Choroby alergiczne a narząd wzroku – przypadki kliniczne M. Pietruszyńska , I. Jankowska – Lech , I. Grabska-Liberek Klinika Okulistyki CMKP w Warszawie Kierownik Kliniki : prof. dr hab. I . Grabska - Liberek Atopowe zapalenie skóry ( AZS ) Przewlekła , postępująca choroba skóry ze zmianami o typowej lokalizacji i wyglądzie W ostatnich latach zachorowalności na AZS wzrost Występuje u ok. 3 % populacji AZS typowe zmiany skórne Inne objawy towarzyszące ze strony narządu wzroku ( częściej u osób z AZS ) *Zapalenie brzegów powiek *Zapalenie spojówek *Zaburzenia filmu łzowego *Stożek rogówki *Zapalenie błony naczyniowej *Zaćma *Odwarstwienie siatkówki Stożek rogówki ( w populacji ogólnej 1/2000 osób) U chorych z AZS – nawet do 39 % Zaćma i OS u osób z AZS (praca Gurrity ) u 13 na 200 badanych 7,5% Zaburzenia w filmie łzowym oraz zaburzenia wydzielania łez– często !!! Większość publikacji na temat współwystępowania objawów okulistycznych i AZS dotyczyła dorosłych U dzieci – niejasna korelacja , brak aktualnych publikacji Z piśmiennictwa …….. „Eye complication in atopic dermatitis „ Ohmachi N, Sasabe T, Kojima M Opthalmologica 1980 zbadano 240 pacjentów z AZS w wieku 9m-40 lat -zaćma u 17,9 % -RD 1,3% -Keratoconus 1,3% Wniosek autorów : u pacjentów z AZS zalecane są rutynowe badanie okulistyczne !!! „The fellow eye in patients with retinal detachment associated with atopic dermatitis” Arima T., Uemura A., Otsuka S., Opthalmology 1994. 13 przypadków z RD u osób z AZ – w 8 przypadkach (62 % ) RD w drugim oku „ Incidence of cataract and retinal detachment associated with atopic dermatitis „ Katsushima H., Miyazaki I, Sekine N. Retina 1984 75 pacjentów z AZS , wiek 7-46 lat Zaćma 13 przypadków- 17,3 % RD 6 os ( 8% ) RD zawsze współistniało z zaćmą „ Epidemiological aspects of keratoconus in children „ Leoni-Mespile S Mortemosque B i wsp. J Fr Ophtalmol 2013 49 dzieci do 15 rż. oraz 167 dorosłych powyżej 27 rż ze stożkiem -alergię stwierdzono u 67,3 % dzieci -80,5 % dzieci było poddanych CXL -Wnioski autorów: Badanie topografii rogówki powinno być rutynowo wykonywane u dzieci z alergią aby wcześnie diagnozować, a co za tym idzie z lepszym skutkiem leczyć , stożek rogówki „Ocular complication of atopic dermatitis in Children” Carmi E., Defossez –Tribout C., i wsp. Acta Derm. Venerol. 2006 99 pacjentów z AZS , wiek 2 -14,9 lat Nie znaleziono żadnego przypadka stożka ani RD, U 1 dziecka – zaćmę Nie stwierdzenie występowania stożka rogówki u któregokolwiek z pacjentów z AZS Autorzy tłumaczą tym, że pojawia się w okresie dojrzewania Theo Seiler CXL u 6-latka z KC !!! „Atopy and keratoconus : a multivariate analysis „ Ahmed M i wsp. Br J Ophtalmol 2000 120 osób powyżej 18 rż Autorzy podtrzymują hipotezę , że najbardziej znaczącą przyczyną stożka rogówki jest tarcie oczu , a atopia może przyczyniać się do powstania stożka przez tarcie oczu jako reakcja na silny świąd obecny w AZS „ Association between keratoconus and atopy „ Rosalind J i wsp. Br J Ophtalmol. 