METODY BADAWCZE

METODY
BADAWCZE
Kierunek/Specjalność:
Inżynieria Materiałowa
Tytuł przedmiotu:
Rentgenografia MB-01
Semestr, wymiar godz. (W, L), pkt.:
VI - W1, L2 (3 pkt.)
Semestr VI
WYKŁADY: Natura i źródła promieniowania rentgenowskiego, widma promieniowania rentgenowskiego energia całkowita promieniowania białego i natężenie serii K i L, absorpcja
promieni rentgenowskich, filtry. Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich, prawo Bragga,
naprężenie promieniowania ugiętego (czynniki: polaryzacyjny, atomowy, strukturalny, temperaturowy, Lorentza, absorpcyjny, krotności płaszczyzn sieciowych. Fotograficzne metody
badania struktury krystalicznej: Lauego, Deba'ya–Scherrera, obracanego kryształu. Dyfraktometr rentgenowski – budowa i zastosowanie, jakościowa i ilościowa analiza fazowa,
precyzyjny pomiar stałych sieciowych, badanie tetragonalności martenzytu, ilościowa analiza austenitu szczątkowego, określenie tekstury.
LABORATORIUM: Budowa i wybór lampy rentgenowskiej, zasady użycia filtrów, ustalenie
optymalnego zakresu kątowego rejestracji dyfraktogramów, przygotowanie preparatu do badań. Jakościowa analiza fazowa substancji jednofazowej za pomocą dyfraktometru rentgenowskiego. Jakościowa analiza fazowa substancji wielofazowej za pomocą dyfraktometru
rentgenowskiego. Określenie ilości austenitu szczątkowego w zahartowanej stali za pomocą
dyfraktometru rentgenowskiego jako przykład ilościowej analizy fazowej. Wykorzystanie metody dyfraktometrycznej do określenia tetragonalności martenzytu w zahartowanej stali
konstrukcyjnej. Precyzyjny pomiar parametrów sieci krystalograficznej za pomocą dyfraktometru rentgenowskiego. Pomiar makronaprężeń za pomocą dyfraktometru rentgenowskiego.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Roman Wielgosz, prof. PK
Jednostka organizacyjna:
Instytut Materiałoznawstwa i Technologii Metali (M-2)
Kierunek/Specjalność:
Inżynieria Materiałowa
Tytuł przedmiotu:
Mikroskopia elektronowa MB-02
Semestr, wymiar godz. (W, L), pkt.:
VI - W2, L2 (5 pkt.)
Semestr VI
WYKŁADY: Techniki badawcze wykorzystujące wiązkę elektronów. Budowa mikroskopów
elektronowych. Podstawy optyki elektronowej. Powstawanie obrazu (kontrast) w mikroskopach elektronowych. Mikroskop transmisyjny – obraz w jasnym i ciemnym polu widzenia,
kontrast dyfrakcyjny i fazowy. Zasady dyfrakcyjne powstawania obrazu w mikroskopie, zdolność rozdzielcza mikroskopu. Rozpraszanie elektronów w preparatach, kontrast dyfrakcyjny.
Zastosowanie metod mikroskopii elektronowej w badaniach struktury metali i stopów. Badania defektów struktury krystalicznej. Powstawanie obrazu w mikroanalizatorze rentgenowskim.
LABORATORIUM: Budowa i obsługa mikroskopów elektronowych. Badania wydzieleń
i obcych faz. Przygotowanie preparatów. Metody jakościowe i ilościowe w badaniach strukturalnych. Technika replik matrycowych. Technika replik ekstrakcyjnych. Technika cienkich
folii. Wyznaczanie stałej mikroskopu, analiza fazowa. Dyfraktogramy punktowe. Dyfraktogramy Kikuchi. Wyznaczanie orientacji faz. Badania fraktograficzne. Metody ilościowe
mikroanalizy rtg.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr inż. Wiesław Dziadur
Jednostka organizacyjna:
Instytut Materiałoznawstwa i Technologii Metali (M-2)
Kierunek/Specjalność:
Inżynieria Materiałowa
Tytuł przedmiotu:
Stereologia MB-03
Semestr, wymiar godz. (W, L), pkt.:
IV - W2, L1 (3 pkt.)
