Chrystologia i pneumatologia - Wydział Teologiczny Sekcja w

1
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie
Kierunek: teologia
Specjalność: katechetyczno-pastoralna i socjologiczno-charytatywna
Poziom: jednolite studia magisterskie
Nazwa przedmiotu:
TEOLOGIA DOGMATYCZNA: CHRYSTOLOGIA I PNEUMATOLOGIA
Forma zajęć: wykład
Rok studiów: III i IV
Semestr: zimowy
Wymiar: 30 godzin
Punkty ECTS: 4
Forma zaliczenia: egzamin
Prowadzący: ks. prof. dr hab. Henryk Szmulewicz
Koordynator sylabusa: ks. prof. dr hab. Henryk Szmulewicz
Wymagania wstępne: Wiedza i umiejętności zdobyte po zaliczeniu przedmiotów z teologii
wykładanych w poprzednich latach studiów.
Cele: W świetle źródeł Objawienia (Pismo Święte i Tradycja), oraz w oparciu o Magisterium
Kościoła traktat o Chrystusie Odkupicielu i o Duchu Świętym zmierza do ukazania działania
Bożego, będącego źródłem istnienia świata i doprowadzenia go do ostatecznego celu, jakim
jest pełnia Królestwa Bożego.
Treści kształcenia: Podczas wykładu w sposób systematyczny omawiane są następujące
zagadnienia:
Część pierwsza: CHRYSTOLOGIA
T_1. Zagadnienia wstępne
2
1. Chrystologia jako nauka
2. Chrystologia w kontekście teologii oraz w obszarze pozateologicznym
3. „Chrystologia” i „chrystologie”
T_2. Pełnia czasu: Odwieczny Syn Boży stał się człowiekiem
4. Zapowiedzi mesjańskie
5. Orędzie Nowego Testamentu
6. Preegzystencja – prawdziwa natura Boska
7. Historyczność – prawdziwa natura ludzka
8. Między dogmatem i historią: chrystologia „odgórna” i „oddolna”
T_3. Analiza pojęcia „unii hipostatycznej”
9. Osoba, natura, zjednoczenie
10. Fakt osobowego zjednoczenia
11. Trwanie osobowego zjednoczenia
12. Psychologia osoby Jezusa z Nazaretu
13. „Unia hipostatyczna” - błędne interpretacje
T_4. Konsekwencje Wcielenia Syna Bożego
14. Jedyny Odkupiciel
15. Jedyny Pośrednik
16. Założyciel Kościoła
17. Boski Nauczyciel
18. Sędzia żywych i umarłych
19. Uwielbiony Pan Królestwa niebieskiego
20. Konsekwencje Wcielenia – błędne interpretacje
Część druga: PNEUMATOLOGIA
T_5. Zagadnienia wstępne
21. Pneumatologia jako nauka – obszar teologiczny i pozateologiczny
22. Stopniowe objawienie prawdy o Duchu Świętym – Stary Testament
23. Stopniowe objawienie prawdy o Duchu Świętym – Nowy Testament
T_6. Wierzę w Ducha Świętego
24. Tajemnica Trójcy Świętej – Boskość Ducha Świętego
25. Pochodzenie Ducha Świętego – od Ojca i Syna
26. Duch Święty i dzieło stworzenia
27. Duch Święty i dzieło objawienia
28. Duch Święty i dzieło uświęcenia
29. Misja Kościoła w Duchu Świętym
30. Charyzmaty – szczególne dary Ducha Świętego
Efekty kształcenia:
E_1. Ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z
zakresu teologii dogmatycznej (TMA_W06)
E_2. Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej
dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła (TMA_U09)
3
E_3. Ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego
podejścia do rozwiązywanych problemów (TMA_K05)
Metody i narzędzia dydaktyczne:
M_1. Wykład
M_2. Dyskusja
M_3. Wspólna lektura wybranych tekstów
Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:
W_1. Ocenianie ciągłe przygotowania do zajęć
W_2. Dwa kolokwia: ustne i pisemne – w połowie semestru i przed zakończeniem semestru.
W_3. Egzamin ustny podczas sesji egzaminacyjnej
Literatura:
Chrystologia:
Jan Paweł II, encyklika Redemptor hominis, w: Jan Paweł II, Encykliki Ojca Świętego Jana
Pawła II, t. I-II, Wydawnictwo M, Kraków 1996, s. 3-53.
Jan Paweł II, Wierzę w Jezusa Chrystusa Odkupiciela, Libreria Editrice Vaticana 1989.
Ratzinger J. Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu, cz. II. wyd. Jedność, Kielce 2011.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Wybrane zagadnienia z chrystologii (1979), w:
Królikowski J. (red.), Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji
Teologicznej (1969-1996), Kraków 2000, s. 111-132.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia, chrystologia, antropologia (1981), w:
Królikowski J. (red.), Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji
Teologicznej (1969-1996), Kraków 2000, s. 133-150.
Bednarz M., Tytuły chrystologiczne Nowego Testamentu, Tarnów 1991.
Dupuis J., Wprowadzenie do chrystologii, Kraków 1999.
Duquoc Ch., Jezus Chrystus. Zarys chrystologii, Paris 1976.
Jankowski A., Rozwój chrystologii Nowego Testamentu, Kraków 2005.
Łukaszuk T. D., Ty jesteś Chrystus, Syn Boga Żywego. Dogmat chrystologiczny w ujęciu
integralnym, Kraków 2000.
Müller G. L., Podręcznik teologii dogmatycznej. Traktat V: Chrystologia – nauka o Jezusie
Chrystusie, Kraków 1998.
Pyc M., Współczesne błędy chrystologiczne, „Ateneum Kapłańskie” 2 (2000) s. 282-295.
Ratzinger J., Królikowski J., Z Chrystusem w historii. Rozważania chrystologiczne, Kraków
1999.
Tyrawa J., Chrystologia deklaracji Dominus Iesus, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 9
(2001) nr 1, s. 21-31.
4
Pneumatologia:
Jan Paweł II, encyklika Dominum et Vivificantem, w: Jan Paweł II, Encykliki Ojca Świętego
Jana Pawła II, t. I-II, Wydawnictwo M, Kraków 1996, s. 190-256.
Jan Paweł II, Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, Libreria Editrice Vaticana 1992.
Buczek J., Pneumatologia w nauczaniu „środowym” Jana Pawła II, w: Szafrański A. L.
(red.), Jan Paweł II, Dominum et Vivificantem. Tekst i komentarze, Lublin 1994, s. 235-259.
Czaja A., Znaczenie pneumatologii dla ekumenicznego otwarcia Kościołów, w: Jaskóła P.
(red.), Ekumenizm na progu Trzeciego Tysiąclecia, Opole 2000, s. 289-295.
Marczewski M. (red.), Duch, który jednoczy. Zarys pneumatologii, Lublin 1998.
Stubenrauch B., Podręcznik teologii dogmatycznej. Traktat VIII: Pneumatologia – traktat o
Duchu Świętym, Kraków 1999.
Susboüé B., Bóstwo Syna i Ducha Świętego (IV wiek), w: B. Susboüé (red.), Historia
dogmatów. Tom I: Bóg zbawienia. Tradycja, reguła i Symbole wiary. Ekonomia zbawienia.
Rozwój dogmatów trynitarnych i chrystologicznych, Kraków 1999, s. 211-249.
Szafrański A. L. (red.), Jan Paweł II, Dominum et Vivificantem. Tekst i komentarze, Lublin
1994.