Anoreksja

Anoreksja
Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) to choroba
polegająca na celowej utracie wagi wywołanej i
utrzymywanej przez osobę chorą, która ma
zaburzony obraz własnego ciała.
Kto choruje?
Najczęstsze przypadki notuje się wśród dziewcząt
w wieku 14-18 lat – ryzyko zachorowania wynosi aż
1 do 100. Kobiety zapadają na anoreksję 10 razy
częściej niż mężczyźni. U 10% osób choroba
zaczyna się przed okresem dojrzewania.
Przyczyny
• Czynniki osobowościowe (perfekcjonizm, tłumiona
agresja, ambitność)
• Czynniki biologiczne (dziedziczność, nieprawidłowy
poziom serotoniny)
• Czynniki rodzinne (nadmierne oczekiwania wobec
dziecka, nieradzenie sobie z konfliktami)
• Czynniki środowiskowe (brak akceptacji ze strony
rówieśników, współczesny model piękna)
Anoreksja to uzależnienie
Osoby chore na anoreksję mają
przekonanie o fałszywej kontroli nad
swoim ciałem. Destrukcyjne myśli
przeradzają się w zagładzanie się,
a chudość postrzegana jest jako cel.
Anorektyk uważa, że gdy osiągnie
wymarzoną wagę osiągnie szczęście
i spełnienie w życiu.
Powikłania
Zaburzenia somatyczne
•
•
•
•
•
•
•
•
Zanik cyklu miesiączkowego
Bladość skóry
Uczucie zimna
Zawroty głowy i omdlenia
Zanik mięśni
Odwodnienie
Obrzęki
Śmierć
Zaburzenia emocjonalne
•
•
•
•
•
•
•
Brak koncentracji
Bezsenność
Wyczerpanie
Niska samoocena
Zmiany nastroju
Brak wiary w siebie
Izolowanie się
Sygnały ostrzegawcze
• Częste diety,
głodówki
• Zaabsorbowanie wagą, liczenie
kalorii
• Unikanie jedzenia i różne
wymówki
• Ukrywanie niezjedzonych
posiłków, pozostawianie naczyń
ucharakteryzowanych, jakby się
wszystko zjadło (np. resztki
jedzenia pozostawione na
talerzu)
• Unikanie jedzenia
w towarzystwie
• Zakładanie obszernych ubrań
• Częste ważenie się
Pomoc
• Daj jej odczuć, że jest dla ciebie
ważna.
• Udowodnij jej, że przejmujesz się jej
problemami.
• Nie wzbudzaj w niej poczucia
wstydu.
• Nie użalaj się nad nią, tylko mój,
że jest silną osobą.
• Unikaj rozmów dotyczących jej wagi
i wyglądu.
• Nie mów, że wygląda zbyt chudo
(to komplement)
• Nie chwal za przybieranie
na wadze.
• Traktuj ją normalnie.
• Zachowaj dyskrecję i nie
rozpowiadaj o chorobie wszystkim
dookoła!
Zasady dotyczące jedzenia
• Osoba chora nie może
dyktować warunków
• Warto się starać o wspólne
spożywanie posiłków
• Nie przygotowuj dla niej
specjalnych posiłków
• Nie kłóć się przy stole
Profesjonalna pomoc
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Po pierwsze oprócz pomocy specjalistycznej warto sporządzić
kontrakt z osobą chorą, który będzie zawierał:
Niewzruszalne reguły
Obowiązki i przywileje
Wagę krytyczną
Pożądany rodzaj jedzenia
Ilość posiłków w ciągu dnia
Ilość i jakość aktywności fizycznej
Czas na wprowadzenie nowych zachowań
Szanuj kontrakt tak samo, jak twoje dziecko
Jasno wyjaśnić konsekwencje złamania kontraktu
Jeśli umowa nie przynosi efektów dziecko musi zgodzić się na
fachową pomoc
Podczas leczenia…
•
•
•
•
•
•
•
•
Sam/a zapisz się na terapię
Dbaj o pozostałych członków rodziny
Nie popędzaj
Przestań skupiać się na jedzeniu
Kontroluj swoją mowę ciała
Nie komentuj jej wyglądu w żaden sposób
Szanuj jej prywatność
Nie zadręczaj się poczuciem winy
Rokowania
Anoreksja jest chorobą o wysokiej śmiertelności i złym
rokowaniu. Trwałe wyleczenie występuje u około 25%
chorych, zaś 45% osiąga masę ciała z pogranicza
normy. Stan zdrowia ¼ chorych, szczególnie tych,
którzy późno rozpoczęli leczenie nie poprawia się.
Śmiertelność to od 5 do 15%, zwłaszcza przy chorobie
dłuższej niż 15 lat.
Wskazania do hospitalizacji
Zły stan somatyczny, który zagraża życiu
Krańcowe niedożywienie
Zaburzenia krążenia
Intensywne stosowanie środków
odwadniających i przeczyszczających
• Ciężka depresja lub/i skłonności
samobójcze
• Niski wiek chorej osoby
•
•
•
•
Psychoterapia
• Indywidualna, grupowa
i rodzinna
• Zaufanie do terapeuty
• Ustalenie obszaru pomiędzy
zachowaniem a istotą
problemu
• Dostosowanie postępowania
do stopnia poprawy
Cele terapii
•
•
•
•
•
•
Powrót do prawidłowej wagi
Kontrola chorej nad jedzeniem i wagą na normalnym poziomie
Radzenie sobie z problemami w inny sposób niż przez anoreksję
Zmiana stosunków rodzinnych
Edukacja o objawach i możliwych przyczynach anoreksji
Edukacja o czynnikach zwiastujących nawrót choroby i sposobach
radzenia sobie z nimi
Nawroty
Przyczyny
•Zmiana życiowa
•Nieradzenie sobie
ze stresem
•Utrata bliskiej osoby
•Problemy rodzinne
•Nawrót poczucia
osamotnienia, winy
•Obawa przed życiem
bez choroby
Formy samopomocy
• Znalezienie innych
sposobów na rozładowanie
napięcia psychicznego
• Utrzymywanie
dotychczasowego poziomu
aktywności (praca, szkoła)
• Rozmowa o problemach
z zaufaną osobą
• Nie pozwalanie sobie na
zaprzestanie jedzenia
• Ważenie się maksymalnie
raz w tygodniu
Czym jest normalne jedzenie?
• Jedzenie nie jest najważniejszą
dziedziną życia
• Jedzenie trzy razy dziennie
• Preferowanie jedzenia odżywczego,
zdrowego i wartościowego
• Dobieranie jedzenia nie ze względu
na ilość kalorii w nim zawartym
• Preferowanie spożywania posiłków
wśród innych ludzi
• Brak poczucia winy, jeśli zjadło się
dużo
• Świadomość, że po jednym
nadmiernym posiłku nie przytyje się
od razu
Dla ciekawych
• Do czytania: Judith Fathallah „Chuda”
• Najchudszą osobą na świecie jest
Valeria Levitin. Waży ona 26 kg, ma 39 lat,
a z anoreksją zmaga się od 16 roku życia.
Marzyła o karierze modelki, teraz chciałaby
żyć normalnie – mieć rodzinę i dzieci.
Zdaje sobie sprawę, że jej choroba jest
już nieuleczalna i że poczyniła zbyt wielkie
szkody w jej organizmie. Za cel powzięła
sobie udział w kampanii przeciwko anoreksji,
by pomóc innym w niepoddaniu się chorobie.
Valeria Levitin
Przed chorobą wyglądała tak:
Dziękuję za uwagę
HANNA PYTKOWSKA