autyzm zespół aspergera zaburzenia ze spektrum autyzmu

advertisement
KATALOG
AUTYZM
ZESPÓŁ ASPERGERA
ZABURZENIA ZE SPEKTRUM
AUTYZMU
WYDAWNICTWO
UNIWERSYTETU
JAGIELLOŃSKIEGO
więcej na www.wu j.pl
2
Barry M. Prizant, Tom Fields-Meyer
NIEZWYCZAJNI LUDZIE
NOWE SPOJRZENIE NA AUTYZM
Przekład Joanna Bilmin-Odrowąż
Obowiązkowa lektura dla rodziców, nauczycieli, terapeutów i opiekunów
osób z autyzmem.
Umożliwia spojrzenie na świat ludzi ze spektrum autyzmu od wewnątrz,
zapewnia współczującą, głęboką perspektywę, która dodaje nadziei i podnosi na duchu specjalistów i członków rodziny, ukazując autyzm nie jako
straszliwą niepełnosprawność, lecz jako niezwykły wymiar człowieczeństwa.
Na książkę składają się inspirujące historie będące rezultatem 40-letniego
doświadczenia dr. Prizanta, zdobytego podczas pracy na uniwersytetach,
w szkołach, szpitalach oraz świadczenia usług w ramach prywatnej praktyki.
Mam nadzieję, że ta książka otworzy wam oczy, uszy i serca. Mam nadzieję, że
udało mi się uchwycić niezwykłego ducha wielu znanych mi dzieci, nastolatków
i dorosłych z autyzmem i podzielić się z wami ich entuzjazmem, niezwykłością,
uczciwością i niewinnością. Opiszę również wiele przeszkód, które te osoby
i ich rodziny musiały pokonać. Mam nadzieję, że w zamian będziecie w stanie
wynieść coś z tego, czego sam się nauczyłem. Mam nadzieję, że mimo wielu
wyzwań, przed jakimi możecie stawać jako rodzice, członkowie rodziny, pedagodzy albo osoby udzielające pomocy osobom ze spektrum autyzmu, w chwili,
gdy zrozumiecie, jak to jest być niezwyczajnym człowiekiem, wasze przeżycia
związane z tymi niezwykłymi ludźmi się pogłębią i będą dla was źródłem radości
i podziwu. (FRAGMENT)
TOM ZAWIERA
PRZEDMOWA. NOWE SPOJRZENIE NA AUTYZM
CZĘŚĆ PIERWSZA. ZROZUMIEĆ AUTYZM
Rozdział 1. Zapytaj „dlaczego?”
Rozdział 2. Słuchaj
Rozdział 3. Fascynacje
Rozdział 4. Zaufanie, strach i kontrola
Rozdział 5. Pamięć emocjonalna
Rozdział 6. Zrozumienie społeczne
CZĘŚĆ DRUGA. ŻYCIE Z AUTYZMEM
Dr Barry M. Prizant
jest jednym z najważniejszych światowych autorytetów w dziedzinie
autyzmu. Prowadził setki seminariów,
przemawiał w 49 stanach i ponad 20
krajach, napisał liczne artykuły i rozdziały w publikacjach naukowych. Jest
głównym twórcą modelu SCERTS®
Tom Fields-Meyer
pracował jako senior writer magazynu „People”. Jest współautorem
wielu książek, a jego artykuły i eseje
ukazywały się na łamach „The New
York Times Magazine”, „The Wall Street
Journal” oraz „Los Angeles Times”.
Rozdział 7. Co trzeba zrobić, by „mieć to coś”
Rozdział 8. Mądrość grupy znajomych
Rozdział 9. Prawdziwi eksperci
Rozdział 10. Perspektywiczne spojrzenie
Rozdział 11. Rozbudź ducha
Rozdział 12. Ważne pytania
Mistrzowski traktat postulujący niezbędne zmiany w naszym postrzeganiu osób
z autyzmem oraz udzielaniu im pomocy. To lektura dla rodziców i wszystkich
świadczących profesjonalne usługi osobom z poważnymi niepełnosprawnościami
– nie tylko tym z autyzmem. Mam nadzieję, że ta wyjątkowa książka przyniesie
zmianę myślenia i praktykę zgodną z jej założeniami.
Dr David E. Yoder, Wyższa Szkoła Medyczna Uniwersytetu Karoliny Północnej, Chapel Hill
Jest to najbardziej przepełniona empatią
i głęboką mądrością książka o autyzmie,
jaką do tej pory przeczytałem. Empatyczna
i mądra publikacja o byciu człowiekiem.
Nie da się przecenić przemieniającej mocy
tej książki: otwiera serce, poszerza zakres
widzenia tam, gdzie panowała tylko mgła,
i inspiruje do głębokiego spojrzenia na coś,
co wywoływało jedynie odruchową reakcję
Rabin Bradley Shavit Artson, Amerykański
Uniwersytet Żydowski
ISBN 978-83-233-4222-9, 2017,
format B5, s. 256, cena 39,90 zł
więcej na www.wu j.pl
3
Bill Nason
POROZMAWIAJMY O AUTYZMIE
PRZEWODNIK DLA RODZICÓW I SPECJALISTÓW
Przekład Aleksandra Haduła
Ta książka przyda ci się niezależnie od tego, czy jesteś rodzicem, nauczycielem, specjalistą, czy osobą z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Autor przedstawia wnikliwe spojrzenie na podstawowe problemy osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: trudności sensoryczne, poznawcze, społeczne
i emocjonalne. Przekazuje też konkretne informacje oraz szczegółowe wskazówki
umożliwiające pomoc dzieciom z zaburzeniami rozwojowymi. Nie jest to jednak
typowy poradnik, lecz raczej zbiór wypowiedzi o różnorodnym charakterze,
które mają ułatwić czytelnikom „wejście” do świata osób z autyzmem. Lektura
tej książki pozwoli ci zrozumieć, jak dzieci z ASD postrzegają świat i przetwarzają
bodźce z otoczenia oraz dlaczego zachowują się w określony sposób
Bill Nason
amerykański psycholog i psychoterapeuta z ponadtrzydziestoletnim
doświadczeniem w dziedzinie zaburzeń rozwojowych. Specjalizuje się
w pomaganiu osobom z poważnymi
problemami behawioralnymi. Nadzoruje pracę konsultantów w społecznym ośrodku pomocy w Flint, w stanie
Michigan. Prowadzi także zajęcia sportowe dla dzieci z autyzmem organizowane we współpracy z centrum badań
nad autyzmem Uniwersytetu
w Oakland.
