Mass Media

Oprac. Łabędzka Kamila
Mass media to inaczej środki masowego
przekazu. Na owe środki składa się obecnie
wiele elementów, którymi miedzy innymi są:
prasa, telewizja, radio, książki oraz coraz
popularniejszy Internet. Media uważane są za
pośredników pomiędzy wydarzeniami, które
mają miejsce na świecie a społeczeństwem.
Obecnie niewiele osób wyobraża sobie życie
bez codziennych wiadomości, zaś niezwykle
trudno uchronić się przed ich wpływem,
nieważnie czy jest to wpływ pozytywny czy też
negatywny. Obecny podział władzy dzieli się na
trzy elementy, którymi są władza sądownicza,
wykonawcza i ustawodawcza, coraz częściej
jednak wyodrębnia się czwarty rodzaj władzy,
którą są środki masowego przekazu. Traktuje się
ją obecnie, jako bardzo ważny element życia
społecznego, który ma wpływ na pozostałe
władze, jakie funkcjonują w danym państwie.
Początkowo Sumerowie wykorzystywali tabliczki do handlowania,
a następnie w Chinach ukazały się notatki rządowe informujące
o różnorakich wydarzeniach. W Rzymie, za panowania Juliusza
Cezara rozprowadzano informacje po całym mieście. Zawierały
one wiadomości o ważnych uroczystościach i tym podobnych.
Informacje były skutecznie przekazywane za pomocą pisma, aż do
okresu średniowiecza. Malało używanie pisma, dopiero
w renesansie doszło do jego odrodzenia. To właśnie w renesansie
we Włoszech regularnie zaczęto wydawać małe czasopismo.
Pierwsze wydanie powstało w 1562 roku. Wówczas gazety zostały
odkrywane w innych częściach Europy, a także i Ameryki. Polska
w1661 roku postanowiła skorzystać w użycia prasy w społeczeństwie. Wydano czasopismo
„Merkuryusz Polski Ordynaryjny”. Za czasów panowania Stanisława Augusta
Poniatowskiego wydawane było czasopismo „Monitor”, którego był sponsorem.
W Londynie powstała gazeta „The Daily Universal Register” - pierwowzór gazety „The
Times”. Prasa najbardziej rozwinęła się w XX wieku, kiedy to po raz pierwszy zaczęły
pojawiać się ilustracje. Wówczas to powstawały najlepsze gazety publicystyczne,
informacyjne oraz komercyjne. Wojny przyczyniły się do jeszcze aktywniejszego tworzenia
gazet – informatorów o przebiegu wojny oraz gazet politycznych.
Początki telewizji sięgają dziewiętnastego wieku. Za jej ojca uważa się Paula Nipkowa, który w
urzędzie patentowym jako pierwszy zarejestrował urządzenie o nazwie elektryczny teleskop. W
naszym kraju ideą telewizji zajmował się między innymi Jan Szczepanik, który stworzył
teletroskop, Kazimierz Prószyński, który zaprezentował telefot. W 1929 roku Stefan Manczarski
otrzymał patent na sposób telewizyjnego przesyłania obrazów za pośrednictwem drutu i radia.
Sześć lat później już w naszym kraju roku rozpoczęły się prace badawcze nad telewizją w
Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym. Pierwszy program został wyemitowany 5
października 1938 roku. Antena, która została umieszczona na najwyższym budynku w
Warszawie (posiadała 27 metrów) umożliwiła odbiór filmu pod tytułem Barbara Radziwiłówna.
W promieniu 20-30 km transmisja była kiepskiej jakości. Emitowane były kroniki filmowe.
W tym czasie bardzo mało ludzi posiadało telewizor. Znaleźć je można było w instytutach
badawczych i u niektórych osób, w celach badawczych. W 1947 roku wznowiono prace nad
telewizją.
W 1951 roku w siedzibie ZNP przeprowadzony został pierwszy publiczny pokaz aparatury
telewizyjnej, który dodatkowo połączono z demonstracją obrazu. W czasie wystawy
zademonstrowano prawie 300 form, które trwały 8-12 minut. Wystawę zwiedziło ponad 100 tys.
osób. Wystawa została zamknięta dwugodzinnym magazynem rozmaitości, autorstwa Tadeusza
Pszczołowskiego, jednego z pierwszych twórców programu telewizyjnego w naszym kraju.
