Rynek kapitałowy w Polsce i Europie Warszawa, 18 listopada 2016 r. Największa gospodarka w Regionie CEE Lider wzrostu gospodarczego Struktura oszczędności Polaków Baza inwestorów instytucjonalnych Grupa kapitałowa GPW GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A. Spółki zależne Spółki stowarzyszone BondSpot S.A. (92,96%) KDPW S.A. (33,33%) Towarowa Giełda Energii S.A. (100,00%) WSEInfoEngine S.A. (100,00%) IRGiT S.A. (100,00%) GPW Centrum Usług S.A. (100,00%) Instytut Analiz i Ratingu S.A. (100,00%) KDPW_CCP S.A. (100,00%) Centrum Giełdowe S.A. (24,79%) Aquis Echange Limited (23,30%) Rynki GPW GPW GP W Główny Rynek GPW rynek regulowany Akcje Kontrakty terminowe Opcje ETP NewConnect dla małych i innowacyjnych spółek Catalyst obligacje przedsiębiorstw i gmin Produkty Strukturyzowane rynek regulowany Rynek oficjalnych notowań działający zgodnie z dyrektywami UE, obejmuje rynek kasowy dla spółek o wartości rynkowej powyżej 15 mln EUR oraz rynek instrumentów pochodnych Rynek, który umożliwia pozyskanie kapitału małym firmom, łączy młode, dynamicznie rozwijające się spółki z inwestorami oraz z Głównym Rynkiem GPW Platforma do notowania obligacji komunalnych (jednostki samorządu terytorialnego) oraz korporacyjnych (spółki akcyjne, spółki z o.o., banki spółdzielcze) ETP Platforma do notowania produktów strukturyzowanych (gwarantowane, z dźwignią, trackery, wzrosty, spadki). Cały świat na jednym rachunku. Spółki na GPW Statystyki RG GPW - kapitalizacja Kapitalizacja spółek krajowych (mld zł) 700 593 543 600 591 523 517 533 2015 2016 446 500 400 300 200 100 0 2010 2011 2012 2013 2014 Kapitalizacja spółek zagranicznych (mld zł) 661 700 566 600 487 500 400 300 254 200 197 211 2011 2012 247 100 0 2010 Źródło: GPW; dla 2016 roku – dane na koniec 10.2016 2013 2014 2015 2016 9 Statystki RG GPW - spółki Liczba spółek krajowych 440 430 420 410 400 390 380 370 360 350 340 Liczba spółek zagranicznych 433 433 420 387 395 60 50 403 40 30 373 43 54 53 2015 2016 27 20 10 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2010 Liczba wycofań 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 39 47 51 18 13 13 12 2012 8 2013 2014 Liczba debiutów 38 34 28 30 11 7 40 2011 30 23 19 20 16 10 0 2010 2011 2012 Źródło: GPW; dla 2016 roku – dane 2013 2014 2015 na koniec 10.2016 2016 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 10 Statystyki GPW – stopy zwrotu z głównych indeksów Stopa zwrotu WIG20 (%) 30 20.45 20 14.88 10 0 2010 2011 2012 -10 2013 -7.05 2014 -3.54 2015 2016 -2.39 -20 -19.72 -21.85 -30 Stopa zwrotu WIG (%) 30 26.24 18.77 20 5.79 8.06 10 0.26 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 -10 -9.62 -20 -20.83 -30 Źródło: GPW, dla 2016 roku – dane na koniec 10.2016 11 Struktura inwestorów na GPW (1) Źródło: Ankieta GPW w firmach inwestycyjnych, dane szacunkowe Struktura inwestorów na Głównym Rynku akcji Struktura inwestorów na rynku NewConnect Struktura inwestorów na GPW (2) Źródło: Ankieta GPW w firmach inwestycyjnych, dane szacunkowe Struktura inwestorów na rynku kontraktów terminowych Struktura inwestorów na rynku opcji Rachunki maklerskie (1) Liczba rachunków papierów wartościowych 1,600,000 1,402,644 1,400,000 1,200,000 1,000,000 800,000 600,000 400,000 200,000 0 Series1 Źródło: KDPW 2006 2007 908,926 996,565 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 10.2016 1,028,962 1,132,602 1,477,419 1,497,609 1,508,519 1,503,490 1,429,676 1,416,937 1,402,644 14 Rachunki maklerskie (2) Liczba rachunków inwestycyjnych 1,700,000 400,000 350,000 1,500,000 300,000 1,300,000 250,000 1,100,000 200,000 150,000 900,000 100,000 700,000 50,000 500,000 0 2010 2011 2012 Ogółem (L) 2013 2014 Internetowe (L) 2015 Aktywne (P) Obrót na rachunkach maklerskich 35 250 30 200 25 20 150 15 100 Stała liczba rachunków oraz malejąca liczba aktywnych Inwestorów (-55%) 10 50 43% spadek średnich obrotów na rachunkach 5 0 0 I pół. 2010 II pół. 2010 I pół. 2011 