Książka jest nietypowa, ponieważ zawarty w niej materiał nie był tworzony z myślą
o wydaniu w tradycyjnej, drukowanej formie. Jest to zbiór artykułów, które publikuję na
facebookowej stronie Autism Discussion Page. Jestem specjalistą w dziedzinie zdrowia
psychicznego z tytułem magistra psychologii klinicznej i ponadtrzydziestoletnim doświadczeniem w terapii osób z niepełnosprawnościami rozwojowymi. Z czasem zacząłem
się specjalizować w zaburzeniach ze spektrum autyzmu i rozwinąłem silne poczucie
empatii dla dzieci autystycznych. W maju 2011 roku stworzyłem stronę na Facebooku,
aby podzielić się czymś więcej niż 30 prezentacjami slajdowymi, jakie opracowałem,
stosując przez wiele lat różne strategie wspierania dzieci z zaburzeniami ze spektrum
autyzmu. Prezentacje te zawierają zestaw metod pomocy dzieciom z zaburzeniami
ze spektrum autyzmu, dzięki którym zyskują one poczucie bezpieczeństwa oraz
bycia kompetentnymi ludźmi akceptowanymi przez otoczenie. (Z WPROWADZENIA)
TOM ZAWIERA:
Wprowadzenie
CZĘŚĆ I. AKCEPTACJA I ZROZUMIENIE
• Akceptacja i zrozumienie
CZĘŚĆ II. PROBLEMY POZNAWCZE OSÓB Z AUTYZMEM
• Problemy z przetwarzaniem informacji • Nauka myślenia dynamicznego • Funkcje
wykonawcze • Sztywne, nieelastyczne myślenie
CZĘŚĆ III. PROBLEMY SENSORYCZNE OSÓB Z AUTYZMEM
„Odkrycie strony Autism Discussion Page
stanowiło przełomowy moment moich
wysiłków zmierzających do zrozumienia,
jak funkcjonują osoby z zaburzeniami ze
spektrum autyzmu i jakiej pomocy potrzebują. Bill Nason przekazuje informacje
zwięźle i zrozumiale, a jednocześnie proponuje konkretne sposoby ich wykorzystania,
które ułatwiają mi współpracę z nauczycielami przy ustalaniu odpowiednich planów
edukacyjnych.
Jennifer McCammon, wydawca, „Portland Family
Magazine”
ISBN 978-83-233-4228-1, 2017,
format B5, s.448, cena 59,00 zł
• Główne problemy sensoryczne • Dwa światy sensoryczne • Samostymulacja
CZĘŚĆ IV. PROBLEMY SPOŁECZNE OSÓB Z AUTYZMEM
• Integracja społeczna • Nauka tworzenia relacji • Zabawa z rówieśnikami i włączenie
do społeczności
CZĘŚĆ V. EMOCJE OSÓB Z ZABURZENIAMI ZE SPEKTRUM AUTYZMU
• Rozpoznawanie, nazywanie i kontrolowanie emocji • Zawieszenie się i załamanie
CZĘŚĆ VI. PODSUMOWANIE
• Co dalej?
Aneksy • Ocena wrażliwości sensorycznej • Sposoby regulacji sensorycznej • Kwestionariusz
zaangażowania społecznego • Uczucia – schematy • Kruchy świat osób z zaburzeniami ze
spektrum autyzmu • Techniki głębokiego nacisku • Ocena głównych deficytów • Profil
stref komfortu
„Dzięki postom Billa Nasona, pełnym praktycznych i łatwych do wykorzystania
wytycznych, mogłam sobie uświadomić problemy sensoryczne mojego syna oraz
dowiedzieć się, jak pomóc mu w samoregulacji, która zmniejszyła jego niepokój
Amy Bonacorsi Zoque, mama dziecka z autyzmem
więcej na www.wu j.pl
4
Ellen Notbohm
DZIESIĘĆ RZECZY, O KTÓRYCH
CHCIAŁOBY CI POWIEDZIEĆ
DZIECKO Z AUTYZMEM
DRUGIE, ROZSZERZONE WYDANIE
Przekład Aleksandra Haduła
Pierwsza książka, którą powinieneś przeczytać, gdy u twojego dziecko
zdiagnozowano autyzm!
Pełna przenikliwych spostrzeżeń, współczucia i humoru, ponadczasowa książka
opisująca „dziesięć rzeczy”, które pomagają zrozumieć – nie zdefiniować – dzieci
z autyzmem. W odróżnieniu od innych publikacji na temat autyzmu pozwala
spojrzeć na świat oczami dziecka, usłyszeć jego głos, który w narastającej wokół
autyzmu wrzawie często bywa niesłyszany. Publikacja Ellen Notbohm powinna
się stać obowiązkową lekturą wszystkich rodziców, krewnych, pracowników
społecznych, nauczycieli oraz terapeutów dzieci z autyzmem.
Czytelniku, jeśli stawiasz dopiero pierwsze kroki w świecie autyzmu, uwierz mi:
autyzm sam w sobie nie jest taki straszny. Brak wiedzy na temat autyzmu, brak
osób dysponujących odpowiednią wiedzą w swoim otoczeniu, niemożność
skorzystania z dostępnej dla twojego dziecka pomocy – to jest straszne. Jesteś
dopiero na początku drogi; nie będziemy zaprzeczać, że będzie to długa podróż.
Nie wyruszyłbyś przecież w długą wędrówkę, nie zasięgając wcześniej nieco informacji na temat trasy, jaką masz do przebycia. Książka ta wyczuli cię na znaki,
jakie możesz mijać po drodze – dzięki temu będą ci już znane, wydadzą się więc
mniej przerażające. (FRAGMENT)
TOM ZAWIERA
ROZDZIAŁ 1. Jestem pełnowymiarowym dzieckiem
• Za nisko • Za wysoko • Za szeroko • Zbyt wszechobecne
PREMIERA 4.04.2017!
Ellen Notbohm
wielokrotnie nagradzana autorka oraz
matka synów z ADHD i autyzmem. Jej
artykuły, komentarze, a także fragmenty książek były publikowane w
setkach magazynów, gazet, czasopism akademickich i podręczników
metodycznych na całym świecie oraz
na licznych stronach internetowych.
