Podstawy Systemów Zarządzania ZiM - licencjat 1. ORGANIZACJA Rzeczy: to przedmioty istniejące Stan rzeczy: ogół cech danej Cecha, atrybut: to, to, że dana w sensie fizycznym w czasie rzeczy w danej „bezwymiarowej” rzecz jest pod jakimś względem taka i przestrzeni: ciał dające się chwili lub ogół cech, które nie właśnie, jaka jest, a nie inna. rozłożyć na „cząstki elementarne” ulegają zmianie w danym okresie czasu. Zmiana stanu rzeczy (zdarzenie)wymaga czasu. Szereg następujących po sobie i w jakikolwiek sposób wzajemnie uzależnionych zdarzeń nazywamy procesem. ORGANIZACJA w znaczeniu: RZECZOWYM CZYNNOŚCIOWYM ATRYBUTOWYM Organizacja” Urząd Miasta (instytucja) jest Urząd Miasta jest „ Urzędu „dobrze zorganizowany” tzn. „organizacją” publiczną, tzn. nowotworzonego Słowo „organizacja” oznacza nazwę pewnej klasy instytucji (rzeczy). Pod względem treści termin „organizacja” jest blisko spokrewniony ze znaczeniem atrybutowym, bo tylko taką rzecz złożoną nazwiemy „organizacją”;( ściślej potraktujemy jako przynależna do klasy rzeczy nazywanych organizacjami), o której możemy powiedzieć, ze przysługuje jej owa szczególna cecha, iż wszystkie składniki (zasadzie) przyczyniają się do powodzenia całości. Organizacja to rzecz zorganizowana, w szczególności instytucja, czyli zespół ludzi połączonych Miasta postępuje szybko każdy wie, co należy robić i –co ważniejsze-każdy robi to, co do niego i wkrótce zostanie zakończona. Organizacja jako rzecz i jako cecha należy, przyczyniając się do realizacji jest rezultatem „procesu wspólnego działania organizowania”. W „źle zorganizowanej” instytucji „wszystko zawodzi” „nic nie działa i nikt nic nie wie”. „Dobrze zorganizowana” czynność oznacza się tym, że poszczególne jej fragmenty następują po sobie we właściwej kolejności; nie wykonuje się nic co by nie służyło jasno określonemu celowi danej czynności i zarazem wykonuje się wszystko, co jest potrzebne, tak, iż każdy fragment służy całości. Organizacja to organizowanie, Organizacja to cecha rzeczy, polegające na takim procesu, polegająca na pewnym przekształcaniu stosunku części szczególnym rodzaj stosunków do całości, aby części te przyczyniały się w możliwie wspólnym celem działania wraz wysokim stopniu do powodzenia z zasobami potrzebnymi im w całości. działaniu. części do siebie i do złożonej z nich całości; stosunek ten polega na tym, iż części współprzyczyniają się do powodzenia całości, a całość do powodzenia części. Podstawy Systemów Zarządzania ZiM - licencjat 2. INSTYTUCJA i jej organizacja INSTYTUCJA może być rozpatrywana z punktu widzenia: wzajemnego ustosunkowania się do siebie pod różnymi względami części rozumianych jako cząstkowe przedmioty materialne współistniejące zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. ze względu na różne stosunki zdarzeń dotyczących całej zachodzące między częściami organizacji lub poszczególnych jej w danej chwili, lecz z oderwaniem elementów się od przebiegu zdarzeń. Rozważania abstrakcyjne Rozważania abstrakcyjne Podejście statyczne-przedstawia Podejście dynamiczne – daje strukturę organizacyjną danej całości w „przekroju” danej chwili obraz wzajemnego ustosunkowywania się do siebie zdarzeń zachodzących w danej całości w kolejnych chwilach czasua więc struktury procesu. Instytucja: zespół ludzi mających wspólny cel wraz z zasobami potrzebnymi w działaniu. Jednostka organizacyjna: instytucja, której członkowie mają wspólne kierownictwo. Komórka organizacyjna: jednostka organizacyjna nie dzieląca się na jednostki organizacyjne niższego rzędu Działanie dowolne zachowanie się zmierzające umyślnie do określonego celu. Struktura działania: Jednopodmiotowe Wielopodmiotowe Funkcje Przedsięwzięcia (operacje wielopodmiotowe) Czynności (operacje jednopodmiotowe) Zabiegi Ruchy Cel działania, to dotyczący przyszłości, antycypowany przez podmiot działający, stan jakichś rzecz-pod pewnymi względami, który, jako pod jakimś względem cenny dla podmiotu działającego (pożądany), wyznacza kierunek i strukturę jego działania, zmierzającego do spowodowania lub utrzymania tego stanu rzeczy. Sposób działania to dobór elementów zasobów i środków działania oraz kolejności ich stosowania. Korzyść lub strata osiągnięta w danym działaniu to „różnica” między wynikiem użytecznym działania, a kosztem (ofiarą) przy pomocy, którego