Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej

Tajemnica Gwiazdy
Betlejemskiej
W. Ogłoza
Źródła informacji:
• Ewangelia wg św. Mateusza
• Teksty apokryficzne
• Tradycja chrześcijańska
Co wiemy o gwieździe betlejemskiej?
Miejsce i czas urodzenia
W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara
Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym
państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy
wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz.
Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać,
każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei,
z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego,
zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu
Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie
Maryją, która była brzemienna.
Spis powszechny:
Maryja i św. Józef zapisują się w spisie ludności przed gubernatorem Kwiryniuszem.
Stambuł, Kościół Chora, bizantyjska mozaika 1315-20.
Datowanie narodzin Jezusa:
• Autor Ewangelii Łukasza utrzymuje, że Jezus urodził się w Betlejem
w czasie trwania spisu powszechnego (tzw. spis Kwiryniusza)
zarządzonego przez Oktawiana Augusta kiedy zarządcą Syrii był
Kwiryniusz. Za Augusta odbyły się 3 spisy ludności: w 28 p.n.e., 8
p.n.e. i 14 n.e.;
• Możliwe jest również, że w zdaniu Łk 2,2; (grec. Aute he apographe
prote egeneto hegemoneuontos tes Syrias Kyreniu) – greckie
"prote" nie odnosi się do "apographe" ("pierwszy spis") lecz oznacza
"proton" (odpowiednik łac. prius): "wpierw". Zdanie znaczyło by:
"Spis ten odbył się zanim namiestnikiem Syrii był Kwiryniusz."
• Kwiryniusz znany był z lokalnego spisu w 6 n.e., kiedy w Palestynie
wybuchł na tym tle bunt; ewangelista Łukasz być może zaznaczał,
że nie o ten spis chodzi. Taka interpretacja czyni zbędnymi
poszukiwania okresu namiestnictwa Kwiryniusza za życia Heroda.
Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za
panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu
przybyli do Jerozolimy i pytali:
„Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy
bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu
pokłon”.
Skoro to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim
cała Jerozolima. Zebrał więc wszystkich arcykapłanów
i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić
Mesjasz. Ci mu odpowiedzieli:
„W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok”
Mt 2: 1-12
Datowanie narodzin Jezusa:
Wedle Ewangelii Mateusza 2,1 Jezus urodził się "w
Betlejem w Judei za panowania króla Heroda". Zgodnie
z danymi historyka Józefa Flawiusza (por."Dawne dzieje
Izraela" XVII,6,4 i 9,3) Herod Wielki zmarł przed świętem
Paschy poprzedzonym zaćmieniem Księżyca (między 12
marca i 11 kwietnia 4 p.n.e. wedle wyliczeń Keplera).
Dalej Ewangelista pisze, że Herod zmarł, kiedy Jezus
jako niemowlę wraz z rodziną przebywał w Egipcie. Tak
więc na podstawie tego świadectwa można przyjąć, iż
narodziny Jezusa miały miejsce tuż przed bądź w roku 4
p.n.e.
Wędrówka Trzech Mędrców
James Jacques Joseph Tissot
Fakty:
• Gwiazdę betlejemską wypatrzyli Mędrcy ze
wschodu
• Był to dla nich jednoznaczny sygnał na który
czekali
• Było to zjawisko niespodziewane i niezwykłe
• Po jej ukazaniu się na niebie ruszyli w kierunku
zachodnim do Jerozolimy
• Gwiazda nie wskazała mędrcom jednoznacznie
miejsca narodzin
Wtedy Herod
przywołał potajemnie Mędrców i
wypytał ich dokładnie o czas
ukazania się gwiazdy. A kierując
ich do Betlejem, rzekł:
„Udajcie się tam i wypytujcie
starannie o Dziecię, a gdy Je znajdziecie,
donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać
Mu pokłon”.
Fakty:
• Herod ani jego dworzanie nie
zaobserwowali nic niezwykłego na niebie
• Herod musiał się wypytywać mędrców o
szczegóły
• Dokładna lokalizacja wymagała
dodatkowego odczytania proroctw
Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę.
A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła
przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad
miejscem, gdzie było Dziecię.
Fakty ?
