Microsoft PowerPoint - po\263oznictwo 2014
advertisement
DIAGNOSTYKA BEZPOŚREDNIA Joanna Kądzielska Katedra Mikrobiologii Lekarskiej Warszawski Uniwersytet Medyczny BADANIA MIKROBIOLOGICZNE • CHORZY • OZDROWIEŃCY • BEZOBJAWOWI NOSICIELE • OSOBY Z KONTAKTU • PERSONEL MEDYCZNY • ZAWODOWE GRUPY RYZYKA DIAGNOSTYKA BEZPOŚREDNIA • HODOWLA NA PODŁOśACH SZTUCZNYCH • PREPARAT MIKROSKOPOWY • TESTY LATEKSOWE • METODY MOLEKULARNE IDENTYFIKACJA DROBNOUSTROJÓW • MORFOLOGIA KOLONII • MORFOLOGIA KOMÓRKI • CECHY BIOCHEMICZNE • TESTY LATEKSOWE HODOWLA NA PODŁOśACH SZTUCZNYCH • TEMPERATURA 37°C • CZAS 24 h • WARUNKI 2 –7 dni tygodnie TLENOWE MIKROAEROFILNE BEZTLENOWE PODŁOśA DO HODOWLI BAKTERII • STAŁE / PŁYNNE • PROSTE / WZBOGACONE • WYBIÓRCZO - RÓśNICUJĄCE • SPECJALNE PODŁOśA DO HODOWLI BAKTERII • PŁYNNE • bulion cukrowy, BHI • PROSTE • agar odŜywczy • WZBOGACONE • agar z krwią końską • WYBIÓRCZO-RÓśNICUJĄCE • Chapman (gronkowce), MacConkey (pałeczki Gramujemne) • SPECJALNE • Mueller- Hinton (lekowraŜliwość), dla prątków, dla pałeczek krztuśca, inne BADANIE MIKROSKOPOWE • Bezpośrednio z materiału klinicznego pobranego od pacjenta (PREPARAT BEZPOŚREDNI) • Z wyhodowanych na podłoŜach bakteriologicznych kolonii bakterii • PREPARAT MIKROSKOPOWY OGLĄDA SIĘ W MIKROSKOPIE ŚWIETLNYM, ZWYKŁYM • POWIĘKSZENIE 1000 x, IMMERSJA • UMOśLIWIA WYBÓR TESTÓW BIOCHEMICZNYCH TESTY BIOCHEMICZNE • OKREŚLAJĄ CECHY FIZJOLOGICZNE • BAKTERII I UMOśLIWIAJĄ ICH DOKŁADNĄ IDENTYFIKACJĘ BADA SIĘ PRODUKCJĘ ENZYMÓW, ROZKŁAD CUKRÓW, ALKOHOLI I INNYCH ZWIĄZKÓW- KOMERCYJNE ZMINIATURYZOWANE TESTY METODY BARWIENIA BAKTERII PROSTE (jeden barwnik np.. ZŁOśONE (kilka barwników błękit metylenowy, fuksyna wodna) np.. Metoda Grama) SPECJALNE prątki - bakterie kwasooporne (metoda Ziehl- Neelsena) spory = przetrwalniki laseczek Bacillus i Clostridium (metoda Trujillo) maczugowce- metoda Neissera METODY BARWIENIA BAKTERII złoŜone pozytywne METODA GRAMA negatywne (krętki) negatywno-pozytywne (otoczki) METODA GRAMA: jest najwaŜniejsza i powszechnie stosowana w mikrobiologii 1. Fiolet krystaliczny 2. Płyn Lugola 3. Alkohol 4. Fuksyna wodna 1-2 min 1-2 min 30 sek 30 sek Bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne • 1. RóŜnice w budowie i składzie chemicznym ściany komórkowej • 2. RóŜnice cech chemicznych i fizjologicznych: - tworzenie spor ( G + ) - wraŜliwość na detergenty i środki dezynfekcyjne G +> G - - wraŜliwość na lizozym ( G + ) - wraŜliwość na antybiotyki PODZIAŁ BAKTERII NA PODSTAWIE BARWIENIA METODĄ GRAMA • Gram- dodatnie – – – – – – Gronkowce Paciorkowce Pneumokoki Laseczka wąglika Laseczka tęŜca Laseczka jadu kiełbasianego • Gram- ujemne – Dwoinka zapalenia opon mózgowych – Dwoinka rzeŜączki – Pałeczki jelitowe (E.coli) – Pałeczka ropy błękitnej – Pałeczka krztuśca – Przecinkowiec cholery PREPARAT BEZPOŚREDNI • SZYBKA, TANIA METODA WYKRYCIA DROBNOUSTROJÓW W MATERIALE KLINICZNYM • UKIERUNKOWUJE POSTĘPOWANIE LEKARZA PREPARAT BEZPOŚREDNI • CZY SĄ MIKROORGANIZMY W MATERIALE? • CZY SĄ GRAM-DODATNIE CZY GRAMUJEMNE? • JAKA MORFOLOGIA: ZIARNIAKI, PAŁECZKI, LASECZKI? • JAKI UKŁAD KOMÓREK: ŁAŃCUSZKI, DWOINKI, POJEDYNCZE, INNE? PREPARAT BEZPOŚREDNI OBOWIĄZKOWO • • • • • • • • • SKÓRA I TKANKA PODSKÓRNA WYMAZ Z OKA PLWOCINA BAL ASPIRATY Z OSKRZELI I PŁUC PŁYN Z OPŁUCNEJ BIOPTATY PŁYN Z OTRZEWNEJ PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY PREPARAT BEZPOŚREDNI OBOWIĄZKOWO • • • • • • • • • WYMAZ Z POCHWY /SZYJKI MACICY PODEJRZENIE RZEśĄCZKI ZAKAśENIE BEZTLENOWCAMI ZAKAśENIE GRZYBICZE PODEJRZENIE BŁONICY KAŁ NOWORODKÓW Z BIEGUNKĄ PODEJRZENIE KAMPYLOBAKTERIOZY PODEJRZENIE CHOLERY ANGINA PLAUT-VINCENTA TESTY LATEKSOWE • POSZUKIWANIE ANTYGENU W MATERIALE • KLINICZNYM – SZYBKA DIAGNOSTYKA LATEKS OPŁASZCZONY SWOISTYMI PRZECIWCIAŁAMI METODY BIOLOGII MOLEKULARNEJ • SONDY DNA- HYBRYDYZACJA • METODA PCR- REAKCJA ŁAŃCUCHOWA POLIMERAZY • PFGE – ELEKTROFOREZA PULSACYJNA (TYPOWANIE EPIDEMIOLOGICZNE SZCZEPÓW) • WYKRYWANIE GENÓW OPORNOŚCI np. GEN mec A Staphylococcus aureus TOK BADANIA DIAGNOSTYCZNEGO MATERIAŁ DO BADANIA PREPARAT BEZPOSREDNI POSIEW NA PODŁOśA BADANIE SEROLOGICZNE METODY MOLEKULARNE PREPARAT Z HODOWLI TESTY BIOCHEMICZNE BADANIE LEKOWRAśLIWOŚCI ANTYBIOGRAM
