GENOKOSMETYKI - PIĘKNO ZAPISANE W GENACH
advertisement
GENOKOSMETYKI - PIĘKNO ZAPISANE W GENACH NAUKOWCY ODKRYLI, IŻ W GENACH ZAPISANA JEST HISTORIA NASZEGO PIĘKNA. TAK PRZESZŁOŚĆ, TERAŻNIEJSZOŚĆ JAK I PRZYSZLOŚĆ. WIADOMO ŻE GENY SĄ BEZPOSERDNIO ODPOWIEDZIALNE ZA SYNTEZĘ TAKICH KLUCZOWYCH ZWIĄZKÓW MŁODOŚCI JAK ELASTYNA, KOLAGEN, PRZECIWUTLENIACZE. DOBRA WIADOMOŚĆ JEST TAKA, IŻ ZA SPRAWĄ OSIĄGNIĘĆ GENOKOSMETYKI MOŻLIWE STAJE SIĘ ZREKOMPENSOWANIE NIEDOSTATKÓW GENETYCZNYCH SKÓRY I ZAPOBIEGANIE NIEKORZYSTNYM ZMIANOM ZWIĄZANYM Z UPŁYWEM CZASU. GENETYKA I MŁODOŚĆ Jest rzeczą oczywistą, iż bliźniaki są do siebie podobne, tak samo jak to, iż jesteśmy podobni do naszych rodziców. Wiąże się to z faktem, iż znaczna część naszych genów jest identyczna. Tak samo metabolizm, zdolność skóry do regeneracji, jak i proces starzenia się skóry są silnie uzależnione od naszych cech genetycznych. Wyniki licznych badań przeprowadzone na bliźniakach wskazują, iż w ponad 60% za proces starzenia się skóry jest odpowiedzialna genetyka. Geny to rodzaj „wskazówek”, które wśród wielu innych czynników definiują rodzaj kolagenu lub elastyny w naszej skórze, naturalną zdolność antyoksydacyjną czy też naszą odporność na szkodliwe działanie promieni słonecznych. Ponadto cechy genetyczne w znacznej mierze determinują jak szybko zachodzi proces starzenia się komórek. Według statystyk przedstawia się to w następujący sposób: • 1 na 3 osoby posiada kombinację genów, która skutkuje skłonnością do przedwczesnego pojawiania się zmarszczek na skórze. • 1 na 2 osoby ma predyspozycje genetyczne do zmniejszonego poziomu wytwarzania kolagenu i elastyny. • 2 na 5 osób ma kombinację genów, która w bardziej intensywny sposób aktywuje naturalne mechanizmy obronne przeciwko szkodliwemu działaniu promieni słonecznych • 1 na 2 osoby posiada genetyczne predyspozycje związane ze zwiększoną wrażliwością na działanie wolnych rodników, co wynika ze zmniejszonej naturalnej zdolności antyoksydacyjnej ich skóry. Choć cechy genetyczne w znacznej mierze warunkują to czy proces starzenia zachodzi w szybszym bądź wolniejszym tempie, jest oczywiste, iż czynniki środowiskowe (jak narażenie skóry na długotrwałe działanie promieni słonecznych) bądź styl życia (papierosy, stres ) także odgrywają w tym procesie bardzo istotną rolę. Wpływ GENÓW Aby dowieść, które grupa genów ma bezpośredni wpływ na proces starzenia się niezbędne jest kilka elementów. Po pierwsze muszą istnieć wystarczające dowody naukowe potwierdzone przez różne światowe laboratoria, które to potwierdzą, iż warianty danego genu są związane ze zmianami metabolizmu skóry wpływającymi na proces jej starzenia się. Po drugie, w populacji musi istnieć wystarczająca reprezentacja tych wariantów genetycznych, co najmniej 10%. Obecnie trwają badania nad następującymi wariantami genetycznymi: Warianty w metaloproteinach- są to enzymy uczestniczące w procesie metabolizmu (wytwarzania i rozkładu) kolagenu i elastyny. Zaobserwowano, iż istnieją warianty genetyczne wytwarzające bardziej wydajne metaloproteiny, które utrzymują w lepszej kondycji strukturę kolagenu i elastyny w skórze, nadając jej większą elastyczność i gładkość. Warianty w dysmutazie podtlenkowej- jest to enzym związany z procesem przeciwutleniania, to znaczy z naturalną zdolnością antyoksydacyjną skóry i jej umiejętnością do usuwania wolnych rodników powodujących starzenie. Istnieją różne warianty tych enzymów, wśród nich takie które charakteryzują się