1989 67 pacjentów ze stożkiem poddano badaniu Ponad 50 % z nich miało potwierdzoną atopię . Poprze te badanie wykazano związek AZS z powstaniem stożka rogówki , natomiast dokładny mechanizm tej zależności nie jest jasny „Eczema and keratoconus „ Moncton Copeman, Br med,. J 1965 100 pacjentów ze stożkiem w wieku 10-25 lat poddano badaniu w kierunku atopii Wnioski: Wykazano ,że u pacjentów w tym badaniu atopia występowała 10 razy częściej ( u 32 % ) w stosunku do występowania populacyjnego ( 3 % ) , po czym stwierdzono wyraźny związek współistnienia atopii i stożka rogówki Celem naszej pracy jest ocena , czy istnieje korelacja występowania zmian narządu wzroku i atopowego zapalenia skóry u dzieci między 6 a 18 rż, oraz jakie jest nasilenie tych zmian w zależności od stopnia nasilenia zmian skórnych Praca ta jest nadal w trakcie zbierania danych , a przedstawione wyniki są wynikami wstępnymi Zbadaliśmy 13 dzieci z rozpoznanym AZS w wieku od 6 -18 rż Ostrość wzroku Ciśnienie wewnątrzgałkowe Pachymetria Badanie w lampie szczelinowej przedniego i tylnego odcinka Czas pzrerwania filmu łzowego –BUT Test Schirmera Topografia rogówki Wszystkie dzieci miały rozpoznane atopowe zapalenie skóry (kryteria Hanifina i Rajki ) . Nasilenie objawów zbadano na podstawie skali SCORAD index oraz skali VAS. Na potrzeby badania stworzyliśmy ankietę dotyczącą przebiegu choroby oraz współistnienia innych schorzeń alergicznych Topografię rogówki wykonaliśmy najlepszym na rynku , nowoczesnym aparatem Galilei 6 (Ziemer ) , czyli podwójnym analizatorem Scheimpfluga , działającym w oparciu o metodę Scheimpfluga i metodę Placido. Dzieci podzieliliśmy na 2 grupy wiekowe Grupa 1 : 6-12 lat (6 dzieci ) Grupa 2 : 13-18 lat (7 dzieci ) Grubość rogówki a wiek Uważa się, że grubość rogówki dziecka , szczególnie małego jest cieńsza niż dorosłego. W literaturze zdania na ten temat są podzielone. Średnia grubość rogówki w oczach bez jaskry zmieniła się -1,9 +/- 14 mikronów ( odstęp pomiaru 567 dni ) Dla oczu ze stabilną jaskrą +1,8 +/-26 mikrometrów Wyniki te nie były istotne statystycznie „Central corneal thickness in children stability over time „ Muir KK i współ. Am J Ophtalmol. May 2006 Średnia grubość rogówki osiąga wartość taką jak u dorosłych w 14 rż „Distribution of central corneal thickness and intraocular pressure in a large population of Turkish scool children „ Sakalar YB i współ. Średnia grubość rogówki wzrasta od 1 do 11 rż , z największym wzrostem pierwszych latach życia ( zbadano 2079 dzieci ) „Central corneal thickness in children „ Bredfield YS i spół. Sept. 2011 Średnia centralna grubość rogówki u dzieci, nawet tych najmniejszych , nie różni znacznie od grubości u dorosłych i nie ulega dużym zmianom wraz z wiekiem „ Badanie grubości rogówki w różnych okresach życia dziecka” Prof. M .Prost i współ. W topografii