1.wymień czynniki glebotwórcze? -skały macierzyste -warunki klimatyczne -biocenozy -urzeźbienie terenu -czas -oddziaływanie człowieka na środowisko 2. jakie cechy wyróżniają glebę? -możliwość zatrzymywania wody opadowej. -zawiera składniki mineralne w postaci jonowej. -zawiera próchnicę glebowa, zawierającą azot. 3. omów najważniejsze skały magmowe. Skały magmowe są wytorzone z zastygającej na powierzchni lawy wulkanicznej. Podział skał magmowych: magmowe głebinowe: gabro, dioryt, granit, sjenit skały wylewne: bazalt, andezyt, ryolit, trachit. a. klasy gabra i bazaltu składająca się z oliwinów, piroksenów i skaleni wapiowo-sodowych b. klasy diorytu i andezytu składające się z skaleni wapniowo-sodowych, amfiboli, biotytu. c. Klasy granitu i ryolitu składające się z skaleni potasowo-sodowe i łyszczyki i kwarc. d. Klasy sjenitu i trachitu składające się z skaleni potasowych, sodowych i łyszczyków. 4. jakie skały osadowe są pochodzenia polodowcowego i jakie one mają właściwości? Podział skał osadowych zależ od miejsca w którym zatrzymał się lodowiec: -morena denna: gliny zwałowe, piaski akumulacji lodowcowej z głazami. -morena czołowa: kamienie, żwir i pasek -przedpole lodowca: piaski wodnolodowcowe o średnicy 1 – 0,1 mm -zastoje wodne: iły 5. co to są skały wapniowcowe i jak one się tworzą? Jest to szereg skał osadowych masywnych pochodzenia morskiego: wapienie, marble, dolomity, piaskowce, mułowce i iłowce. Wapienie i margle powstają one z stwardniałe nagromadzenie kalcytowych szczątków zwierząt i roślin; szkielety otwornic, koralowców, muszle. Dolomity z przekształcenia wapieni pod wpływem wód morskich w dolomity 6. jakie znasz skały osadowe masywne wtórne scementowane? -piaskowce -mutowce -iłowce 7. jak tworzą się torfy i jakie rodzaju torfów wyróżniamy? Torfy powstają pod wpływem nagromadzania się szczątków roślin, co prowadzi do tworzenia się skał organicznych. Podział torfów: -torfy niskie: powstają pod wpływem zarastaniu jezior, stawów i staro rzeczy przez rośliny (trzcina pospolita, pałka wodna) -torfy wysokie powstają z szczątków mchów torfowych. Maja on duża zawartość węgla i charakteryzują się małą popielnością, małą zawartością składników mineralnych. -torfy przejściowe, gdy część torfowa porasta jeszcze roślinność torowisk niskich, już pojawiają się kępy mchów torfowych. 8. jak tworzą się skały metamorficzne i omów główne skały grupy? Pod wpływem 400 C i wysokiego ciśnienia zostają zmienione skały magmowe i osadowe powstają skały metamorficzne. Skały magmowe nie zmieniają swojego składu mineralnego i chemicznego ale zmieniają rozmieszczenie minerałów z nieregularnego w warstwowy. Gnejsy i serpentynity z przeobrażenia się skał magmowych. Marmury tworzą się z wapieni i kwarcytu pod wpływem rekrystalizacji piaskowców z krzemionki w postać kwarcu. 9. w jaki sposób warunki klimatyczne wpływają na procesy glebotwórcze? -Im klimat cieplejszy i wilgotniejszy tym szybciej zachodzi wietrzenie skał. -Duża wilgotność (silne i ciągłe opady) powodują wymywanie z warstw powierzchniowych różnych substancji. W klimacie tropikalnym wymywana jest krzemionka, zostają związki żelaza i gliny. Tworzą się wówczas czerwone gleby laterytowe. W klimacie umiarkowanym w glebach kwaśnych wymywany jest związek żelaza i gliny. Powstają pod wpływem tego gleby bielicowe W klimacie kontynentalnym sprzyja rozwojowi czarnoziemy próchniczne. W klimacie suchym i gorącym powstaje akumulacja łatwo dysocjowanych soli. Powstają gleby słone. 