Rok później zakończyły się prace nad nadajnikiem wizji, w dalszym ciągu rwały prace nad
nadajnikiem fonii. Doświadczalna Stacja Telewizyjna IŁ nadała program informacyjny 25
października, a pierwszą spikerką była Maria Krzyżanowska. Program można było obejrzeć
na dwudziestu czterech odbiornikach marki Leningrad. Był jedynie obraz, głos dochodził
natomiast z radioodbiorników. Ekrany posiadały wielkość pocztówki 12x18cm. W styczniu
1953 roku wyemitowany został pierwszy program dla dzieci, a w połowie tego miesiąca do
transmisji wizji, dołączyła również transmisja fonii. Od tej pory do odbioru obrazu oraz
dźwięku służył 1 aparat. Rok później telewizja przeniosła się do nowej siedziby przy placu
Wareckim, tam posiadała swoje 240 metrowe studio. W 1954 roku Joanna oraz Jan
Kulmowie przygotowali pierwsze programy kukiełkowe dla najmłodszych, a od kwietnia
1955 nadawano programu 2 razy w ciągu tygodnia. Wzrastała również lawinowo ilość
odbiorników w naszym kraju. W 1953 roku było ich osiemdziesiąt, natomiast w 1955 roku
prawie dziesięć tysięcy. Zaczęła się produkcja własnych telewizorów typu Wisła, później
Belweder. 30 kwietnia 1956 roku w Warszawie otworzony został WOT z nową stacją
nadawczą na PKIN-ie. Wtedy program nadawany był już 5 razy w tygodniu. Stacja miała 2
wozy transmisyjne, a zasięg nadawania sięgał już ponad 60 km. 22 listopada 1958 roku
stacja nadała pierwszy raz Telewizyjny Kurier Warszawski. Po Warszawie zaczęto tworzyć
ośrodki w Łodzi, Poznaniu, Katowicach, Wrocławiu, Gdańsku, Krakowie czy Szczecinie. Tego
typu ośrodki do celowo miały powstać we wszystkich województwach. Telewizja w Polsce
zaczęła się od teatru oraz filmu, dopiero później odkryto w niej fenomen informacyjnopublicystyczny. Od końca 1955 roku, a także przez cały 1956 roku rozwijała się struktura
redakcyjna, powstawały kolejne działy: polityczny, sportowy, popularno naukowy,
łączności z widzami. Utworzono program Wiadomości dnia, pierwowzór Dziennika
Telewizyjnego, który pojawił się w telewizji 2 stycznia 1958 roku. W programie
przekazywano informacje ogólne, sport oraz pogodę, co tworzyło jedną wielką całość.
Dziennik Telewizyjny bardzo szybko się rozwijał.
Elektryczny teleskop
Jeden z pierwszych telewizorów
Za wynalazcę radia uważa się powszechnie Guglielmo Marconiego. Syn włoskiego kupca z
Lombardii rozpoczął doświadczenia z przesyłaniem i odbiorem fal radiowych w roku 1894.
Pracując w amatorskich warunkach – i częściowo w tajemnicy przed ojcem – uzyskał we
wrześniu 1895 roku łączność radiową na odległość 1 kilometra. Nie widząc zainteresowania
swoim wynalazkiem we Włoszech, wyjechał w lutym 1896 do Anglii. Z pomocą krewnych
trafił do naczelnego inżyniera Poczty Brytyjskiej. 27 lipca 1896 roku zainstalowano sprzęt
nadawczy na dachu Poczty Głównej w Londynie. Odbiornik z drukarką Morse'a
umieszczono na dachu odległego o kilometr budynku. Sam Guglielmo operował kluczem
telegraficznym, a widzowie przy drukarce mogli odczytać przekazywany tekst. Zdarzenie to
uznane zostało za pierwszą publiczną próbę radia. Następnie, w roku 1899 odbyła się próba
przekazu sygnału przez kanał La Manche. Jeszcze później, w roku 1901 przekazano
wiadomość przez Ocean Atlantycki z Kanady do Anglii. Pierwszym sygnałem, który
przesłano przez Atlantyk była litera "S" alfabetu Morse'a.
