Przedsiębiorstwo – podział

Przedsiębiorstwo – podział
*z punktu widzenia prawnego
*z punktu widzenia socjalnego- jako zbiorowość osób,
których cechuje zależność i hierarchizacja
*z punktu widzenia psychologicznego- siła wpływu
jednych jednostek na drugie
-należy traktować jako podmiot gospodarczy- ma
zdolność do czynności prawnych
-system socjotechniczny – pracownicy mają prawo
korzystać z wszystkich środków dostępnych i
wykorzystywanych do produkcji
-system otwarty
Klientela przedsiębiorstwa- rynek wewnętrzny
1.Wejściowa- wszelkiego rodzaju dostawcy środków
produkcji, kapitału, siła robocza (pracownicy)
2.Wyjściowa- odbiorcy, pośrednicy
3.Regulująca, regulacyjna- reguluje zachowanie
przedsiębiorstwa i stanowi jego otoczenie:
-społeczeństwo, rynek wewnętrzny
-organy prawnie ustawodawcze, rządowe
-instytucje gospodarczo- finansowe, społeczne
-konkurenci.
Analiza diachroniczna- oznacza wieloaspektowość
działań przedsiębiorstwa. Analiza przedsiębiorstwa w
ruchu, w dynamice a nie statycznie.
Podział przedsiębiorstw:
1.Forma organizacyjna
-Jednozakładowe- przedsiębiorstwa małe, średnie gdzie
jest koncentracja zarządzania, maja zdolność prawną.
-Wielozakładowe- zakłady można różnie podzielić (np.
wg terytorium, produktu itp.). zakład jest jednostką
samodzielną rozrachunkowo i gospodarczo, nie ma
osobowości prawnej, czyli nie może zaciągać zobowiązań
i zawierać umów, bo to należy do gestii dyrekcji i zarządu.
-Zgrupowania przedsiębiorstw- mogą mieć różny
charakter np.:
Holding-, gdy jest wspólny właściciel a zróżnicowany
asortyment
Kartel- w miarę jednorodny asortyment (to samo źródło
OPEC) ograniczanie konkurencji
Korporacja wielozakładowa- wspólna polityka
gospodarcza
Sieć franchaisingowa- jednolity sposób obsługiwania
klienta
2.Forma własności
-prywatne
-państwowe
-spółdzielcze
-komunalne
3.Forma prawna
-przedsiębiorcy indywidualni
-spółki osób fizycznych
-spółki osób prawnych
3.Faza przetwórstwa
-hurtowe
-detaliczne
-usługowe
-wydobywcze
-przetwórcze
4.Narodowość właściciela
-krajowe
-zagraniczne
-joinventures (wspólne)
MODELE ŁADU GOSPODARCZEGO:
1.Gospodarka wojenna- polega na tym, że jest silnie
zcentralizowana, dominują środki przymusu
bezpośredniego na przedsiębiorcę przez rząd.
2.Gospodarka administrowana- oznacza silne
zbiurokratyzowanie działań (tej biurokracji i przymusowi
administracyjnemu przedsiębiorcy poddają się).
3.Gospodarka samorządowa- ceduje się uprawnienia na
organy niższego szczebla (np. na regiony, województwa).
4.Gospodarka rynkowa- to gospodarka otwarta na
konkurencję (każda z wymienionych gospodarek jest
gospodarką rynkową).
5.Gospodarka przetargów- to gospodarka, w której jakaś
ideologia ma silny wpływ na zachowania rynkowe np. na
klientów (np. kraje wyznaniowe, gdzie idea religii wpływa
na zachowania rynkowe.
SPOSOBY KONKUROWANIA
1.Na rynku krajowym
-cenowe
-jakościowe
2.Na rynku międzynarodowym
-kosztowa (kosztowo cenowa)
-różnicowanie (sposób oferowania produktu, jakość,
transport, promocja).