silniejszym działaniem od innych, co powoduje, iż osoba posiadająca gen o silniejszym wariancie będzie miała niższe zapotrzebowanie na przeciwutleniacze w stosowanej kuracji kosmetycznej. Niemniej jednak, jest niezwykle ważne, aby mieć na uwadze, iż wolne rodniki pełnią również funkcję ochronną przeciwko infekcjom i komórkom nowotworowym, jako że są one swoistymi „bombami”, którymi posługuje się nasz system odpornościowy, aby zaatakować szkodliwe komórki. Mając to na uwadze, dla osoby ze zwiększoną antyoksydacyjną zdolnością skóry jest szkodliwe przyjmowanie zbyt dużej dawki przeciwutleniaczy, gdyż oznaczałoby to pozbawianie skóry naturalnej broni ochronnej. Powyższe stanowi punkt wyjścia dla opracowywania kosmetyków dopasowanych do indywidualnych potrzeb. Idealnie byłoby, gdyby dany produkt był w stanie „uzupełnić to czego nam brakuje” i „zredukować dostarczanie tego co już naturalnie posiadamy”. Na specjalną uwagę zasługuje ostatnie odkrycie polegające na wskazaniu genów, które nadają skórze, w szczególności skórze twarzy, zdolność do ochrony przed promieniami słonecznymi. Istnienia tych genów dowiedziono w oparciu o badania o znacznym zakresie obejmujące grupę ponad 500 kobiet. Polegało na określeniu zależności pomiędzy profilem genetycznym a niektórymi aspektami, takimi jak plamy na skórze, zmarszczki, predyspozycje do poparzeń słonecznych. Podsumowując, badania naukowe dowodzą, iż istnieje co najmniej 9 cech skóry, z których każda związana jest z jedną konkretną grupą wariantów genetycznych. Są to następujące czynniki: 1. Równowaga hydrolipidowa. 2. Elastyczność - struktura tkankowa. 3. Utlenianie - powstawanie wolnych rodników. 4. Pigmentacja - wytwarzanie melaniny. 5. Wrażliwość - tolerancja skórna. 6. Zmarszczki. 7. Patologie dermatologiczne. 8. Żywotność komórek. 9. Fotowrażliwość. Z każdym z tych czynników związana jest określona grupa genów, które to łącznie definiują w jakim natężeniu każda z tych dziewięciu cech występuje u konkretnej osoby. INSTRUKCJE WYDAWANE PRZEZ GENY Aby wiedzieć nieco więcej... Geny stanowią swoiste „instrukcje” dotyczące wytwarzania enzymów i protein w naszych komórkach. Oznacza to, iż każda z komórek znajdujących się w naszym organizmie jest rozbudowanym „podręcznikiem instrukcji”, gdyż zawiera około 20.000 ludzkich genów. Niemniej jednak, każdy rodzaj komórek w naszym ciele „odczytuje” tylko określoną grupę instrukcji i produkuje enzymy oraz proteiny za których produkcję, zgodnie z otrzymanymi instrukcjami, jest odpowiedzialna. Przykładowo, wszystkie komórki mają polecenie by „produkować kolagen”, lecz produkują go tylko komórki skóry i niektóre tkanki; dlatego też neurony nie wytwarzają kolagenu. Podajmy inny przykład, wszystkie komórki posiadają gen posiadający „instrukcję by produkować insulinę”, ale gen ten przejawia się (jego „odczyt” jest możliwy tylko) w trzustce, a nie na przykład w komórkach rogówki. Proces starzenia złożony jest z różnych skomplikowanych poziomów. Pierwszy to genetyczny (choć ostatnio zaczynamy już go nieco lepiej poznawać). Oznacza on instrukcje, które nigdy nie ulegały zmianie i towarzyszyły nam przez całe życie. Na drugim miejscu znajdują się te geny, które „przejawiają się” bądź „pozwalają się odczytać” w różnych okresach na przestrzeni życia człowieka. Choć zarówno w wieku 15 jak i 50 lat w naszym organizmie występują te same geny, to w zależności od wieku przejawiają się one w inny sposób. To zjawisko nazywa się „transkryptomiką”. Przykładowo, badane