Konkurentami do tytułu wynalazcy byli także serbski inżynier i wynalazca Nikola Tesla oraz
rosyjski fizyk Aleksander Po powyższym. W 1943 Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
przyznał prawa patentowe Tesli]. Rozprawa rozstrzygnęła się po śmierci wynalazcy, przez co
powszechnie za twórcę radia uznaje się Marconiego, mimo iż przyznał się on do
wykorzystania wcześniejszych prac Tesli w zbudowaniu radia.
Tesla opracował konstrukcję cewki
wysokonapięciowej, wysyłającej silne fale
elektromagnetyczne i zaczął pracować nad
urządzeniem, które mogłoby te fale odbierać.
Jego patent na urządzenie do przesyłania i
odbioru fal elektromagnetycznych był gotowy w
1900 roku, jednak ubiegł go w tym o kilka dni
Marconi.
Po powyższym, w dniu 7 maja 1895 roku, w
czasie posiedzenia Rosyjskiego Towarzystwa
Fizyko-Chemicznego w Petersburgu, przedstawił
pracę pt. "O stosunku proszków metalowych do
drgań elektrycznych" i po raz pierwszy
przedstawił publicznie przyrząd do wykrywania i
rejestracji drgań elektrycznych. Głównym
zadaniem przyrządu było jednak wykrywanie
burz. Potrafił robić to z odległości 30 km. 24
marca 1896 roku udało się Popowowi nawiązać
łączność radiową i przekazać telegraficznie znaki
na odległość ponad 250 metrów.
Radio służyło początkowo do przekazywania
znaków alfabetu Morse'a, a następnie dźwięku.
Historia Internetu zaczyna się w końcu lat sześćdziesiątych.
Departament Obrony rządu amerykańskiego rozpoczyna wtedy
projekt badawczy realizowany przez agencję ARPA), mający na celu
stworzenie sieci komunikacyjnej dla celów wojskowych. Jest to,
mówiąc przekornie, jeden z niewielu pozytywnych skutków wyścigu
atomowego.
Rząd amerykański zorientował się, że w przypadku wojny atomowej
już w pierwszych minutach starcia mogą zostać zniszczone tradycyjne
środki komunikacji i łańcuch wydawania rozkazów przestanie istnieć.
Zaradzić temu może stworzenie połączeń między komputerami, sieci
komputerowej, która miałaby charakter zdecentralizowany, co
jeszcze bardziej uodporniłoby ją na nuklearny atak. Miał to być
system mający wiele równoległych połączeń, które trudno byłoby
zniszczyć w ataku rakietowym. Tylko taki system mógłby pozwolić na
zachowanie systemu wydawania rozkazów, sprawowania kontroli i
porozumiewania się podczas globalnego konfliktu.
W roku 1969 powstaje sieć ARPAnet. W dwa lata później łączy piętnaście instytucji
rządowych i akademickich. W roku 1973 stworzone zostają połączenia międzynarodowe, do
Wielkiej Brytanii i Norwegii. Rok później Ray Tomlinson tworzy program do przesyłania
elektronicznych wiadomości po sieci (e-mail). W roku 1979 powstają grupy dyskusyjne
Usenet drugi z filarów dzisiejszego Internetu.
Dla naukowców uniwersyteckich nie mających połączenia z ARPAnet stworzona zostaje w
1981 roku sieć CSNET. W 1982 roku ARPA wprowadza jako standard dla swej sieci protokół
TCP/IP. W tym samym roku powstaje w Europie sieć EUnet, pozwalająca korzystać z usług
poczty elektronicznej i Usenet. W 1983 roku stworzona zostaje brama pomiędzy ARPAnet a
CSNET; fakt ten uważa się za początek istnienia Internetu jaki dzisiaj znamy.