ROZDZIAŁ 2. Moje zmysły są rozstrojone
• Zmysł wzroku • Zmysł słuchu • Zmysł dotyku • Zmysł powonienia • Zmysł smaku •
Zmysł równowagi i układ proprioceptywny • Wspólny wysiłek
ROZDZIAŁ 3. Odróżniaj „nie chcę” (mój wybór) od „nie mogę” (nie jestem w stanie)
ROZDZIAŁ 4. Jestem do bólu konkretny. Odbieram język w sposób dosłowny
• Związki frazeologiczne, przenośnie, frazesy • Nieprecyzyjne polecenia • Aluzje
ROZDZIAŁ 5. Wsłuchuj się we wszystkie sposoby, na jakie próbuję się komunikować
ROZDZIAŁ 6. Zobrazuj to sobie! Jestem wzrokowcem
ROZDZIAŁ 7. Skup się i bazuj na tym, co potrafię, a nie na tym, czego nie umiem
ROZDZIAŁ 8. Pomóż mi w interakcjach społecznych
ROZDZIAŁ 9. Ustal, co sprawia, że tracę nad sobą kontrolę
• Przeciążenie sensoryczne • Czynniki wyzwalające natury fizycznej/fizjologicznej •
Emocjonalne czynniki wywołujące wybuchy
ROZDZIAŁ 10. Kochaj mnie bezwarunkowo
Ellen Notbohm po raz kolejny przypomina
nam, że powinniśmy się więcej uczyć niż
nauczać innych i że powinniśmy więcej
słuchać niż mówić.
dr Paula Kluth, doradca ds. autyzmu
Po lekturze wielu książek na temat autyzmu stwierdziłam, że ta będzie dla mnie
najlepsza. Czytając ją, na przemian śmiałam się i płakałam. Świadomość, że nie ja
jedna rozumiem, o co w tym chodzi, przyniosła mi spokój i ulgę. Dzięki tej publikacji
poznałam nowe strategie i koncepcje,
które okazały się pomocne. Ellen Notbohm
opowiada o moim synu; jestem zachwycona jej pozytywnym nastawieniem!
Karen Maher, rodzic dziecka z autyzmem
Tylko ta publikacja w 100% wyjaśniła zachowanie mojego syna. Nikt, nawet lekarze, nie potrafił wytłumaczyć mi, co czuje mój syn. Często powtarzałam: «Jak
bardzo chciałabym móc spojrzeć na świat jego oczami, choćby przez jeden dzień».
Ta książka mi to umożliwiła
Caroline Nel, rodzic dziecka z autyzmem
ISBN 978-83-233-4241-0, 2017,
format B5, s. 224, cena 44,99 zł
więcej na www.wu j.pl
5
Temple Grandin, Debra Moore
KOCHAJ I POMÓŻ DOROSNĄĆ
JAK POMÓC DZIECKU ZE SPEKTRUM AUTYZMU WEJŚĆ W DOROSŁE ŻYCIE
Przekład Katarzyna Sapeta-Czajka
Zapewnij dziecku ze spektrum autyzmu bezpieczny start w dorosłość
W życiu jest kilka pewnych rzeczy, na przykład to, że dzieci ze spektrum
autyzmu kiedyś dorosną,
a rodzice nie zawsze będą im towarzyszyć. Opiekunowie, nauczyciele, terapeuci
oraz wszyscy, którym dobro dziecka lub nastolatka ze spektrum autyzmu leży
na sercu, potrzebują tego przewodnika, aby przygotować je do dorosłego
życia w dzisiejszym świecie.
W książce przedstawione są prawdziwe historie kobiet i mężczyzn z zaburzeniami
ze spektrum autyzmu, którym nie zawsze było łatwo, jednak dzięki wsparciu
bliskich osób wiodą wartościowe, dorosłe życie, które uwzględnia i akcentuje
ich mocne strony oraz pasje.
PREMIERA 14.04.2017!
Dr Temple Grandin
była dzieckiem ze spektrum autyzmu.
W wieku dwóch lat występowały u niej
zaburzenia mowy, a także inne objawy
głębokiego autyzmu. Dzięki wielu
godzinom terapii mowy oraz intensywnym ćwiczeniom Temple zaczęła
mówić. Obecnie prowadzi wykłady na
temat autyzmu na całym świecie, jest
profesorem zootechniki na Uniwersytecie Stanowym Kolorado, a także
autorką wielu książek.
Dr Debra Moore
jest psycholożką, która pracowała
z dziećmi, nastolatkami i wysokofunkcjonującymi dorosłymi ze spektrum
autyzmu oraz zespołem Aspergera.
Jest twórczynią i koordynatorką trzech
grup w serwisie Linkedln: LinkedtoAspergers, Helping Hands Mentors,
oraz Linked to Aspie Teens. Oprócz
działalności terapeutycznej przez
ponad 20 lat pisała artykuły do gazet
i czasopism. Była także przewodniczącą Towarzystwa Psychologicznego z
Sacramento Valley. Niedawno przeszła
na emeryturę po 35 latach prowadzenie prywatnej praktyki terapeutycznej.
ISBN 978-83-233-4246-5, 2017,
format B5, s.240, cena 43,99 zł
Bez względu na to, ile lat ma twoje dziecko lub jaką etykietkę mu przyczepiono, ważne,
aby pamiętać, że umiejętności, które obserwujesz dzisiaj, jutro mogą wyglądać zupełnie inaczej. Dorosły „sukces” ma wiele twarzy, podobnie jak różnią się między sobą
nasze dzieci. Wspólnym mianownikiem jest życie zgodnie z własnymi, unikatowymi
możliwościami. Sukcesu nie można określić czy zmierzyć za pomocą poziomu IQ,
płynności w mowie czy sprawności fizycznej.
