Temat: Średniowiecze. V w. – wielka wędrówka ludów i najazdy Germanów zniszczyły Cesarstwo Zachodniorzymskie, Cesarstwo Wschodniorzymskie nazwano Bizancjum, a Europę Środkową zdominowali Słowianie. VI w. – dzięki wielkiemu poświęceniu księży i biskupów Kościoła katolickiego barbarzyńcy odrzucili religie politeistyczne i przyjęli wiarę w Chrystusa, a w kolejnych wiekach wysiłek misjonarzy doprowadził do nawrócenia niemal całej Europy. VII w. – w 622r. w mieście Mekka prorok Mahomet założył islam i zapoczątkował dżihad, czyli „świętą wojnę” o podbój świata dla Allacha; muzułmanie zdobyli Bliski Wschód i Afrykę Północną, wszędzie budowali meczety i minarety, a Koran i kultura arabska wyparły kult. hellenistyczną. W Europie zostali powstrzymani przez Królestwo Franków, papieża i Bizancjum (grecki ogień). VIII w. – na gruzach Rzymu powstało potężne Państwo Franków, obejmowało obszary dzisiejszej Francji, Niemiec, Włoch i Beneluksu, a szczyt swej potęgi osiągnęło pod panowaniem Karola Wielkiego, który w 800r. został przez papieża koronowany na rzymskiego cesarza. IX w. – czas najazdów Normanów ze Skandynawii, zwanych Wikingami. Nękali całą Europę przez 3 wieki i przestali dopiero gdy wysyłani do nich misjonarze nakłonili ich do nawrócenia. X w. – wtedy ukształtowało się wiele współczesnych państw – z rozpadu Państwa Franków (traktat w Verdun) powstały Francja i Niemcy, a w Eur. Środkowej Czechy, Węgry i Polska (966r.) XI w. – roku 1054 doszło do pierwszego rozłamu wśród chrześcijan, czyli tzw. Schizmy Wschodniej – biskupi zamieszkujący Bizancjum przestali uznawać zwierzchność papieża i w ten sposób powstał Kościół prawosławny, zwany ortodoksyjnym (świątynia-cerkiew, duchowny-pop). XII w. – 1095r. papież Urban II (proszony przez cesarza Bizancjum o pomoc w walce z coraz potężniejszym islamem) wezwał w Clermont rycerstwo Europy do zbrojnej pielgrzymki w celu wyzwolenia Jerozolimy. Pierwsza krucjata zakończyła się wielkim sukcesem i zajęciem całej Ziemi Świętej. Założono tam Królestwo Jerozolimskie, a zakony rycerskie (Templariusze, Joannici i Krzyżacy) przez dwa wieki powstrzymały najazdy muzułmanów na Bizancjum i resztę Europy. Jednocześnie rosła potęga Niemiec i pojawiła się groźba podporządkowania Kościoła katolickiego niemieckiemu cesarzowi, tak jak wcześniej prawosławie zostało podporządkowane cesarzom Bizancjum. Tak zwany „spór o inwestyturę” zakończył kompromisowy Konkordat wormacki – biskupów już nie mianował cesarz i Kościół zachował niezależność od cesarzy niemieckich. XIII