strategia rozwoju gminy wiskitki - BIP

advertisement
STRATEGIA ROZWOJU
GMINY WISKITKI
WISKITKI, lipiec 2006 r.
PRACOWNIA
URBANISTYCZNO - PROJEKTOWA
96-315 WISKITKI UL. PLAC WOLNOŚCI 35
tel. (0-46) 856 – 93 -94
ZESPÓŁ AUTORSKI :
Kierownik Pracowni
mgr inż. Jadwiga Jeznach
Asystent
mgr inż. Katarzyna Dąbrowska
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
SPIS TREŚCI
WSTĘP .............................................................................................................. 4
I. CHARAKTERYSTYKA GMINY............................................................................... 5
II. DIAGNOZA STANU ISTNIĘJĄCEGO .................................................................... 9
1.
Uwarunkowania demograficzne ....................................................................... 9
2.
Uwarunkowania ekonomiczne ........................................................................11
Bezrobocie .........................................................................................................11
Obsługa rolnictwa ...............................................................................................13
Gospodarka .......................................................................................................16
Instytucje otoczenia rynkowego ...........................................................................18
Budżet ..............................................................................................................18
Gospodarka mieszkaniowa ...................................................................................21
Gospodarka komunalna .......................................................................................25
3.
Infrastruktura techniczna ..............................................................................25
Transport i systemy komunikacji ..........................................................................25
Zaopatrzenie w energię elektryczną ......................................................................26
Zaopatrzenie w gaz .............................................................................................26
Zaopatrzenie w ciepło .........................................................................................27
Zaopatrzenie w wodę ..........................................................................................27
Gospodarka ściekowa ..........................................................................................28
Gospodarka odpadami .........................................................................................28
Telefonizacja ......................................................................................................28
4.
Infrastruktura społeczna ...............................................................................29
Oświata .............................................................................................................29
Opieka społeczna ................................................................................................29
Służba zdrowia ...................................................................................................31
Kultura ..............................................................................................................31
Sport, rekreacja i turystyka .................................................................................31
5.
Uwarunkowania przyrodnicze ........................................................................32
Charakterystyka walorów środowiska przyrodniczego ..............................................32
Obszary i obiekty objęte formami ochrony przyrody ................................................34
Zanieczyszczenia i zagrożenia środowiskowe ..........................................................35
6.
Uwarunkowania kulturowe ............................................................................39
Ogólna charakterystyka środowiska kulturowego ....................................................39
Obiekty objęte ochroną konserwatorską ................................................................41
7.
Struktura przestrzenna .................................................................................42
III. ANALIZA SWOT ............................................................................................44
1.
Analizy sektorowe ........................................................................................45
2.
Analiza zbiorcza ...........................................................................................50
IV. CEL NADRZĘDNY I CELE STRATEGICZNE .........................................................52
1.
Cel nadrzędny .............................................................................................52
2.
Cele strategiczne .........................................................................................52
V. FINANSOWANIE ZADAŃ PRZYJĘTYCH W STRATEGII ...........................................61
VI.
MONITORING I WDRAŻANIE STRATEGII ......................................................61
VII. ZGODNOŚĆ STRATEGII GMINY WISKITKI ZE ..................................................62
STRATEGIAMI, PROGRAMAMI I PLANAMI WYŻSZEGO .............................................62
RZĘDU .............................................................................................................62
SPIS TABEL, RYSUNKÓW I WYKRESÓW ................................................................63
1.
Spis tabel ...................................................................................................63
2.
Spis rysunków .............................................................................................63
3.
Spis wykresów .............................................................................................63
MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE ......................................................................................64
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
3
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
WSTĘP
Planowanie rozwoju jest jednym z podstawowych zadań władzy każdego szczebla, w
tym także władzy lokalnej. Należy podkreślić, iż trudno sobie wyobrazić, by można było
podejmować działania na rzecz rozwoju gminy bez opracowania obliczonej na kilka czy
kilkanaście lat strategii rozwoju. Uzasadnione to jest stopniowym wyczerpywaniem się
czynników sprzyjających rozwojowi gminy, a także pozytywną postawą władzy lokalnej
nakierowaną na aktywne pokonywanie momentów przełomowych i ograniczeń rozwoju jakim
jest niedoinwestowanie szeregu gałęzi produkcji rolniczej oraz dziedzin okołorolniczych i
infrastruktury komunalnej.
Strategie rozwoju są powszechnie stosowanym instrumentem sterowania rozwojem w
podmiotach gospodarczych i jednostkach samorządu terytorialnego. Wymogi stawiane przed
władzami samorządowymi przez mechanizmy rynkowe i zasady współczesnego zarządzania
powodują, iż posiadanie długofalowej strategii rozwoju jest niezbędne dla prowadzenia
sprawnej i kompleksowej polityki społeczno – gospodarczej. Opracowanie strategii
pozytywnie wpływa na pogodzenie bieżącej działalności z wieloletnimi programami
inwestycyjnymi samorządów oraz podmiotów gospodarczych na terenie gminy, ponieważ
określenie kierunków rozwoju oraz dróg i środków ich realizacji wymaga ich skoordynowania
i kojarzenia.
Strategia rozwoju stanowi również bardzo ważne ogniwo prowadzące do ożywienia
działalności gospodarczej. Strategiczny program rozwoju gminy stwarza podstawy do
wielokierunkowego i zrównoważonego rozwoju, opartego na wykorzystaniu własnych
zasobów i mocnych stron. Dzięki niemu lepsze jest wykorzystania środków z budżetu gminy i
kojarzenie ich ze środkami z innych źródeł oraz daje większe szanse na ich pozyskanie.
Prezentowana strategia jest zapisem długofalowych działań /cele strategiczne/, jak i
dezagregacji na okresy średnie /cele operacyjne/ oraz działania bieżące /zadania i projekty
realizacyjne/.
Strategia rozwoju gminy jest wynikiem analizy lokalnych warunków działania
związanych ze stopniowym rozwojem społeczno – gospodarczym gminy. Przy jej
opracowaniu uwzględniono zarówno elementy gospodarcze, społeczne, jak i środowiskowe.
Prezentowany dokument powstał poprzez połączenie lokalnych uwarunkowań z procesami
oraz powszechnie uznanymi nośnikami rozwoju jednostek terytorialnych. Strategia zawiera
więc komplikację zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych uwarunkowań rozwoju oraz
uniwersalnych praw związanych z funkcjonowaniem i rozwojem jednostek terytorialnych w
warunkach gospodarki rynkowej.
Strategia jest ofertą władz lokalnych skierowaną do szeroko rozumianego środowiska
lokalnego dla podjęcia wspólnych działań prorozwojowych. Strategia zawiera elastyczne
mechanizmy pozwalające na dostosowanie zapisów w niej zawartych do zmieniających się
wewnętrznych i zewnętrznych warunków działania.
Wybór celów i zadań do realizacji oraz czas ich podjęcia jest przedmiotem decyzji
Wójta oraz Rady Gminy. Nie wszystkie bowiem cele zapisane w strategii muszą być
zrealizowane. Niemniej jednak wszystkie zawierają kierunki i sposoby działania korzystne dla
rozwoju gminy. Ostateczna decyzja o przyjęciu ich do realizacji musi nastąpić w oparciu o
lokalne możliwości działania (prawne i finansowe) oraz preferencje środowiska lokalnego.
Podkreślić należy, iż prezentowane w strategii zapisy są odzwierciedleniem realnych
możliwości finansowych wynikających ze struktury przychodów i wydatków budżetowych
oraz lokalnego potencjału gospodarczego, a także sprawnego działania władz
samorządowych oraz kompetencji, które wynikają z ustawy o samorządzie terytorialnym.
Osiąganie celów poprzez realizację zadań powinno następować we współpracy ze
zidentyfikowanymi w zapisach strategii partnerami. Współpraca ta dotyczyć będzie głównie
tych obszarów działalności, których zakres wykracza poza prawne i finansowe możliwości
działania władz lokalnych. Dlatego też bardzo istotne dla wdrożenia procesu strategii będzie
jej uspołecznienie, rozumiane jako pozyskanie jak największej liczby partnerów lokalnych i
ponadlokalnych.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
4
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Niniejsza strategia rozwoju Gminy Wiskitki jest planem wieloletniego rozwoju
nakreślonym w perspektywie 10 lat tzn. czas jej realizacji obejmuje od 2006 do 2016 roku.
Jest dokumentem elastycznym co oznacza, iż zapisy w niej zawarte będą weryfikowane i
aktualizowane w zależności od kierunków i trendu przebiegu procesów społeczno –
gospodarczych tak w gminie jak i w otoczeniu. Służyć temu będzie zawarty w strategii
system monitoringu.
Jest ona kontynuacją strategii rozwoju, która została opracowana przez zespół
pracowników Urzędu Gminy Wiskitki pod kierunkiem Wójta Gminy Wiskitki Franciszka
Grzegorza Miastowskiego oraz konsultacją merytoryczną prof. dr Janusza Kota. Ponadto, nie
zawiera zapisów sprzecznych z zapisami zawartymi w strategii wyższego rzędu.
Prezentowany dokument spełnia wszelkie wymogi metodologiczne i proceduralne
stawiane tego rodzaju opracowaniom przez organizacje krajowe i zagraniczne. Oznacza to,
że może on być wykorzystywany do ubiegania się o zewnętrzne (krajowe i międzynarodowe)
środki przeznaczone na realizację zapisanych zadań, a tym samym osiągnięcie przyjętych
celów.
I. CHARAKTERYSTYKA GMINY
Gmina Wiskitki położona jest w zachodniej części województwa mazowieckiego w
powiecie żyrardowskim. Zajmuje powierzchnie 15094 ha. W 40 wsiach, które tworzą 38
sołectw, mieszka 9343 osoby. Gęstość zaludnienia wynosi 61,94 osoby/km2. Graniczy z
miastem Żyrardów oraz następującymi gminami: Puszcza Mariańska, Bolimów, Nowa Sucha,
Teresin, Baranów, Jaktorów i Radziejowice.
Przez teren Gminy przepływają następujące rzeki: Pisia Gągolina, Sucha, Sucha Nida i
Wierzbianka należące do prawego dorzecza rzeki Bzury.
Dzięki bliskości największych aglomeracji w Polsce – warszawskiej i łódzkiej oraz położeniu
przy drodze krajowej nr 50 stanowiącej część „Dużej obwodnicy” Warszawy i jednocześnie
fragment trasy Terespol – Poznań – Słubice oraz drodze wojewódzkiej nr 719 cechuje się
dobrą dostępnością komunikacyjną.
Ponadto, w południowej jej części przebiega magistralna linia kolejowa nr1 relacji Warszawa
– Katowice.
Duże nadzieje i szanse rozwoju Gminy związane są z realizacją projektowanej autostrady A2, która przebiegać będzie przez teren Gminy, a we wsi Wiskitki znajdzie się bezkolizyjny
węzeł autostrady. Również przez teren Gminy przebiegać będzie obwodnica miasta
Żyrardów. Obie drogi będą ze sobą połączone bezkolizyjnym węzłem we wsi Wiskitki. Dzięki
w/w inwestycjom zwiększy się dostępność komunikacyjna Gminy, a tym samym chęć do
inwestowania na jej terenie, co wpłynie na rozwój gospodarczy i poprawę warunków życia
mieszkańców.
Do atutów należą także ciekawe przyrodniczo tereny położone w Bolimowskim Parku
Krajobrazowym oraz dobre gleby znajdujące się w północnej części Gminy.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
5
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Rys.1 Położenie pow. żyrardowskiego w woj. mazowieckim
Źródło: „Katalog województwa mazowieckiego - miasta, powiaty , gminy”.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
6
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Rys.2 Położenie Gminy Wiskitki w pow. żyrardowskim.
Źródło: „Katalog województwa mazowieckiego - miasta, powiaty , gminy”.
Wykres 1. Powierzchnia Gminy Wiskitki na tle gmin z powiatu żyrardowskiego
w 2005r. [km2].
14,33
151,9
150,94
m i gm. Mszczonów
gm. Puszcza Mar.
gm. Radziejow ice
gm. Wiskitki
m. Żyrardw ów
73,01
142,44
Źródło: Dane uzyskane z jednostek samorządu terytorialnego.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
7
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Wykres 2. Gęstość zaludnienia Gminy Wiskitki na tle gmin z pow. żyrardowskiego (stan na
31.12.2005r.).
2846,05
3000
2500
2000
1500
1000
736,16
500
56,17
34,56
60,73
61,94
yr
ar
dw
ów
.Ż
m
gm
.W
is
ki
tk
i
e
ad
zi
.R
gm
gm
.P
us
zc
za
M
ej
ow
ic
ar
.
sz
cz
on
ów
.M
gm
m
.M
sz
cz
on
ów
0
Źródło: Dane uzyskane z jednostek samorządu terytorialnego.
Gmina Wiskitki jest jedną z gmin, które przystąpiły do Związku Międzygminnego
„Mazowsze Zachodnie”, który powstał w 2002 r. W skład związku wchodzi osiem
sąsiadujących ze sobą gmin, znajdujących się na terenie trzech powiatów: żyrardowskiego,
grodziskiego i sochaczewskiego. Członkami Związku są następujące gminy: Mszczonów,
Wiskitki, Puszcza Mariańska, Jaktorów, Baranów, Żabia Wola, Teresin i Radziejowice.
Związek ma na celu prowadzenie:
 pracowni urbanistyczno – projektowej,
 punktu zbiorczego padliny i odpadów poubojowych,
 działalności związanej z ochroną środowiska,
 działalności związanej realizacją urządzeń infrastruktury technicznej,
 działalności w zakresie przeciwdziałania bezrobociu.
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1221 r. i zalicza się ją do najstarszych w
tej części powiatu. Nazwa „miasto” została użyta po raz pierwszy w 1349r. W drewnianym
dworze myśliwskim w czasie polowań w pobliskich puszczach często gościli władcy i
dostojnicy państwowi (Władysław Jagiełło, Jan Olbracht, Zygmunt August). Wistkitki prawa
miejskie zyskały w XIV w., a utraciły w XVI. Odzyskanie statusu miejskiego nastąpiło po
ożywieniu gospodarczym w 1595 r. Rozkwit trwał do wojny ze Szwecją. Podczas „potopu
szwedzkiego” i wojny północnej w latach 1700 – 1721 miasto zostało zniszczone. Mimo
odbudowy w XVII i XVIII w. Wiskitki nie odzyskały dawnego znaczenia. W 1869 r. władze
carskie na mocy ukazu pozbawiły Wiskitki praw miejskich. Z początkiem II wojny światowej
miejscowość utraciła swoją samodzielność administracyjną poprzez utworzenie Gminy
Żyrardów – Wiskitki. Dopiero w 1975 r. miejscowość ponownie uzyskała samodzielność,
stając się gminą. Rok później, podczas poświęcenia kaplicy Łubińskich i Sobańskich gościł tu
kardynał Stefan Wyszyński.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
8
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
II. DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO
1. Uwarunkowania demograficzne
Gmina Wiskitki liczyła w 2005r. 9350 mieszkańców (stan na 31.12.05), z czego kobiety
stanowią 49,98% tj. 4674.
Liczba ludność wg grup wieku:
▪ wiek przedprodukcyjny - 2262 osób (24,19%),
▪ wiek produkcyjny – 5626 osób (60,17%),
▪ wiek poprodukcyjny – 1462 osób (15,64%).
Biorąc pod uwagę proporcje pomiędzy poszczególnymi grupami wiekowymi, strukturę
wiekową ludności należy uznać za korzystną z punktu widzenia dalszego rozwoju Gminy.