10. jaką role odgrywają biocenozy w procesach glebotwórczych? Biocenozy leśne, łąkowe, pustynne i półpustynne maja wielki wpływ na gleby. W klimacie umiarkowanym w lasach liściastych tworzą się gleby brunatnoziemne, w lasach iglastych gleby bielicowe. Zbiorowiska łąkowe tworzą duża biomasy organicznej, powstaje silnie próchniczna czarnych ziem. 11. jak wpływa działalność człowieka na właściwości gleb? Negatywne: -przyspiesz erozji wodnej na zboczach (wycinka, tworzenie pól uprawnych). -wtórne zasolenie przez nawadnianie w klimacie suchym -akumulacja związków toksycznych -niszczenie mechaniczne gleb -tworzenie antropologicznych warstw nasypowych. Pozytywne: -zabezpieczanie antyerozyjne. -wzbogacanie gleb w próchnicę i składniki pokarmowe -regulacja odczynu, stosunków wodnych, powietrznych i cieplnych gleb 12. co to jest poziom genetyczny i jakie główne poziomy wyróżniamy? Poziom genetyczny to utworzenie w procesach glebowych pozioma warstwę posiadającą określone wartości fizyczno-chemiczne i charakteryzujące się specyficzne barwy: O - poziom organiczny A – poziom próchniczny E – poziom zubożenia, wymywania B – poziom wzbogacenia, brunatnienia G – poziom glejowy M – poziom murszowy P – poziom bagienny Gty – poziom gytiowy C – poziom luźnej skały macierzystej R – poziom masywnej skały macierzystej 13. omów właściwości poziomów A. Zawiera 0,5 do 20% substancji organicznej a reszta to składniki mineralne. Grubość od kilku cm do ponad 1 m. maja barwę od szarej do czarnej. Poziom A jest głównym źródłem azotu w glebie. Naturalne poziomy: Ah- poziom orno-próchniczny. Ap poziom próchniczno – hydrogeniczny Aan – poziom próchniczny pochodzenia antropologicznego Aa – poziom naturalnej próchnicy. 14. w jakich warunkach tworzą się poziomy E i jakie maja właściwości? Poziom zubożenia E tworzy się pod poziomem A w wyniku ługowania przez przesiąkające wody różnych związków. Pod zbiorowiskami lasów iglastych w środowisku silnie zakwaszonym. Właściwości: Ees – poziom gleb bielicowych pod zbiorowiskiem borowymi. W silnym zakwaszeniu glinokrzemiany ulegają całkowitemu rozkładowi. Wymywaniu pozostaje sama krzemionka i kwarc, stąd biała barwa Eet- poziom gleb płowych. Z minerałów pierwotnych tworzą się minerały wtórne – ilaste. Stąd poziomu próchnicznego woda wymywa materiały ilaste . barwa jasno beżowa. 15. w jakich warunkach tworzą się poziomy B i jakie maja właściwości? Poziom B (wzbogacenia), tworzy się pod poziomem A lub pod poziomem Ees, Eet. W wyniku nagromadzenia związków żelaza, gliny, manganu, kwasów próchnicznych lub minerałów ilastych. Bbr poziom brunatnienia. Ściółka typu mull, niezakwaszona,. Koloidy nie są przenoszone. Bbt – poziom wzbogacenia pod Eet. Minerały układają się piętrowo. Bfe – poziom akumulacji żelaza pod Ees – rdzawa barwa. Box – poziom nidy darniowej. Scementowany, występuje wśród gleb bagiennych Br – poziom rdzawienia – w lasach iglastych, gdy materiał mineralny jest bogaty w glinokrzemiany. 16. co to są poziomy G, Cg, Cgg? G – poziom glejowy, tworzy się w glebach stale lub okresowo podmokłych, gdzie nadmiar wody utrudnia dostęp tlenu. Wtedy bakterie beztlenowe redukują związki żelaza i manganu. Dwuwartościowe związki żelazowe nadają zielonkawą barwę glebie. Cg – oglejenie wodami opadowymi w formie plam Cgg – oglejenie gruntowe. 