KONKURENCJA Modele Michaela Portera
Elementy, które należy brać pod uwagę przy badaniu
przedsiębiorstwa:
-cechy branż, w których działamy
-zagrożenia przez substytucję
-siła przetargowa dostawcy
-siła przetargowa nabywcy
-zagrożenia przez nowe wejścia do branży
Zagrożenia przez substytucję w przypadku podwyższenia
ceny towaru może się okazać, że wypadniemy z branży.
Sektor opakowań do produktów spożywczych np. soki
(puszka, butelka szklana, kartony) udział jest bardzo niski,
bo łatwo możemy substytuować. Dla konsumenta jest to
sytuacja korzystna.
Czynniki stymulujące internacjonalizację i globalizację
przedsiębiorstwa:
-Powiększenie skali produkcji
-Łatwość w pozyskiwaniu kapitału
-Większe zaufanie kontrahentów
-Możliwość łączenia kanałów dystrybucji
-Możliwość magazynowania (spadają koszty)
-Możliwość lansowania swojej marki
-Przepływ technologii
-Lepszy dostęp do zasobów materialnych
-Lepszy dostęp do wykwalifikowanej siły roboczej
Działania rządowe sprzyjające internacjonalizacji
-Obniżanie (znoszenie) ceł, liberalizacja handlu
-Przyczynianie się do członkostwa w ugrupowaniach
-Akceptowanie i przyjmowanie standardów
klasyfikacyjnych do własnych a obowiązujących na
rynkach międzynarodowych.
Model konkurencyjności M. Portera (Korzyści
współzawodnictwa narodów)
Założenie:
Jesteśmy innowacyjni i wygrywamy konkurencję
międzynarodową, gdy w miarę często wprowadzamy
produkty innowacyjne.
1.Strategia i struktura przedsiębiorstwa- w warunkach
małej internacjonalizacji najtańsze będą czynniki
produkcji pochodzące z własnych zasobów (obecnie
najtańsze będą pobierane z całego świata)
2.Cechy popytu-w momencie przygotowywania produkcji
powinniśmy wiedzieć, na jakie rynki produkt będzie
wysyłany, aby dostosować go do oczekiwań rynku
wewnętrznego
3.Strategia struktury firmy- nie powinno się na silę jej
przenosić z jednego kraju do drugiego. Trzeba się liczyć z
realiami i specyfikacją rynku wewnętrznego (zwłaszcza
inwestycje typu green field).
4.Branże pokrewne i wspierające- wygrywamy
konkurencję, jeśli wprowadzamy innowacje w branżach
nas wspierających.
Kultura przedsiębiorstwa- składają się na nią wartości,
które wyznaje przedsiębiorstwo hierarchia wartości
(hierarchia zadań i pracowników). Są 4 modelowe
sytuacje w których przeważa idea prowadząca do
osiągnięcia zysku:
1.Model stosunków międzyludzkich- nacisk na rozwój
pracownika i zapewnienie jego sytuacji. (Y)
2.Model otwarty- naciska na pozyskanie zasobów. (X,Y)
3.Model „zasada sprawnej organizacji i stabilności
przedsiębiorstwa”. (X)
4.Model- nacisk na produktywność, wydajność w
jednostce czasu. (X)
Kadry pracownicze można podzielić na pracownika:
X- pracownik, który nie chce poddawać się samokontroli,
nie chce ponosić odpowiedzialności za własne działania
ale chętnie poddaje się kontroli i podporządkowuje się
zaleceniom przedsiębiorcy.
Y- pracownik, który chce odpowiadać za własne
postępowania, bardzo kreatywny chętnie wdraża swe
pomysły, lubi ryzykować nie chce być permanentnie
kontrolowany, w razie fiaska sam odpowiada za błędy.
MARKETINGOWA ZASADA „5P” Mintzberga
-plan- zaplanowanie działania
-patterm- wzór, modelowe postępowanie
-play- sterowanie, zarządzanie
-position- pozycja
-perspective- perspektywa
jeśli chcemy wybrać określoną strategię przedsiębiorstwa
to dokonujemy określenia „5P”.