Do sukcesu prowadzą nadzieja, determinacja i odkrywanie. Nie każde dziecko
dojdzie tam, gdzie osoby opisane w niniejszej książce, ale nie o to chodzi. Wszystkie
dzieci powinny mieć nadzieję i marzenia, a także możliwość wyboru i prowadzenia
wartościowego, satysfakcjonującego życia. Wsparcie, działanie i motywowanie
z miłością ze strony rodziny oraz innych ludzi może sprawić, że te marzenia staną się
rzeczywistością (FRAGMENT)
TOM ZAWIERA
CZĘŚĆ I. ŚCIEŻKA PROWADZĄCA DO SUKCESU ZACZYNA SIĘ TUTAJ: PRZYWRACANIE
NADZIEI
ROZDZIAŁ 1 Prawdziwe historie, prawdziwe sukcesy: osiem inspirujących sylwetek
ROZDZIAŁ 2 Trzy najważniejsze elementy na drodze do sukcesu twojego dziecka
ROZDZIAŁ 3 Jak pomóc dziecku uwolnić się od złych przyzwyczajeń – niezbędny krok,
aby mogło się dalej rozwijać
CZĘŚĆ II. JAK UNIKAĆ PUŁAPEK, MOTYWUJĄC DZIECKO DO DZIAŁANIA
ROZDZIAŁ 4. Jak nakłonić dziecko do wyjścia poza własną strefę komfortu
ROZDZIAŁ 5. Co robić, kiedy twojemu dziecku na niczym nie zależy lub kiedy cały czas
odczuwa niepokój
ROZDZIAŁ 6. UWAGA NIEBEZPIECZEŃSTWO: Uzależnienie od gier komputerowych i ucieczka
w wirtualny świat mediów
CZĘŚĆ III. JAK PRZYGOTOWAĆ DZIECKO DO DOROSŁOŚCI
ROZDZIAŁ 7. Nauka podstawowych umiejętności życiowych niezbędnych do osiągnięcia
sukcesu
Dla mnie, matki dzieci ze spektrum autyzmu, książka ta stanowi znakomite źródło
informacji i daje do myślenia. Solidne badania, praktyczne techniki oraz historie
z prawdziwego życia dostarczają cennych wskazówek, a interesujące i namacalne
przykłady walki, wytrwałości oraz nadziei zachęcają do działania.
Jane Coburn, matka dwójki dzieci ze spektrum autyzmu, rehabilitantka i doradczyni w Full
Spectrum Farms, wyjątkowej wspólnocie osób ze spektrum autyzmu.
więcej na www.wu j.pl
6
Catherine Faherty
AUTYZM...
CO TO DLA MNIE ZNACZY?
ĆWICZENIA DLA DZIECI I NASTOLATKÓW ZE SPAEKTRUM AUTYZMU
Przekład Joanna Bilmin
Autorka podręcznika przedstawia typowe, codzienne sytuacje, z którymi
mają do czynienia dzieci autystyczne i ich rodziny pozwalając je poznać
i lepiej zrozumieć. Każdy rozdział dotyczy ważnego aspektu życia, na przykład
komunikacji, talentów, twórczego wyrażania siebie, uczenia się czy zawierania
przyjaźni. Ostatnia część każdego rozdziału została napisana z myślą o rodzicach, terapeutach oraz innych ważnych dorosłych w życiu dziecka. Znajdują
się tam praktyczne sugestie i ciekawe pomysły, które można wykorzystać
zarówno w domu, jak i w szkole.
SPIS TREŚCI
Przedmowa 23
Wstęp 27
Rozdział 1. Wprowadzenie 33
Rozdział 2. Doświadczenie zmysłowe 63
Rozdział 3. Sposoby myślenia 99
Rozdział 4. Talent i twórcze wyrażanie siebie 147
Rozdział 5. Ludzie 165
Rozdział 6. Rozumienie 195
Rozdział 7. Myśli 219
Rozdział 8. Komunikacja 229
Rozdział 9. Szkoła 289
Rozdział 10. Przyjaciele 361
Rozdział 11. Mieć zły humor 415
Rozdział 12. Szczęście – poczucie dobrostanu 455
Autorzy ilustracji i inni 501
Podziękowania 507
O autorce 509
Catherine Faherty oferuje podejście poszerzające rozumienie autyzmu – zachęca
osoby autystyczne do lepszego poznawania siebie samych. Jej podręcznik jest dla
dzieci autystycznych skarbnicą wiedzy, która pozwala im uświadomić sobie własną
naturę, zrozumieć ją i zwiększyć poczucie własnej wartości. Taka publikacja bardzo
by pomogła mojej rodzinie i mnie, kiedy byłem dzieckiem.
Dave Spicer, zdiagnozowany w wieku 46 lat
Chciałam zaproponować młodym ludziom i tym, którzy się o nich troszczą, metodę
na zrozumienie siebie (i innych) w spokojny, nieoceniający, rzeczowy i wyjaśniający
sposób. Wiele pozytywnych ocen tego podręcznika pochodzących od nauczycieli,
rodziców i dzieci, a także jego popularność sugerują, że dobrze spełnia on swoją
funkcję. Teraz, 14 lat później [od pierwszego wydania], zbadałam i oceniłam każdą
jego stronę – poprawiając i rozszerzając większość rozdziałów. Jestem zadowolona, że mogę zaprezentować nowe elementy podręcznika, które są skierowane do
starszych dzieci, nastolatków i zainteresowanych dorosłych. Jestem zachwycona, że
mogę przedstawić zupełnie nowy rozdział poświęcony szczęściu.
Ze Wstępu
Catherine Faherty
prowadziła zajęcia dla różnych
uczniów z wykorzystaniem rozmaitych stylów uczenia się. W 1985 roku
utworzyła wzorcowe klasy dla autystycznych uczniów szkół podstawowych w szkołach hrabstwa Buncombe.
W latach 1990–2012 pracowała jako
specjalistka w dziedzinie autyzmu w
ramach międzynarodowego programu TEACCH w Asheville w Karolinie
Północnej jako konsultantka dla rodziców. Jest terapeutką dzieci i dorosłych,
konsultantką programów szkolnych,
trenerką nauczycieli i innych profesjonalistów w skali lokalnej, krajowej
i międzynarodowej. Pomagała osobom dorosłym ze spektrum autyzmu
w grupach towarzyskich, a także
wspierała oraz edukowała grupy rodziców i członków rodzin. Występuje
na konferencjach i prowadzi programy
szkoleniowe na całym świecie. Catherine jest oddaną sojuszniczką osób
autystycznych występujących
w obronie swoich praw.
ISBN 978-83-233-4125-3, 2016,
format A4, s. 512, cena 59,99 zł
więcej na www.wu j.pl
7
Ellen Notbohm, Veronica Zysk
1001 PORAD DLA RODZICÓW
I TERAPEUTÓW DZIECI Z AUTYZMEM
I ZESPOŁEM ASPERGERA
Przekład Aleksandra Haduła
Ellen Notbohm i Veronica Zysk proponują mnóstwo zabaw i ćwiczeń, które
pozytywnie wpłyną na rozwój dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera. Te
skuteczne wskazówki pomogą dziecku odnosić sukcesy w domu,w szkole
i w codziennych kontaktach z ludźmi. Przedstawione rozwiązania i strategie
dostosowane są do różnych stylów uczenia się i zdolności dzieci. Wiele porad
zmodyfikowano z myślą o nastolatkach i wyzwaniach, jakim muszą one sprostać, żyjąc z zaburzeniem ze spektrum autyzmu. 1001 porad… to niezwykle
pomocna pozycja dla rodziców, nauczycieli i terapeutów.