17. jakie znasz poziomy torfowe i w jaki poziom one przekształcają się po odwodnieniu torfów? Otni – poziom torfów niskich Otwy – poziom torfów wysokich Otpr – poziom torfów przejściowych. Po odwodnieniu poziomy torfowe przechodzą w poziom silnie próchniczny – poziom M. 18. od czego zależy barwa gleby? -od związków organicznych lub mineralnych. -Barwa szara, czarna- związki próchniczne -Barwa biała – krzemionka, kwarc, sól -Barwa żółta, brązowa, czerwona – związki żelaziste trójwartościowe -Barwa niebieskawa, zielonkawa – związki Fe2+ 19. co to jest struktura gleby i jakie formy agregatów glebowych wyróżniamy? Struktura gleby to ułożenie ziaren glebowych. Poszczególne ziarna glebowe podklejone są substancjami ilastymi w agregaty strukturalnie o różnych kształtach i wielkościach. Formy agregatów -agregaty płytowe -agregaty kolumnowe -agregaty baryłkowate –ostrokrawedziaste -agregaty baryłkowato - owalne -agregaty gruzełkowate Wyróżniamy tez różne struktury gleb organicznych: -torfy: struktura gąbczasta (t. wysoki), włóknisty (t. niski), kawałkowa -mursze: proszkowa, ziarnista, koksikowata, gruzełkowata. 20. co to są konkrecje glebowe i jak one się tworzą? To wtórne nagromadzenia różnych minerałów w wyniku reakcji chemicznych. 21. co to są rędziny, jak powstają i jakie rędziny wyróżniamy? typ gleb litogenicznych należący do gleb węglanowych; powstają ze zwietrzelin masywnych skał wapniowcowych (wapieni, dolomitów, margli i gipsów). -rędziny inicjalne -rędziny właściwe -rędziny czarnoziemne -rędziny brunatne 49.w jaki sposób określamy prawidłowe natlenowanie gleby? Według wzoru na iloraz repiracji: RQ=CO2/O2 [produkcja/zużycie] (RQ=1 gleby dobrze natlenione, RQ>1 gleby nie dotlenione) oraz 22. z jakich skał powstają pararedziny? Pararędziny, typ gleb wapniowcowych powstających na skałach osadowych zasobnych w węglan wapnia, m.in. na piaskowcach i łupkach o spoiwie węglanowym, a także na utworach okruchowych zawierających duże ilości okruchów wapiennych. 23.jak się tworzą i jaką maja budowę gleby brunatne? Brunatne gleby, średniożyzne lub żyzne, słabo kwaśne lub obojętne gleby, wytworzone ze skał osadowych: iłów, utworów pyłowych i glin różnego pochodzenia, typowe dla klimatu umiarkowanego. Charakterystycznym procesem glebotwórczym jest uwalnianie się, w wyniku wietrzenia chemicznego, tlenków żelaza, które w połączeniu ze związkami próchnicznymi (próchnica glebowa) tworzą na ziarenkach glebowych brunatne otoczki (brunatnienie). Budowa [A-Br-C] 24. jak się tworzą i jakie mają właściwości gleby płowe? typ gleb brunatnoziemnych, powstających na utworach średnioprzepuszczalnych, najczęściej na lessach, piaskach lub glinach morenowych, w warunkach klimatu umiarkowanego o rocznych sumach opadów 500-700 mm. W profilu widoczny jest niewielkiej miąższości poziom próchniczny barwy szarej, przechodzący niżej w zubożony w minerały ilaste, jasnożółty poziom przemywania (poziom płowy). Bezpośrednio pod nim znajduje się charakterystyczny dla gleb płowych ciemnożółty lub ciemnobrunatny poziom teksturalny, w którym osadza się wymyty z wyższego poziomu materiał ilasty.. budowa [A-Eet-bt-C] 25. w jakich warunkach tworzą się gleby bielicoziemne i jakie są główne typy gleb? To gleby ubogich siedlisk lasów iglastych, wytworzone z piachów różnych formacji geologicznych. W glebach tych nastąpił prawie całkowity rozkład glinokrzemianów i wytworzenia związków żelaza, glinu, wapnia i innych z poziomów powierzchniowych do poziomu wzbogacenia. Wszystkie gleby bielicowe są silnie kwaśne. -gleby rdzawe [A-Br-C] -gleby bielicowe [A-Ees-Bhfe-C] -bielice [O-Ees –Bh-Bfe-C] 26. co to są glejobielice i gleby glejobielicowe? Sa to gleby stale lub okresowo podmokłe. W glebach tych mają miejsce równolegle dwa procesy: proces bielicowania w wierzchnich warstwach i proces redukcji związków żelaza w dolnej części profilu. Glejobielicowe [O-Ah-Ees-Bh-G], glejobielice [O-Ees –Bh-G] 27. jakie właściwości mają czarne ziemie? Sa silnie próchniczne (2-6%), wytworzone w terenach z płytko położona woda gruntową [Aa-AG-G]. Aby móc je wykorzystywać, należy je meliorować. Bardzo żyzne gleby. 