Podstawy technik informatycznych

Podstawy technik
informatycznych
Egzamin teoretyczny:
Podstawy technik
informatycznych dotyczące
użytkowania i zastosowań
komputerów.
Przygotowanie do modułu I
ECDL
Information
and Communication
Technology (ICT)
1
Pytanie testu nt. RSI
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską nazwą RSI
(Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem palców,
a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze lub
brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Sprawność rąk zmniejsza się tak dalece, że wykonywanie nawet
prostych czynności, jak spożywanie posiłków, czy odkręcenie pasty
do zębów staje się problemem.
W skrajnych przypadkach jedynym ratunkiem jest interwencja
chirurga.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.
Podstawowe elementy komputera
Większość współczesnych komputerów składa się z trzech
podstawowych elementów:
 procesora – podzielonego na część arytmetycznologiczną czyli układu, który faktycznie wykonuje
wszystkie konieczne obliczenia oraz część sterującą
 pamięci RAM – (od ang. Random Access Memory) czyli
układy scalone, które przechowują program i dane
(umożliwia to m.in. samomodyfikację programu) oraz
bieżące wyniki obliczeń procesora i stale, na bieżąco
wymienia dane z procesorem
 urządzeń wejścia/wyjścia – które służą do komunikacji
komputera z otoczeniem.
Procesor - CPU

Procesor nazywany często CPU (ang. Central Processing Unit) urządzenie cyfrowe potrafiące pobierać dane z pamięci,
interpretować je i wykonywać jako rozkazy. Wykonuje on bardzo
szybko ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru
operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta
procesora jako lista rozkazów procesora.

Procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane są zwykle jako
układy scalone zamknięte w hermetycznej obudowie, często
posiadającej złocone wyprowadzenia (stosowane ze względu na
własności stykowe tego metalu). Ich sercem jest monokryształ
krzemu, na który naniesiono techniką fotolitografii szereg warstw
półprzewodnikowych, tworzących, w zależności od zastosowania,
sieć od kilku tysięcy do kilkuset milionów tranzystorów. Połączenia
wykonane są z metalu (aluminium, miedź).
2
RAM (Random Access Memory)
ROM (Read-Only Memory )

RAM – podstawowy rodzaj pamięci cyfrowej.

W pamięci RAM przechowywane są aktualnie wykonywane
programy i dane dla tych programów oraz wyniki ich pracy.
Zawartość większości pamięci RAM jest tracona kilka sekund po
zaniku napięcia zasilania, niektóre typy wymagają także
odświeżania, dlatego wyniki pracy programów muszą być zapisane
na innym nośniku danych.


Informacje tu przechowywane maja charakter stały (nie ulegają
zniszczeniu lub utracie po wyłączeniu komputera).

W pamięci ROM przechowywane są najważniejsze dane
systemowe, a także parametry zainstalowanego sprzętu: dysku
Pamięć RAM jest stosowana głównie jako pamięć operacyjna
komputera.
twardego, płyty głównej, procesora, pamieci operacyjnej.
Płyta główna
Pracując z komputerem wprowadzasz do niego, przetwarzasz,
w nim i wyprowadzasz z niego dane.

Płyta główna (ang. motherboard, mainboard) – najważniejsza
płyta urządzenia elektronicznego, na której montuje się
najważniejsze elementy urządzenia, umożliwiająca komunikację
wszystkim pozostałym komponentom i modułom.

W komputerze na płycie głównej znajdują się procesor, pamięć
operacyjna lub gniazda do zainstalowania tych urządzeń oraz
gniazda do zainstalowania dodatkowych płyt zwanych kartami,
urządzeń składujących (dyski twarde, napędy optyczne itp.) i
zasilacza.