OKREŚLENIE PŁASZCZYZN STRATEGII:
1.Strategia przedsiębiorstwa- musimy określić asortyment
towarów, usług
2.Strategia konkurencyjna- określamy sposób
konkurowania- mając dany asortyment, zastanawiamy się
do jakiego segmentu rynku chcemy skierować produkt
3.Strategia funkcjonalna (operacyjna)- za pomocą jakich
środków chcemy osiągnąć przewagę konkurencyjną.
FUZJE I PRZEJĘCIA
Fuzje, według jakich zasad łączą się przedsiębiorstwa:
-na zasadzie wchłonięcia (jedno większe)
-fuzja egalitarna przedsiębiorców równorzędnych
Integracja przedsiębiorstwa (fuzja)
*pozioma- zachodzi między przedsiębiorcami które są dla
siebie konkurentami
*pionowa- integrują się np. wydobywcze z
przetwórczymi, przetwórcze z remontowo- budowlanymi
*funkcjonalna- kluczem do połączenia jest podobieństwo
do wykorzystywania pewnych działań np. technologii,
kanałów dystrybucji, asortymenty nie muszą być takie
same
*konglomeratowa- dotyczy wielkich grup kapitałowych,
motywem jest chęć uzyskania globalnej równowagi
finansowej, asortyment może być zupełnie różny.
ORIENTACJA WIELKICH KORPORACJI
Etnocentryczna – przedsiębiorstwo stosuje taką samą
strategię i wprowadza analogiczny produkt jak w
przypadku rynku wewnętrznego. Wejście
charakterystyczne poprzez eksport, maja podobny rynek
wewnętrzny do naszego. Kadry zatrudniane są z kraju
macierzystego.
Policentryczna – polega na dostosowaniu się do sytuacji
kraju goszczącego (czerpanie strategii i zasobów). Produkt
jest dopasowany do oczekiwań kraju goszczącego. Kadra
zatrudniana jest z kraju goszczącego. Są to głównie
oddziały i filie.
Regiocentryczna – jest aktualna od czasów UE
(ugrupowania integracyjne). Polega na tym, że wchodząc
do jakiegokolwiek kraju z ugrupowania stosujemy takie
reguły i strategię, które są aktualne w całym ugrupowaniu.
Pozyskanie zasobów jest z całego regionu.
Geocentryczna – charakterystyczne dla gospodarki
globalnej. Może zatrudniać kadry z całego świata (zasoby
też). Produkt jest dopasowany do rynku światowego w
szerokim rozumieniu.
Globalizację rozpatrujemy w aspekcie:
-konfiguracji – w ilu krajach lokujemy nasze
przedsięwzięcia (duże rozproszenie czy silna
koncentracja)
-koordynacja – jak koordynować działalność
przedsiębiorstwa, które ma wejścia w wielu krajach. Są 4
etapy:
etap I – charakterystyczny dla orientacji etnocentrycznej
etap II – charakterystyczny dla rynku regiocentrycznego
(niektóre policentryczne bo jest rozproszona produkcja)
etap III i IV – charakterystyczny dla gospodarki globalnej
Duże rozproszenie działań:
-wysokie koszty transportu
-duże zróżnicowanie potrzeb
-zróżnicowanie polityki rządu
-duża elastyczność działań
-częsta konieczność analizy rynku
Korzyści (przewagi) globalnej koordynacji:
-kumulowanie wiedzy i doświadczenia
-szanse na otrzymanie (stosunkowo wcześnie) sygnałów
ostrzegawczych co do dekoniunktury gospodarczej
-osiągane dzięki specjalizacji
-szybka reakcja na zmianę kursów walutowych
-lepsza pozycja w rokowaniach
-szansa przewagi w pokonaniu konkurencji
Stosując internacjonalizację musimy się liczyć z
oporem:
-rządów
-społeczeństwa
-bariera językowa
-bariera kulturowa
-kierownictwa filii bądź oddziałów
SPOSOBY WEJŚCIA NA RYNEK
1.Eksport
2.Kooperacja kapitałowa
3.Kooperacja nie kapitałowa
Ad.1 Eksport
Eksport bezpośredni- poprzez własnych pracowników
