SZKOLNY PROGRAM

SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYCZNY
W PUBLICZNYM GIMNAZJUM
W SUFCZYNIE
ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
A. Szkolny Program Profilaktyki
Sufczynie
został
opracowany
na potrzeby Gimnazjum w
B. W SPP przedstawiono także działania mające na celu zapobieganie takim
zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania
nauką, wczesna inicjacja seksualna i znieczulica społeczna.
C. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą także osób odpowiedzialnych za
młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli.
D. Osobą kierującą realizacją SPP jest pedagog szkolny.
E. Poszczególne elementy programu (np.: proponowany przez autorów sposób realizacji)
mogą ulegać modyfikacji.
DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNA SZKOŁY JEST OKREŚLONA PRZEZ:
1. szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy,
obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;
2. program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze
wychowawczym;
3. program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb
danego
środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program
profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania
opisane w podstawie programowej.
Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły,
jak i każdego nauczyciela.
CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
1.
2.
3.
4.
Ochrona uczniów przed zagrożeniami.
Reagowanie na pojawiające się zagrożenia.
Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji.
Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat
skutków zachowań ryzykownych.
TREŚCI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
1.
2.
3.
4.
5.
Umiejętność radzenia sobie z własną i cudzą agresją
Asertywność jako sztuka odmawiania.
Istota zakażenia się wirusem HIV, powodującym AIDS.
Osiąganie celów życiowych i zainteresowanie nauką.
Modelowanie pozytywnych wzorców zachowań.
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
PRZEMOC, AGRESJA, STRES
CZYNNIKI RYZYKA
CELE
ZADANIA
Zwiększenie świadomości, że uczeń Nauczyć jak rozpoznać naciski
może skutecznie poradzić sobie
ze strony kolegów.
z sytuacjami nacisku przemocy,
agresji.
Rozwijać umiejętności radzenia
sobie w sytuacji przemocy.
Nacisk kolegów.
Rozwijanie umiejętności radzenia
sobie z własną i cudzą agresją.
Dostarczyć uczniom wiedzę na
Uległość wobec grupy.
temat sposobów radzenia sobie
Zwiększenie poczucia własnej
z emocjami, stresem
Niskie poczucie własnej wartości i poszanowanie tożsamości i zagrożeniem.
wartości.
własnej i rówieśników.
Integrować zespoły klasowe.
Zwiększenie umiejętność radzenia
sobie z emocjami, stresem
Zwiększyć samoocenę
i zagrożeniem.
u uczniów.
Uwrażliwienie na przejawy agresji
i przemocy.
Reagować na przejawy agresji
i przemocy.
SPOSOBY REALIZACJI
Zajęcia wychowawcze na temat
radzenia sobie w sytuacjach
trudnych.
Zajęcia wychowawcze integrujące
zespoły klasowe.
Wykorzystanie elementów
motywacji w systemie oceniania.
Nagradzanie uczniów za
rzeczywiste osiągnięcia
i umiejętności.
Wyciąganie konsekwencji za
postępowanie niezgodne
z zapisami zawartymi w WSO
zachowania.
Pedagogizacja rodziców.
ODPOW.
- dyrektor
- wychowawcy
- n-le przedm.
- pedagog szkol.
NIKOTYNIZM, NARKOMANIA, ALKOHOL, HIV, AIDS
CZYNNIKI RYZYKA
CELE
Zapobieganie uzależnieniom.
Eliminowanie picia, palenia,
„brania”.
Moda na branie, palenie
i picie.
Zapobieganie ryzykownym
zachowaniom.
Brak umiejętności
zachowań asertywnych. Opóźnienie inicjacji seksualnej.
Łatwość dostępu do
środków
psychoaktywnych.
Ryzykowne zachowania
powodujące zagrożenia
wirusem HIV.
Wczesna inicjacja
seksualna.
ZADANIA
Dostarczyć uczniom i rodzicom
wiedzę na temat konsekwencji
„brania”, picia, palenia,
stosowania środków
psychoaktywnych.
Wzmacniać w uczniach
umiejętność odmawiania.
