51 dni do matury z chemii Tydzień 8. Zagadnienia do powtórzenia: Węglowodory. Fluorowcopochodne węglowodorów. Alkohole. Sprawdzaj codziennie: CO POWTÓRZYĆ, CO POĆWICZYĆ? Reakcję alkilowania benzenu, w tym otrzymywania toluenu. Właściwości chemiczne węglowodorów aromatycznych, np. benzenu, toluenu: • spalanie, • reakcje z Cl2 i Br2 w obecności katalizatora lub światła, • nitrowanie, • sulfonowanie. Zapisywanie odpowiednich równań reakcji chemicznych. Wpływ kierujący podstawników na przebieg reakcji substytucji atomu wodoru pierścienia aromatycznego. Projektowanie przykładowych doświadczeń chemicznych umożliwiających odróżnianie węglowodorów alifatycznych i aromatycznych – podawanie obserwacji, formułowanie wniosków, zapisywanie odpowiednich równań reakcji chemicznych. Przykłady wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Chemia dzień po dniu 51 50 CO POWTÓRZYĆ, CO POĆWICZYĆ? Warunek aromatyczności związków chemicznych. Rozpoznawanie związków aromatycznych w grupie różnych związków organicznych. Rysowanie wzoru i modelu cząsteczki benzenu z uwzględnieniem elektronów zdelokalizowanych. Nazewnictwo węglowodorów aromatycznych ze zwróceniem uwagi na podstawniki fenylowy i benzylowy. Planowanie ciągu przemian prowadzących do otrzymania benzenu z węgla. Zapisywanie odpowiednich równań reakcji chemicznych. Zachowanie benzenu wobec wody bromowej i zakwaszonego roztworu manganianu(VII) potasu. Zastosowania benzenu. teraz matura 2015 www.terazmatura.pl © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2015 DZIEŃ ODPOCZYNKU! CO POWTÓRZYĆ, CO POĆWICZYĆ? Chemik robi prawo jazdy. Instruktor tłumaczy: – Jak zmieniasz bieg na niższy to go redukujesz, a jak na wyższy to go...? – Utleniam? Rysowanie wzorów strukturalnych i półstrukturalnych alkoholi monohydroksylowych. Nazewnictwo alkoholi monohydroksylowych. Rozróżnianie alkoholi I-, II- i III-rzędowych. Metody otrzymywania alkoholi i zapisywanie odpowiednich równań reakcji chemicznych. Właściwości fizyczne alkoholi monohydroksylowych (m.in. metanolu i etanolu) oraz porównanie ich z właściwościami fizycznymi węglowodorów o łańcuchach podobnej długości. Charakterystyka zjawiska kontrakcji. 49 CO POWTÓRZYĆ, CO POĆWICZYĆ? Typy hybrydyzacji przypisywanej atomom węgla w cząsteczkach węglowodorów. Porównanie długości i trwałości wiązań o różnej krotności występujących między atomami węgla. Określanie liczby wiązań typu σ i π występujących w cząsteczkach węglowodorów. Izomerię konstytucyjną (położenia podstawnika i szkieletową) oraz stereoizomerię (izomerię optyczną i cis-trans) węglowodorów i ich prostych fluorowcopochodnych. Rysowanie wzorów strukturalnych i półstrukturalnych (grupowych) izomerów węglowodorów i ich pochodnych. Rozpoznawanie izomerów konstytucyjnych w grupie różnych węglowodorów i ich pochodnych. 48 47 46 CO POWTÓRZYĆ, CO POĆWICZYĆ? Rysowanie wzorów alkilowych i arylowych fluorowcopochodnych węglowodorów. Nazewnictwo fluorowcopochodnych węglowodorów. Określanie wpływu rodzaju fluorowca i długości łańcucha węglowego na właściwości fizyczne i reaktywność chemiczną fluorowcopochodnych węglowodorów. Metody otrzymywania fluorowcopochodnych węglowodorów z uwzględnieniem produktów głównych i ubocznych tych reakcji chemicznych. Właściwości chemiczne fluorowcopochodnych węglowodorów: • substytucja, • eliminacja, • reakcja Würtza, • polimeryzacja (np. otrzymywanie PVC i PTFE). Zapisywanie odpowiednich równań reakcji chemicznych. Zagrożenia związane ze spalaniem polimerów powstających z fluorowcopochodnych węglowodorów. Podział tworzyw sztucznych ze względu na możliwość przetwarzania w wysokiej temperaturze (termoplasty i duroplasty). Rodzaje opakowań, ich zastosowania oraz sposoby zagospodarowania pochodzących z nich odpadów. 45 CO POWTÓRZYĆ, CO POĆWICZYĆ? Właściwości chemiczne alkoholi monohydroksylowych: • spalanie, • reakcje z HCl i HBr, • zachowanie wobec sodu (alkoholany i ich hydroliza), • utlenianie do związków karbonylowych i kwasów karboksylowych, • dehydratacja do alkenów, • reakcje z nieorganicznymi kwasami tlenowymi i kwasami karboksylowymi. Zapisywanie odpowiednich równań reakcji chemicznych. Dobieranie współczynników w reakcjach redoks z udziałem alkoholi, np. w reakcji etanolu z manganianem(VII) potasu w środowisku kwasowym. Działanie utleniaczy, np. CuO, K2Cr2O7, na alkohole I- i II-rzędowe w obecności H2SO4.