METODA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO WERONIKI SHERBORNE Metoda W.Sherborne wywodzi się z teorii i praktyki szkoły Rudolfa Labana. Weronika Sherborne kontynuowała jego dzieła a w rezultacie stała się twórczynią swojej własnej metody pracy z dziećmi znanej jako Ruch Rozwijający. Na początku swoje spojrzenie na ruch i doświadczenie wykorzystywała w pracy z dziećmi sprawnymi, później rozpoczęła pracę z dziećmi specjalnej troski. Praca z niepełnosprawnymi sprawiła, że zaczęła ona rozwijać swoją własną metodę. To ona zwróciła uwagę na potrzebę bliskich kontaktów między ludźmi. Jej metoda nawiązuje do najprostszego sposobu porozumiewania się jakim jest język ciała. RUCH JAKO CZYNNIK ROZWOJU I ŚRODEK TERAPII W metodzie R.Labana i W.Sherborne wyróżnia się kilka kategorii ruchu: 1. Ruch prowadzący do poznania własnego ciała 2. Ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym 3. Ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem 4. Ruch prowadzący do współdziałania w grupie 5. Ruch kreatywny. ZAŁOŻENIA METODY Główną ideą metody jest stwierdzenie, że posługiwanie się ruchem jest narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii tego rozwoju. System ćwiczeń W. Sherborne wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka. Podstawowe założenia metody to rozwijanie przez ruch: Świadomości własnego ciała Świadomości przestrzeni i działania w niej Dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi kontaktu ZAKRES ZASTOSOWAŃ METODY Metoda Weroniki Sherborne jest skuteczna jako metoda: 1.Terapeutyczna 2.Wspomagająca rozwój 3.Profilaktyczna 4.Odprężająca 5.Wykorzystywana do pracy z dorosłymi ZASTOSOWANIE METODY RUCHU ROZWIJAJĄCEGO W PRACY Z DZIEĆMI: Niepełnosprawni umysłowo Metoda W. Sherborne może przyczynić się do rozwoju tych dzieci w dwóch ważnych dziedzinach: 1.Wykształcenia obrazu samego siebie-świadomość samego siebie, posiadania ciała, jego części jest podstawa do wyodrębniania własnej osoby z otoczenia i poczucia tożsamości. 2.Nawiązania kontaktów społecznych: brak reakcji na bodźce zewnętrzne (dzieci zamykają się w sobie, są obojętne na otoczenie, kiwają się), wskazane jest tu oddziaływanie głosem ludzkim, dotykiem, zabawa w wodzie. unikanie kontaktu wzrokowego (charakterystyczne dla dzieci autystycznych lub uciekanie od drugiej osoby), okazuje się jednak ze dzieci te jednocześnie pragną kontaktu i udziału w zabawie- lęk przed kontaktem fizycznym można wyeliminować dzięki radości płynącej z zabaw ruchowych, Np. huśtanie, podskakiwanie, wykonywanie ćwiczeń początkowo bez kontaktu wzrokowego którego dziecko się boi, wykonywanie ćwiczeń z zabawka, zanim zacznie ćwiczyć z żywa osoba; dominacja w kontaktach (nawiązywanie przez dziecko kontaktu tylko wtedy gdy może być strona dominująca), by to zmienić należy stosować zabawy ruchowe, które przyniosą dziecku odprężenie i dziecko nabierze zaufania do partnera oraz przeświadczenie, że może się poddać jego woli; brak inicjatywy, słaba aktywność, brak motywacji do działania (nie podejmują aktywnej roli w zabawie m.in. po to aby nie zmieniać, pozycji w której czują się bezpiecznie, lub też, gdy są niepewne swoich możliwości), dzieci takie potrzebują wsparcia i pomocy. Jąkający się U dzieci jąkających się formy komunikacji funkcjonują nieprawidłowo. Występują też często zaburzenia osobowości, głównie w sferze emocjonalnej, pod postacią nadwrażliwości, nadpobudliwości emocjonalnej, lekowej postawy wobec otoczenia, stanów depresyjnych lub apatii. Wyniki przeprowadzanych badan i rozważań wskazują na potrzeby dzieci jąkających się: usprawnianie ruchowe, poprawa stanu emocjonalnego dziecka, poprawa funkcjonowania społecznego, poprawa z osobami z otoczenia, szczególnie w rodzinie. Nadpobudliwi ruchowo Dzieciom z nadpobudliwością ruchową trzeba pomóc w uświadomieniu sobie swojej nadmiernej energii i siły, tego co robią spontanicznie. Szereg ćwiczeń zawartych w metodzie pomaga takim dzieciom w rozwijaniu właściwych zachowań. Ważne jest nauczenie dziecka koncentracji uwagi siły i energii, uspołecznienie ich. Zajęcia w grupie pomagają im w rozwijaniu empatii i uczeniu się współdziałania z innymi. W procesie terapeutyczno – wychowawczym metoda Weroniki S, jakkolwiek nie może być jedyną formą terapii dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, zajmuje ważne miejsce. Z zaburzeniami emocjonalnymi w psychoterapii