Dostarczyć wiedzę o HIV
i AIDS.
Podnieść poziom
uświadomienia.
SPOSOBY REALIZACJI
Gromadzenie i udostępnianie
materiałów nt. profilaktyki
uzależnień.
ODPOW.
- pedagog,
- bibliotekarz
- wychowawcy
- sam. klasowy
Lekcje wych. nt. uzależnień
- pielęgniarka
i asertywności
- pełnomocnik
ds. Rozwiąz.
Gazetki informacyjne w klasach.
Pr. Alkohol.
- wszyscy n-le
Spektakle teatralne oraz spotkania
- n-le dyżurni
z uzależnionymi.
- n-l wych. do
życia w rodz.
Obserwacja uczniów podczas
przerw, lekcji, zajęć
pozalekcyjnych, dyskotek
szkolnych.
Niedopuszczanie do przebywania
na terenie szkoły osób obc
Pogadanki, zajęcia warsztatowe,
konkursy.
Lekcje wych. do życia w rodzinie.
CZYNNIKI RYZYKA
Lenistwo.
Niska samoocena
uczniów.
SŁABE WYNIKI W NAUCE
Poziom absencji.
Problemy rozwoju.
Brak celów życiowych.
Wagary.
Nieciekawe lekcje.
Niedostateczny nadzór
ze strony rodziców,
prawnych opiekunów.
CELE
ZADANIA
Osiąganie lepszych wyników nauce. Stosować aktywizujące metody
nauczania.
Zwiększenie motywacji do nauki.
Aktywizować uczniów.
Zwiększenie zdolności i motywacji
do osiągania i stanowienia celu.
Prowadzić koła zainteresowań,
umożliwić zdobycie nowych
Uatrakcyjnianie lekcji poprzez
umiejętności wg potrzeb
stosowanie aktywnych metod
młodzieży.
nauczania.
Prezentować osiągnięcia
Uświadomienie rodzicom
uczniów.
i opiekunom znaczącej roli
w procesie dydaktycznoOgraniczyć rozmiary absencji.
wychowawczym i opiekuńczym.
Rozpoznać problemy rozwojowe
uczniów.
SPOSOBY REALIZACJI
Stosowanie metod
aktywizujących.
Informacja o zajęciach
pozalekcyjnych, czasie trwania,
terminie spotkań.
Nagradzanie uczniów za
rzeczywiste osiągnięcia
i umiejętności.
Elementy motywacji w systemie
oceniania.
Konkursy przedmiotowe,
czytelnicze i sportowe.
Nagrody na koniec roku
szkolnego.
Monitorowanie absencji uczniów.
Uświadamiać rodziców –
pedagogizacja.
Rejestr uczniów z opinią PPP
i monitorowanie realizacji zaleceń.
Spotkania z rodzicami, rozmowy,
wywiadówki profilaktyczne.
ODPOW.
- dyrektor
- n-le przedm.
- wychowawcy
- pedagog
BEZROBOCIE, BIEDA
CZYNNIKI RYZYKA
CELE
ZADANIA
Ukazanie alternatywnych sposobów Dostarczyć wiedzę na temat
organizowania życia.
alternatywnych sposobów
organizowania życia.
Brak umiejętności
Właściwa orientacja zawodowa,
Dostarczyć wiedzę
radzenia sobie z trudami możliwości kształcenia.
o możliwościach kształcenia
życia.
ponadgimnazjalnego.
Postrzeganie ubóstwa, zwiększenie
Brak celów życiowych. wrażliwości na biedę.
Dostarczyć wiedzę
o możliwościach lokalnego
Znieczulica społeczna. Uwrażliwienie na drugiego
rynku pracy.
człowieka.
Dostarczyć wiedzę o własnych
Wyjazdy rodziców za
zdolnościach, zainteresowaniach
granicę w celach
Uświadomienie rodzicom,
i ograniczeniach zdrowotnych
zarobkowych.
opiekunom znaczącej roli w procesie
przy wyborze dalszego kierunku
wychowania , troski i zapewnienia
kształcenia.
opieki rodzicielskiej.
Kształtować umiejętności
prezentowania własnej osoby.