Przewaga liczby kobiet ujawnia się tylko w grupie ludności w wieku poprodukcyjnym,
gdzie kobiety stanowią 51,7% tej populacji. Sytuacja ta stwarza określone zadania dla władz
gminnych, szczególnie w zakresie rozpoznania powodów tak znacznej umieralności mężczyzn
i jej przeciwdziałaniu, a także właściwej organizacji pomocy społecznej dla starszych
wiekiem i samotnych kobiet.
Wykres 3. Liczba ludności w Gminie Wiskitki w latach 1996 – 2005.
9400
9308
9304
9311
9339
9343
9350
2002
2003
2004
2005
Liczba ludności
9300
9200
9262
9212
9100
9067
9000
8900
8912
8800
8700
8600
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Rok
Liczba ludności
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy Wiskitki.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
9
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Wykres 4. Liczba ludności w Gminie Wiskitki na tle gmin z pow. żyrardowskiego (stan na
31.12.2005r.).
45000
40784
40000
35000
30000
25000
20000
15000
11284
8001
9350
10000
4434
5000
0
m. Żyrardów
m. i gm.
Mszczonów
gm. Wiskitki
gm. Puszcza
Mariańska
gm.
Radziejowica
Źródło: Dane uzyskane z jednostek samorządu terytorialnego.
Ludność Gminy od wielu lat cechuje ujemny poziom przyrostu naturalnego. Wyjątek
stanowił 2003 i 2005 rok, gdzie wystąpił dodatni wynik (0,96/100 mieszkańców – 2003r;
0,01/100 – 2005r.). Ujemny przyrost naturalny jest efektem wysokiego poziomu zgonów
oraz niskiego poziomu urodzeń, które w Gminie utrzymują się od wielu lat.
Wykres 5. Przyrost naturalny na 100 mieszkańców w Gminie Wiskitki w latach 1996 – 2005.
1,4
1,3
1,2
1
0,96
0,92
0,8
0,6
0,4
0,4
0,2
-0,2
-0,4
-0,6
0,01
-0,14
0
1996
1997
1998
1999
2000
2001
-0,4
-0,36
2002
2003
2004
2005
-0,3
-0,44
Przyrost naturalny
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
10
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Korzystnym procesem demograficznym jest dodatnie saldo migracji utrzymujące się od
1996r. Jest ono wyrazem poprawiającej się atrakcyjności Gminy. Rozmieszczenie
przestrzenne migracji jest nierównomierne. Na przestrzeni ostatnich lat, dodatnie migracje
występowały jedynie w centrum Gminy tj. w miejscowości Wiskitki. Rozwój Gminy i nowe
inwestycje zewnętrzne, które z upływem czasu winny zaowocować wzrostem miejsc pracy
przyczynią się do napływu ludności i dodatniego salda migracji.
Wykres 6. Ruch migracyjny w Gminie Wiskitki w latach 1996 – 2005.
250
Liczba osób
163
166
163
135
150
141
107
77
48
46
1996
1997
144
112
108
59
74
153
127
124
86
100
50
198
187
200
103
27
115
104
62
19
2002
2003
38
12
2004
2005
-9
0
1998
1999
2000
2001
115
-50
Rok
Napływ (imigracja)
Odpływ (emigracja)
saldo migracji
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
2. Uwarunkowania ekonomiczne
Bezrobocie
Ogółem w Gminie Wiskitki na koniec 2005 r. zarejestrowanych było 560 bezrobotnych,
z czego 250 osób to kobiety, a 310 – mężczyźni.
Wykres 7. Bezrobotni wg wieku w 2005r.
152
160
131
135
140
120
105
100
80
60
29
40
8
20
0
18 - 24
25 - 34
35 - 44
45 - 54
55 - 59
60 - 64 lata
Źródło: Dane uzyskane z PUP w Żyrardowie.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
11
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Wykres 8. Bezrobotni wg wykształcenia w 2005r.
gimnazjum i poniżej
206
zasadnicze zaw odow e
218
średnie
ogólnokształcące
35
policealne i średnie
zaw odow e
92
w yższe
13
0
50
100
150
200
250
Źródło: Dane uzyskane z PUP w Żyrardowie.
Niepokojącym trendem jest bardzo duży odsetek bezrobotnych nie pobierających
zasiłku i pozostających bez pracy powyżej roku (na dzień 31.12.2005 r. – 212 osób czyli
około 37,86%, w tym 211 to osoby długotrwale bezrobotne ). W 2002 r. w Gminie Wiskitki
stopa bezrobocia wynosiła 17,4%, natomiast w kraju - 19,9%, a w pow. żyrardowskim –
17,1%.
Wykres 9. Liczba bezrobotnych w Gminie Wiskitki w latach 1994 – 2005.
800
668
700
623
593
604
560
2004
2005
600
467
500
400
389
389
405
376
257
300
200
100
brak danych
0
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Źródło: „Strategia rozwoju Gminy Wiskitki”, czerwiec 1997r. oraz dane uzyskane z PUP w Żyrardowie.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
12
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Wykres 10. Bezrobocie w Gminie Wiskitki na tle gmin z pow. żyrardowskiego w 2005 r.
2374
2500
2000
1500
516
510
m. i gm.
Mszczonów
gm. Puszcza
Mariańska
500
560
gm. Wiskitki
1000
287
gm.
Radziejowice
m. Żyrardów
0
Źródło: Dane uzyskane z PUP w Żyrardowie.
Obsługa rolnictwa
Powierzchnia Gminy wynosi 15 094 ha, w tym użytki rolne wynoszą 10 887 ha czyli
72,13%.
Gmina Wiskitki położona jest na Równinie Mazowieckiej. Obszar Gminy charakteryzuje
się przewagą gleb o dobrej i średniej przydatności rolniczej. Gleby zostały wykształcone
bezpośrednio na podłożu osadów czwartorzędowych. Największy obszar terenu Gminy,
pomiędzy rzeką Suchą Nidą a Pisią Gągoliną, zajmują gleby czarne i szare ziemie. Są to
gleby o III klasie bonitacji reprezentowane przez kilkuhektarowe kompleksy położone w
rejonie Guzowa. Należą do najlepszych w całym powiecie żyrardowskim rolniczych
kompleksów przydatności gleb: pszennego dobrego i żyznego bardzo dobrego. Natomiast
niewielki obszar terenu gminy, na zachód od rzeki Suchej Nidy, zajmują gleby brunatne
wyługowane i gleby płowe (pseudobielicowe). Należą one również do najlepszego w całym
powiecie rolniczego kompleksu pszennego dobrego przydatności gleb.
Bezpośrednio w dolinach rzek: Pisi Gągoliny i Suchej Nidy oraz ich dopływów
wykształciły się gleby hydromorficzne i gleby madowe (wytworzone z piasków, glin i pyłów).
Z uwagi na jakość gleb, teren Gminy można podzielić na dwa obszary produkcyjne.
Część południową i południowo – zachodnią zajmują uprawy żyta, owsa i ziemniaków.
Pozostała część Gminy ma gleby lepsze, żyźniejsze, o kompleksie żytnim bardzo dobrym i
dobrym, pszennym dobrym i bardzo dobrym o uregulowanych stosunkach wodnych. Rolnicy
uprawiają pszenicę, jęczmień, burak cukrowy, ziemniaki, kukurydzę na ziarno i różne
warzywa.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
13
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Tabela 1. Struktura gleb w stosunku do użytków rolnych w gospodarstwach rolnych w 2004r.
Wyszczególnienie
Gmina
ha
%
Grunty orne
R II
88
0,90
R III a
860
8,79
R III b
1842
18,83
R IV a
R IV b
RV
R VI
R VI z
użytki zielone
kl III
kl IV
kl V
kl VI
kl VI z
Ls – 3061 ha
1125
1039
2343
604
9
11,50
10,62
23,95
6,18
0,09
1
183
759
841
88
0,01
1,87
7,76
8,60
0,90
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach
Na terenie Gminy Wistkitki funkcjonuje 2623 gospodarstw rolnych, z czego większość
to gospodarstwa od 1 do 5 ha i stanowią 75,6%. Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi
3,91ha (w kraju 9,6 ha, w UE – 18,7 ha).
Tabela 2. Liczba gospodarstw rolnych w 2004 r.
Powierzchnia
liczba
[%]
0 - 2 ha
1015
38,70
2,1 - 5,0 ha
968
36,90
5,1 – 7,1 ha
262
9,99
7,1 – 10 ha
212
8,08
10,1 – 15,1 ha
109
4,15
pow. 15 ha
57
2,17
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Liczba gospodarstw rolnych wg prowadzenia działalności gospodarczej w 2002 r.
ogółem –
2065
w tym:
 prowadzące wyłącznie działalność rolniczą –
1083
 prowadzące wyłącznie działalność pozarolniczą –
103
 prowadzące działalność rolniczą i pozarolniczą –
151
 nie prowadzące działalność rolniczą –
728
Produkcja towarowa zdeterminowana zarówno jakością gleb jak i strukturą obszarową
jest niska. W związku z tym, mieszkańcy obszarów wiejskich często poszukują
alternatywnych źródeł dochodów.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
14
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Tabela 3. Powierzchnia zasiewów oraz plon z 1 ha w 2004 r.
Nazwa rośliny
Powierzchnia [ha]
Plon [q/ha]
pszenica
1555
jęczmień
310
żyto
578
pszenżyto
365
owies
150
mieszanki zbożowe
776
razem zboża podstawowe
3734
38
35
23
32
33
32
32,2
kukurydza na ziarno
ogółem zboża
ziemniaki
burak cukrowy
burak pastewny
razem okopowe
strączkowe jadalne
warzywa
trawy i uprawy polowe
motylkowe
trawy + motylkowe
kukurydza
razem pastewne
pozostałe
55
35,4
34
35
32
23
400
430
350
560
-
1050
4784
730
290
25
1045
14
323
70
145
75
1050
1340
67
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
W strukturze zasiewów Gminy przeważają zboża: żyto, pszenica i kukurydza. Z upraw
roślin okopowych dominują ziemniaki, buraki cukrowe i warzywa pod osłonami.
Produkcja zwierzęca w Gminie Wiskitki nie jest wysoka. Zauważyć można spadek bydła
mlecznego oraz wzrost trzody chlewnej. Na terenie Gminy jest kilkadziesiąt gospodarstw
utrzymujących duże stany pogłowia.
Stan pogłowia zwierząt w 2004r:
▪ bydło ogółem – 2441 szt.
w tym krowy mleczne – 1312 szt.
▪ trzoda chlewna ogółem – 4887 szt.
w tym lochy – 432 szt.
Na terenie Gminy przetwórstwem rolnym zajmują się następujące firmy:
1. masarnia G. Strzelczyka w Miedniewicach – mięso wołowe i wieprzowe
2. Elter - Elagro w Guzowie – owoce i warzywa
3. skup żywca w punktach zorganizowanych przez zakłady mięsne Rawa Maz.
4. zlewnie mleka
5. targowisko w Wiskitkach
6. piekarnie w Popielarni i Sokulu
Oprócz wyżej wymienionych nie istnieją inne zorganizowane formy obrotu produktami
rolniczymi na terenie Gminy. Produkty rolnicze nie zagospodarowane na rynku lokalnym są
sprzedawane przez rolników indywidualnych na innych rynkach na terenie kraju m.in. w
miejscowości Bronisze.
Na terenie Gminy istnieje możliwość obsługi rolników przez pracownika Ośrodka
Doradztwa Rolniczego w siedzibie Urzędu Gminy.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
15
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Tabela 4. Ciągniki, samochody ciężarowe i wybrane maszyny w gospodarstwach rolnych
w 2002 r.
Wyszczególnienie
Gospodarstwa
Maszyny
Ciągniki
640
794
Samochody ciężarowe
165
186
Kombajny
- zbożowe
68
74
- ziemniaczane
108
110
- buraczane
11
11
Silosokombajny samobieżne
0
0
Silosokombajny pozostałe
4
4
Dojarki bańkowe
180
181
Dojarki rurociągowe
0
0
Konwiowe schładzarki do mleka
156
164
Zbiornikowe schładzarki do mleka
42
42
Źródło: „Podstawowe informacje ze spisów powszechnych – Gmina Wiskitki’ 2002” Urząd Statystyczny
w Warszawie.
W „Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich” część Gminy została zakwalifikowana do
obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). W ramach obszarów o
niekorzystnych warunkach gospodarowania wyróżniono m.in. obszary nizinne (strefę I i II),
na terenie których występują ograniczenia produktywności rolnictwa związane z niską
jakością gleb, niekorzystnymi warunkami klimatycznymi, niekorzystnymi warunkami
wodnymi, niesprzyjającą rzeźbą terenu oraz gdzie występuje znaczny udział ludności
związanej z rolnictwem. W I strefie nizinnej ONW znalazły się następują miejscowości:
Feliksów, Hipolitów, Nowa Wieś, Wiskitki, natomiast w II strefie ONW: Antoniew, Działki,
Franciszków, Jesionka, Józefów, Łubno, Nowe Kozłowice, Popielarnia, Prościeniec, Smolarnia,
Sokule i Tomaszew.
Gospodarka
Na terenie Gminy, ze względu na jej rolniczy charakter, brak jest dużych zakładów
przemysłowych. Natomiast dość dobrze
rozwinął się sektor usługowy związany z
budownictwem, transportem, handlem i naprawami. Większość mieszkańców wsi utrzymuje
się jednak z dochodów uzyskiwanych w rolnictwie. Zauważalny w ostatnich latach proces
marginalizacji rolnictwa jako źródła dochodu rodzin wiejskich, w tym przede wszystkim
rodzin rolniczych, wymusił poszukiwania alternatywnych źródeł dochodu, jak również
zatrudnienia. Samozatrudnienie czyli prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej
na bazie istniejących potencjałów turystycznych i krajobrazowych może przyczynić się do
dynamicznego rozwoju istniejących potencjałów usług i handlu obsługujących ruch
turystyczny, agroturystyczny i weekendowy ruch rekreacyjno – sportowy, głównie
mieszkańców Warszawy.
W 2005r. działało na terenie Gminy 569 podmiotów gospodarczych czyli o 13% mniej
niż w 2004r. (stan na 31.12.2004r. – 654 podmioty gospodarcze).
Struktura podmiotów gospodarczych wg sekcji PKD w 2005 r. przedstawia się
następująco:
 administracja publiczna – 15
 apteki – 3
 bary i restauracje – 5
 budownictwo – 135
 ochrona zdrowia i pomoc społeczne – 29
 usługi fryzjerskie – 4
 handle hurtowy i detaliczny – 250
 produkcja – 35
 usługi transportowe – 40
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
16
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI





edukacja – 10
pośrednictwo i doradztwo – 16
działalność usługowa pozostała – 8
działalność jednoosobowa podmiotów gospodarczych prowadzących działalność
na rzecz jednego podmiotu – 12
uprawa specjalistyczne roślin - 7
Obecnie na terenie Gminy działają następujące większe przedsiębiorstwa, które
zatrudniają powyżej 5 osób:
 Produkcja suszarń, Stary Drzewicz,
 Firma remontowo – produkcyjno – budowlana „KONTUR”, Starowiskitki Parcel,
 „EKOBUD” - firma handlowo – budowlana,
 „Anser” – zakłady chemiczne, Wiskitki Zagródź,
 „Cibest” – firma handlowa, Wiskitki Zagródź,
 „Danpol” – produkcja i sprzedaż artykułów chemicznych, Franciszków,
 „Elter – Elagro” – gospodarstwo rolno – przetwórcze, Guzów,
 Masarnia, Miedniewice,
 Cukiernia, Miedniewice,
 „PPHU Drewdar – Bis” – tartak,
 Tartak, Wiskitki,
 Sieć sklepów spożywczo – przemysłowych funkcjonujących w: Wiskitkach,
Jesionce, Guzowie, Miedniewicach i Oryszewie.