28. w jakich warunkach tworzą się gleby gruntowo-glejowe i opadowo-glejowe? -opadowo-glejowe – powstają w warunkach stagnacji wód opadowych. Oglejenie w postaci smug, szarych zacieków występuje pod poziomem próchnicznym {A-Gg-C] -gruntowo-glejowe o stale wysokim poziomie wód gruntowych [A-Ggg]. 29. kiedy wyróżniamy gleby torfowisk niskich? Gleby torfów niskich to torfy niskie wzbogacone w wiele składników mineralnych: wapień, magnez. Odczyn obojętny lub słabo kwaśny powstaje przez zarastanie zbiorników wodnych. 30. w jakich warunkach tworzą się gleby torfowisk wysokich? Powstają z mchów torfowych zasilanych głównie przez wody opadowe. W ten sposób kolejne warstwy nakładają się. 31. co to są gleby napływowe i jakie typy gleb napływowych wyróżniamy? Tworzą się w wyniku akumulacji mamutów mineralnych w dolinach rzek lub zmywów zboczowych nagromadzonych u podnóży zboczy. Mamuty minertalne w dolinach rzek to mady. Zmywy zboczowe wyróżniamy jako gleby deluwialne. Mady i gleby deluwialne dzielą się na podtypy: wtórne, próchniczne, brunatne. 32. jakie kierunki przekształceń gleb mają miejsce na terenach miejskich? -mechaniczne usuwanie poziomów powierzchniowych -mechaniczne wymieszanie poziomów glebowych -akumulacja na powierzchni nasypów autropogenicznych -zasolenie -zanieczyszczenie i skażenie gleb metalami ciężkimi -kalcytacja -alkalizacja -inne przekształcenia chemiczne 33.co to są gleby mechanicznie przekształcone? To gleby których warstwy profilu glebowego są usunięte, przemieszane lub w inny sposób mechanicznie zmieszane. Gleby o skróconym profilu bezpróchnicznym. Gleby przekształcone o wymieszanych poziomach. 34. co to są gleby nasypowe i jakie głównie rodzaje nasypów antropogenicznych wyróżniamy? to gleby u których wierzchnia warstwa zostaje zasypana nasypami antropogenicznymi takimi jak: -warstwa nasypowa krzemianowa -warstwa nasypowa krzemianowo-próchniczna - krzemianowo-gruzowa -krzemianowo-gruzowo-próchniczna -gruzowa -odpadowa -krzemianowo-gruzowo-odpadowa -gruzowo-odpadowa -węglanowa -węglanowo-próchniczna -gruzowo-węglanowa -węglanowo-gruzowa -krzemianowo-gruzowo-węglanowa -krzemianowo-gruzowo-węglanowo-próchniczna 35.jakie cechy wyróżnia warstwę słończakowata? występuje na głębokości do 150cm o grubości ponad 15cm -EC > 8mS/cm -zawiera >60mg Cl/100g gleby 36. jakie cechy wyróżnia warstwę sołonaczkowa? występuje na głębokości do 150cm o grubości > 15cm -EC 2-8 mS/cm –piaski luźne i słabogliniaste -EC 4-8 mS/cm –utwory drobnoziarniste -słabo sołonczakowata 5-15 Cl/100g gleby -średnio słoneczkowata 15-30 Cl/100g gleby -silnie słoneczkowata 30-60 mg Cl/100g gleby 37. jakie jest wpływ warstw sołończakowatych na roślinność drzewiastą? Na takim typie gleby żadna roślina nie urośnie. 38. czym się różnią warstwy zanieczyszczone metalami ciężkimi od warstw skażonych tymi metalami? -zanieczyszczone metalami zawierają: Pb 50-200, Zn 200-1000, Cu 50-200, Cr>100, Ni>30, Cd 3-10 i Mg >1 mg/kg gleby. Rośliny bez problemu rosną. -skażone ciężkimi metalami: Pb>200, Zn>1000, Cu>200 i Cd>10mg/kg gleby. Gleby wymagają rekuitywacji. 