warianty genetyczne rozróżnia się w zależności od protein bądź enzymów wpływających na ich aktywność, to znaczy w zależności od ilości danego enzymu, który zostanie wyprodukowany w danym czasie. I tak, jeśli w naszej skórze występuje większa ilość enzymów antyoksydacyjnych, choć działają w identyczny sposób jak enzymy w skórze innej osoby, oznacza to, iż nasza skóra posiada większą zdolność antyoksydacyjną. Trzeci aspekt genetyczny, który zaczyna być coraz lepiej poznawany i który stanowi istotny postęp w tej dziedzinie to „epigenetyka”. Tradycyjnie uważano, iż nasze geny nie zmieniają się, niedawno jednak zauważono, iż choć „litery” za pomocą który zapisane są geny nie ulegają modyfikacji, to mogą jednak pojawiać się „akcenty” bądź następować przekształcenia chemiczne zmieniające ich znaczenie, jak również sposób w jaki należy interpretować zapisane w nich instrukcje. KOSMETYKA GENOMICZNA - Co ją odróżnia? Zadaniem kosmetyki jest dbanie o skórę poprzez dostarczanie tego czego jej brakuje bądź tego czego potrzebuje. Każda skóra jest inna, dlatego też o każdą należy dbać w inny sposób. Genokosmetyka, czy też kosmetyka genetyczna jest częścią nauki badającą zależności pomiędzy cechami genetycznymi danej osoby, a wyglądem jej skóry, tak obecnym, jak i jej procesem starzenia. W tym miejscu pojawia się pytanie: Jak opracowywany jest genokosmetyk i czym odróżnia się on od kosmetyków tradycyjnych? Jak już wspomnieliśmy wcześniej, warianty genetyczne można pogrupować w 9 dużych grup: równowaga hydrolipidowa, elastyczność - struktura tkankowa, utlenianie - powstawanie wolnych rodników, pigmentacja - wytwarzanie melaniny, wrażliwość tolerancja skórna, zmarszczki, patologie dermatologiczne, żywotność komórek i fotowrażliwość. Niemniej jednak, poza cechami genetycznymi należy wziąć pod uwagę inne cechy danej osoby, takie jak jest nawyki i przyzwyczajenia wpływające na jej stan zdrowia (papierosy, ekspozycja na słońce) bądź też jej aktualny stan skóry, jak występujące zmarszczki i przebarwienia. Oznacza to, iż by w jak najlepszy sposób dostosować terapię kosmetyczną do indywidualnych potrzeb skóry, bierze się pod uwagę te trzy obszary: cechy genetyczne, nawyki i przyzwyczajenia wpływające na stan zdrowia oraz aktualny stan skóry. Dlatego też genokosmetyki muszą zawierać aktywne składniki uzupełniające braki genetyczne, jak również innego rodzaju składniki w zależności od aktualnego stanu skóry, poziomu stresu czy nawet sposobu odżywiania się danej osoby. Stworzenie oddzielnego kosmetyku dla każdej osoby, dostosowanego do jej indywidulnych potrzeb, choć z pewnością byłoby najlepszym rozwiązaniem, to jednak jest bardzo mało praktycznym ze względu na aspekty ekonomiczne, czas dostawy, czy nawet kwestie prawne, gdyż każdy nowoopracowany skład wymaga pozyskania odpowiednich pozwoleń tak by zagwarantować bezpieczeństwo osób stosujących dany kosmetyk, jaki i jego skuteczność. Zważywszy na te czynniki, przy produkcji genokosmetyków bierze się pod uwagę kilka zmiennych. Przykładowo, laboratorium kosmetyczne Genoxage przeprowadziło na grupie 150 kobiet pierwsze w Europie badanie, na podstawie którego określono częstotliwość występowania określonych wariantów genetycznych. Na podstawie tego badania zaobserwowano, iż geny łączą się zazwyczaj w grupy, w ten sposób, iż profil genetyczny członków tej grupy jest do pewnego stopnia podobny. Pozwoliło to opracować 50 różnych składów dostosowanych to potrzeb wcześniej zdefiniowanych