stykamy się z kontrahentami
na rynku
Eksport posredni- korzystamy z pośrednika który kupuje
towar na własny rachunek
Profesjonalny eksporter (eksport hous)- dokonuje
zakupów od innych firm i sprzedaje za granicą na własny
rachunek
Pośrednik zagraniczny nabywcy (conforming house)działa na zlecenie zagranicznego nabywcy który płaci mu
za usługę zakupu odpowiednią marżę. Pośrednik
gwarantuje sprzedającemu zapłatę w momencie dostawy
towaru
Firmy zaopatrzeniowe(buing house)- działa w imieniu
klienta często zagranicznego domu towarowego i
dokonuje dla niego zakupów od miejscowych
producentów (zamówienie nie jest do końca kompletne)
Piggy backing (jazda na barana) – sprzedaż towarów za
pomocą sieci dystrybucji innej z reguły dużej firmy
(pośredni może podpinać towary pochodzące od innych
producentów do kanału dystrybucji dużej firmy)
Eksport bezpośredni:
Agent – sprzedaje w imieniu i na rachunek eksportera,
otrzymuje za swoje usługi odpowiednią marżę. Agent
może sprzedać towary jednej lub wielu firm niekiedy
konkurujących ze sobą
Dystrybutor – sprzedaje we własnym imieniu. Przychody
wyznacza różnica pomiędzy ceną zakupu i zbytu danego
produktu
Sprzedaż bezpośrednia – przedstawiciele handlowi firmy
(akwizytorzy) działają w kraju i na rynku zagranicznym
Przedstawicielstwo handlowe – zatrudnia personel własny
bądź miejscowy na rynku zagranicznym
Ad. 2 kooperacja kapitałowa
-jesteśmy w 100% właścicielami kapitału
-wspólne przedsięwzięcie – joint venture. Jest bardzo
istotne dla Polski. Występuje ryzyko pozostawienia nas
przez współwłaścicieli („nadmierny” transport zysku)
repatriacja zysku, nasz partner wywozi cały zysk co
oznacza, że chce zlikwidować firmę po krótkim okresie.
Monopolista - dyktuje ceny na rynku międzynarodowym(
wysoka cena mobilizuje konkurencję). Na rynku
europejskim monopol jest zakazany- istnieje tylko
dominacja(np. jakiegoś przedsiębiorstwa)
Pozycja oligopolistyczna
*Może istnieć tylko kilku producentów ( może być
Duopol)
*Wszyscy mają mniej więcej takie same udziały w rynku
(np. 5 przedsiębiorstw każde ma ok. 20%)
*Przedsiębiorstwa poprzez własne działania utrzymuje
swoje pozycje oligopolistyczne( działania ich nie
pozwalają na wybicie się jednego z przedsiębiorstw)
-Konkurowanie cenowe
-Konkurowanie jakościowe( techniczno- technologiczne)
Eliminowanie konkurencji cenowej poprzez zapobieganie
wojny cenowej- „wymiana gróźb”- inwestycje krzyżowe –
lokowanie nawzajem filii w kraju gdzie jest konkurencja
(kraj A lokuje filię w kraju B a kraj B w kraju A)
Eliminowanie konkurencji techniczno- technologicznej
poprzez akumulacje techniczno- technologiczne polega na
wspólnym finansowaniu ośrodka badawczo- rozwojowego
(postęp z tych działań może być wprowadzony do
przedsiębiorstw- np. USA- Dolina Kremowa)
Akumulacja taka stosowana jest w przemyśle
zbrojeniowym(kraje NATO) (podpisywanie umów
offsetowych na wyposażenie samolotów)
Ad. 3 kooperacja nie kapitałowa
Franchaising – sprzedajemy sposób produkcji, marka,
bezwzględnie obowiązujące standardy (identyczny towar,
uniformy, wystrój wnętrza). Przeprowadzane kontrole w
celu dbałości o klienta. W najbliższym stopniu jest
utożsamiane z procesami globalizacji. Nie ma możliwości
skorzystania z tańszych źródeł zaopatrzenia bo muszą być
one zgodne ze standardami.