 Stacja paliw, Guzów,
 „Tomax” – bar i gastronomia,
 Piekarnia, Popielarnia,
 Gospodarstwo agroturystyczne, Smolarnia,
 „Binpol” – skup metali kolorowych i produkcja rajstop, Wiskitki,
 Krawiectwo, Nowe Kozłowie,
 „Box” – ciastkarnia, Nowe Kozłowice,
 Drukarnia, Wiskitki,
 Hurtownia spożywcza, Nowe Kozłowice,
 Ferma kur, Stare Kozłowice,
 Tuczarnia, Sokule,
 Tuczarnia, Starowiskitki,
 Mechanika pojazdowa, Oryszew Osada,
 Apteka, Guzów,
 Apteka, Jesionka,
 Apteka, Wiskitki,
 „Zambers” – wykonawstwo wodno – kanalizacyjne, Nowe Kozłowice,
 Bank Spółdzielczy, Wiskitki,
 Sugor Tor S.A,
 GS, Wiskitki,
 Agroma, Guzów,
 Ubojnia, Starowiskitki,
 BESTCHEM – zakład chemiczny, Wiskitki,
 MARKOPOL – produkcja denaturatu,
 Sprzedaż części do pojazdów mechanicznych, Wiskitki.
Zamierzenia rozwojowe Gminy związane są przede wszystkim z realizacją
projektowanej autostrady A2 i jednym z planowanych węzłów komunikacyjnych, który
znajdzie się w Wiskitkach. Również przez teren Gminy przebiegać będzie obwodnica miasta
Żyrardów. Obie drogi będą ze sobą połączone bezkolizyjnym węzłem we wsi Wiskitki. Fakt
ten powinien zachęcić do inwestowania głównie w rozwój bazy hotelowej, gastronomię,
stację obsługi pojazdów, stację paliw oraz inne usługi związane z planowanym
przedsięwzięciem. Inwestycja ta pobudzi wzrost zatrudnienia, a więc wywrze wpływ na
poprawę stopy życiowej mieszkańców.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
17
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
W 2002 r. współczynnik aktywności zawodowej wynosił 55,1%, wskaźnik zatrudnienia
– 45,5%.
Tabela 5. Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej w 2002 r.
Wyszczególnienie
aktywni zawodowo:
4039
 pracujący
3371
 bezrobotni
668
bierni zawodowo
3294
nieustalony status na rynku
112
pracy
Źródło: „Podstawowe informacje ze spisów powszechnych – Gmina Wiskitki’ 2002” Urząd Statystyczny
w Warszawie.
Instytucje otoczenia rynkowego
W Wiskitkach dla obsługi przedsiębiorstw i mieszkańców w zakresie finansowym
funkcjonują dwa banki: Bank Spółdzielczy oraz Filia Banku Pekao S.A. Żyrardów.
Na terenie Gminy funkcjonują dwie placówki pocztowe: w Wiskitkach i w Guzowie.
Budżet
Dochody Gminy po 2000 r. wrastają na poziomie inflacji. Do podstawowych źródeł
dochodów własnych należą:
 udziały w podatku od osób fizycznych,
 podatek rolny,
 podatek od środków transportowych,
 podatek od nieruchomości,
 udziały w podatku od osób prawnych,
 opłata skarbowa,
 podatek od czynności cywilno – prawnych,
 opłata z czynszu za wynajem lokali.
Budżet Gminy pozwala na realizację podstawowych zadań z zakresu bieżącego
funkcjonowania Gminy, a także realizację zadań inwestycyjnych przy dużym udziale środków
pozyskiwanych do budżetu z różnych programów finansujących inwestycje. W ramach zadań
z zakresu bieżącego funkcjonowania przeznacza się duże nakłady finansowe z wydatków
bieżących na realizację zadań poprzez modernizację, remonty i konserwację.
Notuje się ciągły wzrost dochodów własnych Gminy. Zmiana w proporcjach między
dochodem własnym, a subwencjami wskazująca na zwiększenie udziału dochodów własnych,
wynika ze zmniejszonej subwencji będącej skutkiem wprowadzenia nowej ustawy o
dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Po 1996r. prowadzenie szkół podstawowych należy do zadań własnych Gminy.
Przekazana subwencja oświatowa nie w pełni pokrywa wydatki związane z utrzymaniem
szkół. W związku z tym, znaczna część środków z budżetu jest wydatkowana na cele
oświatowe tj. bieżące utrzymanie oraz realizację inwestycji oświatowych. Środki na zadania
zlecone w większości dotyczą opieki społecznej i administracji państwowej i stanowią ponad
13% ogólnych dochodów Gminy.
Dochód na 1 mieszkańca w 2005r. wynosił 1488,15 zł., natomiast wydatki – 1374,75zł.
Tabela 6. Struktura dochodów w latach 2003 – 2005.
Dochody
2003
2004
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
2005
18
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Dotacja
na
zadania
zlecone
Subwencja
Dotacja
na
zadania
powierzone
Dochody własne
w tym:
 podatki
i
opłaty
lokalne,
 udziały w podatku
dochodowym od osób
fizycznych,
 opłata skarbowa,
 podatek od czynności
cywilno – prawnych,
 czynsze i sprzedaż
mienia komunalnego,
 udziały w podatku
dochodowym od osób
prawnych,
 opłata
za
zużycie
wody.
 środki z programu
„SAPARD”
10,2%
10,7%
13,7%
51,4%
1,0%
47,4%
0,2%
41,5%
4,9%
37,4%
41,6%
39,9%
19,8%
19,1%
17,1%
10,3%
12,2%
12,2%
0,2%
1,7%
0,1%
0,9%
0,1%
0,8%
1,5%
1,9%
1,5%
0,2%
0,1%
0,1%
2,2%
2,0%
2,5%
3,9%
Źródło: Sprawozdanie z wykonania Budżetu Gminy za 2003, 2004, 2005 r.
Tabela 7. Struktura wydatków w latach 2003 – 2005.
Wydatki
2003
2004
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
2005
19
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Oświata i wychowanie
Administracja publiczna
Zadania zlecone
Transport i łączność
Opieka społeczna
Gospodarka komunalna i
ochrona środowiska
Bezpieczeństwo
publiczne
i
ochrona
przeciwpożarowa
Obsługa
długu
publicznego
Wytwarzanie
i
zaopatrzenie w wodę
Gospodarka
mieszkaniowa
Rolnictwo i łowiectwo
55,0%
13,9%
10,5%
6,0%
2,6%
2,2%
44,3%
13,7%
11,2%
16,9%
3,1%
2,0%
40,3%
14,3%
14,8%
9,9%
3,5%
5,1%
1,9%
1,3%
4,0%
1,6%
1,0%
0,6%
1,4%
1,3%
1,3%
1,3%
1,2%
1,8%
1,1%
0,1%
0,1%
Kultura
i
ochrona
dziedzictwa
Edukacyjna
opieka
wychowawcza
Ochrona zdrowia
0,9%
1,0%
1,0%
0,6%
0,7%
1,1%
0,4%
0,6%
0,7%
Działalność usługowa
0,3%
0,5%
0,5%
Kultura fizyczna i sport
0,3%
0,3%
0,2%
0
0,8%
0,8%
Pobór podatków
Źródło: Sprawozdanie z wykonania Budżetu Gminy za 2003, 2004, 2005 r.
Wykres 11. Dochody i wydatki w Gminie Wiskitki w latach 1997 – 2005
16000000
14000000
12000000
10000000
dochody
8000000
wydatki
6000000
4000000
2000000
0
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Wykres 12. Podatki i opłaty lokalne w Gminie Wiskitki w latach 1997 – 2005
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
20
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
16000000
14000000
12000000
10000000
8000000
6000000
4000000
2000000
0
1997
1998
1999
dochody ogółem
2000
2001
2002
2003
2004
2005
w tym podatki i opłaty
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Gospodarka mieszkaniowa
Wg Narodowego
Spisu Powszechnego z 2002 r. na terenie Gminy Wiskitki
zamieszkanych jest 2582 mieszkań, z czego:
▪ 84,58% podłączonych jest do wodociągu,
▪ 65,49% posiada spłukiwany ustęp,
▪ 65,29% - łazienkę,
▪ 53,79% - bieżącą ciepłą wodę,
▪ 62,32% - centralne ogrzewanie,
▪ 56,51% - indywidualne,
▪ 5,81% - zbiorowe,
▪ 86,13% korzysta z gazu z butli.
W 2002 r. przeciętna liczba izb w mieszkaniu wynosiła 3,57, natomiast przeciętna
powierzchnia użytkowa 1 mieszkania - 72,8 m2.
Wykres 13. Mieszkania zamieszkane w budynkach wybudowanych w latach 1918 – 2002
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
21
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
908
1000
900
800
700
600
455
500
439
341
400
300
166
174
200
27
100
0
przed
1918
1918 - 1945 - 1971 - 1979 - 1989 - 2001 1944 1970 1978 1988
2000 2002
Źródło: „Podstawowe informacje ze spisów powszechnych – Gmina Wiskitki’ 2002” Urząd Statystyczny
w Warszawie.
Wykres 14. Mieszkania zamieszkane wg powierzchni użytkowej w 2002 r.
600
534
500
386
400
337
300
282
315
230
191
216
200
53
100
0
poniżej 30 - 39 40 - 49 50 - 60 - 79 80 - 99 100 30 m2 m2
m2 59m2 m2
m2
119
m2
120 - 200 i
199 więcej
m2
Źródło: „Podstawowe informacje ze spisów powszechnych – Gmina Wiskitki’ 2002” Urząd Statystyczny
w Warszawie.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
22
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Podstawową bazą mieszkaniową Gminy jest budownictwo zagrodowe i jednorodzinne w
40 miejscowościach, należące do osób prywatnych. Poza tym, część ludności mieszka w
budynkach komunalnych.
W skład mieszkaniowego zasobu Gminy Wiskitki wchodzą lokale położone w 25
budynkach (w tym 3 budynki ośrodków zdrowia) - będących w całości własnością Gminy
oraz pozostające w jej posiadaniu samoistnym, a także lokale w budynkach, w których
występują wspólnoty mieszkaniowe. Budynkami i lokalami wchodzącymi w skład
mieszkaniowego zasobu gminy zarządza Gmina Wiskitki.
Wykres 15. Ilość wydanych pozwoleń na budowę w Gminie Wiskitki w latach 2000-2005
90
81
75
80
70
73
62
58
57
Ilość
60
50
40
30
20
10
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Rok
pozwolenia na budowę
Źródło: Dane uzyskane w Starostwie powiatowym w Żyrardowie.
Wykres 16. Ilość wydanych pozwoleń na budowę w Gminie Wiskitki w latach 2000 – 2005.
80
73
70
62
60
50
Budynki mieszkalne jednorodzinne
48
51
47
47
Budynki przemysłowe i
magazynowe
40
30
9
4
1
2000
8
7
10
0
15
13
20
020
2001
0 4
2002
4
8
1
2003
11
2004
Obiekty użyteczności publicznej
0
2005
Budynki gospodarczoinwestawskie
oddanych do użytkowania
m.in. garaże
Źródło: Dane uzyskane w Starostwie powiatowym w Żyrardowie.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
23
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Wykres 17. Ilość obiektów budowlanych przekazanych do użytkowania w Gminie Wiskitki
w latach 2000 – 2005.
60
50
50
Ilość
40
31
32
30
17
20
22
10
10
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Rok
obiekty przekazane do użytkowania
Źródło: Dane uzyskane w Starostwie Powiatowym w Żyrardowie oraz Powiatowym Inspektoracie Budowlanym.
Wykres 18. Ilość obiektów budowlanych oddanych do użytkowania w Gminie Wiskitki
w latach 2000 – 2005.
50
45
45
40
35
Budynki mieszkalne jednorodzinne
27
30
22
25
16
Budynki przemysłowe i magazynowe
17
Obiekty użyteczności publicznej
20
15
8
10
5
7
1 1
0 0 1
0
3
2
0
5
0 0
0 1
2003
2004
3
Budynki gospodarczoinwestawskie
oddanych do użytkowania m.in.. garaże
3
0
0
2000
2001
2002
2005
Źródło: Dane uzyskane z Powiatowego Inspektoratu Budowlanego.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
24
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Gospodarka komunalna
W skład mienia komunalnego wchodzą grunty, budynki i lokale. W 2005 r. powierzchnia
gruntów stanowiących mienie komunalne wynosiła 119,20ha, w tym 23,33 ha znajduje się w
użytkowaniu wieczystym.
Ofertę dla inwestorów stanowią grunty komunalne położone w miejscowości Wiskitki o
pow. 5ha i Guzowie 4ha. Ponadto ciekawym terenem inwestycyjnym są grunty stanowiące
własność Wspólnoty wsi o pow. 70ha z możliwością powiększenia terenu do 90ha od osób
fizycznych. Omawiany teren znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie drogi powiatowej o
szerokości 15 m. W odległości 0,5 km znajdować się będzie węzeł komunikacyjny i zjazd z
projektowanej autostrady A2. W/w teren posiada przeznaczenie w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego pod przemysł, składy i magazyny oraz tereny rolne. W
projektowanym planie omawiany teren przeznaczony jest pod obiekty usługowo –
produkcyjne.
3. Infrastruktura techniczna
Transport i systemy komunikacji
Układ komunikacyjny Gminy składa się z dróg kołowych oraz magistralnej linii
kolejowej nr1 relacji Warszawa – Katowice.
Gmina Wiskitki posiada na swoim terenie 148,7 km dróg. Przez teren Gminy przebiega
droga krajowa nr 50 (Sochaczew - Grójec), wojewódzka (nr 719 Warszawa - Skierniewice)
oraz drogi powiatowe i gminne.
Droga krajowa nr 50 jest w bardzo dobrym stanie technicznym. Stanowi część „Dużej
obwodnicy” Warszawy, jednocześnie również fragment trasy Terespol – Poznań - Słubice. W
przyszłości planowana jest budowa autostrady A2, która przebiegać będzie również przez
teren Gminy z bezkolizyjnym węzłem we wsi Wiskitki.
Droga wojewódzka nr 719 przebiegająca przez wieś Józefów jest w średnim stanie
technicznym.
Łączna długość dróg powiatowych na terenie Gminy wynosi 67,971km. Charakteryzują
się przeciętnym, a nawet złym stanem technicznym. Pomimo prowadzonych remontów
cząstkowych nawierzchni tych jezdni, nie udaje się osiągnąć dobrego stanu technicznego.
Stan dróg gminnych należy określić jako niezadowalający, pomimo, iż 55,86% to drogi
o nawierzchni bitumicznej. W najbliższych latach będą powstawały nowe ulice dojazdowe w
miejscowościach, w których przybywa terenów przeznaczonych pod budownictwo
jednorodzinne.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
25
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Tabela 8. Drogi powiatowe w Gminie Wiskitki.
Lp. Miejscowość i nazwa drogi
Numer drogi
1. Szymanów – Strugi - Marianów
38123
2. Stacja
kolejowa
Szymanów
- 38126
Aleksandrów
3. Bronisławów – Wiskitki
38130
4. Baranów – Stare Kozłowice
38135
5. Oryszew – Henryszew – Międzyborzów
38136
6. Szymanów – Miedniewice
38137
7. Wiskitki – Łubno – Franciszków
38138
8. Miedniewice – Franciszków
38139
9. Miedniewice – Bolimów
38140
10. Różąnów – Miedniewice
38141
11. Kozłów Szlachecki – Guzów
38142
12. Aleksandrów – Bolimów
38144
13. Skierniewice - Miedniewice
38354
Łączna długość dróg powiatowych na terenie Gminy
długość [km]
0,525
2,137
4,519
3,422
5,566
9,094
10,496
8,800
2,329
6,682
4,935
5,420
4,046
67,971
Źródło: „Plan rozwoju lokalnego – Gmina Wiskitki”, EPRD Biuro Polityki Gospodarczej i Rozwoju
Regionalnego Sp. z o.o., Kielce.