39. jaki wpływ ma gęstość gleby na rozwój roślin? Gęstość gleby suchej ma wpływ na rozwój korzeni roślin. System korzeniowy dobrze rozwija się przy gestości gleby suchej 1,4 g/cm3. przy 1,8 g/cm3 korzenie nie mogą przeniknać w głębsze warstwy gleby. 40. jakie rodzaje porów glebowych wyróżniamy i od czego zależy ten podział? Rodzaj porów zależy od ich wielkości i siły wiązania w nich wody. -makropory >8,5 um; 344hPa -mezopory >0,2 – 8,5 um; 344 –14700 hPa -mikropory <0,8 um; >14700 hPa 41. jakie są źródła wody w glebie? -opady atmosferyczne -letnie i zimowe kondensacja pary wodnej -podsiąk kapilarny w przypadku płytkiego zalegania wód gruntowych -spływy powierzchniowe w terenie pagórkowatym i górzystym -dodatkowe nawadnianie. 42. jakie siły utrzymują wodę w glebie? Woda utrzymuje się dzięki siłom adhezji i kohezji Adhezja to siła przyciągania wody przez ujemnie naładowane koloid glebowy Kohezja to siła działająca pomiędzy kolejnymi dipolami wody. 43. co to jest woda higroskopowa? Tworzy się w strefie aeracji w wyniku adsorpcji cząsteczek pary wodnej z powietrza na powierzchni ziaren skały. Pokrywa cząstki mineralne warstwą o grubości od 1 do ponad 100 średnic cząsteczek wody. Ma dużą gęstość (ok. 2 g/cm3), niską temperaturę zamarzania (–78°C), nie ma zdolności rozpuszczania innych substancji. Nie może być pobierana przez rośliny i nie bierze udziału w podziemnym krążeniu wód. 44. jaka woda kapilarna zaliczamy do niedostępnej, trudno dostępnej i łatwo dostępnej dla roślin? Niedostępna -um 0,2; hPa 15,199; pF 4,2 Trudno dostępna-um 0,6; hPa 5066; pF 3,7 Łatwo dostępna-um 3,5; hPa 344; pF 2,5 45. co to jest susza fizjologiczna? Zjawisko polegające na tym że woda jest dostępna dla rośliny, ale roślina nie może jej pobrać. Spowodowane może to być: sinymi siłami adhezji i kohezji lub mrozem. Susze powoduje nadmiar NaCl (0,2%) w roztworze wodnym. Wtedy wartość osmotyczna roztworu wynosi 8.000 hPa i jest niedostępna dla rośliny 46. od czego zależy szybkość przesiąkania wody przez glebę? -ilości makroporów -temperatura -ciśnienie hydrostatyczne słupa wody w mikroporach -wielkości słupa -ilość pęcherzyków wody -pęcznienia koloidów -zamienność makroporów 47. dlaczego tlen jest niezbędnym składnikiem w powietrzu glebowym? Tlen w powietrzu glebowym jest niezbędny do życia fauny i tlenowych mikroorganizmów. Dla korzeni roślin tlen glebowy pomaga w utlenianiu węglowodanów i wyzwalania określonej energii niezbędnej do pobierania przez rośliny wody i składniki mineralne. 48.na jakie zasadzie odbywa się wymiana składników gazowych między gleba a atmosferą? Wymiana gazowa gleba – atmosfera zachodzi głównie dzięki różnicy ciśnień, temperatury, opadów atmosferycznych. ODR =x*10-8 gramaO2/cm2/min [szybkość dyfuzji tlenu] 50. jakie są źródła ciepła w glebie? Głównym źródłem ciepła jest promieniowanie słoneczne (rocznie 320,8kJcm 2). Dodatkowe źródła ciepła: -rozkład materii organicznej -rozkład izotopów promieniotwórczych -ciepło wnętrza ziemi -ciepło zwilżania gleby 51. jakie są źródła ciepła w glebie? To ilość energii cieplnej potrzebnej do ogrzania gleby o1 0C w zakresie 15-160C. Zależy od: -ciepła właściwego fazy stałej o,2 cal/g -ciepła właściwego wody 1,0 cal/g -ciepła właściwego 306x10-6 cal/g 52. jak regulujemy właściwości cieplne gleb? Są regulowane przez odpowiednie nawadnianie wodą z gleb poprzez meliorację 53. co to są koloidy glebowe, jak się one tworzą i jaka rolę spełnia glebie? Są najważniejsze części fazy stałej o wielkości cząstek 0,1-0,001um. Powstają podczas: -wietrzenia minerałów -koaculacji z roztworów rzecznym[nAl3+ +n3OH-=> n Al(OH)3] -humifakcji materii organicznej koloidy przyciągają jony z roztworu glebowego jony, tworząc dokoła jądra dwie powłoki jonowe.: warstwę kompensacyjna i dyfuzyjna. Również koloidy powodują zatrzymywanie się wody w glebie, a gleba tworzy agregaty. 