu przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego Brak wpływu Brak wpływu Finansuje składkę podstawową; opłaty na rzecz UNFE Umowa grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem pracy Brak wpływu Brak wpływu Finansuje składkę podstawową; opłaty na rzecz UNFE Umowa grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie z towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, na podstawie której pracownicy staną się jego członkami Brak wpływu Brak wpływu Finansuje składkę podstawową; opłaty na rzecz UNFE KTO MOŻE BYĆ UCZESTNIKIEM PROGRAMU Uczestnikiem programu może być osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, osoba zatrudniona na podstawie umowy ajencyjnej lub umowy zlecenia, jeżeli jest ona objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z tego tytułu oraz osoba zatrudniona na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osoby prawnej, w tym kontraktu menedżerskiego. Karta praw uczestnika PPE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Prawo do swobodnego i dobrowolnego przystąpienia do PPE Prawo do uzyskania informacji o warunkach funkcjonowania PPE Prawo do udziału w tym samym czasie w więcej niż jednym programie emerytalnym Prawo do kształtowania treści umów składających się na program emerytalny za pośrednictwem związków zawodowych lub reprezentacji pracowników Prawo do zadeklarowania składki dodatkowej Prawo do wypowiedzenia pracowniczej umowy emerytalnej Prawo do wskazania osoby uposażonej lub spadkobierców uprawnionych do odbioru świadczenia na wypadek śmierci Prawo do wyboru formy wypłaty zgromadzonych środków Prawo do złożenia dyspozycji wypłaty transferowej Prawo do ochrony swoich interesów Jakie zalety dla pracodawcy ma utworzenie pracowniczego programu emerytalnego Dobrze zorganizowany przez pracodawcę PPE: poprawia wizerunek i konkurencyjność pracodawcy, może być istotnym czynnikiem budowania związku pracownika z pracodawcą, pomaga prowadzić efektywną politykę personalną ( przyczynia się do utrzymania stabilności zatrudnienia, a jednocześnie ułatwia pozyskanie nowych, wykwalifikowanych pracowników), poprawia zarządzanie przedsiębiorstwem poprzez nawiązanie dialogu z załogą, pozwala na dobrowolne wnoszenia przez uczestników programu akcji pracodawcy do pracowniczego funduszu emerytalnego ( dotyczy wyłącznie PPE zorganizowanego w formie pracowniczego funduszu emerytalnego), Zachętą do tworzenia pracowniczych programów emerytalnych przez pracodawców jest możliwość skorzystania z „ulgi”, która polega na tym, że wartość składki podstawowej ( do wysokości 7% wynagrodzenia pracownika) nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Ponadto wydatki poniesione przez pracodawcę na zapewnienie prawidłowej realizacji PPE są dla pracodawcy kosztami uzyskania przychodów. Rodzaje składek Podstawowa Dodatkowa składka jest finansowana przez pracodawcę nie może być wyższa od 7% wynagrodzenia uczestnika wartość tej składki nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę usta lenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne Wysokość składki jest określona procentowo od wynagrodzenia uczestnika jednolicie dla wszy – stkich uczestników programu pracownik sam deklaruje i określa wysokość składki ze swojego wynagrodzenia stanowi część wynagrodzenia będącego podstawą ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne wysokość składki może być określona kwotowo lub procentowo od wynagrodzenia uczestnika uczestnik może zmienić wysokość deklarowanej składki w formie zmiany deklaracji uczestnictwa w programie Regulacje podatkowe Składki na pracowniczy program są odprowadzane po opodatkowaniu. Składkę podstawową finansuje pracodawca, stanowi ona jednak przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Składka dodatkowa jest naliczana i potrącana z wynagrodzenia pracownika po odprowadzeniu podatku dochodowego od osób fizycznych. Wolne od podatku dochodowego są natomiast wypłaty środków z pracowniczego programu emerytalnego na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków w razie śmierci