W Gminie zlokalizowane są trzy mosty na drogach gminnych. Ich lokalizacje
przedstawia poniższa tabela.
Tabela 9. Mosty w Gminie Wiskitki.
Nr drogi
Lokalizacja
mostu
384004
Babskie Budy
384013
384015
Prościeniec
Łubno
Nazwa drogi
Długość [m]
Konstrukcja
Wola
Miedniewska
Smolarnia
Starowiskitki
Łubno
3,00
betonowa
6,00
- 4,00
betonowa
betonowa
Źródło: „Plan rozwoju lokalnego – Gmina Wiskitki”, EPRD Biuro Polityki Gospodarczej i Rozwoju
Regionalnego Sp. z o.o., Kielce.
Komunikację publiczną na terenie Gminy obsługują autobusy PKS oraz prywatni
przewoźnicy. Z przystanków obsługiwanych przez pojazdy PKS można dojechać m. in. do
Żyrardowa, Mszczonowa, Sochaczewa i Teresina. Ponadto, na terenie Gminy znajdują się
przystanki kolejowe w miejscowości Jesionka i Franciszków.
Zaopatrzenie w energię elektryczną
Teren Gminy Wiskitki zasilany jest w energię elektryczną z Głównego Punktu Zasilania
(GPZ) zlokalizowanego w północnej części miasta Żyrardowa. Na terenie Gminy dominują
linie napowietrzne SN i NN. Przebiegają również linie wysokiego napięcia 110 i 220 kV. W
niewielkiej ilości występują również linie niskiego napięcia kablowe w nowych osiedlach
mieszkaniowych. Ze względu na małe możliwości sieci przesyłowych w niektórych
miejscowościach występuje niedobór mocy. Taki stan wymaga systematycznej modernizacji i
przebudowy linii głównie w miejscowościach, w których wyznaczono nowe osiedla
mieszkaniowe. Występuje także brak rezerwy mocy energetycznej dla potrzeb rozwoju
Gminy.
Zaopatrzenie w gaz
Na terenie Gminy nie ma jeszcze sieci gazowej na potrzeby mieszkańców.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
26
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Zaopatrzenie w ciepło
Zaopatrzenie w ciepło oparte jest o indywidualne źródła ciepła oraz kotłownie opalane
węglem lub koksem ogrzewające zakłady produkcyjne, urzędy i dwa budynki szkolne.
Pozostałe budynki szkolne (tj. trzy) ogrzewane są olejem opałowym. Istnieje konieczność
modernizacji urządzeń grzewczych poprzez zastosowanie wysokowydajnych paliw i o niskim
stopniu emisji zanieczyszczeń (ogrzewanie elektryczne, olejowe).
Zaopatrzenie w wodę
Na terenie Gminy znajduje się 26 zaewidencjonowanych odwiertów. Główne ujęcia wód
podziemnych (o uregulowanym stanie wodnoprawnym) zlokalizowane są w południowej
części Gminy w następujących miejscowościach: w Feliksowie (4 studnie na działce o nr ew.
77/4 i 77/5), Nowych Kozłowicach (2 studnie na działce o nr ew. 249) i we wsi Działki – na
terenie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Radziwiłłów, w obrębie tzw. „kopalnej doliny
Kozłowickiej”. Woda z w/w ujęć pobierana jest z czwartorzędowego poziomu wodonośnego.
Z ujęcia zlokalizowanego na terenie wsi Działki woda pobierana jest na potrzeby miasta
Żyrardowa. Natomiast z dwie studnie w Feliksowie (dz. nr ew. 77/5) stanowią rezerwę dla
przyszłych potrzeb w zakresie zaopatrzenia w wodę w/w miejscowości.
Na potrzeby Gminy Wiskitki funkcjonuje system zaopatrzenia w wodę oparty na ujęciu
wody w Feliksowie (2 studnie) i w Nowych Kozłowicach (2 studnie). Z ujęć tych woda
odprowadzana jest do stacji uzdatniania wody w Feliksowie zlokalizowanej na działce o nr
ew. 77/4, a następnie do odbiorców indywidualnych siecią rozdzielczą o łącznej długości
210,1km oraz ok. 101,2 km przyłączy indywidualnych (2.481 odbiorców). Sieć wodociągowa
została wybudowana w latach 1974 – 2003 głównie z rur PCV (lub PE w przypadku
przyłączy). W Gminie zwodociągowanych jest 100% miejscowości. W 2005 r. (stan na
31.12.) z wodociągu zaopatrywało się 89,2% mieszkańców. Liczba odbiorców wody wynosiła
2445.
Ujęcie w Feliksowie funkcjonujące na potrzeby Gminy składa się z dwóch studni
głębinowych czerpiących wodę z otworów czwartorzędowych: studni OR-I o wydajności
eksploatacyjnej Qe=75,0m3/h i głębokości 84m oraz studni OR-III o wydajności
Qe=75,0m3/h i głębokości 85,5m. Na ujęciu w Nowych Kozłowicach pracują również dwie
studnie czwartorzędowe: nr 1 o głębokości 70,0m i Q e=61,35m3/h oraz nr 2 o głębokości
73,0m i Qe=82,0m3/h. Oba ujęcia posiadają uregulowany stan wodnoprawny w postaci
pozwolenia na pobór wody w łącznej ilości Qhmax=180m3/h wydanego przez Starostę Powiatu
Żyrardowskiego w dniu 09.04.2002, znak OS.VIII.6223/1/2002. Termin obowiązywania
decyzji: do dnia 09.04.2012 r. Strefa ochrony bezpośredniej od w/w ujęć wynosi 8 m licząc
od zarysu istniejących studni. Ze względu na sprzyjające warunki hydrogeologiczne tego
regionu nie zachodziła potrzeba wydzielenia stref ochrony pośredniej. Natomiast dla ujęcia
wód podziemnych znajdującego się w miejscowości Działki zachodziła konieczność
wprowadzenia rozległej strefy ochrony pośredniej o izolinii czasu migracji możliwych
zanieczyszczeń równej 25 lat.
Schemat technologiczny SUW Feliksów opiera się na jednostopniowym pompowaniu i
uzdatnianiu polegającym na napowietrzaniu wody surowej. Główne urządzenia wchodzące w
skład SUW to filtry odżelaziajace pionowe, filtry odmanganiające poziome i zestaw
hydroforowy z 5 pompami. Ponadto, przy stacji zlokalizowany jest zbiornik retencyjny o
pojemności 500m3. Wody popłuczne odprowadzane są na podstawie niżej wspomnianego
pozwolenia wodnoprawnego do rowu melioracyjnego będące dopływem rzeki Wierzbianki.
Na sieci rozdzielczej na terenie Gminy eksploatowane są ponadto 2 pompownie
sieciowe – w miejscowości Łubno i Cyganka. Pompownia strefowa „Łubno”, zlokalizowana w
miejscowości o tej samej nazwie, posiada wydajność 87.8m 3/h. Pracuje tu zestaw
hydroforowy INSTALCompact z 4 pompami oraz żelbetowym wolnostojącym zbiornikiem
wyrównawczym o pojemności 200m3. Drugi z obiektów sieciowych, w miejscowości Cyganka,
posiada podobną charakterystykę – pracuje tutaj zestaw hydroforowy ze zbiornikiem
wyrównawczym 200m3.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
27
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Na terenie Gminy występuje również zakładowe ujęcie wód podziemnych zlokalizowane
w Guzowie. Woda pobierana jest z trzeciorzędowego poziomu wodonośnego na cele
przemysłowe i do nawodnień rolniczych.
Gospodarka ściekowa
Gmina Wiskitki nie posiada na swoim terenie komulanej oczyszczalni ścieków i sieci
kanalizacyjnej. Nie pracują również dwie zakładowe oczyszczalnie zlokalizowane w Guzowie:
jedna w cukrowni ze względu na likwidację zakładu i druga w przedsiębiorstwie ELTER –
ELAGRO ze względu na małą sprawność. Ścieki z drugiego zakładu wywożone są na pola na
co zakład posiada odpowiednie pozwolenie wodnoprawne.
Ścieki z gospodarstw domowych są odprowadzane do bezodpływowych zbiorników –
szamb, a następnie wywozone wozami asenicznymi do oczyszczalni ścieków na terenie
miasta Żyrardowa.
Obecnie Gmina Wiskitki posiada koncepcję realizacji kanalizacji sanitarnej z
podłączeniem do projektowanej oczyszczalni w Guzowie zlokalizowanej na terenie
nieczynnnej oczyszczalni obsługującej cukrownię. Realizację omawianej koncepcji podzielono
na 3 etapy:
- Etap I obejmuje następujące miejscowości: Guzów Osada, Wiskitki i Morgi w
granicach administracyjnych oraz tereny zlokalizowane przy drodze krajowej nr 50
we wsi Guzów, Cyganka i Starowiskitki Parcel;
- Etap II – Działki, Tomaszew (przy drogach gminnych), Sokule (przy drodze
powiatowej i drogach gminnych) oraz miejscowość Łubno (przy drodze powiatowej i
gminnej),
- Etap III – Jesionka (przy drodze powiatowej, drogach gminnych oraz
wewnętrznych), Stare Kozłowice (przy drodze krajowej nr 50) oraz Franciszków
(przy drodze powiatowej – ul. Lipowa).
Gospodarka odpadami
Na terenie Gminy wytwarzane odpady komunalne pochodzą z gospodarstw domowych
oraz drobnej wytwórczości, handlu i instytucji publicznych. Odpady komunalne deponowane
są na składowisku Słabomierz – Krzyżówka (Gmina Radziejowice), gdzie nie jest prowadzona
segregacja odpadów. Zbieraniem i transportem odpadów komunalnych i innych niż
komunalne zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej „Żyrardów” Sp. z o.o. w
Żyrardowie.
Problem odpadów w postaci padłych zwierząt rozwiązuje Związek Międzygminny
„Mazowsze Zachodnie” w Mszczonowie – Zbiornica Sanitarna Zwierząt Padłych. Placówka ta
zajmuje się bezpiecznym zbieraniem tego typu odpadów. Zebrane odpady są przekazywane
do Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego „Hetman” Sp. z o.o. w Florianowie (woj.
łódzkie). Inne odpady weterynaryjne są unieszkodliwiane przez Polską Grupę Gospodarki
Odpadami S.A. „EKOGAL – EKOPUR” w Kutnie.
Na podstawie danych WIOŚ Warszawa Delegatura w Płocku na terenie Gminy Wiskitki
w 2003 r. wytworzono ogółem 188 Mg odpadów przemysłowych, w których nie było
odpadów niebezpiecznych.
Telefonizacja
Na terenie Gminy zlokalizowane są cztery automatyczne centrale telefoniczne
zlokalizowane w Jesionce (dz. nr ew. 310), Miedniewicach (dz. nr ew. 515/7), Wiskitkach
(dz. nr ew. 375) i Guzowie (dz. nr ew. 34/2). Na dzień dzisiejszy cała Gmina jest
stelefonizowana.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
28
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
4. Infrastruktura społeczna
Oświata
Na terenie Gminy Wiskitki znajdują się cztery szkoły podstawowe: w Franciszkowie, w
Wiskitkach, Guzowie i Miedniewicach, gimnazjum w Wiskitkach oraz Zespół Szkół im. Marii
Skłodowskiej – Curie w Wikitkach (gimnazjum i liceum ogólnokształcące).
Łącznie na terenie całej Gminy w roku szkolnym 2005/06 uczyło się 1298 dzieci i
młodzieży, w tym:
▪ w szkołach podstawowych – 689 (szkoła podstawowa we Franciszkowie – 169,
Guzowie – 146, Miedniewicach – 82, Wiskitkach - 292)
▪ w gimnazjum – 367
▪ w zespole szkół – 242
W oświacie naszej Gminy pracuje 120 nauczycieli i wychowawców (101 nauczycieli
posiada wyższe wykształcenie).
Tabela 10. Wykształcenie nauczycieli
Lp.
Rodzaj
wykształcenia
1.
Szkoła
podstawowa
w
Franciszkowie
12
Szkoła
podstawowa
w Guzowie
wyższe
z
9
przygotowaniem
pedagogicznym
2.
licencjat
3
4
3.
studium
0
2
nauczycielskie
4.
średnie
0
0
5.
ogółem
15
15
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Szkoła
podstawowa
w
Miedniewicach
12
Szkoła
podstawowa
w Wiskitkach
Gimnazjum
Liceum
18
26
24
0
0
0
4
3
0
2
0
0
12
1
23
0
29
0
26
Tabela 11. Liczba sal lekcyjnych oraz średnia liczba uczniów przypadająca na jedną salę
lekcyjną.
Lp.
Rodzaj
wykształcenia
1.
2.
Szkoła
podstawowa
w
Franciszkowie
10
16,9
Szkoła
podstawowa
w Guzowie
Sale lekcyjne
8
Liczba uczniów
18,25
na
1
salę
lekcyjną
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Szkoła
podstawowa
w
Miedniewicach
9
9,1
Szkoła
podstawowa
w Wiskitkach
14
20,85
Gimnazjum
10
36,7
W 2003 r. został oddany do użytku nowy budynek gimnazjum i liceum w Wiskitkach o
całkowitej powierzchni 3 500,58m2 oraz w czerwcu 2006 r. jego część socjalno – kulturalną.
Również w 2006 r. rozpoczęto budowę pełno wymiarowej sali sportowej przy w/w obiekcie.
Aktualnie zajęcia w szkołach prowadzone są na podstawie ramowego planu nauczania.
Dzieci i młodzież mają do wyboru naukę trzech języków obcych: rosyjskiego, niemieckiego i
angielskiego. W rozszerzonym zakresie prowadzone są pozalekcyjne zajęcia – koła
zainteresowań, np. teatralne, plastyczne, matematyczno – informatyczne i zajęcia chóralne.
Opieka społeczna
Na terenie Gminy Wiskitki działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, który prowadzi
działalności poprzez realizację dwóch ustaw: „o pomocy społecznej” i „świadczeniach
rodzinnych”.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
29
Liceum
9
26,9
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
W ramach pierwszej ustawy realizowane są następujące świadczenia:
▪ zasiłki stałe,
▪ zasiłki celowe,
▪ zasiłki okresowe,
▪ dożywianie dzieci,
▪ usługi opiekuńcze,
▪ specjalne usługi opiekuńcze.
Natomiast w ramach drugiej ustawy przyznaje następujące świadczenia:
▪ zasiłki rodzinne,
▪ dodatki do zasiłków rodzinnych z tytułu: urodzenia dziecka, kształcenia i rehabilitacji
dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego tj. na dojazdy do
miejscowości, w której znajduje się szkoła oraz na pokrycie wydatków związanych z
zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły
▪ zasiłki pielęgnacyjne,
▪ świadczenia pielęgnacyjne
Ogółem w 2005 r. przyznano pomoc 352 rodzinom. Urząd Gminy zatrudnia 4 opiekunki
środowiskowe oraz jedną pielęgniarkę, która wykonuje specjalne usługi opiekuńcze dla osób
z zaburzeniami psychicznymi.
Na terenie Gminy w miejscowości Oryszew Osada znajduje się Dom Spokojnej Starości
„Markot Dar Serca”, w którym przebywa obecnie 126 podopiecznych.
Wykres 19. Liczba osób korzystających z opieki społecznej w Gminie Wiskitki
w latach 1997 – 2005.
700
624
579
600
501
500
400
391
372
473
499
485
349
300
200
486
549
313
294
1998
1999
265
378
381
2000
2001
347
352
2004
2005
100
0
1997
2002
2003
Liczba osób, którym przyznano świadczenia
Liczba rodzin
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
30
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Służba zdrowia
Na terenie Gminy zlokalizowane są trzy ośrodki zdrowia: w Wiskitkach, Jesionce i
Guzowie, w których usługi medyczne świadczą Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej.
