WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA ZDROWIE CZŁOWIEKA PROJEKT GIMNAZJALNY UCZNIÓW KLASY 2B Aktywność ruchowa – to niezbędna ilość ruchu – ćwiczeń fizycznych – potrzebna do rozwoju i zachowania zdrowia każdego człowieka. Prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych i metabolicznych uwarunkowany jest koniecznością zapewnienia organizmowi człowieka optymalnej lub przynajmniej minimalnej ilości ruchu. Światowa Organizacja Zdrowia w swej konstytucji z 1946 roku określiła zdrowie jako „pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania". W ostatnich latach definicja ta została uzupełniona o sprawność do „prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego” a także wymiar duchowy. Brak ruchu powoduje zaburzenia procesów metabolicznych i ma również ujemny wpływ na psychikę oraz zdolność odreagowania stresów. Naturalna potrzeba ruchu, największa w dzieciństwie, z wiekiem maleje, lecz ciągle pozostaje ważnym czynnikiem utrzymania zdrowia, młodości i zapobiegania wszystkim chorobom cywilizacyjnym, wynikającym z zaburzeń przemiany materii - (cukrzycy, miażdżycy, chorobom serca i układu krążenia). Brak odpowiedniej aktywności ruchowej wynika z wychowania, braku nawyków rekreacyjnego uprawiania sportu. Powodem braku ruchu jest przeciążenie pracą zawodową, ograniczenia finansowe i organizacyjne, spędzanie wolnego czasu przed telewizorem lub komputerem, brak powszechnej mody na uprawianie ćwiczeń ruchowych. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Jest nieodłącznym atrybutem życia człowieka. Wynika z wrodzonych potrzeb organizmu i nabytych umiejętności. Jest niezbędnym elementem zdrowego stylu życia. Poprawia stan naszego zdrowia i samopoczucie. ZDROWOTNE ELEMENTY AKTYWNOŚĆI FIZYCZNEJ Korzyści płynące z aktywności fizycznej: - podczas wysiłku fizycznego w naszym organizmie wytwarzane są endorfiny – neuroprzekaźniki (zwane „hormonami szczęścia”), które powodują doskonały nastrój - zwiększa się ogólny przepływ krwi dostarczanej w odpowiedniej ilości do tkanek powodując w nich wzrost metabolizmu powoduje pozytywne zmiany czynnościowe w obrębie układu krążenia: - zwolnienie spoczynkowej częstości skurczów serca, czyli – u osoby zdrowej – zwolnienie tętna, - wpływa na wartość ciśnienia tętniczego (wartość ciśnienia skurczowego i rozkurczowego u osób wytrenowanych są istotnie niższe, od wartości stwierdzonych u osób nie ćwiczących) powoduje pozytywne zmiany czynnościowe w obrębie układu krążenia (c.d.): - zwiększenie wewnętrznej średnicy tętnic oraz naczyń krwionośnych, - obniżenie stężenia cholesterolu, - zmniejszenie ryzyka tworzenia się zakrzepów, - zwiększa masę kości i stopień ich mineralizacji, zapobiegając w wieku młodym wadom postawy a w wieku średnim i podeszłym zapobiega dolegliwościom bólowym kręgosłupa i osteoporozie - poprawia koordynację nerwowo-mięśniową - powoduje zmiany biochemiczne i fizjologiczne – np. w wydzielaniu hormonów (np. zmniejszenie wydzielania i stężenia we krwi insuliny obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę) - zapobiega przybieraniu na wadze, powoduje zmniejszenie tkanki tłuszczowej; przyspiesza przemianę materii - wzrasta pojemność życiowa płuc - zwiększa się przepływ krwi przez szczytowe fragmenty płuc co ułatwia wymianę gazową w płucach - poprawia samopoczucie, jakość snu, łagodzi stresy - zmniejsza się ryzyko zachorowania na niektóre choroby nowotworowe, - zmniejsza się ryzyko przedwczesnej śmierci - znacznie poprawia się odporność organizmu poprzez mobilizację układu immunologicznego. Dla wzmocnienia organizmu najlepsze są sporty wytrzymałościowe: aerobik, pływanie, uprawiane 2 - 3 razy w tygodniu. Kilka ćwiczeń pobudzających krążenie może zapobiec rozpoczynającemu się przeziębieniu. Aby aktywność fizyczna przynosiła odpowiednie efekty powinna