arkusz obserwacji lekcji
advertisement
ARKUSZ OBSERWACJI LEKCJI Arkusze obserwacji lekcji, czyli usystematyzowane notatki spełniają trzy zasadnicze funkcje: 1. ułatwiają zbieranie informacji i ich analizę 2. stanowią dokumentację spostrzeżeń 3. pomagają hospitującemu skoncentrować się na wybranych elementach obserwowanych lekcji lub innych działań nauczyciela pomagają hospitującemu skoncentrować się na wybranych elementach obserwowanych lekcji lub innych działań Skonstruowano już wiele arkuszy hospitacyjnych. Ten jest kolejna próbą. Może być przydatny jako model do konstruowania własnych arkuszy, wykorzystany wprost lub modyfikowany zależnie od oczekiwań i potrzeb dyrektora i nauczycieli konkretnej szkoły. Od innych wyróżnia go próba skonstruowania narzędzia , które pozwalałoby na prowadzenie zapisów z hospitacji różnego typu, a więc: kosultacyjno - doradczej kontrolno - oceniającej lustrzanej diagnozującej Układ arkusza, formatu A3, jest zgodny z procedurą przebiegu większości hospitacji lekcji przedmiotowych. Na stronie pierwszej nanoszone są informacje, które raczej komentarza nie wymagają. Stronę drugą rozpoczynają zapisy z rozmowy przedhospitacyjnej, w której dyrektor: zapoznaje się z charakterystyką klasy, do której się udaje. sprawdza przestrzeganie przez nauczyciela ustaleń zawartych w wewnątrzszkolnym systemie oceniania zostaje poinformowany o temacie lekcji ma możliwość zorientowania się , czy nauczyciel poprawnie (mierzalnie) formułuje operacyjne cele lekcji w powiązaniu z tematem i celami kształcenia i wychowania zostaje przez nauczyciela zapoznany z planowanym przebiegiem lekcji Poniżej , w tabelach , zamieszczono przykłady opisu działań nauczyciela w powiązaniu z ogniwami lekcji. Listy te nie są ostateczne. Można i należy rozwijać je oraz modyfikować w ramach ewaluacji, w porozumieniu z nauczycielami danej szkoły, a nawet poszczególnych grup przedmiotowych. Swoje spostrzeżenia dyrektor notuje w kolumnie D w sposób przyjęty w szkole, np. jednym lub kilkoma znakami "+" , " - " punktami stopniami wg skali szkolnych ocen określeniami "tak", "nie" lub: słabo, dobrze, świetnie, rzadko, często, itd..... W kolumnie N swoje opinie w tej samej skali, może nanosić nauczyciel -np. przy hospitacji lustrzanej. Powinno się to odbywać podczas rozmowy pohospitacyjnej. Jeżeli jakieś ogniwo w obserwowanej lekcji nie było konieczne, bo tak zaplanował ją nauczyciel, a ma w tym pełną autonomię, możemy we właściwej tabeli nanieść np. zapis "Nie było planowane w konstrukcji lekcji". Puste wiersze służą do dopisania zaobserwowanych działań nauczyciela, które nie występują na przygotowanych listach. Strona trzecia przeznaczona jest na zapisy dotyczące obserwowanych działań i zachowań uczniów podczas obserwowanych zajęć. Ma więc zastosowanie głownie w hospitacji diagnozującej. W kolumnie " Wiedza przedmiotowa" i "Umiejętności przedmiotowe" wpisujemy to, co zdaniem nauczyciela, będzie głównym programem jego lekcji i co chciałby zaprezentować, czym się pochwalić. Ustalamy to podczas rozmowy przedhospitacyjnej. Poniżej, w tabelach od U1 do U8 notujemy swoje spostrzeżenia w odniesieniu do umiejętności i kompetencji kluczowych, które w sposób szczególnie wyraźny powinny zostać zaprezentowane właśnie podczas hospitacji diagnozującej, gdzie zwraca się głównie uwagę na skuteczność i efekty pracy nauczyciela. Strona czwarta arkusza to miejsce na syntetyczne podsumowanie obserwowanej lekcji podczas rozmowy pohospitacyjnej. Proponuje się tu stosowanie określeń: bez zastrzeżeń, z drobnymi usterkami, prawidłowe, warte naśladowania, itp.. Puste wiersze służą do zapisów nie wymienionych na liście. Arkusz obserwacji lekcji 1. Hospitujący ............................................................................................................................. ... 2. Hospitowany ............................................................................................................................. . 3. Data ...................................... klasa ................... 4. Przedmiot ............................................................................................................................. ..... 5. Rodzaj lub problematyka hospitacji ............................................................................................... ............................................................................................................................. ..................... Rozmowa przedhospitacyjna Ogólna charakterystyka klasy /poziom, podejście do nauki, problemy dydaktyczno-wychowawcze/ ............................................................................................................................. ..................... ............................................................................................................................. ..................... Obudowa dydaktyczna do przedmiotu: czy nauczyciel posiada przedmiotowy system oceniania, czy i jak przekazał uczniom i rodzicom wymagania edukacyjne ............................................................................................................................. ..................... ............................................................................................................................. ..................... Stosowany program nauczania - ministerialny, autorski ............................................................................................................................. ..................... Temat obserwowanej lekcji .......................................................................................................... Cele operacyjne ........................................................................................................................... ............................................................................................................................. ..................... Planowane formy przeprowadzenia lekcji ............................................................................................................................. ..................... ............................................................................................................................. ..................... Obserwowane działania (praca) nauczyciela na lekcji D N1. Motywowanie N D N2. Rozpoznawanie poziomu wiedzy i umiejętności Podaje temat zajęć Organizuje ćwiczenia rozpoznawcze Przedstawia operacyjne cele lekcji Odpytuje .....................uczniów Uzasadnia potrzebę opanowania tych wiad. i umiej. Sprawdza pracę domową u ..............uczniów Podaje przykłady wykorzystania tych wiad i umiej. Angażuje (ilu?)