Informacja prasowa Instytut Globalnej Odpowiedzialności www.igo.org.pl Warszawa, 03.10.2011 r. „Od jutra zamknięte” – happening na rzecz prawa do żywności, przeciwko zawłaszczaniu ziemi W przeddzień Światowego Dnia Żywności, tj. w sobotę 15 października 2011 r., w godz. 14:0015:00, na ulicy Nowy Świat w Warszawie fundacja Instytut Globalnej Odpowiedzialności organizuje happening na rzecz prawa do żywności małych rolników, pasterzy, rybaków i ludności rdzennej, którym odbierana jest możliwość korzystania z ziemi i zasobów naturalnych. Celem happeningu jest przybliżenie mieszkańcom Warszawy problemu zawłaszczania ziemi (ang. land grabbing), czyli przejmowania ziemi pod wielkie inwestycje, w krajach globalnego Południa (krajach rozwijających się), zwłaszcza w Afryce. Zjawisko zawłaszczania ziemi zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu i przyczynia się do nasilenia skali głodu na świecie. Oliver de Schutter, specjalny sprawozdawca ONZ ds. prawa do żywności mówi, że „Głód nie wynika z tego, że produkuje się za mało żywności, lecz jego przyczyną jest masowe wiejskie i miejskie ubóstwo. (...) Szybsza zmiana w stronę wielkoobszarowych, wysoko zmechanizowanych form rolnictwa nie rozwiąże tego problemu – sprawi, że się on nasili”1. Chociaż trudno o dokładne dane co do obszaru zawłaszczonej ziemi na świecie, to według różnych szacunków, np. Banku Światowego2 czy Koalicji ILC (International Land Coalition)3, może to dotyczyć od 45 do ponad 200 milionów hektarów – dla porównania powierzchnia Polski to ponad 32 miliony hektarów. Podczas happeningu będzie można za pomocą zaskakującej formy dowiedzieć się, na czym polega 1 Olivier De Schutter, How not to think about land-grabbing, International Land Coalition, 12 stycznia 2011 r., [w:] http://farmlandgrab.org/post/view/18008. 2 Bank Światowy, Rising Global Interest in Farmland: Can it Yield Sustainable and Equitable Benefits? , Waszyngton: Bank Światowy, 2010. 3 Oxfam, Land and Power, The growing scandal surrounding the new wave of investments in land, 151 Oxfam Briefing Paper, 22 września 2011 r.., [w:] http://www.oxfam.org/sites/www.oxfam.org/files/bp151-land-powerrights-acquisitions-220911-summ-en.pdf. zjawisko zawłaszczania ziemi i jakie reakcje wzbudza ono na świecie. Uczestnicy będą mieli okazję zapoznać się nie tylko z konkretnymi przykładami zawłaszczania ziemi w wybranych krajach, np. w Mozambiku i w Kolumbii, ale też poznać inicjatywy na rzecz prawa do żywności i wyrazić swoje poparcie dla ruchów domagających się respektowania podstawowego prawa człowieka, jakim jest prawo do wolności od głodu. Happening zorganizowany jest w przeddzień Światowego Dnia Żywności i w weekend poprzedzający 37. Szczyt Komitetu ds. Światowego Bezpieczeństwa Żywnościowego przy FAO, podczas którego mają zostać przyjęte Dobrowolne wytyczne dotyczące odpowiedzialnego zarządzania własnością ziemi, łowisk i lasów (ang. Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries and Forests). Instytut Globalnej Odpowiedzialności opowiada się za stanowiskiem organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które apelują o uwzględnienie w planowanych wytycznych perspektywy zrównoważonego rozwoju wspierającego ubogich, a w szczególności postulują: uwzględnienie praw człowieka, zapewnienie lokalnym społecznościom stabilnego dostępu do ziemi, wody, łowisk i lasów, zapewnienie kobietom równego dostępu do zasobów, podkreślenie odpowiedzialności państw za regulację działań korporacji transnarodowych w celu zapobiegania przypadkom naruszania praw człowieka, a także spójną politykę pod kątem dostępu do ziemi i innych zasobów naturalnych. Wydarzenie jest dofinansowane ze środków Unii Europejskiej oraz w ramach programu polskiej współpracy pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2011 r. Wyrażane poglądy należą wyłącznie do Instytutu Globalnej Odpowiedzialności i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP ani Unii Europejskiej. Wydarzenie towarzyszy odbywającemu się w dniach 14-15 października 2011 Festiwalowi ŚWIAT NA TALERZU organizowanemu przez Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć. Więcej informacji Kontakt: Barbara Lech: Instytut Globalnej Odpowiedzialności, [email protected], tel. 791 639 181 Instytut Globalnej Odpowiedzialności (IGO) jest niezależną, apolityczną organizacją pozarządową zrzeszającą ludzi, którzy podzielają pogląd o współzależności świata. Głównym celem IGO jest promowanie solidarności globalnej oraz podnoszenie świadomości na temat współodpowiedzialności za losy świata. Wierzymy, że każdy z nas jest globalnym obywatelem, którego codzienne decyzje i wybory wpływają zarówno na ludzi w innych częściach świata, jak i na przyszły kształt naszej planety. Prawo do żywności. Zgodnie z artykułem 11 Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, każde państwo jest zobowiązane do zapewnienia w ramach swoich kompetencji odpowiedniego poziomu życia dla siebie i swojej rodziny, włączając w to wyżywienie. Państwo powinno podjąć odpowiednie kroki w celu zapewnienia dostępu dla każdego przynajmniej do wystarczającej ilości żywności, która jest odpowiednia pod względem odżywczym i jest bezpieczna, aby zagwarantować wszystkim wolność od głodu. Oznacza to, że państwa zobowiązane są do poszanowania prawa do żywności: powstrzymania się przed naruszeniem prawa jednostek i grup do wyżywienia się, jeśli tylko istnieje taka możliwość, a także do ochrony tego prawa: do powstrzymania innych – w szczególności aktorów prywatnych, takich jak firmy – przed naruszeniem możliwości wyżywienia się. Ponadto, państwo powinno zapewnić realizację prawa do żywności, aktywnie wspierając możliwość wyżywienia się jednostek.