Koncepcję zbudowania komputera osobistego wyposażonego
tylko w minimum potrzebnych urządzeń zmontowanych na
jednej płycie oraz gniazd do których podłącza się dodatkowe
urządzenia zapoczątkowała firma IBM wprowadzając komputer
osobisty, zwany też PC.
3
Karty rozszerzeń



Karta graficzna – karta rozszerzeń komputera generująca
odpowiedni sygnał dla ekranu monitora. Podstawowym zadaniem
karty graficznej jest przechowywanie informacji o tym jak powinien
wyglądać obraz na ekranie monitora i odpowiednim sterowaniu
monitorem.
Karta sieciowa (ang. NIC - Network Interface Card) - karta
rozszerzenia, która służy do przekształcania pakietów danych w
sygnały, które są przesyłane w sieci komputerowej.
Karta dźwiękowa (ang. sound card, audio card) jest to komputerowa
karta rozszerzeń, umożliwiająca rejestrację, przetwarzanie i
odtwarzanie dźwięku. Poprawnym jest też równie często stosowany
termin karta muzyczna.
Dysk twardy




Przechowuje informacje w systemie
komputerowym
Przechowuje dane na dysku magnetycznym
Zainstalowany jest w obudowie komputera
(inaczej niż dyski miękkie)
Na dysku wszystkie informacje są zapisywane w
sposób trwały.
Modem

Modem (od ang. MOdulator-DEModulator) urządzenie elektroniczne, którego zadaniem jest
zamiana danych cyfrowych na analogowe
sygnały elektryczne (modulacja) i na odwrót
(demodulacja) tak, aby mogły być przesyłane i
odbierane poprzez linię telefoniczną (a także
łącze telewizji kablowej lub fale radiowe). Dzięki
modemowi można łączyć ze sobą komputery i
urządzenia, które dzieli znaczna odległość.
4
System operacyjny
System operacyjny (ang. skrót OS Operating System) –
oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące
środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika.
System operacyjny
W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika system operacyjny
zajmuje się:



planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym
zadaniom,
kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych
zadań,
dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i komunikacji
pomiędzy zadaniami
Wiele systemów operacyjnych posiada środowiska graficzne
ułatwiające komunikacje maszyny z użytkownikiem.
ELEMENTY SYSTEMU OPERACYJNEGO
20
5
System operacyjny (OS - Operating System)
System operacyjny jest zbiorem procedur i programów pośredniczących
między uruchamianymi aplikacjami a sprzętem.
Jest to podstawowe oprogramowanie pozwalające korzystać z komputera mający
za zadanie komunikacje pomiędzy użytkownikiem a sprzętem. Zadaniem każdego
systemu jest stworzenie takiego środowiska pracy w którym użytkownik będzie
mógł pracować wydajnie i bezpiecznie.
Uruchomienie komputera
Uruchomienie systemu
Zalogowanie do systemu
21
22
Praca w systemie
Głównym elementem systemów operacyjnych jest wykonywanie
podstawowych zadań takich jak:
Na rynku dostępnych jest wiele systemów operacyjnych jednak nie ma
tzw. idealnego systemu a każdy dostępny ma swoje wady i zalety.
• kontrolowanie procesów
odpowiedzialnych za uruchomione
programy i zdarzenia jak i obsługa
urządzeń
• przypisywanie pamięci
komputera danym procesom
(aplikacjom, zdarzeniom)
23
24
6
• obsługa połączeń sieciowych
praca w sieci
wideokonferencja
25
Najważniejsze cechy, jakie decydują o użyteczności systemu operacyjnego:
• zarządzanie plikami
każdy system operacyjny jest wyposażony w moduł obsługujący
systemy plików. System plików jest strukturą danych
zachowanych na dysku twardym danego komputera,
• łatwość instalacji i użytkowania systemu
• współpraca z innymi systemami
• zgodność sprzętowa z urządzeniami dołączonymi do komputera
• interfejs pracy użytkownika
• wymiana danych
np. możliwość czytania i wymiany dokumentów między
różnymi aplikacjami przystosowanymi do różnych systemów
• przystosowanie do pracy w sieci
rolę te spełnia zewnętrzna
warstwa systemu
nazywana często powłoką
(shell)
• ilość dostępnych aplikacji działających w danym systemie
• lokalizacja (możliwość porozumiewania się z systemem w narodowym języku)
27
• cena
28
7
Ranking systemów operacyjnych używanych przez internautów
łączących się z obszaru Polski z polskimi witrynami.
Strony www
World Wide Web
www - World Wide Web

hipertekstowy, multimedialny, sieciowy (TCP/IP) system informacyjny oparty
na publicznie dostępnych, otwartych standardach. Pierwotnym i w chwili
obecnej nadal podstawowym zadaniem WWW jest publikowanie informacji.
WWW jest często błędnie utożsamiane z całym Internetem, w
rzeczywistości stanowi tylko jedną z jego najpopularniejszych usług.