Management contract (kontrakty menagerskie) –
zlecenie prowadzenia wykonywania jakiś robót. Mogą
opiewać na bardzo dlugie okresy czasu (nawet 20 lat).
Inwestycje pod klucz – współpraca dotyczy budowy od
podstaw inwestycji, wyposażenie w stosowne instrumenty
od podstaw:
-product in hand- sprzedawane do momentu
wyprodukowania towaru, ewentualnie kontrole
wyprodukowanych towarów
-marketing in hand – polega na dodatkowej sprzedaży
marketingu, sposób dystrybuowania towaru, reklamy. Jest
droższy.
Subcontracting – umowa na poddostawy. Może dotyczyć
specyficznych produktów (podzespołów). Kooperacja
między dostawcami a generalnym wykonawcą (który
jedynie montuje z tych podzespołów w jedną całość).
Obrót uszlachetniający – praca na tym samym
produkcie:
-aktywny (czynny) - wykonujący zlecenie
-pasywny (bierny) – zleceniodawca
motyw:
-podwyższenie wartości jednostki
-skorzystanie z tańszej siły roboczej
-skorzystanie z technologii
dotyczy relacji miedzy przedsiębiorstwem kraju wyżej
rozwiniętego i słabiej rozwiniętego.
Konsorcjum – finansowanie wspólnego przedsięwzięcia
przy czym w zamian za to mamy możliwość korzystania z
tego obiektu czy technologii np. autostrady, gazociągi,
rurociągi
Internalizacja- włączenie działalności jednego
przedsiębiorstwa przez inne przedsiębiorstwo. Jest to
często utożsamiane z wchłonięciem przedsiębiorstwa.
Sfery działalności skłaniające do internacjonalizacji
(motywy):
-chęć przejęcia technologii (transfer technologii)
-chęć uniknięcia udanych podróbek
-zmniejszenie kosztów transportu, spedycji, dystrybucji,
badawcze, ubezpieczenia, reklamy, promocji, kontrola
wyrobów gotowych, poszukiwanie partnera
zagranicznego, mniejsze zatrudnienie. Jesteśmy silniejsi
co ma znaczenie przy negocjacjach.
ATUTY STRATEGII GLOBALNEJ I
REGIONALNEJ
Strategia globalna:
-możliwość globalnej optymalizacji
-rozszerzenie preferencji konsumenta np. poprzez
globalną dostawę
-popyt w skali globalnej
-redukcja kosztów wynikających np. z korzyści skali
-lepsza jakość produktów, programów itd. Wynikające np.
ze skupienia wysiłków i zasobów skali globalnej
-zwiększona konkurencyjność
Strategia regionalna:
-możliwość optymalizacji regionalnej osiągniecie
kompromisu pomiędzy integracją w celu poprawy
efektywności a dostosowaniu do warunków lokalnych
-koncentracja i zaspokojenie popytu w skali regionu
(homogenicznego kulturowo, zdefiniowanego na bazie
języka, historii, regionu geograficznego, zwyczajów)
-pominiecie potencjalnych niebezpieczeństw nadmiernej
standaryzacji i centralizacji
-wykorzystanie regionalnych korzyści skali (w skali
globalnej może wystąpić efekt odwrotny od
zamierzonego)
-korzyści wynikające ze znajomości lokalnych realiów i
kompetencji oddziałów
-uniknięcie organizacyjnych barier wdrażania strategii
globalnej
-ewidentna dominacja regionów Triady powodują
naturalna regionalizację (w celu dostosowania się do
realiów ekonomicznych).