....................uczniów N Prezentuje spodziewane efekty uczenia się Utrzymuje przyjazną atmosferę zajęć Obserwuje reakcje niewerbalne uczniów, reaguje D N3. Badanie - dostarczanie N D N4. Ćwiczenia doskonalące N nowego materiału D i utrwalające Prowadzi wykład Organizuje ćwicz. w operowaniu nowym materiałem Dostarcza materiałów źródłowych Obserwuje, słucha, pomaga, doradza, koryguje Przydziela role, wyznacza zadania Udziela informacji zwrotnych Ukierunkowuje percepcję, porządkuje informacje Stopniowo zwiększa poziom trudności ćwiczeń Uruchamia bodźce podtrzymujące zainteresowanie Wzmacnia pozytywne zachowania Pobudza do wyprowadzania wniosków Inicjuje dyskusję, aktywnie słucha N5. Rozpoznawanie efektów edukacynych N D N6. Ewaluacja kształcenia Osobiście podsumowuje i porządkuje informacje Porównuje planowane wyniki z osiągniętymi Stwarza sytuacje do pomiaru osiągnięć zakł. celów Określa treści dobrze i niedostatecznie opanowane Wystawia oceny, uzsadnia je Informuje czego będzie wymagał po tej lekcji Organizuje samoocenę uczących się Doradza jak się uczyć i utrwalać wiedzę Zbiera opinie uczestników n/t sposobu prowadz. zajęć * Przy hospitacji lustrzanej: D - wypełnia hospitujący N - wypełnia hospitowany nauczyciel Obserwowana wiedza, umiejętności, postawy uczniów D Wiedza przedmiotowa N Umiejętności kluczowe D Umiejętności przedmiotowe N N U1 D Planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, przyjmowania za nią odpowiedzialności N U2 D Skutecznego porozumiewania się, prezentacji własnego punktu widzenia, wystąpień publ. uczniowie wiedzą czego nie wiedzą słuchają, obserwują, wykonują polecenia znają wymagania edukacyjne notują potrafią zaplanować i zorganizować miejsce pracy wypowiadają się N przekonywująco prezentują opanowaną wiedzę i um. wypowiadają się poprawną polszczyzną potrafią uzasadnić swój punkt widzenia U3 D U5 Współdziałania w zespole, N podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji U4 D Poszukiwania, porządkowania i wykorzyst. informacji, posługiwania się technol. informac. wymieniają uwagi, spostrzeżenia studiują materiały źródłowe dzielą się pracą porządkują, klasyfikują, wyprowadzają wnioski każdy uczestnik pracuje, ćwiczy umiejętności wykorzystują, przetwarzają wyszukane informacje Rozwiązywania problemów D N U6 D Stosowania wiedzy w praktyce, tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków w twórczy sposób odtwarzają informacje w formie, z którą się zetknęli są pewni w działaniu rozwiązują problemy typowe zgłaszają własne pomysły i rozwiązania rozwiązują problemy nietypowe wykonują ćwiczenia kontrolne N N U7 Rozwijania sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań D N U8 POSTAWY N D wykazują ................................stopień sprawności zaciekawienie, nastawienie na odbiór informacji w operowaniu przerobionym materiałem pojawia się chęć uczenia się zadowolenie z udziału w zajęciach brak poczucia zagrożenia pobudzone są motywy osiągania wysokich wyników * Przy hospitacji lustrzanej: D - wypełnia hospitujący N - wypełnia hospitowany nauczyciel Wnioski z obserwacji lekcji i rozmowy pohospitacyjnej 1. konspekt 2. narzędzia pomiaru osiągnięć uczniów 3. częstotliwość i formy oceniania 4. planowanie celów operacyjnych 5. przedstawianie ich uczniom, motywowanie do osiągania 6. dostosowanie form pracy do możliwości uczniów 7. odstępstwa od planu lekcji i ich uzasadnienie 8. stopień osiągnięcia zaplanowanych celów 9. relacje interpersonalne nauczyciel - uczeń 10. atmosfera na lekcji 11. stopień udziału uczniów w lekcji, zaangażowanie 12. wychowawcze oddziaływanie nauczyciela na lekcji 13. poziom wiedzy i umiejętności przedmiotowych 14. kształtowanie umiejętności kluczowych, ich poziom 15. gospodarka czasem na lekcji Zalecenia pohospitacyjne ........................................................................................................................................ .......... ........................................................................................................................................ .......... ........................................................................................................................................ .......... Uwagi nauczyciela ....................................................................................................................................... ........... ........................................................................................................................................ .......... ........................................................................................................................................ .......... Podpis hospitującego .................................................... Podpis hospitowanego ..................................................... P. Gniazdowski, Hospitacje. Materiały szkoleniowe (nie opublikowany manuskrypt) Wróć Pojemniejsze konto WWW, bez reklam » Republika PRO « r [1]