NSF łączy w 1986 roku pięć superkomputerów z ośrodków uniwersyteckich w sieć NSFnet,
do której stopniowo podłącza się coraz więcej osrodków uniwersyteckich.
W 1988 roku do Internetu jest już podłączonych sześćdziesiąt tysięcy komputerów. W 1990
ARPAnet kończy swoją działalność. Rok później pojawiają się systemy WAIS i Gopher,
rozszerzając liczbę usług internetowych. W 1992 rozpoczyna działanie World-Wide Web,
stworzona przez Tima Bernersa-Lee. Liczba dołączonych komputerów przekracza milion. W
1993 roku pojawia się przeglądarka Mosaic, służąca do odczytywania stron WWW; łatwość
obsługi tego programu i jego następców przyspiesza rozwój WWW, zarówno od strony liczby
użytkowników jak i gromadzonych w tej formie informacji.
W latach dziewięćdziesiątych pojawia się masowy dostęp do Internetu przez modem. W
Polsce pod koniec lat dziewięćdziesiątych rozpoczyna się wykorzystanie do tego celu także
sieci telewizji kablowych. Liczba użytkowników gwałtownie rośnie, zwiększa się też liczba i
różnorodność informacji. W sieci pojawiają się obok ośrodków uniwersyteckich i instytucji
Funkcja informacyjna - polega na zaspokajaniu potrzeby i prawa człowieka do
informowania i bycia informowanym. Jej realizowanie jest formą dialogu między nadawcą
a odbiorcą. Odbiorca szuka w mediach informacji o wydarzeniach w kraju i na świecie,
chce zaspokojenia swej ciekawości. Poszukuje wiadomości dotyczących polityki,
gospodarki, kultury, własnych zainteresowań.
Funkcja opiniotwórcza - polega na kształtowaniu przez środki masowego przekazu opinii
publicznej w różnych dziedzinach życia. Opinia publiczna to wspólny, zbiorowy sposób
myślenia i odczuwania danej grupy społecznej, żyjącej w konkretnym miejscu i czasie. Ów
wpływ mediów może być pozytywny, kiedy dają one szansę na włączenie się w problemy
grup społecznych, uczestniczenie w akcjach pomocy czy nawiązywanie kontaktów z
ludźmi w odległych miejscowościach, lub negatywny, gdy przybiera postać
manipulowania uczuciami ludzi, wpływania na ich sposób myślenia i wartościowania.
Funkcja edukacyjna - jest realizowana poprzez przekazywanie i popularyzację wiedzy, np.
przez przedstawianie najnowszych odkryć naukowych, prezentowanie dzieł sztuki,
pokazywanie życia zwierząt i roślin.
Funkcja rozrywkowa - polega na oferowaniu odbiorcom przyjemności i odpoczynku.
Muzyka, filmy, gry itp. przynoszą odprężenie, oderwanie od trudnych problemów, łatwy
sposób wypoczynku. Znaczna ilość wolnego czasu oraz ciągły rozwój środków masowego
przekazu pozwalają tę potrzebę w dużym stopniu zaspokoić.
Oprócz niezaprzeczalnie pozytywnej strony, mass media mają również swoje „czarne
oblicze”. Najbardziej niebezpieczny jest spośród nich jest Internet, ponieważ korzysta z
niego największa ilość odbiorców i skontrolowanie całego jest niemal niemożliwe.
Pierwszym zagrożeniem jest możliwość uzależnienia się, najczęściej od Internetu, rzadziej
telewizji. Są to przypadki spotykane na szeroką skalę, jednak bardzo często tego po
prostu nie zauważamy.
Kolejnym „minusem” środków masowego przekazu jest ich częsta przesada i kłamliwość.
Zawsze trzeba pamiętać, że aby zostać zauważonymi w Internecie różne portale podają
informacje nie do końca zgodne z prawdą.
Oprócz tego Internet może być miejscem szerzenia się cyberprzemocy, bo gdy coś już się
do niego dostanie może być nie do usunięcia. Właśnie dlatego nie powinno się ufać
nikomu poznanemu przez Internet oraz uważać co się tam publikuje.