W ośrodku zdrowia w Wiskitkach zatrudnionych jest dwóch lekarzy i trzy pielęgniarki, w
Guzowie – dwóch lekarzy i trzy pielęgniarki, natomiast w Jesionce – czterech lekarzy, dwie
pielęgniarki i jeden stomatolog.
W/w ośrodkach występują pewne braki w zakresie różnorodności usług i
usprzętowienia.
Kultura
▪
Na terenie Gminy działają następujące placówki kulturalne:
Ośrodek Rekolekcyjno – Formacyjny przy parafii w Wiskitkach. Zarządzającym
Ośrodkiem jest Biskup Łowicki. W chwili obecnej może udostępnić pomieszczenia dla
55 osób. Młodzież z Wiskitek uczestniczy w spotkaniach, podczas których uczy się
aktywnego spędzania czasu. Ośrodek prowadzi zajęcia również w okresach przerw
wakacyjnych, podczas których przyjmowana jest młodzież także z innych
miejscowości. Władze samorządowe utrzymują stałą współpracę z w/w ośrodkiem.
▪
Gminna Biblioteka Publiczna w Wiskitkach, która posiada swoje filie biblioteczne w
Guzowie, Jesionce i Starych Kozłowicach. Ogólny księgozbiór biblioteki wynosi 32030
pozycji. Czytelnicy uczestniczą w spotkaniach, prelekcjach organizowanych przez
Gminną Bibliotekę oraz mogą uczestniczyć w imprezach przygotowywanych przez
Bibliotekę Publiczną m. st. Warszawy, która pełni rolę Głównej Biblioteki dla
Województwa Mazowieckiego.
▪
Kozłowickie Towarzystwo Kulturalne w Nowych Kozłowicach, przy którym działa Koło
Gospodyń Wiejskich.
▪
koła gospodyń wiejskich we wsi Wiskitki, Jesionka, Czerwona Niwa, Stare Kozłowice i
Nowe Kozłowice.
Na terenie Gminy działają Ochotnicze Straże Pożarne. Ich siedziby znajdują się w
Wiskitkach, Guzowie, Nowych Kozłowicach, Miedniewicach, Jesionce, Nowym Oryszewie,
Nowym Drzewiczu i Działkach.
Sport, rekreacja i turystyka
Gmina Wiskitki z uwagi na brak większych zakładów przemysłowych i wysoką lesistość
terenu ok. 19,9% stanowi duży potencjał dla rekreacji i wypoczynku. Rozwojowi turystyki
sprzyja łatwy dojazd drogami: krajową nr 50 relacji Sochaczew – Grójec i wojewódzką nr
719 relacji Warszawa – Skierniewice.
Obiektami zasługującymi na szczególną uwagę na terenie Gminy są:
▪ Pałac w Guzowie, który został wzniesiony w 1789r. przez Jędrzeja Ogińskiego,
▪ Kościół w Wiskitkach wybudowany w XVI w, kilkakrotnie przebudowywany,
▪ Zespół Kościelno – Klasztorny w Miedniewicach z XVI w jako jeden z najcenniejszych
zabytków barokowych Mazowsza, w którym znajduje się cudowny obraz Matki
Boskiej Miedniewickiej.
W 1986 r. utworzono Bolimowski Park Krajobrazowy, który w części położony jest w
granicach administracyjnych Gminy Wiskitki i stanowi fragment Puszczy Bolimowskiej. Dzięki
licznym walorom przyrodniczym, krajobrazowym, historycznym i kulturowym Bolimowskiego
Parku Krajobrazowego, teren Gminy może być wykorzystywany do rozwoju turystyki pieszej
i rowerowej. Jego atutem jest łatwa dostępność komunikacyjna oraz doskonałe położenie
między największymi aglomeracjami kraju: warszawską i łódzką.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
31
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
W miejscowości Józefów i Sokule znajdują się ośrodki jeździeckie, w których prowadzi
się naukę jazdy konnej, wycieczki konne wierzchem, bryczką lub wozem traperskim, a w
okresie zimowym – kuligi. Przy ośrodku jeździeckim w Józefowie powstaje baza hotelowa.
Inne formy turystyki są utrudnione, ze względu na nieurządzone zbiorniki wodne oraz
niewystarczającą bazę hotelową.
W przyszłości w miejscowości Łubno planowana jest budowa zbiornika retencyjnego na
rzece Sucha Nida wraz z niezbędnym zapleczem sportowym i usługowym. Również we wsi
Guzów oraz na terenie byłej cegielni we wsi Wiskitki Gmina planuje rekultywację terenów
poprzemysłowych tj. zagospodarowanie zbiorników wodnych na cele turystyczne.
Jako alternatywną formę wypoczynku oprócz turystyki kwalifikowanej, przyjęto w
Gminie agroturystykę. Ta forma wypoczynku skierowana jest do średniozamożnej części
społeczeństwa, a w szczególności do rodzin z dziećmi i osób starszych z dużych aglomeracji
miejskich Warszawy i Łodzi, gdzie cisza i obcowanie z przyrodą nie jest codziennością.
Agroturystyka jako alternatywne źródło dochodu ma szanse w pewnym stopniu
poprawić kondycję finansową gospodarstw prywatnych oraz zmobilizować ich właścicieli do
przetwarzania własnych produktów żywnościowych, jak również do podnoszenia standardów
sanitarno – użytkowych gospodarstw oraz wzbogacania oferty agroturystycznej
dodatkowymi atrakcjami (jazda konna, przejazdy bryczką, ogniska, bezpieczne place zabaw
dla dzieci, zbieranie grzybów i jagód, itp.).
Agroturystyka może przyczynić się także do poprawy czystości i estetyki gospodarstw
rolnych, które w konkurowaniu o potencjalnych klientów poza zapewnieniem bogatej oferty
usług najwyższej jakości, będą dbały również o tzw. otoczenie i wizerunek „domu i zagrody”.
Na terenie Gminy znajdują się również następujące obiekty sportowe:
- boisko do piłki nożnej w Wiskitkach, Guzowie i Jesionce,
- hala sportowa mieszcząca się przy szkole podstawowej w Guzowie.
5. Uwarunkowania przyrodnicze
Charakterystyka walorów środowiska przyrodniczego
Gmina Wiskitki położona jest w obrębie Równiny Łowicko – Błońskiej. Rzeźba
powierzchni terenu jest stosunkowo mało urozmaicona. Północna część Gminy położona jest
w obrębie płaskiej wysoczyzny morenowej i charakteryzuje się monotonnym krajobrazem, w
południowej części urozmaicenie terenu stanowią wydmy i towarzyszące im zagłębienia.
(rejon Smolarni i Popielarni). Spadki powierzchni terenu na obszarze całej gminy są
nieznaczne i nie przekraczają 2%. terenem najwyżej położonym jest rejon Franciszkowa
(122,4 m n.p.m.), zaś najniżej – rejony Aleksandrowa (93,6 m n.p.m.) oraz Drzewicza
Nowego (94,3 m n.p.m.).
Powszechnie w obrębie Gminy występują gliny zwałowe oraz iły i mułki zastoiskowe.
Gliny zwałowe wykształcone z reguły jako gliny piaszczyste w przewadze nieskonsolidowane.
Iły i mułki zastoiskowe tworzą warstwę bardzo niejednorodną. Duża rozpiętość parametrów
geotechnicznych wśród gruntów zastoiskowych sprawia, że posadowienie obiektów
budowlanych na obszarach ich występowania powinno być poprzedzone badaniami
polowymi. Generalnie na obszarze gminy dominują grunty nośne. Grunty nie nadające się do
bezpośredniego posadowienia występują głównie w dnach dolin rzecznych i obniżeń
bezodpływowych. Nieznaczny obszar zajmują niejednorodne grunty zastoiskowe, na których
posadowienie obiektów budowlanych wymaga szczególnych badań. Grunty te występują
jedynie w rejonie Wiskitki – Nowy Drzewicz – Sokule na głębokości zwykle większej niż 2,0m
p.p.t.
Na terenie Gminy nie zarejestrowano zbilansowych złóż surowców mineralnych. W
wielu miejscach
- w południowej i środkowej części gminy prowadzona była „dzika”
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
32
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
eksploatacja piasków, o czym świadczą liczne rozproszone, niewielkie wyrobiska, obecnie w
większości zamienione w stawy wodne (np. w okolicach Wiskitek).
Przez teren Gminy płyną następujące rzeki: Pisia Gągolina, Sucha Nida i Wierzbianka
należące do prawego dorzecza rzeki Bzury.
Należy wspomnieć o gęstej sieci rowów melioracyjnych (dotyczy to zwłaszcza
południowej części Gminy) odprowadzających nadmiar wód gruntowych z terenów
wysoczyzny polodowcowej do cieków. Na terenie Gminy nie występują większe zbiorniki wód
stojących. Na obszarze wysoczyzny istnieją liczne, drobne oczka wodne oraz niewielkie,
lokalne zabagnienia o charakterze efemerycznym i obszary źródliskowe tzw. młaki i wysięki.
W 1986 r. utworzono Bolimowski Park Krajobrazowy, który w części położony jest w
granicach administracyjnych Gminy Wiskitki i stanowi fragment Puszczy Bolimowskiej. W
obrębie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny ważną rolę odgrywają drobne
oczka wodne oraz niewielkie lokalne zabagnienia, które zwiększają różnorodność
ekologiczną, jak i waloryzację ogólnych zasobów wodnych tego rejonu. Na terenie Gminy
zaznacza się znaczny deficyt wody, dotyczy to przede wszystkim obszarów leśnych
znajdujących się w granicach BPK. Zjawisko to spotęgowane jest przez gęstą sieć rowów
melioracyjnych
na
terenach
leśnych,
powodującą
szybkie
zczerpywanie
wód
powierzchniowych, co prowadzi również do stopniowego zaniku lokalnych zabagnień i oczek
wodnych oraz przesuszania śródleśnych polan, zwłaszcza w rejonie Nowej Wsi, Popielarni i
Prościeńca.
Na obszarze Gminy Wiskitki można wyróżnić trzy typy odmiennego sposobu
występowania wody gruntowej: strefa stożków napływowych i dolin cieków, gdzie wody
gruntowe występują w postaci ciągłej warstwy wodonośnej wśród przepuszczalnych utworów
piaszczystych. Wody gruntowe występują tu płytko i bardzo płytko, w obrębie dolin
rzecznych i obniżeń bezodpływowych płycej niż 1,0 m p.p.t.. Dominują głębokości
występowania wód na poziomie 1,0 – 2,0 m p.p.t. w rejonie miejscowości: Franciszków,
Prościeniec Łubno, Smolarnia, Antoniew, Tomaszew, Miedniewice, Hipolitów i Wiskitki. Na
terenie strefy płaskiej wysoczyzny morenowej w sąsiedztwie strefy stożków napływowych
woda gruntowa występuje okresowo bardzo płytko (płycej niż 1,0 m p.p.t.). Północna część
wysoczyzny morenowej leżąca w oddaleniu od stożków napływowych charakteryzuje się
ukształtowaniem powierzchni i budową geologiczną uniemożliwiającą gromadzenie się
płytkich wód gruntowych – pierwszy poziom wód gruntowych znajduje się zwykle głębiej niż
4,0 m p.p.t.. Reasumując należy stwierdzić, że w przeważającej części terenów Gminy
występują płytkie wody gruntowe, stałe lub okresowe, stanowiące poważne ograniczenie
przy lokalizacji zabudowy z podpiwniczeniem.
Budowa geologiczna obszaru Gminy Wiskitki znajduje bezpośrednie odzwierciedlenie w
wartości użytkowej poszczególnych rejonów Gminy pod względem ich rolniczej przydatności
użytkowej.
Południowa część Gminy charakteryzuje się powszechnym występowaniem gleb klasy V
i VI, lokalnie IV b . Obszar ten w przeważającej części porastają lasy. Północna część Gminy
charakteryzuje się występowaniem gleb klasy III i lokalnie II, grunty te podlegają ochronie
przed zmianą rolniczego użytkowania na inne cele.
Kompleksy leśne (w większości lasy państwowe) pokrywają znaczne obszary
południowej części Gminy. Aktualnie większość lasów państwowych zaliczana jest do
kategorii lasów wodochronnych. Do kategorii lasów ochronnych stanowiących cenne
fragmenty przyrody rodzimej zaliczono fragment lasu sokulskiego, położony w centrum
kompleksu i przylegający do torów kolejowych od północy.
Gmina Wiskitki leży w strefie klimatycznej przejściowej pomiędzy klimatem morskim i
kontynentalnym. Pod względem regionalizacji klimatycznej (wg A. Wosia, Atlas RP, 1993)
sytuuje się w północno – wschodniej części regionu klimatycznego zwanego Regionem
Środkowopolskim.
Warunki naturalne terenu – ukształtowanie powierzchni terenu,
ekspozycja, rodzaj powierzchni i jej właściwości fizyczne, szata roślinna powodują wzrost
przestrzennego zróżnicowania elementów klimatu.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
33
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Obszary i obiekty objęte formami ochrony przyrody
Parki krajobrazowe
Na terenie Gminy znajduje się Bolimowski Park Krajobrazowy, który został
utworzony w 1986 r. W granicach woj. mazowieckiego pozostaje jego mniejsza część o
powierzchni 9 877 ha (38,73%) wraz z otuliną, położona w Gminie Puszcza Mariańska i
Wiskitki. Na Gminę Wiskitki przypada 4 333,30 ha, co stanowi ok. 17% jego obszaru. Na
całkowitej powierzchni parku, która wynosi 17,5 tys. ha i 8 tys. jego otuliny szczególnej
ochronie podlegają pozostałości Puszczy Bolimowskiej, Wiskickiej i Jaktorowskiej.
Podstawowym gatunkiem lasotwórczym w Puszczy Bolimowskiej jest sosna, często
przetkana brzozą, młodym modrzewiem lub olszą. Duża różnorodność siedliskowa Puszczy
cechuje się bogactwem gatunkowym flory i fauny. Spośród chronionych gatunków roślin na
terenie parku występuje: widłak wroniec, storczyk plamisty, orlik pospolity, gożdzik
piaskowy, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko. Osobliwością parkowej fauny jest daniel
pochodzący z nieborowskiej hodowli Michała Hieronima Radziwiłła, który znalazł tu doskonałe
warunki do życia na wolności. Wśród łownych gatunków króluje łoś i sarna. Spotkać tu
można również: lisa, zająca, borsuka, wydrę. Ciekawostką przyrodniczą jest jedyny jadowity
polski ssak – rzęsorek rzeczek. Na terenie parku występuje bogata awifauna, a wśród niej:
żurawie, bociany czarne, sowy, puszczyki, łabędzie, baki, perkozy, kruki, kwiczoły oraz
zimorodki – klejnoty rzek. Na terenie parku utworzono 5 rezerwatów przyrody, które
znajdują się poza granicą administracyjną Gminy Wiskitki.
Obszary chronionego krajobrazu
W 1997 r. utworzono dla ochrony cennych krajobrazowo dolin Pisi Gągoliny, Pisi
Tucznej i Okrzeszy oraz cennych powierzchni leśnych Bolimowsko – Radziejowicki z
doliną środkowej Rawki Obszar Chronionego Krajobrazu o łącznej powierzchni
25 753ha.
Niemal cała południowa część Gminy Wiskitki została włączona w/w obszaru
chronionego krajobrazu (71,17 km2, co stanowi 47,15% powierzchni Gminy).
Rola, jaką odgrywa ten system w całym regionie, sprowadza się zasadniczo do ochrony
unikalnych części zlewni: Rawki, Korabiewki, Pisi Gągoliny i Suchej Nidy, terenów dolinnych,
kompleksów leśnych, licznych jazów młyńskich oraz rozlewisk, zapewniając utrzymanie
wysokich walorów przyrodniczych i krajobrazowych.
