1 Ćwiczenie 2. Budowa komórki prokariotycznej i eukariotycznej Cel

wiczenie 2. Budowa komórki prokariotycznej i eukariotycznej
Cel wicze :
Poznanie szczegółów budowy komórki prokariotycznej, eukariotycznej, ro linnej i zwierz cej
z jednoczesnym uwzgl dnieniem funkcji organelli komórkowych.
Zagadnienia teoretyczne:
1. Struktura komórki prokariotycznej (z uwzgl dnieniem budowy i funkcji rz sek, fimbrii i
otoczki)
2. Metoda barwienia bakterii wg Grama – budowa ciany komórkowej u bakterii Gramdodatnich i Gram-ujemnych
3. Struktura komórki eukariotycznej – ró nice w budowie komórki ro linnej i zwierz cej
4. Funkcje organelli komórkowych
Materiały:
hodowle bakterii wła ciwych z rodzajów: Escherichia, Bacillus, skórka z wewn trznej strony
li cia spichrzowego cebuli lub li cia trzykrotki, zawiesina dro d y (Sacharomyces
cerevisiae), sól fizjologiczna, 5% r-ór NaCl, r-ór fioletu krystalicznego, etanol (70%), płyn
Lugola, fuksyna fenolowa, bł kit metylenowy, gotowe preparaty bakterii: Escherichia coli,
Bacillus megaterium, Micrococcus luteus, Clostridium sporogenes
Aparatura i szkło:
mikroskop wietlny, szkiełka podstawowe i nakrywkowe
Wykonanie wiczenia:
Obserwacje mikroskopowe przeprowadzi za pomoc zwykłego mikroskopu optycznego przy
u yciu obiektywu suchego 40x oraz immersyjnego o powi kszeniu 100x.
1. Morfologia komórek bakteryjnych
Obserwacja utrwalonych preparatów mikroskopowych nast puj cych gatunków bakterii:
1. Escherichia coli
2. Bacillus megaterium
3. Micrococcus luteus
4. Clostridium sporogenes
2. Preparat przy yciowy zwykły:
- na odtłuszczonym szkiełku podstawowym umie ci kropl 0,85% roztworu NaCl (sól
fizjologiczna), do którego za pomoc ezy bakteriologicznej, wysterylizowanej w
płomieniu palnika, wprowadzi 24-godzinn hodowl bakterii ze skosu agarowego,
- preparat przykry szkiełkiem nakrywkowym.
3. Plazmoliza w komórkach skórki z wewn trznej strony łuski cebuli i li cia trzykrotki:
- umy szkiełko podstawowe,
- nanie na szkiełko kropl soli fizjologicznej,
- wprowadzi niewielki fragment skórki (cebuli lub trzykrotki) do kropli,
- cało przykry szkiełkiem nakrywkowym, a obok szkiełka - z lewej strony nanie
kropl st onego roztworu NaCl - z prawej strony poło y pasek bibuły,
- obserwowa preparat przy powi kszeniu obiektywu 10x (40x), jednocze nie absorbuj c
wod z preparatu za pomoc paska bibuły,
- narysowa etapy plazmolizy.
1
4. Barwienie bakterii metod Grama:
- wykona rozmaz 24-godzinnej hodowli bakterii na szkiełku podstawowym,
- wysuszy preparat w temperaturze pokojowej, a nast pnie utrwali , przeprowadzaj c
preparat przez płomie palnika zawiesin zwrócon ku górze,
- zala preparat roztworem fioletu krystalicznego na 2 min, spłuka wod , zala płynem
Lugola na 1 min.,
- zanurzy preparat w 70% alkoholu etylowym na 30 sek., spłuka wod ,
- dobarwi preparat roztworem fuksyny zasadowej przez 10-20 sek., spłuka dokładnie
wod i wysuszy na powietrzu,
- wykona obserwacje mikroskopowe bakterii za pomoc obiektywu immersyjnego o
powi kszeniu 100x.
W wyniku barwienia bakterie Gram-dodatnie zostaj zabarwione na fioletowo, a bakterie
Gram-ujemne – na ró owo.
5. Obserwacja komórek dro d y (Sacharomyces cerevisiae) – preparat przy yciowy:
-
na odtłuszczone szkiełko podstawowe nanie kropl hodowli płynnej S. cerevisiae (w
przypadku hodowli na podło u stałym drobnoustroje zawieszamy w 0,85% NaCl) i kropl
barwnika – bł kitu metylenowego 1:10000. Cało przykry szkiełkiem nakrywkowym,
ogl da preparat pod mikroskopem stosuj c powi kszenie 100x i 400x,
obliczy zawarto
procentow komórek martwych dro d y: policzy komórki
zabarwione na niebiesko przypadaj ce na 100 komórek dro d y.
Wynik barwienia: zabarwieniu ulegaj komórki martwe, w których błona komórkowa,
warunkuj ca barier półprzepuszczalno ci traci wła ciwo ci wybiórcze i nie jest selektywna.
Bł kit metylenowy w rodowisku wzrostu, w wyniku działania dehydrogenaz dro d y,
przechodzi w form zredukowan , bezbarwny leukobł kit.
Literatura:
1. Kunicki-Goldfinger W. J. H.: ycie bakterii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
1998.
2. Ró alski A.: wiczenia z mikrobiologii ogólnej, cz.1 i cz.2, Wydawnictwo Uniwersytetu
Łódzkiego, Łód 1998.
3. Zmysłowska I.: Mikrobiologia ogólna i rodowiskowa, Wydawnictwo Uniwersytetu
Warmi sko-Mazurskiego, Olsztyn 2002.
4. Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W., Villee C.A.: Biologia, Oficyna Wydawnicza
Multico, Warszawa 2000
5. Czubaj A.: Biologia, Pa stwowe Wydawnictwa Rolnicze i Le ne, Warszawa 1999
2
3