tematdnia ◊ rp .pl Środa | 2 stycznia 2008 3 Kontynuujemy cykl artykułów o zatrudnianiu niepełnosprawnych. Przedstawiamy w nim, jak takie osoby dokumentują swój status oraz z jakich przywilejów korzystają w miejscu pracy. Omawiamy formy pomocy finansowej, z jakiej mogą skorzystać przedsiębiorcy angażujący takich pracowników. Opisujemy szczegółowo warunki, pod jakimi przysługują im dofinansowania wynagrodzeń i składek, refundacje kosztów i inne rekompensaty finansowe. Osobny rozdział poświęciliśmy zakładom pracy chronionej oraz tworzonym przez nie zakładowym funduszom rehabilitacji osób niepełnosprawnych. W cyklu pisaliśmy już o: ∑ uprawnieniach niepełnosprawnych w biurze oraz o związanych z tym obowiązkach pracodawców, 24 października ∑ przywilejach zakładów pracy chronionej, 7 i 14 listopada ∑ prowadzeniu zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, 21 listopada ∑ zwrocie kosztów wyposażenia stanowiska pracy dla niepełnosprawnego oraz refundacji 60 proc. składek, 12 grudnia ∑ pomocy dla niepełnosprawnych startujących z własnym biznesem, 14 grudnia. W następnych artykułach przedstawimy poparte przykładami rozliczenia ryczałtowe dla pracodawców z chronionego i otwartego rynku pracy oraz rozliczenia metodą rzeczywistych kosztów dla obu typów pracodawców. Omówimy również najczęściej popełniane błędy oraz podamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Rozliczamy ryczałtowe koszty zatrudniania niepełnosprawnych POMOC DLA FIRM | Jeśli korzystałeś z dofinansowań wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników oraz refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w ramach programu pomocowego na zatrudnienie XE11/04 (z tzw. dofinansowań SOD), musisz do 15 lutego 2008 r. rozliczyć te środki ŁUKASZ ANDRZEJEWSKI ADAM BANASZEK Przesyłamy w tym celu do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) formularze INF-D-Kz oraz INF-D-R. Pierwszy to informacja o wysokości podwyższonych kosztów zatrudnienia niepełnosprawnych, drugi – rozliczenie miesięcznego dofinansowania wynagrodzeń takich pracowników za rok. Rozliczenie polega na porównaniu uzyskanej pomocy z trzema pułapami: ∑ maksymalną wielkością pomocy, ∑ sumą podwyższonych kosztów zatrudnienia niepełnosprawnych, ∑ ogólną kwotą zatrudnienia niepełnosprawnych w części dotyczącej kosztów płac. Dokonujemy go, sumując dane z poszczególnych miesięcy. Dlatego punktem wyjścia jest ustalenie stanu faktycznego i obliczenie wartości przypadających na poszczególne miesiące. Jaka refundacja składek na ubezpieczenia społeczne Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne przysługuje niektórym pracodawcom zatrudniającym niepełnosprawnych i zależy od statusu zakładu. Refundacja należy się tym pracodawcom, którym i dofinansowania wynagrodzeń (pisaliśmy o nich dokładnie 19 grudnia). Składki finansuje budżet państwa albo PFRON. Szczegółowe dane o rodzaju i wysokości refundowanych składek w zależności od typu i wielkości pracodawcy oraz stopnia niepełnosprawności pracownika przedstawia tabela. W zakładzie pracy chronionej (zpch) wartość i rodzaj refundowanych składek nie zależą od stopnia niepełnosprawności – dla każdego ze stopni refundacja obejmuje te same składki i te same wartości. Mają one refundowane wszystkie składki będące ich kosztem. Na niepełnosprawnego osiągającego wynagrodzenie na poziomie średniej krajowej kwota refundacji składek to ok. 820 zł miesięcznie. Zatrudniający poniżej 25 pracowników działający na otwartym rynku nie uzyskają refundacji składek pracowników niepełnosprawnych ze stopniem lekkim lub równorzędnym. > FINANSOWANIE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE NIEPEŁNOSPRAWNYCH PRACOWNIKÓW Typ Stopień pracodawcy niepełnosprawności Rodzaj ubezpieczenia Emerytalne Rentowe w części obciążającej w części obciążającej pracownika pracodawcę pracownika pracodawcę lekki fundusz budżet x budżet umiarkowany