Ellen Notbohm
to trzykrotna finalistka konkursu na
książkę roku ForeWord i autorka jednej z ulubionych książek środowiska
osób związanych z autyzmem,
10 rzeczy, o których chciałoby ci powiedzieć dziecko z autyzmem. Jej artykuły, komentarze, a także fragmenty
książek były publikowane w setkach
magazynów, gazet codziennych, czasopism akademickich i podręczników
metodycznych na całym świecie oraz
na licznych stronach internetowych.
Veronica Zysk
od 1991 roku pracuje w instytucjach
związanych z autyzmem. W latach
1991–1996 pełniła funkcję dyrektora
wykonawczego Amerykańskiego
Stowarzyszenia Autyzmu (Autism Society of America), a następnie podjęła
współpracę z wydawnictwem Future
Horizons. Pomysłodawczyni, a od roku
1999 redaktor naczelna pierwszego
amerykańskiego, wielokrotnie nagradzanego, magazynu o zaburzeniach ze
spektrum autyzmu „Autism Asperger’s
Digest”. Jest współautorką i/lub redaktorem kilkunastu publikacji na temat
autyzmu i zespołu Aspergera.
Czytając tę książkę, przypominałam sobie wiele scen ze swojego dzieciństwa. Zawarta
w niej mądrość jest ponadczasowa; niektóre pomysły po prostu działają i nie jest ważne,
czy mamy rok 1950 czy 2010. Kiedy byłam mała, proste zabawy, takie jak skakanie po
kamieniach w stawie, należały do moich ulubionych i myślę, że mogą stać się częścią
przyjemnych wspomnień z dzieciństwa także dla innych osób.
Oprócz tysięcy konkretnych pomysłów i czynności autorki oferują mądre, zdroworozsądkowe porady, które wszyscy rodzice i nauczyciele mogą szybko i łatwo wykorzystać
i docenić, niezależnie od poziomu doświadczenia w pracy z dziećmi z zaburzeniami ze
spektrum autyzmu. Same sposoby na radzenie sobie ze strasznymi wizytami u lekarza
i dentysty są warte ceny tej książki!
1001 porad z pewnością stanie się źródłem, do którego będziesz powracać, wychowując lub ucząc dziecko z autyzmem. Krótkie, przejrzyste rozdziały, pełne wskazówek
sformułowanych w punktach, dostarczają oryginalnych rozwiązań do wykorzystania
w niezliczonych sytuacjach. Autorki idą nawet o krok dalej, proponując dodatkowe
sugestie dotyczące dostosowania pomysłów do specjalnych potrzeb twojego dziecka
lub ucznia.
Gdyby każda szkoła i każda rodzina wykorzystała chociaż niektóre pomysły zamieszczone w tej książce, możliwości poprawy życia dzieci z autyzmem i zespołem
Aspergera byłyby nieograniczone. Według mnie to właśnie oznacza, że pomysły są
dobre. (Z Przedmowy Temple Grandin)
TOM ZAWIERA:
Rozdział 1. Integracja sensoryczna
Rozdział 2. Komunikacja i język
Rozdział 3. Zachowanie
Rozdział 4. Życie codzienne
Rozdział 5. Myślenie społeczne, życie w społeczności
Rozdział 6. Nauczyciele i uczniowie
Lektura obowiązkowa dla tych, którzy kochają dzieci z autyzmem, żyją z nimi lub
pracują. Porady autorek są profesjonalne i dają nadzieję. Co jednak najważniejsze –
oferują konkretne rozwiązania problemów. Ten podręcznik zawiera pomysły, sugestie, informacje o źródłach wiedzy oraz ogromną dawkę inspiracji i wsparcia.
Jennifer McCammon, wydawca, „Portland Family Magazine”
ISBN 978-83-233-4090-4, 2016,
format B5, s.384, cena 49,88 ł
Zaskoczyła mnie liczba i jakość pomysłów, polecam rodzicom czytanie i wykorzystywanie porad w praktyce. Sam wiele się nauczyłem!
Tony Attwood, autor książki Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik
więcej na www.wu j.pl
8
Sally J. Rogers, Geraldine Dawson, Laurie A. Vismara
METODA WCZESNEGO STARTU DLA
DZIECKA Z AUTYZMEM (ESDM)
JAK WYKORZYSTYWAĆ CODZIENNE AKTYWNOŚCI, ABY POMÓC
DZIECIOM TWORZYĆ WIĘZI, KOMUNIKOWAĆ SIĘ I UCZYĆ
Przekład Małgorzata Cierpisz
Najnowsze badania dowodzą, jak ważna jest pomoc rodziców w przypadku terapii dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Niniejszy
podręcznik, stworzony na podstawie przełomowego programu wczesnej
interwencji, dostarcza praktycznych strategii, z których możesz korzystać
każdego dnia. Niemal wszystkie małe dzieci – również te z ASD – mają
niezwykłą zdolność uczenia się. Dr Sally Rogers, Geraldine Dawson i Laurie
Vismara podpowiadają, jak wykorzystać codzienne czynności, na przykład
jedzenie śniadania czy kąpiel, do kształcenia podstawowych umiejętności
rozwojowych. Ucząc się zabawy, komunikowania się i koncentracji, dzieci
mają przy okazji wiele radości i frajdy, rodzice zaś mogą z satysfakcją
obserwować czynione przez nie postępy. Zadbaj o dobry wczesny start
– dostarcz swojemu dziecku narzędzi potrzebnych do poznawania świata
i cieszenia się nim.