Aby uzyskać dostęp do tak udostępnianej informacji, trzeba posłużyć się
programem komputerowym, który nazywamy przeglądarką internetową.
Przeglądarka łączy się z serwerem internetowym, skąd pobiera pewien
zbiór informacji określany jako strona internetowa. Strona internetowa może
zostać wyświetlona, przeczytana przez program czytający, zapisana w
lokalnym systemie plików czy wydrukowana.

Zawartość strony internetowej jest hipertekstem, co znaczy, że użytkownik
oglądając stronę internetową może podążać za hiperłączami, które
przenoszą go do innych stron internetowych w ramach tego samego
serwera internetowego lub innych dostępnych w ramach sieci.
Model TCP/IP

TCP/IP (ang. Transmission Control Protocol / Internet
Protocol) jest pakietem najbardziej rozpowszechnionych
protokołów komunikacyjnych współczesnych sieci
komputerowych. Najczęściej obecnie wykorzystywany
standard sieciowy, stanowiący podstawę współczesnego
Internetu. Nazwa pochodzi od dwóch najważniejszych
jego protokołów: TCP oraz IP.

TCP/IP jest standardem komunikacji otwartej. Otwartość
oznacza tu możliwości komunikacji między dowolnymi
typami urządzeń, bez względu na ich fizyczną
różnorodność.
8
Udział przeglądarek w Polsce w latach
2002 - 2010 wg serwisu ranking.pl
Wyszukiwarka internetowa
Wyszukiwarka
internetowa

Wyszukiwarka internetowa (ang. search engine)
to program lub strona internetowa, której
zadaniem jest ułatwienie użytkownikom
znalezienie informacji w sieci.