SPOSOBY REALIZACJI
Informacja o kołach
zainteresowań.
Lekcje WOS.
Udział w dniach otwartych szkół
ponadgimnazjalnych.
Informator dla kandydatów do
szkół.
Zajęcia warsztatowe z udziałem
doradcy zawodowego.
Kwesty i akcje charytatywne.
Działalność Wolontariatu
Rozmowy z rodzicami
przebywającymi za granicą,
Nauczyć aktywności
pisemne oświadczenia o sposobie
w pomaganiu ubogim i starszym. kontaktu: szkoła-rodzice; rodziceszkoła.
Wypracowanie sposobów
utrzymania kontaktów rodziców
ze szkołą w chwili pobytu za
granicą.
ODPOW.
- dyrektor
- wicedyrektor
- wychowawca
- n-l WOS
- bibliotekarz
- pedagog
-Wolontariat
-PPP
-doradca zawod.
CZYNNIKI RYZYKA
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE
Negatywne wzorce
w mediach, w
środowisku rodzinnym
i rówieśniczym.
Niski poziom kultury
osobistej.
CELE
Uczenie krytycznego stosunku do
mediów.
Podniesienie kultury osobistej
uczniów.
Wskazywanie norm poprawnego
zachowania.
Nieprzestrzeganie norm Uświadomienie rodzicom wpływu
społecznych w domu,
negatywnych wzorców na
w szkole, w czasie
osobowość młodego człowieka.
wolnym.
Brak prawidłowej
komunikacji.
Kształtowanie umiejętności
komunikowania się z otoczeniem.
Eurosieroctwo.
Zapobieganie zaburzeniom
w zachowaniu wywołanych brakiem
poczucia bezpieczeństwa fizycznego
i emocjonalnego w domu
rodzinnym.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
Wskazać zagrożenia i pozytywną Przypomnienie norm poprawnego
rolę środków masowego
zachowania.
przekazu.
Wewnątrzszkolny system
Respektować normy poprawnego oceniania – egzekwowanie
zachowania.
ustalonych norm zachowania.
Zwiększyć częstotliwość
kontaktu z domem ucznia
sprawiającego kłopoty
wychowawcze.
Wypracować różne formy
komunikacji interpersonalnej.
Przeprowadzić diagnozę
określającą rozmiar problemu
eurosieroctwa.
Spotkania z psychologiem.
Pedagogizacja rodziców:
rozmowy, wywiadówki
profilaktyczne, „wezwania” do
szkoły.
Godziny do dyspozycji
wychowawcy klasowego –
warsztaty.
Objęcie opieką „euro sierot”.
ODPOW.
- dyrektor
- n-le przedm.
- wychowawcy,
- wszyscy n-le
- pedagog,
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
W wyniku działań profilaktycznych uczeń:
-
potrafi radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia,
jest asertywny,
zna konsekwencje zażywania środków psychoaktywnych, narkotyków, palenia, picia
i wpływu używek na własne zdrowie,
prowadzi zdrowy styl życia,
potrafi ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie
ma poczucie opieki i bezpieczeństwa ze strony szkoły.
SPOSOBY REALIZACJI
Treści Szkolnego Programu Profilaktyki w większości realizuje się na godzinach
wychowawczych,
warsztatach
edukacyjno-profilaktycznych,
apelach
szkolnych
i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas zajęć pozalekcyjnych,
wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do
realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze
mózgów”.
Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty,
ulotki informacyjne, wystawy i projekty.
EWALUACJA
Ocenie poddawane są następujące elementy:
-
realizacja programów profilaktycznych,
realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP,
realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas,
pedagogizacja rodziców na spotkaniach z wychowawcami klas,
diagnozowanie i monitorowanie przyczyn zachowań ryzykownych,
diagnoza i monitorowanie więzi z rodzicami, opieki dorosłych, zainteresowania nauką
i własnym rozwojem, aktywności, ciekawości poznawczej, praktyk religijnych,
zakorzenienia w tradycji społeczności szkolnej i szacunku dla jej norm.