w. – monarchie patrymonialne zmieniły się w monarchie feudalne (stanowe), w których narody podzielone były na cztery stany: szlachta, duchowieństwo, mieszczaństwo i chłopstwo. XIV w. – wybuchł najdłuższy konflikt średniowiecza tzw. „wojna stuletnia”, w czasie której Francja walczyła o wyzwolenie się spod władzy Anglików. Ci dzięki łucznikom wygrywali większość bitew, ale Francuzi pod wodzą św. Joanny d’Arc odzyskali pełną niepodległość. XV w. Gdy krucjaty wygasły, a Królestwo Jerozolimskie upadło, Bizancjum nie było w stanie wytrzymać naporu muzułmańskiego Imperium Osmańskiego (Otomańskiego). Najpierw straciło wszystkie terytoria, a w 1453 r. wyznawcy Allacha zajęli, Konstantynopol. Kultura średniowiecza: ocalenie dziedzictwa antyku przez zakonników, szkoły przy klasztorach i parafiach oraz uniwersytety w miastach: Bolonia, Paryż (Sorbona), Oksford, Cambridge, Kraków, chorał gregoriański papieża Grzegorza Wielkiego, kodeks rycerski, dzieła sztuki: ołtarz Wita Stwosza, Dante Alighieri „Boska komedia”, św. Tomasz z Akwinu „Suma teologiczna”, Tomasz a Kempis „O naśladowaniu Chrystusa”, dzieła anonimowe: „Pieśń o Rolandzie”, „Dzieje Tristana i Izoldy”, „Ewangeliarz z Kells”, wynalazki: okulary, zegar mechaniczny, młyn wodny i wiatrowy, trójpolówka, kompas, karawela, astrolabium, styl romański (kamienne mury, małe okna, półkoliste łuki, nieliczne zdobienia): kościół w Cluny we Francji (zniszczony przez Napoleona), kościół w Tumie, kościół św. Andrzeja w Krakowie; styl gotycki (ceglane mury, wielkie okna z witrażami, ostre łuki, mnóstwo zdobień): katedra Notre Dame w Paryżu, w Mediolanie, w Kolonii, w Krakowie i w Gdańsku. MAPA EUROPY W II W. POKAZUJACA CESARSTWO RZYMSKIE U SZCZYTU POTĘGI MAPA EUROPY W V WIEKU UKAZUJACA UPADEK CES. ZACHODNIORZYMSKIEGO RZYMSIANIE PRZEGRYWAJĄ Z GERMANAMI GERMANIE PLĄDRUJĄ RZYM KONSTANTYNOPOL NAD CIEŚNINĄ BOSFOR JUSTYNIA WIELKI – CESARZ BIZANCJUM I BUDOWNICZY KOŚCIOŁA HAGIA SOFIA HAGIA SOFIA HAGIA SOFIA MURY KONSTANTYNOPOLA MURY KONSTANTYNOPOLA CHRZEST CHLODWIGA – KRÓLA FRANKÓW Cyryl i Metody chrystianizują Słowian VII w. MAPA EUROPY W VII WIEKU UKAZUJĄCA EKSPANCJĘ SILAMU KOSZTEM BIZANCJUM PODBOJE ISLAMU MECZET W MEKCE MECZET W MEKCE KAABA W MEKCE KAABA W MEKCE KAABA W MEKCE KAABA W MEKCE MECZET – ŚWIĄTYNIA W ISLAMIE SCHEMAT MECZETU KORAN – ŚWIĘTA KSIĘGA ISLAMU PÓŁKSIĘŻYC Z GWIAZDĄ – SYMBOL ISLAMU MUZUŁMANIN KŁANIA SIĘ ALLACHOWI KIERUJĄC SIĘ W STRONĘ MEKKI MUZUŁMANKI WNĘTRZE MECZETU HAGIA SOFIA I BŁĘKITNY MECZET W STAMBULE (DAWNY KONSTANTYNOPOL) EUROPA W VIII