został osiągnięty. Sprawność działania to nazwa ogólna większości pozytywnie ocenianych cech działania: Skuteczność: skuteczne to takie działanie, które prowadzi do celu. Korzystność: korzystne to takie działanie, które przyniosło korzyść Ekonomiczność: ekonomiczne jest takie działanie, dla którego stosunek wyniku użytecznego do kosztu jest większe od jedności. Fazy działań zorganizowanych: Stwierdzenie celu Planowanie (obmyślanie środków i sposobów działania-organizowanie toku działań) Pozyskanie zasobów i organizowanie struktur pojmowanych statycznie Realizacja Kontrola Podstawy Systemów Zarządzania ZiM - licencjat 3. FUNKCJE ZARZĄDZANIA W nauce o zarządzaniu podawane są różne specyfikacje funkcji zarządzania. Do dość powszechnie akceptowanego należy układ zaproponowany przez H.Koontza i C. O'Donella : planowanie (planning) - wyznaczanie celów, określanie programów działania służących do ich osiągnięcia w skali całej organizacji lub poszczególnych jej części z uwzględnieniem horyzontu czasowego, organizowanie (organizing) - zbudowanie formalnej struktury jednostek zadaniowych (stanowisk, działów), przyznanie im odpowiednich kompetencji (uprawnień dyspozycyjnych) oraz hierarchiczne i komunikacyjne ich powiązanie z punktu widzenia realizacji celów, zapewnianie kadr (staffing) - pozyskanie i alokacja podległych pracowników, ich ocena i rozwój oraz zagwarantowanie odpowiednich warunków pracy w tym także wynagradzanie odpowiednio do wyników pracy, kierowanie (directing) w wąskim sensie - powodowanie wykonania pracy odpowiednio do wytyczonego celu, czyli bieżące podejmowanie poszczególnych decyzji, instruowanie i komunikowanie, kontrolowanie (controlling) - rejestrowanie osiągniętych wyników, porównywanie ze stanem pożądanym, wnioskowanie i inicjowanie planowania. 4. FUNKCJE RZECZOWA Podstawowe funkcje rzeczowe przedsiębiorstwa : badania i rozwój gospodarka finansami produkcja gospodarka kadrami marketing i sprzedaż gospodarka środkami logistyka trwałymi. zarządzanie Podstawy Systemów Zarządzania ZiM - licencjat 5. WYMIARY STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH KONFIGURACJA: rozczłonkowanie i złożoność struktury – liczba szczebli, pionów, jednostek, komórek stanowisk, kształt struktury, liczebność stanowisk kierowniczych i wykonawczych. CENTRALIZACJA: usytuowanie uprawnień decyzyjnych na poszczególnych poziomach (szczeblach) zarządzania (wybór celów, przydział zadań, wybór sposobów realizacji, planowanie i rozdział zasobów. SPECJALIZACJA: kryteria i zasady podziału pracy i obowiązków między uczestników organizacji, instrumenty dokonywania uzgodnień. STANDARYZACJA: typizacja działań i zachowań w organizacji, zwyczajowych i ujednoliconych procesów postępowania, powtarzalnych procedur. FORMALIZACJA: skala i zakres udokumentowania procedur, reguł postępowania w formie instrukcji, regulaminów, poleceń itp. Podstawy Systemów Zarządzania ZiM - licencjat 6. PARAMETRY STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH ( będzie uzupełnienie) Podstawy Systemów Zarządzania ZiM - licencjat 7. KONCEPCJE ORGANIZACYJNE o analiza zadań: podział na zadania elementarne wg. kryteriów: sposobu wykonania (organizacja funkcjonalna): cięcie, spawanie, nitowanie obiektów (organizacja obiektowa, oddziałowa, dywizjonalna): praca przy stołach, krzesłach, szafach znaczenia (organizacja sztabowo-liniowa): zadania decyzyjne, eksperckie, wykonawcze faz: zadania planowania, realizacji, kontroli celu: drzewo celów i zadań o cech zadań i decyzji wg. kryteriów: zmienność zadań: różnorodność warunków realizacji, współzależność zadań: stopień zależności zadań od „sąsiadujących: ze sobą stanowisk, jednoznaczność: możliwość analizowania zadań i dokładnego kontrolowania ich realizacji, liczba możliwych sposobów realizacji i/lub liczba prawidłowych rozwiązań. o typy uzgodnień: Uzgodnienia przez hierarchię: system jednoliniowy lub wieloliniowy (szczeblowość i rozpiętość kierowania) Uzgodnienia przez programy: program to wiążąco ustalone wytyczne postępowania, reguły postępowania, których przedmiotem jest integracja i występujące konflikty. Rodzaje: programy zrutynizowane; programy celowe Samouzgodnienia: spontaniczna pozioma kooperacja, organizatorskie samouzgadnianie (komitety, konferencje kierownicze, koordynatorzy, organizacja macierzowa