TOM ZAWIERA
NA DOBRY POCZĄTEK
• Opracowywanie programu wczesnej interwencji dla twojego dziecka • Troska
o siebie i pozostałych członków rodziny • W jaki sposób twoja praca z dzieckiem na
wczesnym etapie rozwoju może mu pomóc w kontaktach z innymi osobami i przyspieszyć proces uczenia się
CODZIENNE STRATEGIE MAJĄCE POMÓC TWOJEMU DZIECKU ANGAŻOWAĆ SIĘ, KOMUNIKOWAĆ I UCZYĆ
• Wejdź w światło reflektorów. Zwracanie uwagi dziecka • Wywołaj uśmiech! Czerp
radość z codziennych sensorycznych zabaw społecznych • Bo do tanga trzeba dwojga. Buduj naprzemienne interakcje • Mówiące ciała. Istota komunikacji niewerbalnej
• „Rób to, co ja!”. Pomóż twojemu dziecku uczyć się poprzez naśladowanie • Kilka
spraw technicznych. W jaki sposób uczą się dzieci • Trójkąt wspólnej uwagi. Dzielenie
zainteresowań z innymi osobami • Czas na zabawę! • Poudawajmy! • Przejdźmy do
mowy • Podsumujmy
ZAŁĄCZNIK. ZABAWKI, MATERIAŁY I KSIĄŻKI DLA AUTYSTYCZNEGO DZIECKA
POMOC DLA OSÓB Z AUTYZMEM W POLSCE
Rodzice pokochają tę książkę! Przekłada ona ważne osiągnięcie – Denwerski Model Wczesnego Startu – na strategie, które można wdrożyć w warunkach domowych. Książka ta pokazuje, jak rodzice mogą udzielać wsparcia swoim dzieciom
z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, aby mogły uczyć się komunikacji i zabawy.
Dr Ilene Schwartz, profesor Uniwersytetu Waszyngtona
Autorkom udało się przełożyć najnowsze i najbardziej wiarygodne dowody
naukowe na praktyczne wskazówki, które pomogą zwiększyć umiejętności społeczne i komunikacyjne twojego dziecka. Książka ta, napisana w sposób zrozumiały dla każdego i niepozbawiona pewnej dozy poczucia humoru, przedstawia
wnikliwą analizę problemu. Z pewnością ją docenisz.
Dr Peter Szatmari, profesor Uniwersytetu McMaster, zajmuje się badaniem autyzmu
i zespołu Aspergera
Dr Sally J. Rogers
wykłada psychiatrię w MIND Institute
przy Uniwersytecie Kalifornijskim w
Davis. Jest badaczką autyzmu znaną
przede wszystkim ze swej pionierskiej
pracy poświęconej wczesnej pomocy
dla dzieci przedszkolnych; zajmuje
się także zagadnieniami deficytów w
zakresie naśladownictwa, interwencji
rodzinnych i autyzmu dziecięcego.
Dr Geraldine Dawson
jest zastępcą dyrektora ds. naukowych w organizacji Autism Speaks
oraz wykładowcą psychiatrii na
Uniwersytecie Północnej Karoliny. Jest
znanym na świecie specjalistą w dziedzinie autyzmu; zajmuje się przede
wszystkim jego wczesną diagnostyką
i interwencją, neuroobrazowaniem
i badaniami genetycznymi.
Dr Laurie A. Vismara
dyplomowana badaczka zachowań,
specjalizuje się w badaniach klinicznych. Pracuje w MIND Institute przy
Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis.
W swojej pracy badawczej skupia się
głównie na rozwijaniu innowacyjnych
metod nauczania terapeutów i rodziców technik wczesnej interwencji
ISBN 978-83-233-3783-6, 2014,
format B5, s. 416, cena 69,83 zł
więcej na www.wu j.pl
9
Russell A. Barkley
DOTRZEĆ DO DZIECKA Z AUTYZMEM
JAK POMÓC DZIECIOM NAWIĄZYWAĆ RELACJE, KOMUNIKOWAĆ SIĘ
I MYŚLEĆ. METODA FLOORTIME
Przekład Dominika Braithwaite
Wielu rodziców szuka programu leczenia, który traktowałby ich dzieci jak
wyjątkowe jednostki, proponował indywidualną terapię oraz wyzwolił w nich
umiejętności konstruktywnego porozumiewania się i budowania kontaktów
z otoczeniem. Chcą uczestniczyć w leczeniu swoich dzieci. Pragną im pomagać
i mieć nadzieję. Niniejsza książka została napisana z myślą o takich rodzicach.
Autorzy przedstawiają podejście do problemu, które może radykalnie zmienić
założenia na temat autyzmu i ASD oraz wpłynąć na perspektywy rozwoju
dzieci z tego typu zaburzeniami.
Autorzy pokazują, że dzieci z ASD nie mają trwale ograniczonego potencjału
i często mogą, podobnie jak ich rówieśnicy, prowadzić pełne i zdrowe życie.
Metoda Floortime może być stosowana w każdym wieku – już w niemowlęctwie,
kiedy pojawiają się pierwsze objawy autyzmu – co umożliwia zapobieganie
postępowi tej groźnej choroby.
Dr Stanley I. Greenspan
jest uważany za największy autorytet
na świecie w dziedzinie pracy klinicznej z niemowlętami i małymi dziećmi z
zaburzeniami rozwoju oraz problemami emocjonalnymi. Profesor psychiatrii
i pediatrii klinicznej na Uniwersytecie
George’a Washingtona, przewodniczący Interdyscyplinarnej Komisji ds. Zaburzeń Rozwoju i Trudności w Nauce,
założyciel i przewodniczący Centrum
Zero to Three, naczelny psychoanalityk dziecięcy w Washington Psychoanalytic Institute. Został wyróżniony
przez Amerykańskie Towarzystwo
Psychiatryczne za badania dotyczące
psychiatrii dziecięcej. Jest autorem lub
redaktorem około 40 książek przetłumaczonych na 12 języków.
Celem terapii w ramach modelu DIR/Floortime jest zbudowanie podstaw zdrowego rozwoju zamiast pracy nad powierzchownymi zachowaniami i objawami.
Dzięki takiej postawie dzieci uczą się opanowywać podstawowe kompetencje,
które na drodze ich rozwoju zostały pominięte lub zaprzepaszczone, a więc
umiejętność budowania serdecznych i sprawiających przyjemność relacji
z innymi, celowego i znaczącego komunikowania się oraz – w różnym stopniu
– logicznego i kreatywnego myślenia. Znaczna liczba dzieci leczonych w ten
sposób przełamała wiele barier, opanowując umiejętności wcześniej uznawane
za nieosiągalne dla pacjentów z ASD. Zbudowały one serdeczne i bliskie relacje
z rodziną i rówieśnikami, a także wykształciły złożone umiejętności wysławiania
się. Nie tylko opanowały zdolność przyswajania wiedzy, ale również rozwinęły
umiejętności intelektualne, takie jak spontaniczne myślenie, wyciąganie wniosków czy współodczuwanie.