Oceny efektów
realizacji
Szkolnego Programu Profilaktyki,
obok
bieżącego
monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty,
dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej – podsumowujących pracę
w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego.
PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Asertywność – sposób na agresję: Biblioteka w Szkole, 10/2001.
Projekt przeciwdziałania agresji i przemocy: BwSz, 4/2001.
Świat bez uzależnień byłby lepszy: BwSz, 9/2001.
Istota uzależnień od alkoholu: BwSz, 9/2002.
Promocja zdrowego stylu życia: BwSz, 4/2002.
Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym. Model postępowania biblioterapeutycznego: BwSz, 9/1998.
7. Listy do uczniów i rodziców w sprawie uzależnień: BwSz, 9/1996.
8. Czy znasz zasady savoir –vivre`u?: BwSz, 4/2001.
9. I ty możesz zostać św. Mikołajem: BwSz, 11/2001
10. Ludzie, którym ufam: BwSz, 9/2001.
11. W czym tkwi piękno i radość przyjaźni: BwSz, 10/2002.
12. Wolontariat – służba na rzecz innych: BwSz, 12/2002.
13. Wolontariat Młodzieżowy. Program wychowawczy: BwSz, 12/2002.
14. Sąd nad mediami: BwSz, 1/2001.
15. Piękne kłamstwo – o języku reklamy: BwSz, 10/1999.
16. Super pamięć – poznajemy efektywne techniki zapamiętywania. Konspekt
z zakresu organizacji i techniki pracy umysłowej ucznia: BwSz, 10/2000.
17. Organizacja pracy umysłowej ucznia. Trudności w nauce i szkole: BwSz, 6/1999.
18. Organizacja pracy umysłowej i samokształcenie: BwSz, 4/1997.
19. Przed trudnym wyborem. Zajęcia z orientacji zawodowej: BwSz, 5/1999.
20. Książka – moja Arkadia, kraina szczęścia. Program zajęć pozalekcyjnych
profilaktyczno - edukacyjnych: BwSz, 10/2001.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
LITERATURA
1. J. Karmolińska i in.: Budowanie szkolnego programu profilaktyki, Leszno 2002.
2. Biblioteka w Szkole.
SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Z ZAKRESU PROFILAKTYKI
PRZEMOCY I AGRESJI
W SZKOLE
ZAJĘCIA 1
TEMAT: „CO TO JEST PRZEMOC? ”
CELE:
- zawarcie kontraktu
- dostarczenie informacji na temat zjawiska przemocy.
WPROWADZENIE
Od dzisiaj rozpoczynamy w naszej szkole wdrażanie „ Wewnątrz szkolnego programu
przeciwdziałania przemocy i agresji w szkole.”
Przez kolejne trzy spotkania ( w ramach godzin wychowawczych) będziemy zajmować się
problematyką przemocy w szkole. Wiemy, że takie sytuacje się zdarzają. Być może wśród nas
są osoby, które kiedyś użyły przemocy, albo padły jej ofiarą. Nie będziemy na zajęciach
ujawniać tych osób. My zajmiemy się zmniejszaniem przemocy w szkole i zrobimy tak, że
będzie żyło się w niej miło i spokojnie.
PRZYJĘCIE ZASAD PRACY Z KLASĄ
Chcielibyśmy, aby na zajęciach obowiązywały następujące zasady :
1. Jedna osoba mówi – reszta słucha, nie przerywa wypowiedzi.
2. Zwracamy się do siebie tylko po imieniu.
3. Nie oceniamy wypowiedzi koleżanki / kolegi.
4. Mówimy o konkretnym zachowaniu a nie o osobie.
5. Zwracamy uwagę na wszystkich uczniów, szczególnie tych mniej aktywnych
i wycofujących się.
6. Zasada tajemnicy grupy – to, co się dzieje pozostanie między nami.
FORMA PROWADZENIA ZAJĘĆ:
Dla uzyskania lepszego kontakty z klasą proponujemy każde zajęcia przeprowadzać siedząc
w kręgu lub w innej swobodnej formie.
ĆWICZENIE NR 1.
„BURZA MÓZGÓW” NA TEMAT PRZEMOCY.