W strukturze użytkowania gruntów Bolimowsko – Radziejowickiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu, na terenie Gminy Wiskitki dominują głównie lasy (2750 ha) i użytki
rolne (2620 ha). Znikomą powierzchnię zajmują wody powierzchniowe – jedynie 4,7 ha.
Pomniki przyrody
-
Dąb szypułkowy – obwód 540 cm, leśnictwo Sokule
Dąb szypułkowy – obwód 345 cm, leśnictwo Sokule,
Dąb szypułkowy – obwód 345 cm, leśnictwo Sokule,
Dąb szypułkowy – obwód 255 cm, leśnictwo Sokule,
Dąb szypułkowy – obwód 330 cm, leśnictwo Sokule,
Dąb szypułkowy – obwód 335 cm, leśnictwo Sokule,
Dąb szypułkowy – obwód 305 cm, leśnictwo Sokule,
Jesion wyniosły – obwód 370 cm, Sokule – park,
Jesion wyniosły – obwód 250 cm, Sokule – park,
Lipa drobnolistna – obwód 380 cm, Sokule – park,
Lipa drobnolistna – obwód 380, Sokule – park,
Grab pospolity – obwód 225 cm, Sokule – park,
Wiąz szypułkowy – obwód 335 cm, Sokule – park,
Kasztanowiec biały – obwód 225 cm, Guzów – park,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
34
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
-
Wiąz szypułkowy – obwód 340 cm, Guzów – park,
Wiąz szypułkowy – obwód 310 cm, Guzów – park,
Jesion wyniosły – obwód 310 cm, Guzów – park,
Wiąz szypułkowy – obwód 290 cm, Guzów – park,
Wiąz szypułkowy – obwód 305 cm, Guzów – park,
Lipa drobnolistna – obwód 410 cm, Jesionka - PKP,
Dąb szypułkowy – obwód 450 cm, leśnictwo Guzów,
Lipa, obwód 440 cm, Wiskitki,
Topola, obwód 575 cm, Wiskitki,
Topola, obwód 665 cm, Wiskitki,
Dąb, obwód 320 cm, Wiskitki,
Dąb, obwód 260 cm, Wiskitki.
Użytki ekologiczne
Zajmują łącznie 47,8 ha powierzchni Gminy i są zgrupowane w obrębie
Bolimowskiego Parku Krajobrazowe i Bolimowsko – Radziejowickiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu z Doliną Środkowej Rawki.
Parki wiejskie
W miejscowości Stary Drzewicz na działce o nr ew. 51 Uchwałą Nr VI/40/89 z dnia 24
maja 1989r. Wojewódzkiej Rady Narodowej w Skierniewicach ustanowiono park wiejski o
powierzchni 1,61ha. Na terenie parku ochroną objęto układ przestrzenny oraz roślinność.
Zanieczyszczenia i zagrożenia środowiskowe
Zanieczyszczenie powietrza
Zmiany antropogeniczne składu atmosfery można zaklasyfikować do 3 grup:
zmiany składu chemicznego, tzn. wprowadzanie do powietrza nowych składników
gazowych,
 zanieczyszczenia mechaniczne (zapylenie),
 zanieczyszczenia energetyczne (głównie termiczne).
Na terenie Gminy zanieczyszczenia do powietrza wprowadzane głównie przez kotłownie
indywidualne budynków mieszkalnych oraz kotłownie lokalne osiedli mieszkaniowych i
obiektów użyteczności publicznej. W znacznej części są to źródła opalane węglem. Na terenie
Gminy brak jest sieci gazowej. Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza jest również
transport.
Stan czystości powietrza na większości terenu Gminy kształtowany jest przez lokalne
kotłownie gospodarstw domowych, a więc w większości eksploatowane wyłącznie w okresie
zimowym dla celów grzewczych. Zanieczyszczeniami powstającymi w tych źródłach są
zanieczyszczenia energetyczne. Na terenie Gminy brak jest znaczących przemysłowych
źródeł zanieczyszczenia powietrza. Podstawowe zanieczyszczenia to SO 2, NO2, pył. Źródłem
emisji do powietrza jest także transport kołowy.
Stan zanieczyszczenia powietrza na terenie Gminy Wiskitki można uznać za średnio
zanieczyszczony pod względem zanieczyszczeń energetycznych.
Ocenę stanu czystości powietrza można dokonać jedynie na podstawie danych
szacunkowych, gdyż na terenie Gminy nie są prowadzone pomiary stężeń zanieczyszczeń w
powietrzu. Najbliższe punkty monitoringowe powietrza znajdują się w Żyrardowie.
W celu zmniejszenia występujących zanieczyszczeń powietrza w Gminie konieczne jest
stosowanie w większym zakresie paliw proekologicznych tj. oleju opałowego i gazu
ziemnego.

PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
35
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Zanieczyszczenia wód podziemnych
Główne
przyczyny
zanieczyszczenia
wód
podziemnych
są
pochodzenia
antropogenicznego i są różne w zależności od przeznaczenia terenu w obrębie danego ujęcia.
Stopień zanieczyszczenia wód podziemnych w największym stopniu zależy od:
 głębokości zalegania oraz izolacji poziomu wodonośnego,
 powierzchni terenu,
 lokalizacji potencjalnego źródła zagrożeń.
Najbardziej zanieczyszczone są wody gruntowe w obrębie czwartorzędowego poziomu
wodonośnego, ze względu na dobre właściwości filtracyjne skał słabo izolujących poziom
wodonośny
stwarzający
warunki
do
migracji
zanieczyszczeń.
Główne przyczyny zanieczyszczenia wód podziemnych to:
 zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego, w tym niewłaściwe stosowanie
nawozów sztucznych, organicznych i środków ochrony roślin (niedostosowane
terminy i dawki nawożenia), brak płyt gnojowych itp.,
 brak właściwego systemu ujmowania i odprowadzania ścieków (nieszczelne zbiorniki
bezodpływowe, wylewanie nieoczyszczonych ścieków do wód lub do ziemi),
 deponowanie odpadów w miejscach do tego nieprzeznaczonych (bezpośrednio na
ziemi, w ciekach wodnych itp.).
Zanieczyszczenie wód powierzchniowych
Na jakość wód powierzchniowych wpływają uwarunkowania naturalne: warunki
klimatyczne, jakość gleb, podłoże geologiczne oraz presje antropogeniczne.




Do najpoważniejszych czynników obniżających jakość wód w gminie Wiskitki należy:
emisja nieoczyszczonych ścieków bytowych do wód powierzchniowych lub do ziemi,
zanieczyszczenia obszarowe,
deponowanie odpadów (tzw. dzikie wysypiska),
błędy w stosowaniu zabiegów agrotechnicznych.
Emisja nieoczyszczonych ścieków bytowych do wód powierzchniowych lub do ziemi
wynika głównie braku sieci kanalizacyjnej oraz komunalnej oczyszczalni ścieków.
Zanieczyszczenia obszarowe są odprowadzane do wód w sposób niezorganizowany,
trudny
do
określenia
pomiarowego.
Głównym
źródłem
tych
zanieczyszczeń są mineralne i organiczne nawozy stosowane pod uprawy oraz
chemiczna ochrona roślin. Transport tych substancji z terenu zlewni odbywa się przez
wody roztopowe, opadowe i infiltracyjne na całej długości rzeki. Powyższy zespół
zagrożeń doprowadza do nadmiernego wzbogacenia wód w substancje biogenne.
Przeżyźnienie wód powoduje nadmierny rozwój organizmów, a ich masowy rozkład
obniża parametry biochemiczne wód. Stały dopływ ścieków powoduje degradację wód
powierzchniowych, już w odcinkach źródłowych.
Do błędów w stosowaniu zabiegów agrotechnicznych należy niewłaściwy sposób
meliorowania gruntów, co powoduje obniżenie poziomu wód gruntowych, a w
następstwie zmianę składu botanicznego roślinności, co w efekcie prowadzi do
stepowienia terenu. Ważna jest również systematyczna konserwacja urządzeń wodnych, co
wpłynie na poprawę przepływu wody w rowach melioracyjnych oraz zapobiegnie zagniwaniu
odprowadzanych często do urządzeń wodnych ścieków z oczyszczalni.
Monitoring rzek w Gminie realizuje Mazowiecki Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Warszawie Delegatura w Płocku. Do 2004 r. na tym terenie badano rzeki: Pisie
Gągoliny (ppk Wiskitki) i Suchą Nidę (powyżej Guzowa). Badania na Pisi Gągolinie
przeprowadzono w 2003 r. (punkt ten odzwierciedla wpływ ścieków z Żyrardowa do rzeki),
natomiast Suchą Nidę kontrolowano w 2000 r., w okresie, kiedy do rzeki (poprzez rów)
odprowadzane były ścieki z Cukrowni ELTER ELAGRO z Guzowa. Po likwidacji cukrowni i
skierowaniu ścieków z drugiego zakładu do rolniczego wykorzystania, rzeka była badana w
2004 r. ponownie.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
36
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Uzyskane
wtedy
wyniki
badań
porównano
z
wartościami
granicznymi
przyporządkowanymi pięciu klasom jakości wód powierzchniowych określonych w
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla
prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia
monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji tych wód (Dz. U. Nr 32, poz.
284).
Rzeka Pisia Gągolina do Żyrardowa prowadzi wody odpowiadające III klasie czystości.
Po przyjęciu ścieków z Żyrardowa zdecydowanie uległa pogorszeniu w stosunku do wody
powyżej miasta. Owo pogorszenie stwierdza się we wszystkich badanych parametrach, a
związki biogenne (azotyny, fosforany i fosfor ogólny) przyjmują wartości należące do V klasy
czystości. Zdecydowanemu pogorszeniu uległ również stan sanitarny wody. Liczba bakterii
grupy coli typu kałowego przyjmuje wartości należące do V klasy czystości w ponad 70%
badanych prób. W miarę oddalania się od głównego ujścia rzeki od głównego źródła
zanieczyszczeń jakie stanowi miasto Żyrardów jakość wody poprawia się w niemniej wysokie
stężenie związków biogennych i zły stan sanitarny utrzymują się w wodzie aż do ujścia rzeki
do powiatu sochaczewskiego. Rzeka Sucha Nida w obu badanych punktach odpowiada V
klasie czystości, ale w poszczególne stężenia poniżej Guzowa są wyższe w wodzie badanej
powyżej.
Tabela 12. Zmienność stężeń wybranych zanieczyszczeń w rzekach na terenie Gminy
Wiskitki w 2000 r.
Rzeka
Stanowisko
pomiarowo
kontrolne
Nazwa cechy
[jednostka]
/
stężenie
Tlen rozpuszczony
[mg O2/l]
BZT5
[mg O2/l]
ChZT – Mn
[mg O2/l]
ChZT – Cr
[mg O2/l]
Zawiesina ogólna
[mg/l]
Amoniak
[mg NH4/l]
Azot Kjeldahla
[mg N/l]
Azotany
[mg NO3/l]
Azotyny
[mg NO2/l]
Azot ogólny
[mg N/l]
Fosforany
[mg PO4/l]
Fosfor ogólny
[mg P/dm3]
Liczba bakterii
grupy coli
typu kałowego
w 100 ml
Źródło: Program ochrony
Pisia Gągolina
Wiskitki poniżej
Żyrardowa
min
max
percentyl
Sucha Nida
Powyżej Guzowa
Poniżej Guzowa
min
min
4,20
12,90
5,50
7,50
3,70
9,10
5,50
3,80
7,40
12,20
11,00
6,60
15,30
24,80
24,80
16,80
8,00
22,00
17,40
10,00
0,40
1,05
0,90
1,13
2,40
3,10
max
percentyl
12,3
0
5,10
7,50
5,40
5,10
3,80
12,90
5,90
46,40
16,10
15,00
13,00
0,20
12,9
0
46,4
0
15,0
0
0,80
0,80
2,10
0,64
2,40
39,20
24,20
3,10
0,09
0,46
0,45
0,02
2,80
10,50
7,10
1,70
0,20
5,30
4,40
0,10
1,20
620
6200
max
percentyl
13,4
0
5,60
7,50
17,60
0,16
17,6
0
37,3
0
26,0
0
0,95
2,40
0,70
4,10
4,10
46,00
1,20
47,00
0,105
0,04
47,0
0
0,29
11,60
1,90
0,24
0,17
11,8
0
0,87
11,80
0,08
46,0
0
0,10
5
11,6
0
0,24
0,80
0,08
0,67
0,67
0,18
0,60
0,60
2400
620
2400
620
620
6200
6200
5,00
37,30
26,00
0,95
0,29
0,87
środowiska w Gminie Wiskitki na lata 2004 – 2012, czerwiec 2004
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
37
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Zagrożenia związane z transportem i poważne awarie
Zagrożenia powodowane przez wszelkiego typu awarie infrastruktury technicznej
stwarzające zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz katastrofy wywołane przez siły natury
powodują konieczność prewencji i przeciwdziałania w celu zapewnienia bezpieczeństwa
Gminy.
Zgodnie z definicją „poważna awaria" - to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub
eksplozja powstała w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w
których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do
natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo powstania
takiego zagrożenia z opóźnieniem.
Na terenie Gminy Wiskitki mogą wystąpić zagrożenia: naturalne (powodzie, pożary,
wichry, susze, gradobicia), zagrożenia cywilizacyjne (transport materiałów niebezpiecznych
oraz awarie infrastruktury technicznej).
Transport jest poważnym źródłem zanieczyszczenia środowiska zarówno w skali
lokalnej jak i globalnej. Jest on związany z emisją zanieczyszczeń do powietrza jak i
zwiększeniem natężenia hałasu. W ostatnich lalach w Polsce nastąpił gwałtowny rozwój
transportu drogowego, prawie dwukrotnie wzrosła liczba prywatnych samochodów. Przez
teren Gminy przebiega droga nr 50 (Sochaczew - Grójec). Drogi biegną głównie przez tereny
mieszkaniowe o stosunkowo wysokim stopniu zaludnienia co zwiększa zagrożenie dla
mieszkańców (dotyczy to w szczególności miejscowości gminnej). Szlaki drogowe obciążone
są również transportem substancji niebezpiecznych, co może być źródłem poważnych awarii.
Wzrost ilości samochodów wiąże się również z powstawaniem ilości odpadów w skutek
wycofywania z ruchu pojazdów już wyeksploatowanych. Znaczącym zagrożeniem dla
środowiska mogą być również zbiorniki magazynowe substancji znajdujące się na stacjach
paliw.
Wymienione zagrożenia mogą w niesprzyjających warunkach przyjąć znamiona
poważnych awarii o znacznym zasięgu.
Promieniowanie elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne jest stosunkowo nowym zanieczyszczeniem
środowiska. Jego powstawanie wiąże się przede wszystkim z postępem technicznym. W celu
uzyskiwania coraz sprawniejszych połączeń sieciowych w ostatnich latach budowane są
często stacje bazowe telefonii komórkowej oraz przekaźniki radiowe. Instalacje te są
źródłem emisji promieniowania elektromagnetycznego do środowiska. Częstotliwość
emitowania pól elektromagnetycznych waha się w granicach od 30 kHz do 300 GHz. W
Gminie Wiskitki występują stacje telefonii komórkowej: Polkomtel GSM „Plus”, Polskiej
Telefonii Cyfrowej „Era” oraz Centertel „Idea” zlokalizowane na terenie byłej cukrowni w
miejscowości Guzów. W
przypadku stacji
bazowych
telefonii
komórkowej
pola
elektromagnetyczne są wypromieniowywane na bardzo dużych wysokościach, w miejscach
niedostępnych dla ludzi.