TOM ZAWIERA:
CZĘŚĆ I. INFORMACJE NIEZBĘDNE DO ROZPOCZĘCIA PROGRAMU
• Zasadność programu szkolenia rodziców • Ocena kliniczna zbuntowanych dzieci
• Praktyczne uwarunkowania szkolenia • Program szkolenia rodziców – przegląd zagadnień
CZĘŚĆ II. REALIZACJA PROGRAMU – WSKAZÓWKI DLA TERAPEUTY
Ten klasyczny podręcznik dla terapeutów,
którego autorem jest znakomity badacz
i klinicysta, zapoznaje czytelnika z najnowszym podejściem w leczeniu zaburzeń behawioralnych u dzieci. Barkley przekazuje
zarówno praktyczne wskazówki dotyczące
stosowania efektywnych narzędzi oceny
i technik terapeutycznych, jak i rady na
temat pracy z rodzicami i dziećmi, wynikające z wieloletniego doświadczenia
zawodowego.
Dr Paul J. Frick
ISBN 978-83-233-3865-9, 2015,
format B5, s.280 cena 59,85 zł
• Krok 1. Dlaczego dzieci źle się zachowują • Krok 2. Zwracanie uwagi • Krok 3. Praca nad
posłuszeństwem dziecka i umiejętnością samodzielnej zabawy • Krok 4. Kiedy pochwała
nie wystarczy, czyli system żetonowy lub punktowy • Krok 5. Time-out i inne metody
dyscyplinowania dziecka • Krok 6. Rozszerzanie procedury time-out na inne problemy
z zachowaniem • Krok 7. Przewidywanie problemów – radzenie sobie z dzieckiem
w miejscach publicznych • Krok 8. Poprawa zachowania w szkole dzięki monitorowaniu
w domu – stosowanie karty obserwacji zachowania • Krok 9. Radzenie sobie z problemami
z zachowaniem w przyszłości • Krok 10. Sesja przypominająca i dalsze sesje
CZĘŚĆ III. MATERIAŁY SŁUŻĄCE DO OCENY PROBLEMÓW DZIECKA
CZĘŚĆ IV. MATERIAŁY DLA RODZICÓW
10
więcej na www.wu j.pl
Sally Ozonoff, Geraldine Dawson, James C. McPartland
WYSOKOFUNKCJONUJĄCE DZIECI
ZE SPEKTRUM AUTYZMU
PORADNIK DLA RODZICÓW
Przekład Aleksandra Haduła
Książka jest niezbędnym przewodnikiem dla rodziców, którzy poszukują
informacji o zaburzeniach ze spektrum autyzmu u dzieci wysokofunkcjonujących. Wybitni eksperci w dziedzinie badań nad autyzmem pokazują
w nim, jak sobie radzić z niezwykłą niepełnosprawnością dziecka i jak
wykorzystywać jego zdolności. Prawdziwe historie i anegdoty z życia
uczą, jak pomóc dzieciom swobodniej porozumiewać się z rówieśnikami,
opanować zasady poprawnego zachowania i odnosić sukcesy w szkole.
Publikacja wyjaśnia także, na jakiej podstawie diagnozuje się ASD i które
rodzaje terapii oraz wsparcia edukacyjnego są naprawdę skuteczne.
Poszukując odpowiedzi na pytanie, jak i dlaczego twoje dziecko różni się od
innych, możesz się poczuć osamotniony. Możliwe, że przez wiele lat czułeś,
że wokół ciebie nie ma więcej rodziców dzieci z zaburzeniami ze spektrum
autyzmu. Być może zanim lekarz postawił diagnozę, nigdy nie słyszałeś o ASD.
W rzeczywistości jednak wcale nie jesteś tak samotny, jak myślisz. Z najnowszych
szacunków amerykańskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (Centres
for Disease Control and Prevention, CDC) wynika, że w roku 2014 w Stanach
Zjednoczonych ASD zdiagnozowano u jednego na 68 dzieci (1,5% populacji).
Ta liczba zwiększała się przez ostatnich kilkadziesiąt lat. Trzydzieści lat temu
zaburzenia związane z autyzmem diagnozowano u dwóch do czterech na
10 tysięcy osób, a dziesięć lat temu u jednej na 250 osób. (FRAGMENT)
Dr Sally Ozonoff
TOM ZAWIERA
Uniwersytet Kalifornijski; prowadzi
badania i wykłady na temat wczesnego diagnozowania ASD. Jest także
aktywnym zawodowo psychiatrą
klinicznym.
ZABURZENIA ZE SPEKTRUM AUTYZMU U OSÓB WYSOKO FUNKCJONUJĄCYCH
Dr Geraldine Dawson
1. Czym są zaburzenia ze spektrum autyzmu u osób wysoko funkcjonujących?
2. Proces diagnostyczny
3. Przyczyny zaburzeń ze spektrum autyzmu
4. Terapia wysoko funkcjonujących osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
ŻYCIE WYSOKO FUNKCJONUJĄCYCH DZIECI Z ZABURZENIAMI ZE SPEKTRUM AUTYZMU
5. Wykorzystanie mocnych stron dziecka jako zasada przewodnia
6. Funkcjonowanie dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w domu
7. Funkcjonowanie dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w szkole
8. Świat społeczny wysoko funkcjonujących dzieci i młodzieży z zaburzeniami ze
spektrum autyzmu
9. Spojrzenie w przyszłość. Wysoko funkcjonujące osoby z zaburzeniami ze spektrum
autyzmu w okresie dojrzewania i dorosłości
Spośród licznych publikacji na temat autyzmu ta jest jedną z niewielu, które
polecam rodzicom od razu po zdiagnozowaniu zaburzeń u ich dzieci.
Uniwersytet Duke’a; to światowej
klasy ekspert w dziedzinie autyzmu.
Specjalizuje się w zagadnieniach
wczesnego wykrywania i terapii zaburzeń oraz plastyczności mózgu osób
autystycznych. Jest współautorką
książki Metoda wczesnego startu dla
dziecka z autyzmem (ESDM).