Zachęcamy uczniów do podawania skojarzeń dotyczących przemocy i agresji. Wszystkie
pomysły zapisujemy na tablicy. Przy odpowiedniej ilości prosimy pierwszego ochotnika
o zakreślenie tych skojarzeń, które dotyczą przemocy fizycznej.
Następny uczeń zakreśla innym kolorem skojarzenia związane z przemocą psychiczną.
Na podstawie tego podziału omawiamy charakterystykę zjawiska przemocy posiłkując się
załączonym schematem ( załącznik nr 1 ) a także koniecznie należy omówić definicję
znęcania się.
Uczeń jest ofiarą znęcania się wtedy, kiedy narażony jest na powtarzające się
negatywne działania i ataki ze strony innego ucznia lub całej grupy. Może to być
znęcanie się jawne np. bicie, zabieranie pieniędzy i rzeczy, niszczenie rzeczy,
obrażanie w sposób dokuczliwy, wyśmiewanie itp.
Może również mieć formę ukrytą np. obgadywanie, izolowanie, wykluczanie
z grupy.
ĆWICZENIE NR 2.
„MITY O PRZEMOCY.”
Nauczyciel odczytuje hasła z arkusza „Mity o przemocy” (załącznik nr 2 ) i próbuje nawiązać
dyskusje z klasą na temat każdego z mitów. Kończy ją zakomunikowaniem stwierdzenia,
które jest w ramce i wyjaśnieniem dlaczego tak jest.
ĆWICZENIE NR 3.
„SYTUACJE ZWIĄZANE Z PRZEMOCĄ”
Dzielimy uczniów na 4-osobowe grupki. Prosimy, aby każda grupa przypomniała sobie
sytuacje związane z przemocą i agresją wśród uczniów jakie pamięta z ostatniego roku ( bez
podawania nazwisk) i zapisała je na kartce.
Następnie rozmawiamy z uczniami o przytoczonych przykładach. Możemy kierować
rozmowę zadając pytania np. Co o tym myślicie?, Jak czuła się osoba pokrzywdzona?
Dlaczego do tego doszło? Czy to było sprawiedliwe?
ĆWICZENIE NR 4.
„PRZYCZYNY ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH”
Klasa dzieli się losowo na 4-5-osobowe grupki ( np. poprzez odliczanie ). Uczniowie mają
zastanowić się nad odpowiedzią na pytanie: „Dlaczego jedni uczniowie znęcają się nad
innymi?” i zapisać je na kartce.
Wszystkie pomysły zapisujemy na tablicy. Powinny pojawić się takie pomysły jak: - bicie
w domu, - agresja rodziców, - potrzeba dominacji i władzy.
PODSUMOWANIE ZAJĘĆ:
Zachęcamy każdego ucznia z klasy, aby dokończył zdanie: „ Na dzisiejszych zajęciach
dowiedziałem się, że:......”
ZAJĘCIA 2
TEMAT: „RADZĘ SOBIE Z SYTUACJĄ TRUDNĄ”
CELE:
- zdobycie umiejętności analizy sytuacji konfliktowej (wyodrębnienie potrzeb, uczuć
i zachowań),
- nauka wyrażania uczuć i potrzeb w takich sytuacjach,
- ćwiczenie reagowania w sytuacji przemocy.
WPROWADZENIE:
Sytuacje przemocy czy znęcania mogą przytrafić się każdemu. Wiele osób nie wie jak się
wtedy zachować. Dlatego też dzisiaj będziemy chcieli wspólnie wymyślić i nauczyć się radzić
sobie w trudnych sytuacjach.
ĆWICZENIE NR 1
„ĆWICZYMY REAGOWANIE W SYTUACJACH PRZEMOCY”
Prosimy chętnych do odgrywania scenek. Jedna osoba może zagrać tylko w jednej scence.
Odgrywamy 3 scenki po kolei . Po każdej z nich główny aktor dzieli się swymi odczuciami
i mówi czy to było dla niego trudne czy łatwe doświadczenie.
Pozostali w klasie w skupieniu przypatrują się.