WIEKU UKAZUJĄCA INWAZJĘ ISLAMU NA KRAJE CHRZEŚCIJAŃSKIE BITWA POD POITIERS - ODPARCIE ATAKU MUZUŁMANÓW PRZEZ FRANKÓW KAROL WIELKI KORONACJA KAROLA WIELKIEGO NA CESARZA W 800 R. DRAKKAR ATAK WIKINGÓW ODYN THOR MAPA EUROPY W X WIEKU UKAZUJĄCA ROZPAD CESARSTWA FRANKÓW I SŁABNIĘCIE BIZANCJUM OGIEŃ GRECKI XI w. SCHIZMA WCHODNIA POP CERKIEW URBAN II NA ZJEŹDZIE W CLEMOUNT WZYWA DO KRUCJATY KRUCJATA KRZYŻOWCY SPOTYKAJĄ MUZUŁMANÓW RZARŻA KAWALERII KRZYŻOWCÓW MODLITWA KRZYŻOWCA PO BITWIE MAPA EUROPY W XI W. UKAZUJĄCA KLĘSKI ISLMU W WOJNACH W HISZPANII I SUKCES WYPRAW KRZYŻOWYCH W POSTACI KRÓLESTWA JEROZOLIMSKIEGO ZAKONY KRZYŻOWE: TEMPLARIUSZ, JOANNITA, KRZYŻAK RYSZARD LWIE SERCE WALCZY W ZIEMI ŚWIĘTEJ TEMPLARIUSZE UPADEK KRÓLESTWA JEROZOLIMSKIEGO CESARZ HENRYK IV I PAPIEŻ GRZEGORZ VII HENRYK IV I PAPIEŻ GRZEGORZ VII W CANOSSIE XIII w. MAPA EUROPY W XIII W. UKAZUJĄCA UPADEK KRÓLESTWA JEROZOLIMSKIEGO HOŁD LENNY RYCERZ PASOWANIE NA RYCERZA PAPIEŻ MSZA ŚWIĘTA W WIEJSKIM KOŚCIELE KLASZTOR ZAKONNICY PRACUJĄCY W KLASZTORNYM GOSPODARSTWIE ROLNYM ŚREDNIOWIECZNE UFORTYFIKOWANE MIASTO ŚREDNIOWIECZNY RYNEK W DZIEŃ TARGOWY CHŁOPI W CZASIE ŻNIW CHŁOPKI W CZASIE ŻNIW XIV w. WOJNA STULETNIA MIĘDZY ANGLIĄ I FRANCJĄ ANGIELSCY ŁUYCZNICY W CZASIE WOJNY STULETNIEJ ANGIELSCY ŁUYCZNICY W CZASIE WOJNY STULETNIEJ św. JOANNA D’ARC PROWADZI RYCERSTWO FRANCUSKIE DO WALKI Z ANGLIKAMI św. JOANNA D’ARC PRZY KORONACJI FRANCUSKIEGO KRÓLA XV w. MAPA EUROPY W XV W. UKAZUJĄCA WYPARCIE ISLAMU Z HISZPANII ORAZ UPADEK BIZANCJUM I INWAZJĘ IMPERIUM OSMAŃSKIEGO NA EUROPĘ MUZUŁPANIE ZDOBYWAJĄ KONSTANTYNOPOL ZAKONNIK PRZEPISUJE BIBLIĘ ŚW. GRZEGORZ WIELKI PISZE HORAŁ GREGORIAŃSKI ŚREDNIOWIECZNE OKULARY ZEGAR MŁYN WIATROWY MŁYN WODNY TRÓJPOLÓWKA OŁTAŻ MARIACKI WITA STWOSZA OŁTAŻ MARIACKI WITA STWOSZA DANTE ALIGHIERI „BOSKA KOMEDIA” ŚW. TOMASZ Z AKWINU „SUMA TEOLOGICZNA” TOMASZ A KEMPIS „O NAŚLADOWANIU CHRYSTUSA” „PIEŚŃ O ROLANDZIE” „TRISTAN I IZOLDA” „EWANGELIARZ Z KELLS” ROMAŃSKA BAZYLIKA W CLUNY ROMAŃSKA BAZYLIKA W CLUNY GOTYCKA KATEDRA W KOLONII BOMBARDOWANIE W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ GOTYCKA KATEDRA W KOLONII PO BOMBARDOWNIU W CZASIE II W.Ś. ROMAŃSKA KATEDRA MARIA LAACH W NIEMCZECH ROMAŃSKI KOŚCIÓŁ ŚW. ANDRZEJA W KRAKOWIE GOTYCKA KATEDRA W MEDIOLANIE GOTYCKA KATEDRA NOTRE DAME W PARYŻU GOTYCKA KATEDRA NOTRE DAME W PARYŻU GOTYCKA KATEDRA NOTRE DAME W PARYŻU GOTYCKI KOŚCIÓŁ MARIACKI W KRAKOWIE GOTYCKI KOŚCIÓŁ MARIACKI W KRAKOWIE (WNĘTRZE) GOTYCKI KOŚCIÓŁ MARIACKI W GDAŃSKU ROMAŃSKI KOŚCIÓŁ W TUMIE KOŁO ŁODZI