Dr James C. McPartland
Uniwersytet Yale; od 15 lat pracuje z
dziećmi z ASD i ich rodzinami. Bada
procesy zachodzące w mózgach osób
z ASD w celu stworzenia nowych
technik diagnostycznych i terapeutycznych
Dr Tony Charman, Instytut Psychiatrii, King’s College, Londyn
Czytelnicy znajdą tu ciekawe przykłady i rozwiązania podstawowych problemów.
Większość książek o zespole Aspergera i autyzmie osób wysokofunkcjonujących
dotyczy jedynie wczesnej terapii i podstawowych umiejętności, ta natomiast
oferuje pomoc także starszym dzieciom i dorosłym, co jest niezwykle cenne.
Library Journal
ISBN 978-83-233-3783-6, 2014,
format B5, s. 416, cena 69,83 zł
więcej na www.wu j.pl
11
Red. Alan Kazdin, John R. Weisz
PSYCHOTERAPIA
DZIECI I MŁODZIEŻY
METODY OPARTE NA DOWODACH
Przekład Marta Kapera
Napisany przez światowej sławy specjalistów podręcznik jest praktycznym
przeglądem opartych na dowodach terapii dzieci i młodzieży z problemami społecznymi, emocjonalnymi i behawioralnymi. Autorzy opisują swoje
osiągnięcia, rozwój poszczególnych koncepcji, ich podstawy teoretyczne
i empiryczne oraz praktyczne uwarunkowania stosowania terapii. Omawiają
szeroki zakres problemów klinicznych: od lęku, depresji młodzieńczej, ADHD,
przez zachowania opozycyjne, zaburzenia zachowania, poważne problemy
emocjonalne aż do zaburzeń odżywiania, autyzmu i innych.
Podręcznik będzie przydatny zarówno dla psychologów zajmujących się
dziećmi i młodzieżą, jak i dla psychiatrów i specjalistów z pokrewnych dziedzin (niezależnie od orientacji teoretycznej), badaczy i studentów. Stanie się
niewątpliwie nieocenioną pomocą podczas zajęć z psychologii i psychoterapii.
A.E. Kazdin i J.R. Weisz po raz kolejny zaprezentowali niezwykłą publikację naukową – zmuszającą do myślenia, wciągającą
i aktualną. Stworzyli swoisty przewodnik
po meandrach psychoterapii, starając się
równocześnie zniwelować różnicę miedzy
badaniami wyników terapii a praktyką kliniczną. Książka przedstawia obecny stan
badań i praktycznych dokonań z zakresu
psychoterapii dzieci i młodzieży. Po okresie wieloletnich zaniedbań – przynajmniej
w porównaniu z podobnymi badaniami
u dorosłych – mamy wreszcie pewność, że
będziemy mogli lepiej i z większą odpowiedzialnością służyć pomocą dzieciom
i ich rodzinom.
Dr Thomas H. Ollendick, Wydział Psychologii,
Uniwersytet Stanu Virgnia
Kazdin i Weisz zgromadzili grupę znakomitych badaczy, którzy dzielą się z czytelnikami najnowszymi informacjami na
temat opartych na dowodach psychoterapiach wielu głównych zaburzeń umysłowych dzieci i młodzieży. W opisie każdej
z nich znajdujemy szczegóły dotyczące
jej wdrażania, treningu i superwizji terapeutów, zawiązków z praktyką kliniczną,
problemów klinicznych oraz kierunków
przyszłych badań.
Dr Howard Abikoff, Centrum Badań Dziecka,
Wydział Psychiatrii, Uniwersytet Nowojorski
SPIS TREŚCI
PODSTAWY BADAŃ NAD TERAPIĄ DZIECI I MŁODZIEŻY
• Wprowadzenie. Kontekst i źródła opartych na dowodach metod psychoterapii dzieci
i młodzieży • Zagadnienia i aspekty rozwojowe w badaniach i praktyce • Nowe obszary
praktyki opartej na dowodach • Zagadnienia etyczne w badaniach nad terapią psychospołeczną dzieci i młodzieży
PROGRAMY BADAŃ
A. Zaburzenia i problemy zinternalizowane
• Terapia lęku ukierunkowana na dziecko • Zaangażowanie rodziców w terapię dzieci
z zaburzeniami lękowymi • Poznawczo-behawioralna terapia grupowa depresji młodzieńczej • Terapia poznawczo-behawioralna depresji młodzieńczej. Porównawcza skuteczność
eksperymentalna, mediatory, moderatory i skuteczność rzeczywista • Psychoterapia interpersonalna dla depresyjnych adolescentów • Trening wzmocnienia pierwotnej i wtórnej
kontroli u młodzieży z depresją. Zastosowanie modelu systematycznego wdrażania jako
modelu rozwijania i testowania metod terapeutycznych
B. Zaburzenia i problemy eksternalizowane
• Program treningu poznawczo-behawioralnego dla rodziców dzieci z zespołem nadpobudliwości ruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi • Terapia interakcji rodzicdziecko dla dzieci z zachowaniami opozycyjnymi • Niewiarygodne Lata: Seria materiałów
szkoleniowych dla rodziców, nauczycieli i dzieci. Wieloaspektowe ujęcie leczenia małych
dzieci z problemami w zachowaniu • Trening rozwiązywania problemów i warsztaty
umiejętności rodzicielskich w zaburzeniach zachowania • Trening kontroli gniewu dla
agresywnej młodzieży • Zachowania antyspołeczne u dzieci i nastolatków: Oregoński
Program Wielowymiarowej Terapii i Opieki Zastępczej (MTFC) • Terapia wielosystemowa
poważnych problemów klinicznych
C. Inne zaburzenia i specjalne zastosowanie
• Wczesna intensywna interwencja behawioralna w autyzmie • Empirycznie potwierdzone
interwencje kluczowej reakcji dla dzieci autystycznych • Behawioralna terapia systemów
rodzinnych dla nastolatków cierpiących na jadłowstręt psychiczny • Rozwój terapii zorientowanej na dowody otyłości dziecięcej • Terapia behawioralna moczenia nocnego • Krótka
strategiczna terapia rodzinna dla młodzieży hiszpańskojęzycznej • Terapia narracyjna
hiszpańskojęzycznych dzieci i nastolatków
WNIOSKI ORAZ PROGNOZY NA PRZYSZŁOŚĆ
ISBN 978-83-233-2040-1, 2006,
format B5, s.30 cena 59,96 zł
•
Podsumowanie: Stan obecny i perspektywy terapii zorientowanych na dowody
w odniesieniu do dzieci i adolescentów
Download