geografia-wymagania edukacyjne na półrocze w klasie ii gimnazjum

GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE NA PÓŁROCZE W KLASIE II GIMNAZJUM
Dział
programu
Wnętrze
ziemi- 3.5
Rzeźbiarze
powierzchn
i ziemi
Wymagania edukacyjne
uczeń
• wymienia, charakteryzuje warstwy wnętrza Ziemi w kolejności od warstwy znajdującej się najgłębiej, wyjaśnia termin „prądy konwekcyjne”, podaje różnicę między litosferą a skorupą ziemską
• wymienia metody badania wnętrza Ziemi podaje ich zastosowanie
• wyjaśnia i stosuje ze zrozumieniem terminy: „skała”, „minerał”, „wulkan”, „lawa”, „magma”, hipocentrum”, „epicentrum”, „Ognisty Pierścień Pacyfiku”, „ruchy górotwórcze”, „góry fałdowe”, „góry
zrębowe”, orogeneza
• wymienia nazwy wybranych skał i minerałów, wskazuje różnice między minerałem a skałą, podaje przykłady minerałów skałotwórczych, podaje przykłady gospodarczego wykorzystania skał, rozpoznaje
skały zwłaszcza najbliższej okolicy i określa ich rodzaj
• określa wiek Ziemi, wymienia nazwy er i okresów, zaczynając od najstarszej, omawia na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej Ziemi
• podaje przykłady skamieniałości przewodnich, wyjaśnia rolę skamieniałości przewodnich w odtwarzaniu dziejów Ziemi
• wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi
• wskazuje na mapie świata obszary aktywne sejsmicznie
• podaje główne cechy płytowej budowy litosfery
• wymienia na podstawie schematu elementy budowy wulkanu, wymienia produkty erupcji wulkanicznej, omawia skutki wulkanizmu i trzęsień ziemi, wymienia przykłady wulkanów i wskazuje je na mapie
• wymienia nazwy orogenez i rodzaje gór
• wymienia nazwy i charakteryzuje wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi
• wskazuje na mapie świata przykłady gór fałdowych, wulkanicznych i zrębowych, porównuje rzeźbę gór młodych i starych, omawia różnice między górami fałdowymi a zrębowymi
• określa na podstawie danych statystycznych ukształtowanie powierzchni kontynentów
• wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery, a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi
• wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi-3.6
• wyjaśnia i stosuje ze zrozumieniem terminy: „wietrzenie”, „erozja”, „krasowienie”, „erozja wgłębna”, „erozja boczna”, „akumulacja” „granica wiecznego śniegu”
• podaje przykłady form krasowych występujących na powierzchni i w głębi Ziemi-3.7
• wskazuje na mapie regiony, w których występują zjawiska krasowe
• analizuje schemat jaskini i występujących w niej form krasowych-3.7
• wyjaśnia proces powstawania delty, wskazuje na mapie świata przykłady rzek posiadających ujście deltowe i lejkowate-3.7
• podaje przykłady form erozji i akumulacji rzecznej-3.7
• wyjaśnia proces powstawania meandrów-3.7
• wymienia rodzaje ujść rzecznych-3.7
• omawia warunki sprzyjające powstawaniu delt oraz ujść lejkowatych-3.6
• wskazuje na mapie świata obszary występowania lądolodów, podaje różnice między lodowcem górskim a lądolodem-3.6
• dostrzega związek między warunkami klimatycznymi a występowaniem lodowców górskich i lądolodów na kuli ziemskiej-3.6
• wymienia przykłady form powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów, rozpoznaje i podpisuje na schemacie formy polodowcowe-3.6
• wyjaśnia terminy: „korazja”, „niecka deflacyjna”, „wydma paraboliczna”, „barchan”, „grzyb skalny”-3.6
• podaje przykłady form powstałych na skutek erozyjnej i akumulacyjnej działalności wiatru-3.7
• wskazuje różnice między barchanem i wydmą paraboliczną-3.7
• rozpoznaje na ilustracjach formy terenu powstałe na skutek wietrzenia-3.7
• opisuje wybrane przykłady ruchów masowych-3.7
• charakteryzuje działalność rzeki w górnym, środkowym i dolnym odcinku-3.6
• charakteryzuje rzeźbotwórczą działalność lodowców górskich i lądolodów-3.6
• charakteryzuje rzeźbotwórczą działalność wiatru-3.6
• określa genezę wybranych pustyń-3.6
• rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności wiatru, morza, lodowców górskich i lądolodów, wód podziemnych i powierzchniowych-3.7
• wyjaśnia genezę poszczególnych typów wybrzeży morskich-3.7
• stosuje ze zrozumieniem pojęcie „spadek rzeki” oraz oblicza średni spadek rzeki-3.6
GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE NA PÓŁROCZE W KLASIE II GIMNAZJUM
Tajemnica
natury
Afryka
Ameryka
Australia
Arktyka i
Antarktyka
Azja
• wyjaśnia termin: „gleba”, „żyzność gleby”, wymienia czynniki glebotwórcze, wymienia najważniejsze rodzaje gleb strefowych i astrefowych na Ziemi, wskazuje i nazywa poziomy glebowe na podstawie
schematu profilu glebowego-3.4
• nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej i wskazuje je na mapie świata, wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi-3.4
• charakteryzuje poszczególne strefy roślinne występujące na Ziemi-3.4
wskazuje Afrykę na mapie świata, określa położenie matematyczno-geograficzne Afryki, oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Afryki-1.6
wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Afryki wybrane elementy linii brzegowej, krainy geograficzne, rzeki i jeziora oraz podaje ich nazwy-1.7
wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat Afryki, omawia wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat Afryki-3.1
wymienia oraz potrafi scharakteryzować strefy klimatyczno-roślinno-glebowych Afryki- 10.8
w Afryce, wyjaśnia mechanizm powstawania systemu rowów tektonicznych w Afryce-3.5
opisuje sposoby gospodarowania w strefie Sahelu, wykazuje na przykładzie strefy Sahelu związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi w Afryce, uzasadnia potrzebę
racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się poważnymi niedoborami słodkiej wody- 10.9
wymienia nazwy odmian ludzkich zamieszkujących Afrykę, omawia i ocenia wpływ warunków naturalnych na rozmieszczenie i zróżnicowanie ludności Afryki, wymienia przyczyny ubóstwa
społeczeństwa Afryki, omawia wartość HDI w wybranych krajach na podstawie mapy tematycznej, wyjaśnia przyczyny i skutki wysokiego przyrostu naturalnego w Afryce określa związki pomiędzy
problemami wyżywienia, występowaniem chorób a poziomem życia w krajach Afryki położonych na południe od Sahary, analizuje przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych trwających w Afryce,
proponuje działania mające na celu ograniczenie problemów mieszkańców Afryki (głodu, konfliktów zbrojnych, niedostatku wody pitnej, AIDS)- 10.9
wskazuje Amerykę na mapie świata, określa jej położenie matematyczno-geograficzne, oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową kontynentu, opisuje przebieg granicy między Ameryką
Północną a Południową, wyjaśnia znaczenie terminów: „Ameryka Łacińska” i „Ameryka Środkowa”, -1.6
porównuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni Ameryki z linią brzegową i ukształtowaniem powierzchni innych kontynentów, omawia skutki południkowego układu form rzeźby terenu w
Ameryce Północnej i Południowej wskazuje na mapie najważniejsze krainy geograficzne, rzeki i jeziora Ameryki oraz podaje ich nazwy -1.7
wykazuje związki między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym Ameryki, wyjaśnia przyczyny wulkanizmu i trzęsień ziemi w Ameryce -3.5
charakteryzuje wpływ czynników klimatotwórczych na klimat Ameryki- 3.1
wymienia nazwy rdzennych mieszkańców Ameryki oraz odmian ludzkich zamieszkujących Amerykę, wyjaśnia pochodzenie ludności Ameryki, analizuje przyczyny i kierunki migracji ludności
do Ameryki, oblicza saldo migracji w Ameryce i formułuje wnioski
wyróżnia główne cechy i przyczyny zróżnicowania kulturowego i etnicznego Ameryki Północnej i Południowej, porównuje liczbę ludności w wybranych krajach Ameryki, wyjaśnia, dlaczego Ameryka
określana jest mianem tygla kultur- 10.11
wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych, określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej-10.13
wskazuje na mapie świata Brazylię i podaje nazwę jej stolicy, wskazuje na mapie wybrane krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Brazylii oraz wymienia ich nazwy, opisuje uwarunkowania
rozmieszczenia ludności w Brazylii, analizuje przyczyny i skutki migracji ze wsi do miast, określa cechy rozwoju i wskazuje problemy wielkich miast Brazylii wskazuje na mapie największe miasta
Brazylii i wymienia ich nazwy - 10.12
wymienia skutki wylesiania Amazonii, opisuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem
wskazuje Australię i Oceanię na mapie świata, określa ich położenie matematyczno-geograficzne, oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową kontynentu, -1.6
porównuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni Australii z linią brzegową i ukształtowaniem powierzchni innych kontynentów, wskazuje na mapie najważniejsze krainy geograficzne, rzeki i
jeziora oraz podaje ich nazwy, porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze Australii ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów, wymienia nazwy osobliwości przyrodniczych
Australii -1.7
wykazuje zależność między symetrycznym położeniem Australii po obu stronach zwrotnika Koziorożca a uwarunkowaniami klimatycznymi, analizuje zależności między warunkami klimatycznymi a
występowaniem wód powierzchniowych w Australii- 3.3
przedstawia na podstawie map tematycznych główne cechy gospodarki Australii na tle warunków środowiska przyrodniczego- 10.14
przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki
podaje główne cechy i przyczyny zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobiegunowych
wyjaśnia znaczenie terminu „Eurazja”, wskazuje na mapie świata i określa położenie geograficzne Europy i Azji oraz wybranych państw Azji, opisuje, na podstawie mapy, przebieg granicy między Azją a
Europą - 1.6
opisuje i porównuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni Azji z linią brzegową i ukształtowaniem powierzchni innych kontynentów- 1.7
porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze Azji ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów , wykazuje, na podstawie map tematycznych, że Azja jest kontynentem wielkich
geograficznych kontrastów- 10.1