uczestnika. Nabycie praw do środków z PPE na podstawie rozrządzenia dokonanego przez uczestnika na wypadek śmierci lub w drodze spadku wolne jest od podatku od spadku i darowizn. Kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione przez pracodawcę na zapewnienie prawidłowej realizacji pracowniczego programu emerytalnego. W związku ze zmianą formy pracowniczego programu emerytalnego prowadzonego przez Pracodawcę – pracowniczego funduszu emerytalnego („Polski Pracowniczy Fundusz Emerytalny DIAMENT”), na umowę o wnoszenie przez Pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego („ING Fundusz Inwestycyjny Otwartego Stabilnego Wzrostu Emerytura Plus”) oraz ze względu na ustawowy obowiązek dostosowania pracowniczego programu emerytalnego do przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych trzeba było zmienić brzmienie Umowy Zakładowej. Specyfikacja warunków zamówienia 1. 2. 3. 4. Wskazanie konkretnego produktu, jaki jest oferowany Opłaty Wysokość minimalnej wpłaty od uczestnika do funduszu Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia opis modelu inwestycyjnego przygotowanie dokumentów niezbędnych do zarejestrowania PPE administrowanie PPE (współpraca z Agentem Transferowym) przygotowywanie raportów komunikacja z uczestnikami PPE bezpieczeństwo inwestycji modele strategii inwestycyjnych prezentacja Banku Depozytariusza prezentacja Agenta Transferowego przedstawienie standardów kontroli wyników zarządzania sporządzanie raportów archiwizowanie dokumentów papierowych przechowywanie danych elektronicznych zawierających aktualne i archiwalne dane deklaracji członkowskich oraz stanów kont PPE zaproponowanie programu komputerowego pozyskującego dane o poborze składki podstawowej i dodatkowej w ramach PPE model funkcjonowania punktu informacji telefonicznej dla uczestników PPE procedury wymiany danych i informacji między Agentem a Uczelnią źródła informowania uczestników PPE o stanie ich kont a także bieżących danych rynku finansowego 5. 6. 7. 8. 9. Przedstawienie kosztów transferu zgromadzonych środków PFE Diament do nowego podmiotu Szczegółowy program transferu środków Prezentacja dotychczasowych efektów inwestycyjnych Oferenta Procedura przejścia do nowego podmiotu, przygotowanie zmian w umowach Oferent spełnia warunki: 10. działa na polskim rynku przynajmniej 1 rok przedstawił ofertę obejmującą cały zakres przedmiotu zamówienia jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym posiada niezbędne uprawnienie do wykonywania prac będących przedmiotem zamówienia posiada niezbędna wiedzę i doświadczenie oraz potencjał ekonomiczny sytuacja finansowa zapewnia wykonanie zamówienia Oferent złożył dokumenty: aktualny wypis z właściwego rejestru informację szczegółową o kondycji finansowej Oferenta zezwolenia na działalność wydane przez KNUiFE statut funduszy wzory umów zakładowych i pracowniczych LIKWIDACJA PRCOWNICZEGO PROGRAMU EMERYTALNEGO Likwidacja programu może nastąpić w przypadku: 1. wystąpienia przesłanki do rozwiązania i w konsekwencji likwidacji Funduszu, jeżeli nie nastąpi przejęcie Funduszu przez inne towarzystwo funduszy inwestycyjnych, 2. wypowiedzenia umowy o zarządzanie przez Fundusz, 3. połączenie pracodawcy z innym pracodawcą prowadzącym pracowniczy program emerytalny, 4. nabycie zakładu, w którym jest prowadzony pracowniczy program emerytalny, w całości lub jego zorganizowanej części albo nabycie akcji towarzystwa emerytalnego, 5. jeżeli reprezentacja pracowników nie wyrazi zgody na zmianę umowy w zakresie zmiany podmiotu zarządzającego środkami. Likwidacja programu może nastąpić również w przypadku: 1. likwidacji bądź upadłości pracodawcy, 2. spadku wartości środków wniesionych w ramach programu poniżej określonej kwoty, 3. podjęcia przez pracodawcę decyzji o likwidacji programu, pod warunkiem zawarcie przez pracodawcę i reprezentację pracowników porozumienia w sprawie rozwiązania umowy, 4. podjęcia przez pracodawcę jednostronnej decyzji o rozwiązaniu umowy, jeżeli uprzednio przez okres co najmniej trzech miesięcy zostało zawieszone odprowadzanie składek podstawowych lub została ograniczona ich wysokość. ZAWIESZENIE ODPROWADZANIA SKŁADEK PODSTAWOWYCH 1. Pracodawca może jednostronnie: zawiesić odprowadzanie składek podstawowych lub czasowo ograniczyć wysokość naliczanej składki podstawowej przez określenie obowiązującej w okresie tego ograniczenia zasady jej naliczania. 