STRATEGIA NA RYNKACH OBCYCH A KOSZTY:
Przyczyny skłaniające do ekspansji za granicę:
*zewnętrzna – sytuacja w polityce zagranicznej, która
przyciąga nasze wejście
-kraj do którego wchodzimy stosuje metody wspierania:
subsydie, subwencje, dotacje
-wpływa negatywny subsydiowania na nasze
przedsiębiorstwo w dłuższym okresie czasu zagraża
utracie bojowości naszego przedsiębiorstwa, zaczynamy
tracić czujność
*wewnętrzna
Style negocjacji:
kooperacyjny (miękki) – postawa w kierunku zawarcia
porozumienia. Pozycja akceptująca ewentualne
niedogodności czy straty dla dobra działań:
-dążenie do ugody
-rozwiązanie problemu
-wymiana informacji
-unikanie sztywnego stanowiska
-unikanie odwołania się do zasad, prawa
-zagrożenie: może się okazać zbyt słaby
rywalizacyjny (twardy) – stosowany gdy mamy do
czynienia ze słabszym partnerem ale powoduje to
dyskomfort bo negocjujący są do siebie wrogo nastawieni.
-nie można ufać,
-stosuje się nawet groźby
-ukrywanie dolnej granicy (np. cenowej) poniżej której
możemy zejść.
-niebezpieczne wywieranie presji na przeciwniku
Stwarza dość istotne zagrożenia dla przedsiębiorstwa:
-prowadzi do agresji do kontrahenta
-zerwanie kontraktu
-zniechęcenie do nas
-może prowadzić do sabotowania wynegocjowanych
warunków kontraktu (niebezpieczne przy fuzji)
rzeczowy (zasadniczy)
-oddziela ludzi od problemu – negocjujący powinni się
koncentrować na problemie a nie na osobach
-zaspokajanie interesów każdej ze stron – koncentrowanie
na zadaniu a nie na wcześniej wytyczonych stanowiskach
-stwarzanie możliwości korzystnych dla obu stron
-nalegania na przyjęcie obiektywnych kryteriów –
koncentrowanie się na kategoriach ekonomicznych bo nie
występujemy pod presją tylko w imię realizacji zasad.
Przyczyny niepowodzenia innowacji:
-niesprawność marketingowa
-zbyt wysoka cena
-przeszacowania popytu
-zły moment wprowadzenia
-słaba promocja
-złe oszacowanie kosztów marketingowych
-niedojrzałość techniczna wyrobu
-niewystarczające zasoby badawczo- rozwojowe B+R
-zbyt długi czas wdrażania innowacji na rynek
-zła innowacja i koordynacja
-słabe zaangażowanie zarządu w wdrażanie
Z punktu widzenia poziomu ryzyka:
-program uderzeniowy- niskie ryzyko(np. wprowadzenie
przez IMB komputerów PC)
-minimalizacja błędów(np. BOING wprowadzenie
samolotów JAMBO JET)
-zmniejszenie ryzyka(podział na mniejsze projekty
techniczne, testowe wprowadzanie, dozowanie, stopniowe
zmiany)
Z punktu widzenia pierwszeństwa wprowadzenia i
stopnia oryginalności:
*strategia przywództwa -jakie elementy, warunki
sprzyjają utrzymaniu pozycji lidera przez gospodarkę
międzynarodową:
-nakłady na sprawność B+R
-trwała przewaga kosztowa
-ochrona patentów(zachowanie tajemnicy i wykorzystanie
go jak najszybciej)
-nie ujawnianie innowacji(np. przez publikację)
-odpowiednia polityka kadrowa
-skuteczne blokowanie konkurencji
*strategia naśladownictwa realizuje się przez:
-twórcza imitacja- usprawnienie słabych stron produktu
-imitacja wczesna- zanim lider opanuje rynek
-innowacje na zlecenie konkretnego odbiorcy innowacji
-pozna imitacja- gdy rynek już się przyzwyczaił do
produktu
1