fundusz budżet x budżet znaczny fundusz budżet x budżet Chorobowe obciąża pracownika fundusz fundusz fundusz Wypadkowe obciąża pracodawcę fundusz fundusz fundusz Emerytalne Rentowe w części obciążającej w części obciążającej pracownika pracodawcę pracownika pracodawcę x x x x fundusz budżet x x fundusz budżet x x Chorobowe obciąża pracownika x x x Wypadkowe obciąża pracodawcę x x x otwarty rynek, Emerytalne Rentowe zatrudnienie w części obciążającej w części obciążającej powyżej 25 pracownika pracodawcę pracownika pracodawcę osób, wskaźnik lekki x x x x zatrudnienia umiarkowany fundusz fundusz x x niepełnoznaczny fundusz fundusz x x sprawnych powyżej 6 proc. Chorobowe obciąża pracownika x x x Wypadkowe obciąża pracodawcę fundusz x x prowadzący zakład pracy chronionej otwarty rynek, zatrudnienie lekki poniżej 25 osób umiarkowany znaczny >Krok po kroku, jak dokonujemy bilansu rocznego Podwyższone koszty zatrudniania niepełnosprawnych możemy liczyć szczegółowo, tak jak rzeczywiście powstają. Wolno też stosować określony ryczałtowy wskaźnik Głównym założeniem europejskiego i polskiego systemu rehabilitacji zawodowej jest to, że praca niepełnosprawnych w związku z ich ograniczeniami zdrowotnymi jest mniej efektywna niż osób o pełnej sprawności. Różnicę między efektywnością definiuje ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU nr 123, poz. 776 ze zm.; dalej ustawa) jako podwyższone koszty zatrudnienia. Państwo – chcąc przeciwdziałać dyskryminacji niepełnosprawnych na rynku pracy – zobowiązało się je wyrównywać finansowo pracodawcom. Podwyższone koszty możemy liczyć szczegółowo, tak jak rzeczywiście powstają – przeliczając zmniejszoną wydajność niepełnosprawnego, skrócony czas pracy, zwiększoną absencję chorobową, zwiększone zużycie surowców i inne elementy. Są to rzeczywiste podwyższone koszty zatrudnienia. Poświęcimy im i metodom ich rozliczania kolejny artykuł. Ale ustalenie rzeczywistych kosztów nie zawsze jest możliwe, a jeśli już – to pracochłonne. Trudno też byłoby je stosować zatrudniającym pojedynczych niepełnosprawnych. Dlatego przepisy dają przedsiębiorcom alternatywę – mogą wykorzystać zryczałtowane podwyższone koszty, czyli tzw. ryczałt. Jego wysokość ustala rozporządzenie, a zależy od efektywności pracy uśrednionej dla poszczególnych stopni niepełnosprawności oraz rodzajów schorzeń. Podmioty, które zdecydują się na ryczałt, muszą wypełnić i złożyć najpóźniej do 20 lutego w PFRON odpowiednie oświadczenie >patrz wzór. Oświadczenie składają tylko przedsiębiorcy, którzy chcą się rozliczyć metodą ryczałtową lub mieszaną. Ostatnia polega na tym, że część pracowników rozliczamy według kosztów zryczałtowanych, a część – według rzeczywistych. Pracodawca, który nie złoży oświadczenia do 28 lutego, że musi stosować wyłącznie metodę kosztów rzeczywistych. Dokończenie na str. 4 ....................................... Nazwa i adres pracodawcy Nr identyfikacyjny PFRON pracodawcy ........................................................ ........................................................ ........................................................ Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych al. Jana Pawła II 13 00-828 Warszawa OŚWIADCZENIE Zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielenia pomocy przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne (DzU nr 11, poz. 1194 ze zm.) informuję, że dokonam rozliczenia pomocy, o której mowa w cytowanym rozporządzeniu, ustalając ryczałtową wysokość podwyższonych kosztów w odniesieniu do: wszystkich pracowników niepełnosprawnych – pracownika* lub grupy pracowników niepełnosprawnych*. Oświadczenie dotyczy................................ roku. ........................................................................ Imię i nazwisko oraz podpis pracodawcy lub osoby upoważnionej do składania oświadczeń woli w imieniu pracodawcy * niepotrzebne skreślić