• Po wyjściu z Jerozolimy gwiazda była widoczna
w czasie podróży do Betlejem na południowym
niebie
• Gwiazda była widoczna przez kilka miesięcy od
rozpoczęcia podróży przez Mędrców
(Magów, astrologów, kapłanów Zaratuszty w
dzisiejszym Iranie)
• Nie uczestniczyła w ruchu sklepienia
niebieskiego (droga zajęła Mędrcom kilka
godzin)
• Nie jest zrozumiałe na czym miało polegać
zatrzymanie się gwiazdy nad Betlejem
Niebo nad Jerozolimą
Interpretacja astronomiczna:
•Nie znamy obiektów
astronomicznych, które nie
uczestniczyłyby w ruchu
sfery niebieskiej
•Jedynym wyjątkiem są
meteory, ale są one
widoczne od kilku sekund
do kilku minut
Hipotezy astronomiczne:
•Wybuch gwiazdy
supernowej
•Złączenie planet
•Jasna kometa
Podobne zjawiska
były obserwowane od
bardzo dawna.
Supernowa
W odległych
galaktykach często
dostrzegamy nagłe
pojawienie się gwiazdy
świecącej przez kilka
miesięcy
Jasność obiektu to
efekt wybuchu masywnej
gwiazdy.
W przestrzeni
kosmicznej zostaje
rozpraszająca się wolno
mgławica
Pozostałości po historycznych wybuchach
Pozostałości po historycznych wybuchach
Pozostałości po historycznych wybuchach
Pozostałości po historycznych wybuchach
Pozostałości po historycznych wybuchach
Supernowa?
W naszej galaktyce takie wybuchy też się
zdarzają. Gwiazdy supernowe były tak jasne, że
obserwowano je nawet w ciągu dnia!
Jednak w chińskich zapiskach
astronomicznych nie ma żadnej wzmianki o
supernowej na początku naszej ery!
Również dworzanie Heroda nie zauważyli
żadnego niezwykłego obiektu
Koniunkcja jasnych planet
Jasne planety to obiekty
przyciągające uwagę. Ich
ruch były śledzone uważnie
przez astronomów oraz
astrologów.
Czy zbliżenie planet
zachodzące na dodatek na
tle Ryb (symbol
chrześcijański) lub Lwa
(herb pokolania Judy) może
być owym sygnałem dla
Mędrców?
Koniunkcje jasnych planet:
•
7 r p.n.e. Jowisz i Saturn zbliżyły się do siebie 3 razy
(29 V, 30 IX i 5 XII) na tle gwiazdozbioru Ryb
•
Planety zbliżyły się na odległość dwóch tarcz Księżyca
•
Jowisz i Saturn zbliżają się do siebie co 28 lat,
potrójne zbliżenie następuje co 120 lat czyli dość
często.
•
Na tle gwiazdozbioru Ryb następuje to co 900 lat
•
Zjawisko mogli zauważyć astrologowie badający
hipotetyczny wpływ planet na życie ludzi
•
Jednocześnie Chińczycy mogli go nie odnotować gdyż
dla nich ruchy planet to coś naturalnego.
Ale koniunkcję planet mógłby zobaczyć Herod i można
ją przewidzieć na wiele lat naprzód!
Jowisz i Saturn w roku 7 p.n.e.
Jowisz i Saturn w roku 7 p.n.e.
Koniunkcje jasnych planet:
• 17 VI 2 r p.n.e. złączenie Wenus i Jowisza
na tle Lwa.
• To zjawisko zachodzi już po dacie śmierci
Heroda do jakiej doszło tuż przed
zaćmieniem Księżyca 12 III 4 r p.n.e.
• Część badaczy uważa że mogło chodzić o
zaćmienie 10 I 1r p.n.e.
Hipoteza kometarna:
• Gwiazdą Betlejemską mogła być kometa
odnotowana w Chińskich kronikach
• Komety są widoczne na niebie przez kilka
tygodni lub miesięcy
• Są dwie kandydatki:
- Kometa z kwietnia 4 r p.n.e. (kolizja z datą
śmierci Heroda)
- Kometa z roku 5 p.n.e.
Ale komety pojawiają się na niebie co kilka lat!
Komety:
Komety:
Komety:
Warkocz komet to
efekt oddziaływania
gazu wyrzucanego
przez sublimujące jądro
z cząstkami wiatru
słonecznego.
Komety:
Podsumowanie:
Żadna z hipotez nie spełnia wszystkich
warunków dotyczących:
• Czasu obserwacji
• Długości trwania zjawiska
• Potwierdzenia w kronikach historycznych
• Wskazania kierunki z Jerozolimy do
Betlejem
Czyżby Gwiazda Betlejemska była
znakiem tylko dla Mędrców ?
Kometa nad Krakowem:
Warkocz komety w przybliżeniu zawsze skierowany
jest w kierunku od Słońca. Aby kometa była widoczna
Słońce musi być pod horyzontem, zatem warkocz komety
musi być skierowany w górę.
Pamiętajmy o tym dekorując nasze Szopki i Stajenki