NAJDAWNIEJSZE DZIEJE CZŁOWIEKA Tryb koczowniczy Tryb osiadły Rewolucja neolityczna – przejście od trybu koczowniczego do osiadłego (IX-III tysiąclecie p.n.e.) Żyzny Półksiężyc – na jego obszarze powstały pierwsze cywilizacje CYWILIZACJE STAROŻYTNEGO BLISKIEGO WSCHODU 1 – Egipt 2 - Izrael 3 - Mezopotamia STAROŻYTNA MEZOPOTAMIA Zikkurat - świątynia Kodeks Hammurabiego – zawierał zasadę „oko za oko, ząb za ząb”, powstał w Babilonie Pismo klinowe – najstarszy rodzaj pisma, Stworzony przez Sumerów STAROŻYTNY EGIPT „Egipt darem Nilu” – życie w Egipcie uzależnione było od wylewów Nilu Podstawowe pojęcia związane z cywilizacją starożytnego Egiptu: Piramida – grobowiec faraona Politeizm – wiara w wielu bogów Mumifikacja - proces balsamowania ciała zmarłego faraona zapobiegający jego rozkładowi Hieroglify – obrazkowe pismo starożytnych Egipcjan STAROŻYTNY IZRAEL (Izraelici, Żydzi, Hebrajczycy) Gwiazda Dawida Menora – siedmioramienny świecznik Tora – święta księga judaizmu Podstawowej pojęcia związane ze starożytnym Izraelem: Jahwe – Bóg żydowski Monoteizm – wiara w jednego Boga Mojżesz –wyprowadził Żydów z niewoli egipskiej, otrzymał od Boga Dekalog (10 przykazań) Synagoga – świątynia żydowska Osiągnięcia starożytnych Greków: 1/ Demokracja – „władza ludu”, system rządów zrodzony w starożytnych Atenach (obywatele podejmują decyzje polityczne) Perykles –uznawany za głównego twórcę demokracji ateńskiej; przez kilkanaście lat pełnił urząd stratega w Atenach, A to ciekawe! Grecy raz w roku pisali na glinianych tabliczkach nazwisko osoby, którą uważali za wroga demokracji. Ten kto był najczęściej typowany musiał na 10 lat opuścić polis – procedura ta nazywała się „sądem skorupkowym” 2/ Igrzyska olimpijskie – pierwsze odbyły się w Olimpii w 776 r. p.n.e. Pięciobój olimpijski: 3/ Teatr– dwa rodzaje sztuk: tragedie (poważna treść, zazwyczaj śmierć głównego bohatera) oraz komedie (lekkie, ośmieszające wady polityków) Sofokles – dramaturg, autor „Antygony” 4/ Literatura grecka: - mity (opowieści o bogach i bohaterach greckich) - twórczość Homera – autora „Iliady” oraz „Odysei” 5/ Filozofia - umiłowanie mądrości, nauka zajmująca się poszukiwaniem odpowiedzi na pytania o sens życia 6/ Architektura grecka Partenon – świątynia w Atenach Powiedzenia historyczne związane ze starożytną Grecją: „Spartańskie warunki” – skromne, proste, surowe, bez wygód (tak wychowywano w Sparcie dzieci) „Mówić lakonicznie” – wyrażać się krótko i na temat – bez rozgadywania się, Wrócić z tarczą” – odnieść zwycięstwo „Wrócić na tarczy” – ponieść klęskę Cywilizacja rzymska Formy ustrojowe starożytnego Rzymu 753 r. p.n.e. – założenie Rzymu 509 r. p.n.e. – ustanowienie republiki rzymskiej 27 r. p.n.e. – Rzym stał się cesarstwem Dziedzictwo starożytnego Rzymu - architektura: Łuk triumfalny – budowany na cześć zwycięskiego wodza Koloseum - amfiteatr Akwedukty - wodociągi Panteon - świątynia rzymska - Prawo rzymskie – Prawo XII Tablic „należy wysłuchać obu stron” „nieznajomość prawa szkodzi” „prawo nie działa wstecz” JUDAIZM Chrystogram – symbol chrześcijaństwa CHRZEŚCIJAŃSTWO (ci, którzy w Jezusie Chrystusie uznali obiecanego Mesjasza) Narodziny chrześcijaństwa Biblia – święta księga chrześcijaństwa Jezus Chrystus – mesjasz 476 r. – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego (koniec starożytności, początek średniowiecza)