II pół. 2011 I pół. 2012 Wszystkie(L; w tys. PLN) Źródło: Pekao CDM, 2016 II pół. 2012 I pół. 2013 II pół. 2013 I pół. 2014 II pół. 2014 I pół. 2015 II pół. 2015 Aktywne (P; w tys. PLN) 15 PL BE AU DE Źródło: SII, OBI, 2014 Profil inwestora indywidualnego na świecie GPW na tle Regionu Rynki kapitałowe w Regionie CEE Rynek kasowy (CEE=100%) Rynek derywatów wartość obrotu (CEE = 100%) Warsaw Stock Exchange 36,3% 95,9% PLN KDPW KDPW_CCP ATHEX Group 15,8% 3,7% EUR ATHEXCSD ATHEXCLEAR CEESEG - Vienna 30,9% - EUR OeKB CCP Austria Budapest Stock Exchange 6,7% 0,28% HUF KELER KELER CCP CEESEG - Prague 5,7% - CZK CSD Prague - Bucharest Stock Exchange 1,3% - RON Depozitarul Central - Ljubljana Stock Exchange 0,2% - EUR KDD - Bulgarian Stock Exchange 0,2% - BGN CDAD - Zagreb Stock Exchange 0,4% - HRK SKDD SKDD CCP Bratislava Stock Exchange 2,7% - EUR CDCP SR RAZEM 100% 100% Rynek Źródło: FESE, Electronic Order Book, 1H 2016 Waluta CSD CCP - 18 Przewagi konkurencyjne Warszawy w Regionie CEE Warszawa ma zdecydowanie najbardziej rozwiniętą infrastrukturę rynku kapitałowego w Regionie CEE Grupa GPW: dysponuje nowoczesnym systemem UTP, rozwiniętym rynkiem derywatów, prowadzi rynki obligacji Catalyst, rynek dla małych spółek NewConnect, posiada w grupie giełdę energii TGE (i potencjał do wprowadzania innych towarów jako instrumentu bazowego) Grupa KDPW: posiada w grupie autoryzowaną izbę rozliczeniową KDPW_CCP z usługą rozliczania rynku międzybankowego OTC_clearing (jedyni w Regionie CEE), repozytorium transakcji KDPW_TR (zaledwie 2 na kontynencie oraz 4 w Londynie) i szerokim wachlarzem usług Agencji Numerującej, nadającej m.in. kody LEI. 19 Rynki kapitałowe w Europie Udział w rynku instrumentów pochodnych (%) Udział w obrotach na rynku akcji (%) Market Operator BATS Chi-X Europe London Stock Exchange Group Euronext Turquoise Deutsche Börse SIX Swiss Exchange BME (Spanish Exchanges) NASDAQ OMX Nordics & Baltics Borsa Istanbul Oslo Børs Equiduct Aquis Exchange Warsaw Stock Exchange CEE SEG – Vienna Stock Exchange Athens Exchange Budapest Stock Exchange CEE SEG - Prague Stock Exchange Bucharest Stock Exchange Ljubljana Stock Exchange Bulgarian Stock Exchange Bratislava Stock Exchange 2014 2015 1H2016 19,61% 20,81% 14,67% 8,51% 11,04% 5,99% 8,27% 5,42% 2,96% 1,11% 0,45% 0,00% 0,49% 0,24% 0,28% 0,06% 0,06% 0,01% 0,006% 0,003% 0,000% 22,54% 18,92% 14,82% 7,66% 11,10% 7,06% 7,12% 5,39% 2,69% 0,90% 0,50% 0,43% 0,39% 0,23% 0,13% 0,05% 0,05% 0,01% 0,003% 0,001% 0,000% 21,68% 19,59% 14,59% 11,28% 10,27% 6,70% 5,65% 5,17% 2,02% 0,767 0,49% 0,94% 0,31% 0,27% 0,14% 0,05% 0,05% 0,01% 0,001% 0,002% 0,000% Market Operator EUREX ICE Futures Europe Euronext NASDAQ OMX Nordic Spanish Exchanges (BME) ATHEX Derivatives Market Oslo Børs Warsaw Stock Exchange Budapest Stock Exchange 2014 71,60% 7,25% 7,60% 5,5% 3% 0,87% 0,62% 0,38% 0,03% 2015 73,94% 7,48% 7,84% 5,68% 3,10% 0,90% 0,64% 0,39% 0,03% 1H2016 72,56% 8,20% 6,55% 4,95% 2,54% 0,53% 0,36% 0,01% GPW CEE Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z rozwiniętymi giełdami w Europie. Region CEE odpowiada za niecały procent obrotów na europejskich rynkach akcji, zaś sama GPW – za 0,31 proc. GPW MTF operatorem rynku regulowanego: 1) Equiduct: 02.2011 r. 2) BATS Chi-X Europe: 05.2013 r. Źródło: FESE (Electronic Order Book), 2014-2016 CEE MTF 20 Źródło: Komisja Europejska, 2015 Rynki kapitałowe w Europie: kapitalizacja giełd vs. PKB Pozycja konkurencyjna polskiego rynku na tle Europy Rynek polski na tle Europy 1. Niewielki udział rynku polskiego w obrotach akcjami w Europie (0,32% wartości obrotów - I poł. 2016) niski udział pozostałych rynków Regionu CEE (0,5%). GPW - największy rynek w Regionie CEE (40%), kolejny - CEESEG (35%). 2. Niewielki udział polskiego giełdowego rynku kontraktów terminowych w Europie (0,36% liczby kontraktów - I poł. 2016). 