grupowej Dzieci zaburzone emocjonalnie unikają kontaktu z ludźmi, jeśli tylko jest to możliwe (dzieci zahamowane psychoruchowo, z lękową postawą wobec otoczenia), aż do zupełnego wycofania się z otoczenia i wyobcowania (dzieci autystyczne), lub tez nawiązuje kontakt w sposób przesadnie gwałtowny, natarczywy, czym zrażają sobie innych (dzieci nadpobudliwe emocjonalnie). Inną grupę stanowią dzieci reagujące negatywizmem, które nie potrafią współbrzmieć z otoczeniem (zbuntowane nastawione na „nie”, nie reagują na „prośby i groźby”, lub nastawione „anty”, robiące wszystko na przekór). Najważniejsza sprawa dla pokonania lęku i zahamowania jest dostarczenie dziecku pozytywnych doświadczeń. Doskonała okazja do zdobycia zaufania do siebie i innych oraz treningu zachowań społecznych dają zajęcia metoda W. Sherborne. ZASADY CHARAKTERSTYCZNE DLA METODY W.SHERBORNE: Osoba prowadząca zajęcia powinna pamiętać o ogólnych normach prowadzenia terapii: -uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne (możemy zachęcić dziecko, dodać mu odwagi, ale nie zmuszać), -nawiązaniu kontaktu z każdym dzieckiem (pamiętamy o nawiązaniu i utrzymanie kontaktu wzrokowego) -zajęcia powinny być dla każdego dziecka przyjemne i dawać możliwość przezywania radości z aktywności ruchowej, kontaktu z innymi ludźmi, satysfakcji z pokonania własnych leków -prowadzący bierze udział we wszystkich ćwiczeniach -dziecko ma prawo do swoich decyzji -nie krytykowanie dziecka -chwalenie dziecka nie tyle za efekt co za podejmowanie wysiłku, starania -unikanie sytuacji rywalizacji -rozszerzenie kręgu doświadczeń społecznych (najpierw ćwiczenia w parach, potem w trójkach aż do ćwiczeń z cała grupa) -większość ćwiczeń szczególnie początkowe prowadzimy na poziomie podłogi -zaczynamy od ćwiczeń prostych stopniowo je utrudniając -zmniejszenie swojego udziału na rzecz coraz aktywniejszego udziału dzieci w kształtowaniu programu -stosowanie na przemian ćwiczeń dynamicznych i relaksacyjnych -uczymy dziecko używania siły jak i delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby -we wspólnych ćwiczeniach pamiętamy aby dziecko znalazło się tez w pozycji dominującej;( poprzez zamianę ról). Rodzice biorący udział w sesji nie musza dostosowywać się do prowadzącego. -nie używajmy słów ćwiczenie, zabawa zastępujmy je słowami aktywność ruchowa, doświadczenie -nazywamy, rozmawiamy z dziećmi zwykłym językiem- nie używamy metafor (nazywamy części ciała kierunki) -dziecko podczas tych zajęć uczy się własnego ciała i jego rytmu-nie używamy tu jednak muzyki -w czasie aktywności ruchowej może wystąpić rozmowa i nazywanie doświadczeń -dajemy odpowiednia ilość czasu na doświadczenie (wyczuwamy kiedy dziecko się zniechęca i przechodzimy do następnego etapu) -na początek proponujemy ćwiczenia dające poczucie bezpieczeństwa a na zakończenie zajęć proponujemy ćwiczenia wyciszające , uspokajające) W METODZIE WYRÓZNIA SIĘ CZTERY GRUPY ĆWICZEŃ: - ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała - ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie - ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerami grupy. - ćwiczenia twórcze Wymienione ćwiczenia mogą występować w różnych formach jako zajęcia indywidualne z jednym dzieckiem, jako zajęcia w parach, gdy dorośli ćwiczą z dziećmi lub starsze dzieci partnerują młodszym, lub jako zajęcia dla trzech bądź większej liczby osób. Zakres każdego ćwiczenia może być mniej lub bardziej rozszerzony zgodnie z potrzebami z możliwościami i stopniem zaawansowania. Rozwijanie świadomości ciała i przestrzeni: Pozycja wyjściowa: siad prosty lub skrzyżny, opiekun za uczniem. Należy zwrócić uwagę na dobra stabilizacje głowy i tułowia. Ćwiczenia: klaskanie dłońmi pocieranie dłońmi uderzanie stopami o podłogę, pocieranie stopa o stopę, o podłogę uderzanie dłońmi o kolana, uda , stopy poklepywanie głowy, brzucha masaż pleców unoszenie rak do góry przesuwanie się do przodu i tyłu na pośladkach kręcenie się na pośladkach w prawo i lewo Rozwijanie wzajemnych kontaktów =Relacja opiekuńcza P.W: siad prosty lub skrzyżny, opiekun za uczniem, siad w fotelikach-dziecko między nogami opiekuna, który obejmuje go, oboje zwróceni do przodu, stabilizacja głowy i tułowia dziecka, głowa w linii środkowej ciała. Ćw: ”kołyska”- kołysanie na boki, „koń na biegunach” kołysanie się w przód i w tył,”pociąg”-przesuwanie się do przodu.