54. co to jest próchnica, jaka rolę spełnia w glebie i z jakich związków jest złożona? Próchnica to substancja organiczna powstała z rozkładu szczątków roślinnych. Złożone z różnych związków organicznych: -biutuminy -kwasów humicznych -kwasów huwowych -huminy i ulminy próchnica jest jednym źródłem azotu w glebie, wpływa na strukturę agreoatową, spulchnia glebę i wpływa na aktywność biologiczna. 55. co to jest sorpcja i jakie rodzaje sorpcji wyróżniamy? To zjawisko zatrzymywania przez glebę jonów, związków niezdysocjowanych, zawiesin par i gazów. W glebie wyróżniamy sorpcje: wymienną, chemiczna, mechaniczna, biologiczna i fizyczna 57. co to jest sorpcja chemiczna i głównie jakich związków ona dotyczy? Sorbcja chemiczna jest to wytrącanie się z roztworów rzeczywistych związków trudno rozpuszczalnych: K2SO4+Ca(NO3)2=>\|/CaSO4+2KNO3 2H3PO4+3Ca(OH)2=>\|/CO3(PO4)2+6H2O w ten sposób (szczególnie K) są zatrzymywane w glebie i nie ulegają wymywaniu przez wody opadowej. 58. jak określamy pojemność sorpcyjna i stopień wysycenia gleb zasadami? Pojemność sorbcyjna gleb wskazuje ile określona gleba może zatrzymać kationów. Pojemność sorbcyjna oznaczany na podstawie analizy zawartości kationów metalu i ilości kationów kwasowych. Stopień gleb zasadami wyliczamy na podstawie kationów zasadowych do całkowitej pojemności sorpcyjnej (T) Vs=S1*100%/T gdy Vs>50% dla gleb bielicowych, Vs>70% dla gleb ciężkich. Mniejsze wartości oznaczają o potrzebie wapnowania. 59. co to są właściwości buforowe gleb? Właściwości buforowe gleb głównie dotyczą odporności gleb na zakwaszenie i alkaizacje. Zależ od: -pojemności sorbcyjnej kompleksu sorpcji -obecności w glebie związków neutralizacyjnych. 60. dlaczego gleby naszej strefy klimatycznej ulegają zakwaszeniu w naszej strefie przeważa ilość opadów nad wodą wyparowywana. CaCO3 jest rozpuszczalny i wypłukiwany w głąb profilu glebowego, pozostają więc gleby bezwęglanowe – zakwaszanie. Poza tym w glebie powstają kwasy mineralne. Źródła wodoru tworzą się kwasy organiczne. (huwokwasy) 61. jaki jest podział gleb w zależności od pH? -bardzo silnie kwaśne pH<3,5 -silnie kwaśne pH 3,6-4,5 -słabo kwaśne pH 5,6-6,5 -obojętne pH 6,6-7,2 -zasadowe pH>7,2 62.jakie są źródła azotu w glebie i jakie stosujemy nawozy azotowe? Azot znajduje się w materii organicznej i próchnicy. Azot dopływa w czasie opadów burzowych, jest wiązany przez bakterie Ryzobium współżyjące z motylkowymi. Nawozy: saletra amonowa, saletra wapniowa, saletrzak, mocznik, siarczan amonowy. 63. jakie są źródła wapnia w glebie i jakie stosujemy nawozy wapniowe? Wapń pochodzi ze skał CaCO3. nawozy:; wapno palone, wapniak mielony, wapno defekacyjne, kreda łękowa, wapno mieszane, wapno magnezowe, 64. jakie są źródła potasu w glebie i jakie stosujemy nawozy azotowe? Źródłem są ortoklazy, łyszczyki, mikrokliny. Nawozy: sól potasowe, siarczan potasu, kalimagnezja. 