Źródłem pól elektromagnetycznych są również linie energetyczne, urządzenia
elektroenergetyczne. Przez teren Gminy przebiegają linie elektroenergetyczne – NN, SN i WN
(110 kV i 220 kV). Wokół linii wysokiego napięcia tworzy się (w razie potrzeby) obszary
ograniczonego użytkowania. Jednak nie mamy z nimi do czynienia w Gminie. W związku z
tym, należy podjąć działania zmierzające do objęcia obszarem ograniczonego użytkowania w
obrębie istniejącej zabudowy.
Należy mieć na uwadze, że oddziaływanie niejonizujące na środowisko będzie stale
wzrastać, co związane jest z postępem cywilizacyjnym. W celu ograniczenia uciążliwości
powodowanej promieniowaniem, należy podjąć niezbędne działania, w tym:
 analizować wpływ na środowisko nowych obiektów emitujących promieniowanie
elektromagnetyczne,
 zobowiązać zarządzających instalacjami do pomiaru emitowanego promieniowania i
ewentualnie ograniczenia uciążliwości.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
38
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Zagrożenie hałasem
Ogólnie, ze względu na środowisko występowania możemy dokonać podziału hałasu na
trzy podstawowe grupy:
- hałas w przemyśle,
- hałas w pomieszczeniach mieszkalnych, użyteczności publicznej i terenach
wypoczynkowych (komunalnych),
- hałas od środków transportu (komunikacyjny).
Wojewódzkie
inspektoraty
ochrony
środowiska
prowadzą
badania
hałasu
przemysłowego i komunikacyjnego, natomiast badaniami hałasu komunalnego zajmują się
wojewódzkie stacje sanitarno – epidemiologiczne. Ponadto zarządcy dróg winni prowadzić
badania uciążliwości powodowane hałasem pochodzącym z dróg.
Hałas przemysłowy
Poziomy hałasu przemysłowego kształtuje w sposób indywidualny dla każdego obiektu i
zależy od zbioru maszyn i urządzeń hałasotwórczych, izolacyjności obudowy hal
przemysłowych oraz prowadzonego procesu technologicznego.
Na terenie Gminy Wiskitki z uwagi na brak obiektów przemysłowych, nie występują
źródła hałasu przemysłowego. W związku z tym WI0S nie prowadził pomiarów kontrolnych w
tym zakresie. Na terenie Gminy mogą jedynie występować obiekty usługowe (warsztaty
mechaniki pojazdowej, blacharskie, ślusarskie, stolarskie itp.), które również są istotnym
źródłem hałasu. Warsztaty usługowe są źródłami hałasu o ograniczonym zasięgu
oddziaływania, wpływają na warunki klimatu akustycznego, jednakże wpływ ten ma
charakter lokalny. Takie stacjonarne źródła hałasu mogą jednak powodować uciążliwość dla
osób zamieszkujących w najbliższym sąsiedztwie i podlegają ciągłej presji tego zjawiska.
Główną przyczyną związaną z występowaniem niekorzystnych warunków akustycznych
powodowaną działalnością zakładów usługowych są często błędne decyzje lokalizacyjne.
Hałas komunikacyjny
Dokuczliwym źródłem hałasu jest komunikacja drogowa. Z uciążliwością akustyczną
powodowaną przez komunikację spotykamy się również na terenie Gminy Wiskitki. Problem
ten dotyczy przede wszystkim terenów zlokalizowanych przy głównych drogach, w
szczególności drogi nr 50 (Sochaczew - Grójec). Niewątpliwie dodatkową uciążliwością
spowodowaną hałasem drogowym jest ciągłość jego występowania, zwłaszcza w ciągu dnia.
Z uwagi na wzrastającą liczbę pojazdów, a tym samym zwiększające się natężenie ruchu
można przypuszczać, że na omawianym terenie będzie się utrzymywać tendencja wzrostowa
uciążliwości akustycznej powodowana ruchem samochodowym. Z dyskomfortem
akustycznym powodowanym przez komunikację drogową wiąże się również zła jakość
nawierzchni dróg.
6. Uwarunkowania kulturowe
Ogólna charakterystyka środowiska kulturowego
Zabudowa wsi Wiskitki skupia się w centrum i ma charakter małomiasteczkowy. Poza
tym, wolnostojące domy w większości w typie rolniczym zgrupowane są przy ulicach
wyznaczonych w związku z historycznym szlakiem. Poza zabudowanym obszarem wsi
zlokalizowany jest przy drodze do Guzowa ok. 800 m na zachód od rynku Cmentarz Katolicki
z kaplicą grobową Łubieńskich oraz nieco na południe Cmentarz Żydowski.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
39
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Na rozplanowanie miasteczka składa się kilka elementów, a są to przede wszystkim:
wydłużony z północy ku południowi Pl. Wolności (rynek) z zespołem kościelnym,
przebiegająca przed jego północną pierzeją droga krajowa nr 50 (ul. Żyrardowska
przedłużona o ul. Guzowską),
 biegnąca na południe mniej więcej na przedłużeniu zachodniej pierzei Pl. Wolności ul. Kościuszki,
 otaczająca od południa i zachodu, zachodni blok przyrynkowy - ul. Ogrodowa,
 ul. Strażacka od ul. Żyrardowskiej na północny – wschód od skrzyżowania z ul.
Topiel,
 podobnie od ul. Żyrardowskiej na południowy – wschód - ul. Pańska,
 a ponadto ul. Armii Krajowej, która łagodnym łukiem łączy ul. Guzowską i z ul.
Cegielni (przedłużenie na zachód ul. Kościuszki).
Powiązanie wydłużonego rynku z linią przebiegu drogi krajowej nr 50 w jego części
południowej jest typowe. Pierzeja zachodnia rynku w południowej części „cofa się” tak, że
narożnik zachodniego bloku przyrynkowego jest niejako ścięty, zaś oś ul. Kościuszki
biegnąca prosto od południa do rynku, w stosunku do pierzei przesunięta jest na zachód,
chociaż równoległa. Z kolei ul. Ogrodowa krzyżująca się przy południowo – zachodnim
narożniku rynku z ul. Kościuszki, biegnie na zachód i następnie skręca pod kątem prostym
na północ. Rynek rozmieszczono od stałego elementu zabudowy jakim jest ściana
murowanego kościoła.
Wartości urbanistyczne ma jedynie Pl. Wolności z najbliższym otoczeniem. Jego
pierzeje są obudowane zabudową ciągłą, piętrową lub parterową, ustawioną kalenicowo.
Dachy dwuspadowe, kryte papą, na budynkach parterowych o kącie nachylenia połaci 45 o,
zaś na piętrowych niższe z wysuniętymi okapami. W pierzei wschodniej, zachodniej i
północnej większość parterów w domach wykorzystywane są na pomieszczenia usługowe. W
południowej części placu, mniej więcej na przedłużeniu pierzei wschodniej usytuowany jest
zespół kościelny. Kościół pochodzący z XVI w tworzy dominantę. W pierzei południowej
znajduje tzw. biały domek i szkoła. Pierzeja zachodnia w połowie jest przerwana a na
powstałym w jej luce placu wzniesiono dysharmonizujący budynek ośrodka zdrowia. Pierzeja
północna zachowana jest w części zachodniej. Powierzchnia placu nieznacznie opada w
kierunku południowym. Jej centralną część zajmuje prostokątny skwer z wysokim
drzewostanem, który przysłania usytuowany w południowo – wschodniej części placu kościół.
Poza zabytkowym zespołem kościelnym wartości zabytkowe, a właściwie kulturowe
posiada zaledwie kilka domów z początku XX w architektonicznie nie przedstawiających
wysokich walorów, ale charakterystycznych dla małomiasteczkowej zabudowy tego regionu.
Ulice – Ogrodowa, Kościuszki, Strażacka, Topiel i Pańska posiadają co prawda walor
jako elementy historycznego rozplanowania, ale ich przerzedzona, na ogół zdewastowana
zabudowa, o nikłych wartościach zabytkowych, z dysharmonizującymi, wznoszonymi bez
respektowania linii zabudowy budynkami (tzw. „wille” z płaskimi dachami) powoduje, że nie
można uznać ich ukształtowania przestrzennego za wartości urbanistyczne.
W Wiskitkach utworzono strefy ochrony konserwatorskiej:
 B – strefa ochrony zachowania elementów zabytkowych,
 E – strefa ekspozycji zabytkowego zespołu,
 OW – strefa obserwacji archeologicznej.
Strefa B obejmuje zespół rynku i zespół kościoła z najbliższym otoczeniem, gdzie
należy utrzymać zabytkowe budynki, historyczne rozplanowanie, linie zabudowy, skalę brył,
budynków, charakter i sposób ich ustawienia z możliwością uzupełnienia, a także wymiary
zabudowy, modernizacji i dostosowania funkcji. Wskazane jest podkreślenie dominanty jaką
w zabudowie rynku i wsi jest kościół.
W skład strefy E wchodzi otoczenie zespołu rynku i kościoła. Od zachodu granica
przebiega ul. Ogrodową, natomiast od wschodu obejmuje grunty parafialne.
Natomiast strefa OW obejmuje teren strefy B i częściowo E. Określa teren o
domniemanej
zawartości
ważnych
reliktów
archeologicznych
osadnictwa
wczesnośredniowiecznego na podstawie przeprowadzonych sondaży archeologicznych i
historycznych przekazów.


PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
40
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Ciekawym zabytkiem na terenie Gminy jest zespół klasztorny poreformacki w
Miedniewicach. Dzięki staraniom Mikołaja Wiktoryna Grudzińskiego, właściciela Miedniewic,
a także późniejszego starosty guzowskiego, golubskiego i grzybkowskiego, w 1681 r. zostali
sprowadzeni do Miedniewic reformaci celem pełnienia stałego dozoru nad cudownym
obrazem. W 1662 r. z fundacji starosty rozpoczęto budowę klasztoru, który ukończono pod
opieką wdowy po fundatorze – Lukrecji Katarzyny z książąt Radziwiłłów w 1705 r. Budowa
kościoła w Miedniewicach trwała od 1737 r. do 1748 r.. Środki finansowe pochodziły z
licznych darów przedstawicieli ówczesnej magnaterii świeckiej i duchowej, szlachty,
mieszczaństwa oraz bogatych chłopów. Kościół został wybudowany wg projektu Józefa II
Fontany, z którym współpracował Tomasz Bellotti. Kościół jest orientowany na planie
wydłużonego prostokąta z węższym prezbiterium, zbliżonym do kwadratu. Do prezbiterium
przylega dwukondygnacyjna absyda. Wyposażenie kościoła jest barokowe. Przed kościołem
znajduje się czworoboczny dziedziniec otoczony od południa i północy krużgankami, od
zachodu murem ceglanym z bramą pośrodku. Zewnętrzne ściany krużganków
rozczłonkowano lizenami, wewnętrzne wnękami zamkniętymi łukiem odcinkowym. Brama
ujęta po obu stronach pilastrami toskańskimi, zwieńczona jest półkolistym profilowanym
szczytem, po którego bokach nad głowicami pilastrów umieszczono kamienne wazony. Na
dziedzińcu znajduje się kolumna jońska z 1796 r. z umieszczoną na jej szczycie figurą N.P.M.
Niepokalanego Poczęcia z XVIII w. Klasztor zamknięty jest czterema skrzydłami na planie
zbliżonym do kwadratu z wirydażem w środku. Elewacje zdobi jedynie gzyms podokapowy.
Naroża północno - wschodnie i południowo – zachodnie są oskarpowane.
Na uwagę zasługuje również dwór w Sokulu, który jest w dobrym stanie, pozostający
w rękach prywatnych.
W Guzowie, wsi położonej na północ od Wiskitek , możemy zobaczyć pałac Sobańskich
z 2 połowy XIX w z kordegardą i bramą pałacową, park krajobrazowy z końca XIX w, kościół
parafialny św. Feliksa – dawna kaplica pałacowa z 2 połowy XIX w oraz założona w 1829 r.
cukrownia i osada fabryczna; zespół czworaków z połowy XIX w i wille przyfabryczne z
1920r.
Obiekty objęte ochroną konserwatorską
Na terenie Gminy Wiskitki występują obiekty wpisane do rejestru zabytków i
wojewódzkiej ewidencji konserwatorskiej. Również na terenie wsi Wiskitki znajduje się strefa
ścisłej ochrony konserwatorskiej (nr dec. 778).
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
41
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Tabela 13. Obiekty wpisane do rejestru zabytków.
Miejscowość
Obiekt
Nr
rejestru
Sokule
Dwór, drew., XVIII w.
1163
Sokule
Park dworski
560
Stary Drzewicz Park dworski, lata 30 – te XX
724
w.
Miedniwice
Cmentarz przykościelny (w
983
zespole klasztor), XVII w.
Miedniewice
Zespół
klasztorny
348/62
poreformacki, XVIII w.
Guzów
Cmentarz
z
I
wojny
947
światowej
Guzów
Cmentarz
z
I
wojny
946
światowej (kopiec)
Guzów
Zespół pałacowo – parkowy
455/62
1831 – 1889, proj. Wł.
Hirschel
Wiskitki
Cmentarz
rzymsko
–
860
katolicki,
I poł. XIX w.
Wiskitki
Zespół
kościelny
p.w.
998
Wszystkich Świętych, XVI –
XIX w.
Wiskitki
Strefa
ścisłej
ochrony
778
konserwatorskiej
Wiskitki
Cmentarz żydowski, XIX w.
878
Wiskitki
Cmentarz
z
I
wojny
922
światowej
(żołnierzy
rosyjskich)
Data wpisu
25.05.75
01.06.81
01.06.84
17.11.94
02.02.62
22.11.93
23.11.93
23.03.62
18.02.92
25.11.96
23.11.96
07.04.92
12.12.92
Źródło: Dane uzyskane od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
7. Struktura przestrzenna
Powierzchnia Gminy wynosi
w tym:
▪ użytki rolne
▪ grunty pod lasami
▪ grunty pod wodami
▪ tereny komunikacji
▪ tereny osiedlowe
▪ tereny różne
–
-
15 094 ha (powierzchnia geodezyjna)
10 832 ha,
3 002 ha,
179 ha,
463 ha,
420 ha,
198 ha.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
42
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Wykres 20. Struktura powierzchni gruntów na terenie Gminy Wiskitki w 2005r.
3,07%
19,89%
2,78% 1,31%
1,19%
71,76%
użytki rolne
grunty pod lasami
grunty pod wodami
tereny komunikacji
tereny osiedlowe
tereny różne
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Tabela 14. Struktura powierzchni Gminy Wiskitki wg stanu własności w 2005 r.
Lp.
Własność gruntów
Powierzchnia [ha]
Powierzchni [%]
1.
Skarbu
Państwa
z
wyłączeniem
3 701
24,52
gruntów przekazanych użytkowanie
wieczyste
2.
Skarbu
Państwa
przekazane
262
1,74
użytkowanie wieczyste
3.
Gmin i związków międzygminnych
90
0,6
4.
Osób fizycznych
10 799
71,53
5.
Spółdzielni
4
0,03
6.
Kościołów i związków wyznaniowych
54
0,36
7.
Wspólnoty gruntowe
81
0,54
8.
Powiatów
76
0,50
9.
Województw
6
0,04
10.
Spółek prawa handlowego
23
0,15
Źródło: Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Wiskitkach.
Obszar Gminy wykazuje cechy obszaru rolniczego o charakterze podmiejskim,
ogólnorolniczym. Ponadto funkcją inicjującą rozwój Gminy jest przemysł rolno - spożywczy.
Jednostkami osadniczymi o rozwiniętej funkcji przemysłowej są Guzów i Wiskitki.
W południowej części Gminy skoncentrowane są obszary leśne, które wchodzą w skład
Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz jego otuliny. Część południowo – wschodnia
kompleksów leśnych stanowi otulinę dla m. Żyrardowa i pełni rolę zieleni wysokiej.