SCENKA NR 1.
Jackowi bardzo chce się pić. W czasie krótkiej przerwy biegnie do szkolnego sklepiku
i ustawia się jako jeden z pierwszych, pewny, że zdąży się napić. Gdy już dochodzi do okienka,
Adam, chłopak z innej klasy, wypycha go z kolejki mówiąc: „Spadaj, ja tu stałem”
SCENKA NR 2.
Na boisku podczas przerwy podchodzą do ciebie dwaj silni, dobrze zbudowani chłopcy
i mówią: ”Dawaj 10 złotych”
SCENKA NR 3.
Twoja dobra koleżanka mówi przy tobie do drugiej dziewczyny coś obraźliwego o tobie
a także wyśmiewa się z twojego ubrania.
Następnie dzielimy klasę na 4- osobowe grupki i każdy dostaje do wypełnienia arkusz uczuć
i zachowań ofiary przemocy ( załącznik nr 3).
ĆWICZENIE NR 2.
„BEZPIECZNE – NIEBEZPIECZNE”
Odczytujemy kolejne sytuacje i rozmawiamy z uczniami jak zachować się bezpiecznie
w każdej z nich. Chodzi o to, aby pokazać uczniom, że w pewnych sytuacjach bezpieczniej
jest ulec niż narazić się na pobicie. Należy podkreślić, że tonie jest wtedy tchórzostwo ale
obrona siebie.
Sytuacje:
1. Na korytarzu podchodzi do ciebie grupka chłopców i zaczyna cię kopać. Niedaleko jest
nauczyciel i dużo uczniów.
2. Wychodzisz ze szkoły późnym wieczorem, jest ciemno i pusto. Podchodzi do ciebie grupka
wysokich chłopaków, mają noże. Grożą i chcą abyś oddała im pieniądze bo inaczej potną mi
ubranie albo zrobią coś gorszego.
3.Trzy osoby niszczą twój plecak w szatni. Wokół jest pełno uczniów.
ĆWICZENIE NR3.
„ĆWICZYMY POMAGANIE OSOBIE, KTÓRA ZNALAZŁA SIĘ W SYTUACJI
PRZEMOCY”
Dzielimy klasę na małe grupki. Każda z nich otrzymuje kartkę z
Uczniowie po odczytaniu ich mają odpowiedzieć na trzy pytania:
1.Co czuje osoba poszkodowana?
2.Dlaczego te osoby użyły przemocy?
3.W jaki sposób mógłbyś pomóc osobie poszkodowanej?
zestawem sytuacji.
SCENARIUSZE ( załącznik nr 4 ):
a. Widzisz w szatni jak grupka starszych uczniów próbuje zabrać młodszemu pieniądze.
b. Twoje koleżanki obgadują w nieprzyjemny i obraźliwy sposób nieobecną dziewczynę. To
nie jest twoja przyjaciółka ale denerwuje cię treść ich rozmowy.
c. Na twoich oczach koledzy chowają teczkę uczniowi, któremu wszyscy dokuczają. Uczeń
bezskutecznie szuka teczki, podczas gdy inni się śmieją.
d. Twoje koleżanki nie chcą rozmawiać z jedną dziewczyną z klasy. Uważają, że się
wywyższa i przy każdej okazji wyśmiewają się z niej. Ty uważasz, że dziewczyna jest
fajna i nie zasługuje na takie traktowanie.
POSUMOWANIE ZAJĘĆ:
Każdego ucznia zachęcamy, aby dokończył zdanie: „ Na zajęciach nauczyłem się, że..........”
ZAJĘCIA 3
TEMAT: „TWORZYMY KLASOWY KODEKS ZASAD PRZECIWKO
PRZEMOCY”
CELE:
- wzrost poczucia bezpieczeństwa ucznia w klasie i szkole,
- wzmocnienie więzi między uczniami w klasie,
Potrzebne materiały: Duży arkusz papieru, pisaki.
WPROWADZENIE:
Rozpoczynamy zajęcia od zapoznania uczniów z Polską Deklaracją Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie (załącznik nr 5 ), która została przygotowana w grudniu 1995
roku na II Ogólnopolskiej Konferencji na temat Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie.