Semestr IV
WYKŁADY: Przedmiot stereologii, jej znaczenie i zastosowanie. Jakościowe metody oceny
struktury. Udział objętościowy i jego estymacja. Ocena błędu metody. Powierzchnia względna i jej estymacja. Metoda zgładów współosiowych. Ocena długości układu linii na płaszczyźnie. Ocena stopnia zorientowania. Pomiar liczebności cząstek. Metody: Sałtykowa,
Jeffriesa i punktów węzłowych. Ocena wielkości ziarna. Porównywalność wyników. Analiza
przestrzennych układów kul. Ocena kształtu i sposobu rozmieszczenia cząstek. Związki
parametrów stereologicznych struktury oraz jej własności. Fraktografia ilościowa. Automatyzacja pomiarów w stereologii.
LABORATORIUM: Ocena udziału objętościowego porów. Ocena wielkości ziarna materiału
jednofazowego. Wyznaczenie rozkładu wielkości cząstek grafitu w żeliwie sferoidalnym.
Ocena struktury żeliwa. Ocena stopnia zanieczyszczenia wtrąceniami niemetalicznymi.
Automatyzacja pomiarów, cz. I – programy do analizy obrazu. Automatyzacja pomiarów,
cz. II – ocena udziału objętościowego eutektyki, pomiar wielkości ziarna.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Leszek Wojnar, prof. PK
Jednostka organizacyjna:
Instytut Materiałoznawstwa i Technologii Metali (M-2)
Kierunek/Specjalność:
Inżynieria Materiałowa
Tytuł przedmiotu:
Badania nieniszczące MB-04
Semestr, wymiar godz. (L), pkt.:
VIII - L2 (3 pkt.)
Semestr VIII
LABORATORIUM: Metody i techniki badań nieniszczących materiałów i wyrobów – analiza
przydatności. Zasady opracowywania Warunków Technicznych Wykonania i Odbioru (WTWiO)
dla materiałów, wyrobów i konstrukcji. Opracowanie projektu badań nieniszczących dla
wskazanej grupy wyrobów hutniczych i odlewów. Przeprowadzenie badań wizualnych,
penetracyjnych, magnetyczno-proszkowych, ultradźwiękowych i radiograficznych dla wskazanej grupy wyrobów hutniczych, odlewów i elementów kształtowanych plastycznie. Opracowanie projektu badań nieniszczących dla wskazanego zespołu spawanego. Przeprowadzenie badań wizualnych, penetracyjnych, magnetyczno-proszkowych, ultradźwiękowych
i radiograficznych dla wskazanego zespołu spawanego. Przeprowadzenie badań szczelności naczynia zamkniętego. Interpretacja i analiza wyników badań oraz sporządzenie wymaganej dokumentacji.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. inż. Andrzej Zając, prof. PK
Jednostka organizacyjna:
Instytut Materiałoznawstwa i Technologii Metali (M-2)
Kierunek/Specjalność:
Inżynieria Materiałowa
Tytuł przedmiotu:
Badania diagnostyczne MB-05
Semestr, wymiar godz. (L), pkt.:
VIII - L1 (2 pkt.)
Semestr VIII
LABORATORIUM: Badania parametrów eksploatacyjnych obiektów mechanicznych. Badania odkształceń rozkładów i naprężeń statycznych i dynamicznych elementów maszyn.
Badania oceny parametrów dynamicznych maszyn. Długoterminowe badania obciążeń zewnętrznych lub wewnętrznych działających na obiekt. Kontrola naprężeń cieplnych w grubościennych elementach kotłów.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Ryszard H. Kozłowski
Jednostka organizacyjna:
Instytut Materiałoznawstwa i Technologii Metali (M-2)