3. Ograniczona oferta w Regionie CEE dla kontraktów terminowych (2 dominujące rynki giełdowe: GPW - 27% i Athex Derivatives Market – 70% wolumenu kontraktów). 4. Istotny udział polskiej gospodarki oraz ludności Polski w Europie i Regionie CEE, wskazujący na duży potencjał rozwoju organicznego polskiego rynku kapitałowego. Ograniczenia dla ekspansji rynku polskiego w Europie 1. Rozdrobnienie rynków w Regionie CEE: różne: interesy, reżimy prawne, etapy rozwoju, waluty oraz specyfika CSD i CCP - zwiększają koszty ew. integracji. graniczona możliwość zwiększenia skali działania - brak perspektyw poprawy pozycji konkurencyjnej polskiej infrastruktury wobec podmiotów działających na skalę pan-europejską. 2. Potencjalna integracja infrastruktury polskiej ze średnimi co do wielkości rynkami w Europie (Oslo – 2 razy większe, Istambuł – 10 razy większy pod względem obrotów od GPW) mogłaby wzmocnić pozycję rynku polskiego. Barierą jest znaczna odmienność tych rynków oraz pozostawanie ich poza UE. 3. Integracja kapitałowa z większymi rynkami - mało prawdopodobna ze względu na utratę niezależności podmiotów polskiej infrastruktury (mała skala działania w Europie). 22 Kluczowe czynniki sukcesu dla rozwoju rynku polskiego 1. Koncentracja na utrzymaniu i rozwoju przewagi konkurencyjnej na rynku lokalnym, w oparciu o jego specyfikę. 2. Ścisła współpraca z lokalnymi uczestnikami rynku polskiego warunkiem jego rozwoju, a co za tym idzie uczestników i jego infrastruktury. 3. Zapewnienie zbliżonych warunków działania podmiotów lokalnych i zagranicznych, niezależnie od przewagi technologicznej i skali działania. 4. Budowanie konkurencyjności w oparciu o: kompleksową i dostosowywaną do potrzeb rynku ofertę usług; atrakcyjność cenową dostosowaną do skali działalności i warunków konkurencyjnych. 5. Stymulowanie wzrostu płynności na rynku poprzez: wzmocnienie aktywności polskich inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych; tworzenie warunków rozwoju lokalnych animatorów rynku drogą do przyciągania inwestorów zagranicznych. 23 Budowa skali polskiego rynku kapitałowego jako elementu polityki gospodarczej Priorytetem – rozwinięty rynek kapitałowy jako element polityki gospodarczej rządu. Przywrócenie zaufania do rynku, jako transparentnego i najbardziej efektywnego źródła kapitału dla polskich przedsiębiorstw i miejsca lokowania oszczędności przez Polaków. Giełda powinna stać się polską racją stanu. Silny wewnętrznie rynek kapitałowy będzie zdolny do konkurowania i eksportu swoich usług w Europie i Regionie CEE. Szerokie wykorzystanie mechanizmów rynku kapitałowego: • Do pozyskiwania kapitału na rozwój przez MŚP, których rozwój jest kluczowy dla wzrostu gospodarczego kraju, tworzenia miejsc pracy i bazy podatkowej. • Jako element wspierający wykorzystanie funduszy UE (wkład własny w postaci kapitału z emisji obligacji). • Jako mechanizm do znalezienia finansowania innowacyjnych projektów inwestycyjnych. • Jako alternatywa dla finansowania bankowego. • Dla inwestorów – społeczeństwa polskiego, jako efektywne miejsce do gromadzenia długoterminowych oszczędności emerytalnych, gdyż mimo zmiennej koniunktury, w dłuższym horyzoncie czasowym, stopy zwrotu z instrumentów giełdowych są wyższe niż z lokat bankowych. Budowa i rozwój kompetencji w zakresie rynku kapitałowego w kraju – konkurencyjna i w pełni standardowa infrastruktura rynku kapitałowego, wsparcie dla rozwoju firm inwestycyjnych oraz silna baza emitentów i inwestorów - oraz wsparcie wielopłaszczyznowej polityki dbania o swój ekonomiczny interes narodowy – wsparcie własnego kapitału i firm oraz dbałość o poziom kapitału krajowego w gospodarce. Stworzenie sprzyjającego systemu regulacyjnego dla funkcjonowania rynku kapitałowego w Polsce, a zwłaszcza: • • • Uproszczenie i zharmonizowanie istniejących regulacji prawnych. Identyfikacja i zniesienie barier regulacyjnych, prowadzących do arbitrażu regulacyjnego. Implementacja standardów zgodnie z zasadą: UE+0. 24 www.kdpw.pl www.kdpwccp.pl