grup genetycznych, a każdy z opracowanych składów uzyskał wymagane pozwolenia medyczne i formalne. W celu udowodnienia skuteczności tego produktu, eksperci w dziedzinie genokosmetyki stosują te same normy weryfikacji hipotez naukowych jakie wykorzystywane są w badaniach genetycznych w zakresie raka, czy też innych chorób. Wszystkie zidentyfikowane dotychczas geny opierają się na badaniach przeprowadzonych na znacznych grupach demograficznych, które to polegają na ustaleniu zależności występujących pomiędzy genami, a zmianami wyglądu skóry związanymi z procesem starzenia. Stosowane są bardzo ścisłe kryteria selekcji genów wykorzystywanych jako markery i bierze się te podparte solidnymi i niezależnymi badaniami, wykonane zgodnie z odpowiednią metodologią i na odpowiedniej próbie. I tak, na podstawie takiego osobowego profilu genetycznego połączonego z analizą nawyków i przyzwyczajeń wpływających na stan zdrowia oraz biorąc pod uwagę aktualny stan skóry tworzone są kosmetyki zawierające składniki aktywne, niezależnie przetestowane, mające za zadanie uzupełnienie istniejących braków. PRZYSZŁOŚĆ już tu jest... Obecnie coraz częściej opracowuje się kuracje i terapie związane ze zdrowiem w oparciu o posiadany profil genetyczny, dostosowując je do indywidualnych potrzeb. Bierze się pod uwagę takie elementy jak predyspozycje do określonych chorób, reakcje na leki, związki między sposobem odżywiania się a cechami genetycznymi oraz oczywiście genokosmetykę. Jest wiadome, iż w całym procesie naukowym istnieją relacje i hipotezy, które są zostały w szerokim zakresie sprawdzone i są ogólnie akceptowane, z drugiej strony istnieją dziedziny, które nadal są badane i postępy dotyczące ich są zdecydowanie wolniejsze. Wiąże się to z faktem, iż wiele genów biorących udział w tym samym procesie, jak i związki między tymi genami oraz ich powiązania z otoczeniem mogą być niezwykle złożone. Dlatego też genokosmetyka jest ciągle rozwijającą się dziedziną nauki. 5 OBECNIE BADANYCH OBSZARÓW, W KTÓRYCH DOKONYWANE SĄ OGROMNE POSTĘPY TO: • Coraz lepiej poznawane są geny odpowiedzialne za procesy starzenia się i zachodzące pomiędzy nimi relacje. Ponadto badane są relacje pomiędzy genetyką, otaczającym środowiskiem, jak i stylem życia. • Dokonuje się postęp w dziedzinie transkryptomiki oraz epigenetyki, dzięki czemu regularne poddawanie się badaniom genetycznym pomoże nam stwierdzić jakie zmiany zachodzą w naszym wzorze ekspresji genów. • Następuje rozwój w technikach sekwencjonowania, w związku z czym już wkrótce nie będziemy koncentrować się na grupie genów, a każdy pacjent będzie dysponował kompletną sekwencja genetyczną swoich 20.000 genów. Dzięki temu przeprowadzane badania będą zdecydowanie bardziej kompletne, a skuteczność zabiegów będzie większa. • Następuje integracja obszarów nutrigenomiki, a nawet analizy naszego własnego mikrobiomu, czyli miliardów bakterii występujących w naszym organizmie, głównie w jelitach i 5/6 Na skórze, jak i w coraz większym stopniu uznaje się, iż są one bardzo ważne z punktu widzenia naszego zdrowia i samopoczucia. • I wreszcie, w sposób równoległy dokonuje się postęp w zakresie technologii produkcyjnej oraz dostosowania każdego produktu kosmetycznego w możliwie jak najwyższym stopniu do indywidualnych potrzeb. Dzięki temu w przyszłości każdy będzie dysponował specjalnie dla siebie opracowanym kosmetykiem, który ponadto będzie ulegał modyfikacjom w zależności od klimatu, wieku, a nawet pory roku.