być systematyczna Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie człowieka jest nieoceniony w profilaktyce chorób cywilizacyjnych Zalecana dla dzieci i młodzieży minimalna dawka aktywności ruchowej to: 1 GODZINA DZIENNIE DOWOLNEGO TYPU RUCHU O ZWIĘKSZONEJ INTENSYWNOŚCI Obserwuje się obecnie zarówno u młodzieży jak i u dorosłych tendencję do ograniczania aktywności ruchowej Winą za to należy obciążyć zdobycze cywilizacji takie jak: samochód, TV, komputer, zapewniające wygodną i nie męczącą rozrywkę. Jedynie 10% dziewcząt i 20% chłopców uprawia jakąś dyscyplinę sportową. Obecnie uważa się, że brak aktywności fizycznej to jeden z głównych powodów epidemii otyłości. W podjęciu regularnych ćwiczeń osobom otyłym najbardziej przeszkadza: - brak czasu, - poczucie zawstydzenia, - niemożność wykonywania intensywnych ćwiczeń, - brak satysfakcji z ćwiczeń. Mała aktywność fizyczna i często niewłaściwa dieta sprzyjają: - pogorszeniu wydolności organizmu - wadom postawy ciała - nadwadze i otyłości Nasze działania miały na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie: czy aktywność fizyczna ma wpływ na zdrowie człowieka – nie tylko w teorii. Przeprowadziliśmy więc doświadczenie, w którym brali udział uczniowie uprawiający sport i nie uprawiający sportu. Oto wyniki naszych badań: - pomiar tętna Uczniowie przed wysiłkiem tętno po wysiłku po 10 po 15 po 20 min. min. min. bezpośrednio po wysiłku po 5 min. 88 72 76 76 80 108 120 108 100 120 104 104 100 96 100 100 96 100 104 92 96 88 96 96 92 76 64 64 76 76 88 92 64 84 84 76 92 64 84 84 76 68 64 80 80 76 64 64 76 76 po 25 min. po 30 min. po 35 min. 88 72 80 88 88 88 68 76 80 80 84 72 72 76 80 nie uprawiający sportu 1. 2. 3. 4. 5. uprawiający sport 1. 2. 3. 4. 5. 92 80 88 92 88 - pomiar ciśnienia uczniowie przed wysiłkiem bezpośrednio po wysiłku po 5 min. po 10 min. po 15 min. po 20 min. po 25 min. po 30 min. nie uprawiający sportu 1. 130/70 180/80 160/80 150/80 145/80 130/75 130/70 125/70 2. 120/80 140/80 145/80 140/80 130/70 130/70 120/70 120/60 3. 120/70 160/70 150/70 140/70 140/70 130/70 120/70 120/70 4. 125/70 160/80 160/80 140/75 130/70 130/65 120/65 120/60 5. 120/60 150/80 145/80 130/75 130/70 125/60 120/60 120/60 1. 120/60 145/70 125/60 120/60 120/60 2. 110/60 140/60 110/60 110/60 110/60 3. 110/60 125/60 110/60 110/60 110/60 4. 110/50 140/80 115/70 110/60 110/50 5. 120/60 130/70 115/60 120/60 120/60 uprawiający sport Obserwacje Zaobserwowaliśmy że: - tętno a) u uczniów uprawiających sport tętno przed wysiłkiem jest niższe i jego wartości są mniej zróżnicowane b) u uczniów uprawiających sport tętno szybciej wraca do wartości sprzed wysiłku, a u jednej z uczennic nie uległo zmianie -ciśnienie a) u uczniów uprawiających sport ciśnienie przed wysiłkiem jest niższe i jego wartości są mniej zróżnicowane b) u uczniów uprawiających sport ciśnienie szybciej wraca do wartości sprzed wysiłku, Wnioski: aktywność fizyczna ma korzystny wpływ na zdrowie człowieka – dzięki przeprowadzonemu eksperymentowi potwierdziliśmy, że takie parametry jak tętno i ciśnienie krwi u osób regularnie uprawiających sport są niższe, a po wykonaniu wysiłku szybciej wracają do normy. Bibliografia: - Słownik Encyklopedyczny Biologia, Wyd. Europa 2001 - www.wychowaniefizyczne.pl - www.mediweb.pl - www.bryk.pl › Biologia › Człowiek - http://chomikuj.pl - http://www.profesor.pl/publikacja,15286,Referaty, Wplyw-aktywnosci-ruchowej-na-organizm-czlowieka - www.edukacja.mazowsze.pl/material.php. - http://wychowaniefizyczne.net/wplyw-aktywnoscifizycznej-na-zdrowie-czlowieka/ - Lucyna Kożuch „Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie człowieka” - http://spkrzywosadz.republika.pl/teksty/wplyw. - Podstawy teoretyczne programu „Trzymaj formę” Poradnik dla nauczycieli DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