2. Łączny okres jednostronnego zawieszenia odprowadzania składki podstawowej może wynosić 6 miesięcy w okresie obejmującym 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych. 3. Po okresie zawieszenia o którym mowa w ust. 2 pracodawca może, jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową, zawrzeć z reprezentacją pracowników porozumienie o: zawieszeniu naliczania i odprowadzania składek odstawowych lub czasowym ograniczeniu wysokości składek podstawowych przez określenie obowiązującej w okresie tego ograniczenia zasady naliczania składki podstawowej. 4. Zawarcie porozumienia, o którym mowa w ust. 3 następuje, jeżeli strony porozumienia uznają, że jest to uzasadnione sytuacją finansową Pracodawcy, 5. Do zawarcia porozumienia stosuje się odpowiednio przepisy Ustawy dotyczące zawarcia Umowy. 6. Pracodawca przekazuje porozumienie Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych niezwłocznie po jego zawarciu. 7. Porozumienie obowiązuje od dnia w nim określonego lecz nie wcześniej, niż od dnia wpisania jego postanowień do rejestru programów. 8. Pracodawca rozwiązuje porozumienie w przypadku ustania przyczyny będącej podstawą jego zawarcia. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Pracodawca informuje Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych o rozwiązaniu porozumienia, w terminie dwóch tygodni od dnia rozpoczęcia naliczania i odprowadzania składek podstawowych, na warunkach zawartych w Umowie. Pracodawca jest obowiązany rozpocząć ponowne naliczanie i odprowadzanie składek podstawowych począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło rozwiązanie lub wygaśnięcie porozumienia. W okresie obejmującym 48 kolejnych miesięcy kalendarzowych łączny okres obowiązywania porozumienia, o którym mowa w ust.3 nie może przekroczyć 24 miesięcy. Czas obowiązywania porozumienia może przekroczyć okres, o którym mowa w ust. 11 w przypadku, gdy dalsze naliczanie i odprowadzanie składek podstawowych spowodowałoby konieczność złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W przypadku, o którym mowa w ust. 12 pracodawca przekazując porozumienie Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, przedstawia dokumenty uzasadniające zaistnienie sytuacji uprawniającej do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Porozumienia na warunkach, o których mowa w ust. 12 może być zawarte na okres dłuższy niż 24 miesiące. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może on ponownie zawrzeć porozumienie. Argumenty wobec pracodawcy 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Podniesienie atrakcyjności uczelni Podniesienie stabilności zatrudnienia Przyciąganie wykwalifikowanych pracowników Wyższa motywacja pracowników Zwolnienie pracodawcy ze składki ZUS do 7% (PPE = koszt uzyskania przychodu) Dobre zagospodarowanie dochodu Zakłady myślące perspektywicznie decydują się na tworzenie PPE Argumentacja wobec pracowników Współczesny system emerytalny wymaga wspierania oszczędzania na przyszłą emeryturę (stopa zastąpienia < 50% w I-szym i II-gim filarze) 2. PPE zapewnia dodatkowe pieniądze od pracodawcy 3. Dzięki PPE wzrośnie emerytura 4. Im wcześniejszy udział w PPE tym wyższa kwota emerytury 5. Im więcej pracowników przystąpi do PPE tym lepsze wyniki finansowe 6. Program grupowy jest tańszy od indywidualnego ubezpieczenia w III-cim filarze 7. Składka wolna od ZUS, a zyski nie opodatkowane 8. Pieniądze w PPE niezależne od pracodawcy 9. Forma wypłaty dowolna Nowa ustawa umożliwia wykorzystanie funduszu socjalnego do 30% na PPE. Należy zrobić odpowiednią symulację funduszu socjalnego, żeby ocenić możliwości dodania pieniędzy do PPE po uwzględnieniu ważnych potrzeb bieżących. Życzymy powodzenia KZ Uniwersytetu Śląskiego Ewa Żurawska 1.