ĆWICZENIE NR 1.
Prosimy każdego ucznia, aby zastanowił się nad swoim zachowaniem wobec kolegów
i koleżanek, nad tym jak traktuje innych, czy czasem zdarza się używać przemocy
( rozumianej bardzo szeroko) oraz co mógłby zmienić w swoim zachowaniu, aby inni
poczuli się lepiej.
Rozdajemy każdemu arkusz pt. „Co mogę zrobić, aby innym w mojej klasie żyło się
lepiej” ( załącznik nr 6 i 7 ) i prosimy o wpisanie własnych propozycji, które będą
jednocześnie osobistą deklaracją wobec wszystkich.
Po wykonaniu zadania zbieramy arkusze.
ĆWICZENIE NR 2.
„ TWORZYMY KLASOWY KODEKS ZASAD PRZECIWKO PRZEMOCY”
Dzielimy klasę na 4 - 5-osobowe zespoły, w których mają powstać własne zasady
traktowania siebie nawzajem ( i kar za znęcanie się nad innymi). Pomagamy uczniom
w tworzeniu tych zasad.
Następnie spisujemy wszystkie propozycje na tablicy i wybieramy wspólnie metodą
głosowania te, które zaakceptowała większość klasy. Przegłosowane zasady
zapisujemy na dużej płachcie papieru. Wieszamy ją w widocznym miejscu . Wszyscy
uczniowie po kolei podpisują ustalone zasady.
Od tego momentu klasa zobowiązuje się je przestrzegać. Co jakiś czas uczniowie
wspólnie z wychowawcą powinni wracać do swojego kodeksu i sprawdzać czy jest
przestrzegany ( można powołać osobę za to odpowiedzialną ). Jeśli któraś z norm
została przekroczona, sprawca powinien ponieść konsekwencje . Przy tworzeniu
Klasowego Kodeksu należy pamiętać, że poza innymi pomysłami powinny się tam
znaleźć takie propozycje:
- nie znęcamy się nad innymi uczniami,
- staramy się pomóc uczniom, nad którymi się ktoś znęca,
- informujemy dorosłych nad którymi się ktoś znęca,
- włączamy do rozmów i wspólnych zajęć osoby, które stoją na uboczu.
PODSUMOWANIE:
Rozmawiamy trochę dłużej o korzyściach wyniesionych ze spotkań, o refleksjach
płynących z doświadczeń przeżytych w trakcie ćwiczeń.
ARKUSZ UCZUĆ I ZACHOWAŃ OFIARY PRZEMOCY
/Załącznik do scenariusza/
NR
SCE
NKI
UCZUCIA I EMOCJE
OFIARY
CO DANA OSOBA POWINNA ZROBIĆ
1
2
3
/Załącznik do scenariusza/
a. Widzisz w szatni jak grupka starszych uczniów próbuje zabrać młodszemu
pieniądze.
b. Twoje koleżanki obgadują w nieprzyjemny i obraźliwy sposób nieobecną
dziewczynę. To nie jest twoja przyjaciółka ale denerwuje cię treść ich
rozmowy.
c. Na twoich oczach koledzy chowają teczkę uczniowi, któremu wszyscy
dokuczają. Uczeń bezskutecznie szuka teczki, podczas gdy inni się śmieją.
d. Twoje koleżanki nie chcą rozmawiać z jedną dziewczyną z klasy. Uważają,
że się wywyższa i przy każdej okazji wyśmiewają się z niej. Ty uważasz, że
dziewczyna jest fajna i nie zasługuje na takie traktowanie.
ANKIETA DLA RODZICÓW
Gimnazjum nr 1 w Jędrzejowie zwraca się z uprzejmą prośbą o wyrażenie opinii na temat
agresji i przemocy w szkole, celem przeciwdziałania zaistniałemu zjawisku. Ankieta jest
anonimowa. Z wnioskami zostaną Państwo zapoznani.
