Związki zawodowe: kiedy nie chronią przed zwolnieniem z pracy

Związki zawodowe: kiedy nie chronią przed zwolnieniem z pracy
Zmiany w składzie chronionych działaczy związkowych mogą być dokonywane w
każdym czasie. Jedynym warunkiem jest pisemne zawiadomienie pracodawcy o tych
zmianach przez zarząd związku zawodowego w terminie 7 dni od dokonania zmian.
Brak informacji w tym terminie może skutkować ograniczeniem ochrony przed
zwolnieniem z pracy.
Związek zawodowy podał pracodawcy listę imiennie wskazanych członków zarządu (tzw. pracowników
chronionych). Jednakże 28 lutego jeden z nich zwolnił się za porozumieniem stron. Zaraz potem, 9 marca
pracodawca wypowiedział umowę o pracę osobie niewymienianej poprzednio jako członek zarządu związku. W
odpowiedzi (z 11 marca) na konsultację związkową tego wypowiedzenia, związek wskazał jednak, że obecnie
pracownik ten jest członkiem związku. Czy organizacja związkowa mogła dokonać takiej nagłej zmiany członka
zarządu (nie powiadamiała o tym, ale być może miała za mało czasu) i czy pracownik ten jest chroniony przed
rozwiązaniem umowy o pracę?
Zmiany w składzie chronionych działaczy związkowych mogą być dokonywane w każdym czasie. Jedynym
warunkiem jest pisemne zawiadomienie pracodawcy o tych zmianach przez zarząd związku zawodowego w
terminie 7 dni od dokonania zmian. Brak informacji w tym terminie może skutkować ograniczeniem ochrony przed
zwolnieniem z pracy.
Kto podlega ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę?
Szczególnej ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę podlegają imiennie wskazani uchwałą zarządu związku
zawodowego członkowie zarządu tego związku lub inni pracownicy - członkowie związku upoważnieni do
reprezentowania go wobec pracodawcy, organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z
zakresu prawa pracy. Zwolnienie z pracy tych pracowników lub jednostronna niekorzystna zmiana warunków ich
zatrudnienia jest możliwa jedynie, gdy zarząd związku zawodowego wyrazi na to zgodę lub dopuszczają to
przepisy szczególne, np. ustawa o zwolnieniach grupowych.
Kiedy ochrona przed zwolnieniem z pracy jest skuteczna?
Jednakże, aby ochrona ta była skuteczna, pracodawca musi mieć imienne informacje o działaczach. W tym celu
zarząd związku zawodowego powinien zgłosić pracodawcy na piśmie dokonane zmiany w składzie osób
chronionych. Ma na to 7 dni od dokonania tych zmian.
W jakim przypadku pracownik nie będzie chroniony przed wypowiedzeniem?
W sytuacji opisanej w pytaniu zarząd związku zawodowego nie dopełnił swoich obowiązków i nie poinformował
pracodawcy o zmianach w składzie osób chronionych, dlatego też, pracownik ten nie korzysta ze szczególnej
ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę (zob. wyrok SN z 23 lutego 2005 r., III PK 77/04, OSNP
2005/21/966). Chyba że związek wykaże, iż od chwili wyboru tego pracownika na członka zarządu do momentu
wręczenia mu wypowiedzenia nie upłynął 7-dniowy termin na zawiadomienie pracodawcy o zmianach. Wówczas
ochrona będzie go obejmowała. W każdym jednak przypadku pracodawca może - za zgodą pracownika - wycofać
dokonane wypowiedzenie.
Podstawa prawna:
 art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2001 r. nr 55,
poz. 234, ze zm.),
 § 2 rozporządzenia MGPiPS z 16 czerwca 2003 r. w sprawie powiadamiania przez pracodawcę zarządu
zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy
oraz wskazywania przez zarząd oraz komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej
pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, a także dokonywania zmian w takim wskazaniu
(Dz.U. z 2003 r. nr 108, poz. 1013).