Gromadzą w sposób automatyczny informacje o
dokumentach tekstowych oraz plikach
zgromadzonych w sieci.
9
Sieci komputerowe
Sieć jest zbiorem komputerów, połączonych ze sobą w celu
wspólnego korzystania z informacji i zasobów
sprzętowych.
Sieć pozwala na łatwą wymianę plików i informacji,
umożliwia wspólne korzystanie z wyposażenia: drukarki,
modemu i urządzenia do przechowywania danych.
Także połączenie z Internetem może być wspólnie
wykorzystywane przez wszystkie komputery w sieci.
Sieć może składać się tylko z dwóch połączonych
kablem komputerów lub być tak duża, że łączy ze sobą
setki komputerów i urządzeń peryferyjnych.
10
Urządzenia peryferyjne
ang. peripheral device - dowolna część komputera inna niż
procesor (CPU) i pamięć operacyjna, jak np.:
klawiatura
monitor
mysz
drukarka
skaner
mikrofon
głośnik
aparat fotograficzny
dżojstik
kamera internetowa.
Podstawowymi elementami sieci lokalnej są
stanowiska robocze i serwery
Stanowiska robocze (stacje robocze), z których korzystają użytkownicy
sieci, np. uczniowie w szkole. Komputer traktowany jako stacja robocza
musi mieć zainstalowane: pamięć, procesor, kartę sieciową oraz
system operacyjny. Może natomiast nie mieć dysku twardego, gdyż
wszystkie potrzebne programy i wyniki pracy mogą być
przechowywane na pojemnym dysku sieciowym. Wszelkie działania są
wykonywane w pamięci i procesorze naszego komputera i od jego
parametrów zależy szybkość i możliwości pracy.
Serwery, które obsługują jednostki sieciowe (stanowiska robocze). Jest to
wydzielony komputer o dużej mocy obliczeniowej i pojemnym twardym
dysku. Wyróżniamy dwa rodzaje serwerów:
Serwer plików, który jest zarówno sprzętem jak i oprogramowaniem
udostępniającym dane dyskowe innym obiektom sieci,
Serwer drukowania, który jest tylko oprogramowaniem i steruje
przekazywaniem wydruków przesyłanych ze stanowisk sieciowych na
wybrane drukarki.
Podstawowe elementy sieci
Karty sieciowe, służą jako
połączenie między
komputerem i siecią,
przekształcając dane
wychodzące z komputera
do formatu danych sieci.
Obecnie komputery mają
wbudowane karty
sieciowe przewodowe i
bezprzewodowe.
Sieć obejmująca jeden budynek lub zakład pracy
nazywana jest siecią lokalną LAN.
Dzięki sieci możliwe jest współużytkowanie zasobów
(dokumentów i programów) i urządzeń (np. drukarki,
modemu).
Oznacza to, że dzięki sieci z jednej drukarki, czy modemu,
może korzystać 100 a nawet więcej komputerów.
Jest to czysta oszczędność.
Oprócz sieci lokalnych obejmujących jeden budynek lub
firmę możemy wyróżnić także sieci miejskie MAN
obejmujące jedno miasto lub
sieci globalne WAN obejmujące całą kulę ziemską.
Przykładem tej ostatniej może być Internet.
11
Sieć MAN (miejska) i WAN (globalna)
Sieć MAN - Metropolitan Area Network miejska sieć o zasięgu do 50 mil od
serwera , łącząca komputery w
obrębie miasta, kilku instytucji.
Sieć WAN - Wide Area Network - rozległa
sieć globalna np. Internet. Połączenia
w takich sieciach mogą być
realizowane przez linię telefoniczną
(najbardziej popularne), bądź przez
łącza podobne do telefonicznych
(przewody miedziane), ale
wykorzystywane tylko i wyłącznie do
łączenia komputerów. Istnieją jeszcze
łącza światłowodowe wykorzystywane
do połączeń w sieciach miejskich (np.
w warszawskiej sieci miejskiej WAR MAN) lub do połączeń
międzykontynentalnych. Stosuje się
również połączenia satelitarne tak jak
w zwyczajnej telefonii do połączeń
międzykontynentalnych.
Układ sieci zwany także jej
"topologią" oznacza jej
fizyczny wygląd.
Intranet
Sieć komputerowa ograniczająca się do komputerów w np. firmie lub
organizacji. Po zamontowaniu serwera, umożliwiającego
korzystanie w obrębie sieci LAN z usług takich, jak strony WWW,
poczta elektroniczna itp., czyli usług typowo internetowych, można
mówić o intranecie. Do intranetu dostęp mają zazwyczaj tylko
pracownicy danej firmy.
Intranet przypomina Internet, z tym jednak zastrzeżeniem, że jest
ograniczony do wąskiej grupy osób (np. pracowników firmy).
Pod względem połączeń między komputerami wyróżnić można trzy typy
budowy sieci: gwiaździsta, pierścieniowa i magistralowa.
Kiedyś intranety działały tylko w zamkniętych sieciach wewnętrznych
firm. W obecnych czasach intranet wychodzi poza firmę. Można się
zalogować do zasobów firmy z Internetu np. poprzez login i hasło.
12
ARPANET - Advanced Research Projects Agency Network
Ekstranet
Jest to rozwiązanie sieciowe polegające na połączeniu
dwóch lub większej liczby intranetów za pomocą
internetu (protokołów sieciowych).
Celem tworzenia ekstranetów jest udostępnienie własnych
zasobów między współpracującymi firmami, przy
zabronieniu powszechnego dostępu z sieci Internet. W
ten sposób klienci mogą się lepiej i szybciej zapoznać z
ofertą danej firmy, a firmy mogą między sobą lepiej
współpracować.
Arpanet powstał jako inicjatywa Departamentu Obrony USA
(Pentagonu). W 1958 roku po szoku wywołanym wysłaniem
Sputnika w kosmos przez ZSRR powołano rządową agencję ARPA,
której zadaniem było obserwowanie i wspieranie inicjatyw
powstających na uczelniach w USA, które miały szczególne
znaczenie dla obronności Stanów Zjednoczonych. Przewodnią ideą
pomysłu było ustalenie, czy możliwe jest za pomocą komputerów
skonstruowanie takiej sieci łączności, która by nie posiadała central
(które wróg może łatwo zniszczyć), lecz umożliwiała automatyczne
wyszukiwanie połączeń między dowództwem i oddziałami polowymi
nawet przy dużym stopniu zniszczenia infrastruktury
telekomunikacyjnej kraju.
Arpanet była prototypowym wdrożeniem sieci pakietowej, na podstawie
którego opracowano protokół Internet (IP), a następnie ściśle
powiązanych ze sobą protokołów TCP/IP.
Uważana jest za poprzedniczkę i zalążek sieci globalnej Internet.
KONIEC
13