A RTYKUŁ SPONSOROWANY WETERYNARIA W PRAKTYCE lek. wet. Jacek Garncarz Okulistyczny Gabinet Weterynaryjny, Warszawa Wrzodziejące zapalenie rogówki (ulcerative keratitis) MIEJSCOWE LECZENIE FARMAKOLOGICZNE U ZWIERZĄT DOMOWYCH Wrzodziejące zapalenie rogówki jest praktycznie najczęściej spotykaną jednostką chorobową w okulistyce weterynaryjnej. Utrata nabłonka przedniego rogówki i różnej grubości jej zrębu doprowadza do wytworzenia się w tym miejscu nieregularnej powierzchni rogówki, obrzęku rogówki dookoła zmiany i, jeśli jest to proces chroniczny, do neowaskularyzacji i/lub pigmentacji rogówki. Owrzodzenie rogówki wiąże się z różnego stopnia bolesnością oka. Powierzchowne urazy są bardziej bolesne z powodu umiejscowienia zakończeń nerwów czuciowych w rogówce tuż pod jej nabłonkiem przednim. Wrzodziejącemu zapaleniu rogówki często towarzyszy zapalenie błony naczyniowej oka. Podrażnienie włókien czuciowych nerwu trójdzielnego prowadzi do zwężenia źrenicy, zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego oraz jego skurczu. Wrzody rogówki opisujemy, uwzględniając ich głębokość, jako: • nadżerkę • wrzód powierzchowny • powierzchowny wrzód zrębu • średnio głęboki lub głęboki wrzód zrębu oraz ich położenie topograficzne, jako: • centralne • przynosowe • okołorąbkowe • rąbkowe. Obie te cechy mogą być pomocne w ustaleniu etiologii wrzodów rogówki Fot. 1. Głęboki wrzód rogówki Fot. 2. Powierzchowny wrzód rogówki 66 Fot. 3. Średnio głęboki wrzód rogówki Podstawowe przyczyny powstania wrzodziejącego zapalenia rogówki to: • nieprawidłowości w budowie powiek • zaburzenia produkcji łez • czynniki drażniące • urazy mechaniczne • zakażenia rogówki • obrzęk rogówki • zwyrodnienie błony podstawnej nabłonka • choroby tła immunologicznego Leczenie wrzodziejącego zapalenia rogówki obejmuje: • leczenie farmakologiczne • leczenie chirurgiczne Tok postępowania przy wrzodziejącym zapaleniu rogówki powinien obejmować: • zidentyfikowanie i ewentualne zlikwidowanie przyczyny powstania wrzodu • leczenie zakażenia rogówki • leczenie towarzyszącego zapalenia błony naczyniowej oka • zabezpieczenie optymalnych warunków gojenia Miejscowe leczenie farmakologiczne, obejmujące leczenie zakażenia rogówki i zapalenia błony naczyniowej oka, w większości przypadków obejmuje podawanie 1% atropiny w kroplach do oczu przez 2-3 dni, antybiotyku (wybór omówiono w poprzednim artykule z tej serii) w postaci kropli lub maści do oczu (np.: Ciloxan [Alcon], Tobrex [Alcon], Cusi Chloramphenicol [Alcon]) oraz środków nawilżających rogówkę (np.: Tears Naturale II [Alcon], Systane [Alcon]). LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2005