65. jakie są źródła fosforu w glebie stosujemy nawozy fosforowe? Źródłem :fosforany wapna i fosfor organiczny. Nawozy: superfosfat 66. wymień najważniejsze mikroelementy niezbędne dla roślin? Mn, Zn, Cu, B, Co, Fe, Ma, Cl. 67. jaką rolę odgrywają bakterie w glebie? Stanowią podstawową masę mikroorganizmów glebowych. Są najczynniejsze pod względem metabolicznym. Nie wykazują dużej różnorodności kształtów. Przetrwalniki [bakterie w stanie życia utajonego] są zdolne do przeżycia w tym stanie dziesiątków lat i są odporne na wiele czynników jak: wysuszanie czy też temperatura. BAKTERIE SAMOŻYWNE AUTOTROFY Do autotrofów zaliczane są bakterie zdolne do syntezy połączeń organicznych ze składników mineralnych w procesie fotosyntezy, wykorzystujące jako źródło energii promieniowanie słoneczne. Pobierają one węgiel z CO2. Są to bakterie beztlenowe, rozwijające się tylko na świetle. Stanowią stosunkowo małą grupę znanych form bakteryjnych. BAKTERIE CUDZOŻYWNE – HETEROTROFY Bakterie, które odżywiają się substancją organiczną, utleniając ją w warunkach tlenowych lub beztlenowych. Wyróżniamy prototrofy i auksotrofy. Pierwsze bytują w naturalnych środowiskach ubogich w pokarm [wystarczają im proste związki organiczne] a drugie potrzebują także skomplikowanych związków organicznych jak: aminokwasy, witaminy. W pożywieniu bakterii heterotroficznych obok źródeł węgla, azotu, wodoru i tlenu muszą znajdować się związki mineralne fosforu, potasu, siarki, magnezu, żelaza, wapnia, manganu, cynku, miedzi, kobaltu i innych. Bakterie wiążące wolny azot – są to bakterie wolno żyjące w glebie lub współżyjące z roślinami wyższymi – głównie motylkowatymi. Są to tlenowce z rodzaju Azotobacter [wolno żyjące] i Rhizobium [współżyjące z motylkowatymi] Bakterie nie wiążące wolnego azotu – należą tu liczne grupy fizjologiczne bakterii korzystających wyłącznie z mineralnych lub organicznych związków azotu np. tlenowe i beztlenowe bakterie błonnikowe. 68. jaką rolę odgrywają grzyby w glebie? Ciało grzybów składa się ze strzępek. Rozmnażają się wegetatywnie przez rozpad strzępek. Brak chlorofilu. Są to heterotrofy żyjące na martwej materii organicznej, albo żyją w symbiozie z roślinami wyższymi. Do rozwoju grzybów w glebach konieczna jest optymalna wilgotność i dostęp powietrza oraz obecność substancji organicznej jako źródła energii. Biorą udział w rozkładzie błonnika, pektyn, związków aromatycznych, ligniny, keratyny, czynne są w niektórych syntezach. Mają duże znaczenie w procesach glebotwórczych i odżywianiu roślin. Wyróżniamy glonowce, workowce, podstawczaki, grzyby niedoskonałe. 69. jaka jest rola mezofauny glebowej? Mikroorganizmy potencjalnie występują wszędzie i są niezbędnym czynnikiem ciągłości przemiany materii w przyrodzie. Mikroorganizmy mineralizują związki organiczne, mają podstawowe znaczenie w krążeniu węgla, azotu, fosforu i siarki. Gleba stanowi doskonałe podłoże dla życia i rozwoju mikroorganizmów. Jest ona dostatecznie zaopatrzona w organiczne i mineralne składniki pokarmowe i ma zwykle odpowiednią wilgotność, odczyn i korzystne warunki tlenowe. Dzięki tym warunkom fizykochemicznym jest naturalnym siedliskiem różnych form mikroflory i mikrofauny, bytujących w niej w olbrzymich ilościach. Życie mikroorganizmów glebowych jest ściśle związane z życiem roślin [odżywiają rośliny, uczestniczą w symbiozie bakterii z roślinami wyższymi]. Są podstawowym czynnikiem decydującym o żyzności gleb. 70. w jaki sposób wykonujemy mapy glebowe i do czego one służą? Mapy glebowe pokazują przestrzennie zróżnicowanie pokrywy glebowej oraz właściwości gleb. Mapy powstają na podstawie analizy odkrywek glebowych (zależna jest ich ilość od skali mapy). Opisujemy typy, podtypy, rodzaje i gatunki gleb.