licencjacka praca wielopierscieniowe

INNE
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w biosferze wybranych terenów
uprzemysłowionych
Spis treści:
1. Wprowadzenie………………str. 4
2. Charakterystyka wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.5
2.1. Zarys wiadomości o wielopierścieniowych
węglowodorów aromatycznych...5
2.2. Właściwości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych…7
2.3. Występowanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w elementach
środowiska……………………..12
2.3.1. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w środowisku wodnym…12
2.3.2. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w glebie…………………14
2.3.3. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w atmosferze……………19
2.4 Źródła wielopierścieniowych węglowodorów
aromatycznych....20
2.4.1. Źródła antropogeniczne……………..20
2.4.2. Źródła naturalne…………………..22
3. Ocena zanieczyszczeń powietrza wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych na terenie
Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP)i Krakowa………22
4. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w środowisku pracy………………..30
4.1. Przemysł koksochemiczny……………32
4.1.1. Stosowane środki techniczne i profilaktyczne……………..32
4.2. Przemysł stalowy………………...33
4.2.1.Technologie wytwarzania żelaza i stali…………..33
4.2.2. Stosowane środki profilaktyczne…...34
4.2.3. Wnioski i zalecenia…………….35
4.3. Hutnictwo aluminium…………36
4.3.1.Technologie produkcji aluminium……..36
4.3.2. Stosowane środki profilaktyczne i ocena ich skuteczności……37
4.4. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w procesach stosowania asfaltów …………..38
4.5. Spaliny silników Diesla – zagrożenie dla zdrowia pracowników…………………44
4.5.1. Szkodliwe działanie spalin silników Diesla………………44
4.5.2. Narażenie zawodowe na spaliny……..46
4.5.3. Drogi wchłaniania, działanie toksyczne…..50
5. Polskie przepisy prawne regulujące bezpieczeństwo i higienę pracy oraz dokumenty związane z
oceną ryzyka zawodowego związanego ze substancjami rakotwórczymi……….51
6. Podsumowanie ….55
Literatura…………………………………………………………....56
Spis tablic…………………………………………………………...58
Spis rysunków………………………………………………………59
1. Wprowadzenie
Jednym z największych zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka we współczesnym świecie stał się
wzrost poziomu chemicznego zanieczyszczenia środowiska, związanego z rozwojem przemysłu i
postępującą urbanizacją. Zanieczyszczenie gleb, wód gruntowych i powietrza toksycznymi
związkami sprawia, że związki te przedostają się do roślin, organizmów zwierzęcych i organizmów
ludzkich.
Grupę związków bardzo niebezpiecznych dla życia ludzkiego stanowią wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne (WWA). Są to związki zawierające 2- 13 pierścieni aromatycznych w
ułożeniu liniowym, klaserowym lub kątowym, zawierające mniejsze lub większe ilości
podstawników alkilowych. Zgodnie z definicją zawierają one wyłącznie węgiel i wodór. Atomy
węgla w pierścieniu mogą być jednak łatwo podstawione przez atomy azotu, siarki i tlenu, a
podstawniki alkilowe zastąpione np.: nitrowymi. Są one uniwersalnymi produktami spalania
substancji organicznych. Mogą pochodzić zarówno ze źródeł w przemianach związków
próchniczych przy udziale mikroorganizmów glebowych [15]
Podobnie jak dla innych grup trucizn środowiskowych, tak jak w przypadku WWA – coraz częściej
zagrażają dużym populacjom ludzkim – kierunki badań muszą być uszeregowane według kolejności
gwarantującej uzyskanie jak najszybszego efektu w postaci zmniejszenia zagrożenia. Do pierwszych
nieodzownych poczynań należy zaliczyć monitorowanie środowiska i monitoring biologiczny.
Monitorowanie środowiska powinno być prowadzone badaniami rozpoznawczymi, prowadzonymi
na szeroką skalę, aby zdobyć jak najwięcej informacji o występujących w nim substancjach
rakotwórczych.
Monitorowanie biologiczne może obejmować badania wpływu (toksyczności, mutagenność,
kancerogenność) pojedynczych substancji lub ich mieszanin na komórki bakterii, grzybów oraz na
zwierzęta doświadczalne.
Szeroki zakres badań związków z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych
stwarza możliwość określenia ich współwystępowanie i wzajemnych zależności ilościowych,
jakkolwiek najwięcej uwagi poświęca się benzo(a)pirenowi, uznawanemu za jeden z najbardziej
niebezpiecznych związków rakotwórczych [17]
×