skupiliśmy się na tylnej krzywiźnie rogówki . Przedniej krzywizny rogówki nie braliśmy pod uwagę Najnowsze doniesienia – wartości uniesień przedniej krzywizny rogówki także znaczące dla wykrycia KC „ Corneal Elevation Values in Normal Eyes , forme fruste Keratoconus and Keratoconus at Different Stages „ ( 267 oczu zbadano – 107parwidłowych , 21 FFKC, 139 KC ) Maximum posterior elevation ( PE )above the BFS at the central 5 mm Normal FFKC KC I KCII KCIII KCIV Mean PE 9,98 18,09 24,97 37,82 46,82 66,07 SD 5,33 9.23 15,89 18,64 21,41 39,09 Cut off Norlmal vs FFKC N vs KCI N vs KCII N vs KCIII N vs KCIV 13,5 14,5 16,5 25,5 35,5 Cutoff ( Posterior elevation /Pentacam Mihaltz 15,5 mikronów De Sanctis 35 mikronów Ucakhan 26,5 mikronów Roush criterion : względna różnica między najwyższym a najniższym punktem powyżej 100 mikronów jest znacząca dla rozpoznania KC Miejsce najcieńszej grubości rogówki powinno odpowiadać najwyższemu punktowi uniesienia tylnej powierzchni rogówki . Z badań : znaczący jest najwyższy punkt uniesienia > 50 mikronów (powyżej BSF ) i BFS power > 55 D Dla stożka – dolna część tylnej powierzchni !!! Grupa 1 OP OL Astygmatyz mPost.Eleva tion BFS (D) Pachymetri a (mikrony ) Kprob (%) Astygmatyz m Pachymetria Kprob -0,32 588 1,6 -0,22 590 1,6 -0,21 554 0,9 -0,13 557 1,3 -0,19 533 2,7 -0,09 536 1,1 -0,27 537 13 -0,23 538 8,1 -0,25 526 2,5 -0,25 527 2,2 -0,25 538 0,5 -0,28 547 0,5 Grupa 2 OP OL Astygmatyz m ( Post. Elevation BFS -D ) Pachymetri a Kprob Astygmatyz Pachymetri m ( Post. a Elevation BFS -D ) Kprob -0,51 646 2,4 -0,43 639 5,5 -0,23 596 0,7 -0,38 566 0,3 0,08 530 2,7 -0,39 533 0,9 -0,15 571 17,6 -0,17 564 12,8 -0,34 574 17,7 -0,32 571 0,8 -0,25 564 1,2 -0,32 559 7,2 -0,32 558 1,7 -0,29 558 4,7 Posterior elevation (PE above ) BFS Grupa 1 Grupa 2 OP (mikrony ) OL OP OL 8 40 2 6 24 7 20 31 10 10 10 15 7 5 6 29 18 15 11 11 6 8 8 11 9 11 Roush criterion (mikrony ) Grupa 1 Grupa 2 OP OL OP OL 31 29 12 21 39 29 59 63 24 16 31 42 19 26 28 52 24 26 32 32 28 75 31 28 28 30 W naszej pracy wartości uniesień tylnej powierzchni rogówki nie były znaczące . W żadnej wartości uniesień tylnej powierzchni nie znaleźliśmy też wartości odpowiadającej kryteriom Rousch Nieprawidłowości , jakie znaleźliśmy : t-BUT : nieprawidłowy w obu badanych grupach W gr. 1 średni t-BUT 5s w gr. 2 5,3 s Test Schirmera : Gr 1- u połowy dzieci poniżej 10 mm, średni wynik mm Gr 2 – u 3 dzieci był < 10 mm, średni 11,28 mm 9,6 Podsumowanie Stożek rogówki u dzieci może rozwinąć się nawet w ciągu miesiąca , dlatego kluczowe jest wczesne wykrycie . U dzieci z atopią występowanie stożka rogówki jest wyższe. Badanie te jest prowadzone po to, żeby możliwie w jak najwcześniejszym stadium zdiagnozować, a co za tym idzie leczyć stożek rogówki. Być może uda nam się znaleźć cechy , odchylenia w badaniach , dzięki którym będziemy mogli przewidzieć rozwinięcie się stożka rogówki. Dziękuję za uwagę