1. Czy znane są Pani/Panu przejawy agresji w szkole?
a) tak
b) nie
2. Jak często dziecko sygnalizuje tego rodzaju zdarzenia?
a) w ogóle
b) raz lub dwa razy
c) często
3. W jakiej formie przejawia się agresja i przemoc w szkole?
a) pobicia
b) wymuszanie pieniędzy
c) znęcanie się
d) zastraszanie, grożenie
e) oskarżanie, ośmieszanie, przezywanie
f) inne........................................................
4.W jaki sposób Pani/Pan reaguje na wszelkie przejawy agresji w szkole?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5.Czy obserwuje Pani/Pan przejawy agresji ( słownej lub fizycznej ) dziecka w domu?
a) tak
b) nie
Jeżeli tak, to jakie?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
6.Co zdaniem Pani/Pana jest przyczyną takiego zachowania dziecka?
-
oddziaływanie rówieśników w szkole
-
oddziaływanie kolegów i koleżanek z poza szkoły
-
wpływ telewizji, prasy, gier komputerowych itp.
-
atmosfera w domu rodzinnym ( np. kłótnie rodziców, alkoholizm, przemoc w domu itp.)
7.Jakie środki zaradcze zdaniem Pani/Pana szkoła powinna zastosować w celu zapobiegania
zjawiskom przemocy i agresji w szkole?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Dziękujemy za rzetelne wypełnienie ankiety!
ANKIETA DLA UCZNIÓW
Klasa...........
Płeć .............
Wiek............
W celu rozpoznania sytuacji w szkole pragniemy przeprowadzić ankietę,
w której pytania związane są z agresją i przemocą w szkole. Ankieta jest
anonimowa, dlatego też prosimy o rzetelną odpowiedź. Tylko Twoja szczera
postawa pozwoli nam wyciągnąć prawidłowe wnioski.
1. Czy czujesz się w szkole bezpieczny ?
a) tak
b) czasami
c) nigdy
2. Czy zachowania agresywne występują często?
a) tak
b) nie
3. Czy w szkole są uczniowie, których się boisz?
a) tak (ilu? ) .............
b) nie
c) jeżeli chcesz to podaj nazwisko .................................. ;-)
4. Z jakimi przejawami agresji miałeś/aś do czynienia jako Ofiara, Świadek i Agresor.
Zaznacz krzyżykiem i wpisz miejsce zdarzenia ( np. klasa, boisko szkolne, ubikacje,
korytarz, autobus, świetlica, teren poza szkołą i inne ).
Lp.
Forma agresji
1. Znęcanie się nad młodszymi i
słabszymi.
2. Wyłudzanie pieniędzy lub
innych rzeczy.
3. Wandalizm (np. niszczenie
sprzętu i własności innych
uczniów ).
4. Kopanie, bicie.
5. Popychanie, szarpanie.
6. Przemoc słowna ( przezywanie,
wyśmiewanie, obmawianie,
poniżanie ).
7. Zastraszanie, grożenie,
szantażowanie, dokuczanie.
O
A
Ś
Miejsce zdarzenia
5.
Kto najczęściej jest agresorem?
a) ciągle te same osoby
b) częściej chłopcy niż dziewczyny
c) częściej dziewczyny niż chłopcy
d) osoby z zewnątrz
e) jeżeli chcesz możesz podać nazwisko
6. Kogo najczęściej informujesz, kiedy doświadczasz bezpośrednio przemocy?
a) wychowawcę
b) dyrektora szkoły
c) pedagoga lub psychologa
d) rodziców
e) kolegów
f) inne osoby.................................................
7. Co robisz w sytuacji, kiedy jesteś świadkiem zachowania agresywnego?
a) nie reaguję
b) informuję (kogo? )......................................
c) włączam się do bójki
d) podejmuję próbę załagodzenia konfliktu
e) inne........................................................
8.
Jakie formy pomocy byłyby skuteczne w celu uniknięcia przemocy oraz zachowań
agresywnych w szkole?
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
9.
Czy zajęcia na temat agresji zmieniły coś w Twoim zachowaniu i sposobie myślenia?
a) tak
b) trochę
c) nic
Jeżeli tak to napisz co
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
Dziękujemy za rzetelne wypełnienie ankiety!