Sieć osadnicza ma charakter skoncentrowany w obszarach położonych przy głównych
trasach komunikacyjnych. W pozostałych jest rozluźniona. Obszarem centralnym Gminy jest
jej siedziba
- w miejscowości Wiskitki. Wiskitki są również miejscem kondensacji
infrastruktury i zabudowy. Można stwierdzić, iż w policentrycznym charakterze sieci
osadniczej występuje dominacja ośrodka centralnego w Gminie.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
43
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Przez teren Gminy przebiega droga krajowa nr 50 (Grójec - Sochaczew) i wojewódzka
nr 719 relacji Warszawa – Skierniewice. Poza nimi przebiegają również drogi powiatowe i
gminne. W południowej części Gminy przebiega magistralna linia kolejowa nr 1 relacji
Warszawa – Katowice. Przez środkową część Gminy – ze wschodu na zachód – projektowana
jest autostrada A-2 oraz obwodnica miasta Żyrardowa. Obie drogi będą się ze sobą
połączone bezkolizyjnym węzłem we wsi Wiskitki.
Gminę Wiskitki można podzielić na trzy strefy:
- I strefa obejmuje część północną, gdzie występują dobre gleby dla rozwoju
rolnictwa,
- II strefa - część środkowa, wzdłuż projektowanej autostrady A2 – gdzie rozwój
Gminy powinien pójść w kierunku rozwoju aktywności gospodarczej.
- III strefa - część południowa znajdująca się w granicach Bolimowskiego Parku
Krajobrazowego, charakteryzująca się dużymi kompleksami leśnymi – na tym
terenie następuje rozwój zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej.
Rozwój Gminy ograniczony jest przez szereg barier, do których należą:
bariery przestrzenne:
 przebieg magistralnej linii kolejowej nr 1 relacji Warszawa – Katowice,
 drogi krajowej nr 50 tzw. trasy TIR – owskiej;
▪ bariery strukturalne:
 duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych na glebach niezbyt wysokiej klasy,
 niewielka ilość dużych zakładów przemysłowych mogących zapewnić
zatrudnienie większej ilości ludzi,
 brak możliwości zwiększenia intensywności zabudowy na terenach
atrakcyjnych (w Bolimowskim Parku Krajobrazowym),
 stanowiska archeologiczne objęte ochroną konserwatorską;
▪ bariery funkcjonalne:
 brak obsługi turystycznej w rejonie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego,
▪ bariery technologiczne:
 brak rozwiniętej infrastruktury technicznej.
▪
Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Gminy Wiskitki 31 grudnia
2003 r. utracił moc prawną.
Powierzchnia Gminy objęta planami uchwalonymi od
1.01.1995 r. wynosi 1089,13ha, co stanowi 7,21% powierzchni Gminy.
III. ANALIZA SWOT
W analizie SWOT określamy mocne i słabe strony gminy oraz jej szanse i zagrożenia.
Mocne i słabe strony zależą od działalności i aktywności władzy lokalnej oraz społeczności
mieszkającej i pracującej na terenie gminy oraz środków finansowych gminy. Natomiast
szanse i zagrożenia tkwią w jej otoczeniu czyli w regionie, kraju i zagranicą. Analiza SWOT
identyfikuje możliwy ich wpływ na otoczenie gminy.
Dzięki analizie SWOT możemy zobaczyć obecną sytuację gminy oraz określić przyszłe
cele strategiczne, a w ramach nich – cele operacyjne i zadania.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
44
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
1.
Analizy sektorowe
Położenie, struktura i sieć osadnicza
Siły
Słabości
bezpośrednia
dostępnością do
krajowych i
wojewódzkich szlaków
komunikacyjnych –
drogowych i kolejowych.
korzystne położenie w
stosunku do Warszawy.
Szanse
podział przestrzenny
projektowana
Gminy drogą krajową na autostrada A2
część zachodnią i
przebiegająca przez
wschodnią
teren Gminy wraz z
bezkolizyjnym węzłem
komunikacyjnym we wsi
Wiskitki
brak obowiązujących
m.p.z.p., a tym samym
brak terenów
przeznaczonych pod
budownictwo
mieszkaniowe, przemysł
usługi, itd.
Zagrożenia
zagrożenia ekologiczne i
przestrzenne z tytułu
tranzytu
komunikacyjnego
Demografia i wykształcenie
Siły
Słabości
duży potencjał ludności
w wieku produkcyjnym
Szanse
niski wskaźnik przyrostu zainteresowanie
naturalnego
ludności miejskiej
terenami rekreacyjnymi
przeważający napływ
ludności do Gminy w
stosunku do odpływu
(dodatnie saldo
migracji)
Zagrożenia
brak poczucia
perspektyw wśród
młodych ludzi w
kontekście nauki i pracy
oraz kariery zawodowej,
czego wyrazem są
dążenia emigracyjne
młodzieży
bliskość atrakcyjnych
krajobrazowo i czystych
ekologicznie terenów i
obiektów dziedzictwa
kulturowego
Gospodarka i zatrudnienie
Siły
Słabości
Szanse
Zagrożenia
tradycje związane z
targami o
charakterze
ponadlokalnym
wysoki udział w grupie
bezrobotnych ludności do
35 roku życia
możliwość podnoszenia i odpływ siły roboczej do
zmiany kwalifikacji
miast o bardziej
oferowana przez PUP i
korzystnych warunkach
inne agencje
pracy
położenie w pobliżu
dużych aglomeracji
miejskich i dogodne
połączenie
komunikacyjne z
tymi aglomeracjami
duża grupa ludności trwale
pozostającej bez pracy
bliskość Warszawy i
Łodzi szansą lokalizacji
nowych podmiotów
gospodarczych,
wahania koniunktury na
rynku krajowym i
zagranicznym w
zakresie przetwórstwa
płodów rolnych
niska konkurencyjność
Gminy w zakresie ofert
pracy dla wysoko
kwalifikowanej kadry
projektowany przebieg
autostrady A2 z węzłem
we wsi Wiskitki
niestabilna polityka
podatkowa
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
45
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
brak przyrostu nowych
miejsc pracy
dostępność do
instytucji otoczenia
rynkowego
zlokalizowanych w
pobliskich ośrodkach
wielkomiejskich
brak rezerw uzbrojonych
terenów pod nowe rodzaje
działalności
brak lokalnych i
zagranicznych inwestorów
strategicznych
niedorozwój bazy hotelowej
i gastronomicznej
wysoki udział ludności
utrzymującej się z pracy w
rolnictwie
niska siła nabywcza ludności
i związana z tym
ograniczona chłonność
rynku lokalnego
niski poziom rozwoju
przedsiębiorczości, w tym
mała liczba podmiotów
gospodarczych i niskie
tempo ich wzrostu
brak miejscowych instytucji
i organizacji infrastruktury
ekonomicznej, systemu
kapitałowego
zabezpieczającego
przedsiębiorczość przed
ryzykiem, systemu
informacji działalności
rynkowej i organizacji
rolników indywidualnych
oraz rolniczych grup
producenckich i
marketingowych
Rolnictwo
Siły
Słabości
tradycje w zakresie
rolnictwa
położenie w pobliżu
dużych aglomeracji
stanowiących rynki
zbytu
pozytywna postawa
rolników w zakresie
powiększania
gospodarstw
niewystarczająco
rozwinięta baza
skupowo – przetwórcza
Szanse
bliskość Warszawy i
Łodzi szansą dla
lokalizacji producentów
żywności,
niekorzystna struktura
możliwość utworzenia
obszarowa gospodarstw specjalistycznych
gospodarstw rolnych, w
których produkowana
będzie zdrowa żywność
brak form organizacji
możliwość utworzenia
rolników indywidualnych alternatywnych miejsc
w grupy producenckie i
pracy dla rolników w
marketingowe.
obszarze Bolimowskiego
Parku Krajobrazowego
Zagrożenia
odpływ siły roboczej do
miast o bardziej
korzystnych warunkach
pracy
wahania koniunktury na
rynku krajowym i
zagranicznym w
zakresie przetwórstwa
płodów rolnych
brak racjonalnej
gospodarki gruntami w
zakresie scalania i
wymiany gruntów
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
46
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
występowanie dobrych
gleb na terenie Gminy
wysoki udział ludności
program zalesiania
utrzymującej się z pracy terenów o niskich
w rolnictwie
klasach gleb
brak racjonalnej polityki
gospodarczej w zakresie
rozwoju rolnictwa
brak alternatywnych
miejsc pracy
wysoka
konkurencyjność
produktów rolnych
możliwość uzyskania
dotacji i funduszy z UE
przez rolników
niska dochodowość w
pracy w rolnictwie
Infrastruktura techniczna
Siły
Słabości
stelefonizowanie terenu
Gminy w 100%
duża awaryjność sieci
energetycznej,
zmieniające się napięcie
i częste wyłączenia
prądu, szczególnie
podczas złych warunków
atmosferycznych
brak rozdzielczego
systemu kanalizacji i
oczyszczalni ścieków
rezerwy wodne (ujęć
powierzchniowych i
głębinowych)
całkowite
brak wysypiska śmieci
zwodociągowanie Gminy
Szanse
planowany przebieg
autostrady A2 przez
teren Gminy wraz z
węzłem
komunikacyjnycm we
wsi Wiskitki
Zagrożenia
nasilenie transportu –
przebieg przez teren
Gminy trasy TIR
sprzyjająca polityka
państwa umożliwiająca
pozyskiwanie
preferencyjnych
środków na
infrastrukturę
techniczną dającą efekt
ekologiczny
możliwość rozwiązania
problemów
komunalnych wspólnie z
okolicznymi gminami
niedobór mocy
energetycznej
zły stan techniczny
urządzeń
energetycznych
brak zgazyfikowania
Gminy oraz mała ilość
kotłowni opalana
ekologicznie
zły stan techniczny dróg
powiatowych i gminnych
brak ścieżek
rowerowych
Infrastruktura społeczna, gospodarka komunalna i mieszkaniowa
Siły
Słabości
zabezpieczenie potrzeb
w zakresie lecznictwa
wysoki odsetek osób
wymagających opieki
społecznej
Szanse
bliskość Warszawy i
Łodzi z ośrodkami
wiodącymi rozwój
kultury i oświaty
Zagrożenia
zwiększenie
odpowiedzialności władz
lokalnych bez
zapewnienia przez
budżet centralny
dostatecznych środków
na finansowanie oświaty
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
47
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
dobrze rozwinięta baza
szkolnictwa na poziomie
podstawowym
występowanie gruntów
komunalnych pod
działalność gospodarczą
indywidualne
budownictwo
mieszkaniowe
słabe wyposażenie w
infrastrukturę
techniczną na
istniejących obszarach
budownictwa
jednorodzinnego
niezadowalający stan
techniczny komunalnych
zasobów
mieszkaniowych i niski
poziom wyposażenia
ograniczenia możliwości
finansowania remontów
i budownictwa
mieszkaniowego
postępująca
dekapitalizacja zasobów
Gminy
niesprzyjający system
kredytowania
budownictwa
mieszkaniowego
wzrost cen materiałów
budowlanych
niestabilność przepisów
wykonawczych w
zakresie gospodarki
gruntami
ograniczenia ustawowe
w wykonaniu prawa
mienia komunalnego
niedofinansowanie
służby zdrowia
brak komunalnych
rezerw mieszkaniowych
brak stabilnego
zabezpieczenia
finansowego na oświatę
niekorzystna struktura
mieszkań w zasobach
komunalnych,
zbyt wolne tempo
prywatyzacji zasobów
mieszkaniowych
słabo rozwinięta sieć
uzbrojenia gruntów
brak placówek
kulturalnych
brak przedszkola i
żłobka na terenie Gminy
mała ilość urządzeń
diagnostycznych w
stosunku do potrzeb
brak lekarzy
specjalistów
niezaspokojone
potrzeby w zakresie
pomocy społecznej
Środowisko przyrodnicze i turystyka
Słabości
Szanse
Zagrożenia
dobry stan środowiska
naturalnego
Siły
istniejący uciążliwy ruch
tranzytowy
zmiany dot. ochrony
środowiska służące jego
ochronie
występowanie
ciekawych obiektów
zabytkowych
brak oczyszczalni
ścieków i utylizacji
odpadów stałych
korzystne otoczenie
Gminy obszarami o
wysokiej jakości
środowiska
dalsze nasilenie ruchu
tranzytowego
przebiegającego przez
teren Gminy
brak stymulacji polityki
państwa w zakresie cen
proekologicznych
nośników energii
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
48
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
położenie w BPK i
Bolimowsko –
Radziejowickim z doliną
środkowej Rawki
Obszarze Chronionego
Krajobrazu
brak zgazyfikowania
Gminy oraz mała ilość
kotłowni opalana
ekologicznie
rosnące zainteresowanie
ludności miejskiej
terenami rekreacyjno –
turystycznymi
brak bazy hotelowej i
gastronomicznej
zainteresowanie
mieszkańców rozwojem
agroturystyki
budowa zbiornika
retencyjnego w Łubnie
oraz rekultywacja
terenów
poprzemysłowych na
cele rekreacyjne w
miejscowości Guzów i
Wiskitki
brak zintegrowanego
systemu informacji
turystycznej
Finanse i funkcjonowanie Gminy
Siły
Słabości
aktywna polityka
administracji
samorządowej mająca na
celu łączenie środków z
budżetu państwa i osób
prywatnych
niski poziom dochodów
z tzw. podatku
dochodowego od osób
prawnych
wiarygodność finansowa
Gminy
prowadzenie polityki tzw.
twardego pieniądza
niski poziom dochodów
własnych lokujących
Gminę w gronie gmin
korzystających z
subwencji
wyrównawczej
dekapitalizacja
majątku Gminy
aktywna polityka władz
Gminy w pozyskiwanie
kapitału zagranicznego
brak lokalnych
inwestorów
strategicznych
sprawny proces obsługi
mieszkańców i osób
podejmujących
działalność
brak możliwości
egzekucji zaległości
podatkowych od osób
fizycznych
Szanse
możliwość korzystania
z kredytów
preferencyjnych,
dotacji celowych i
środków z funduszy
celowych dla
stymulowania rozwoju
Gminy
Zagrożenia
brak stabilnych zasad
naliczania dochodów
własnych (udział w
podatku od osób
fizycznych i środków
transportu)
relatywne obniżanie się
poziomu subwencji i
dotacji na zadania
zlecone
zwiększenie zadań
Gminy bez zapewnienia
źródeł dodatkowych
dochodów na ich
realizację
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
49
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
2.
Analiza zbiorcza
Siły
Słabości
położenie w pobliżu
dużych aglomeracji i
dogodne połączenie
komunikacyjne
duży potencjał ludzi w
wieku produkcyjnym
dodatnie saldo
migracji
brak obowiązujących
m.p.z.p., a tym
samym brak terenów
przeznaczonych pod
budownictwo
mieszkaniowe,
przemysł usługi, itd.
niski wskaźnik
przyrostu naturalnego
wysoki udział w grupie
bezrobotnych ludności
do 35 roku życia
rezerwa dużych
terenów o dobrej
bonitacji gleb
stelefonizowanie
terenu Gminy w 100%
rezerwy ujęć wodnych
dla dalszych potrzeb
przyszłego rozwoju
całkowite
zwodociągowanie
Gminy
zabezpieczenie
potrzeb w zakresie
lecznictwa
Szanse
zagrożenia ekologiczne i
przestrzenne z tytułu
nasilającego się tranzytu
komunikacyjnego
zainteresowanie
ludności miejskiej
terenami rekreacyjnymi
odpływ siły roboczej do
miast
możliwość utworzenia
specjalistycznych
gospodarstw rolnych, w
których prowadzona
będzie produkcja
zdrowej żywności
duża grupa ludności
sprzyjająca polityka
trwale pozostającej
państwa umożliwiająca
bez pracy
uzyskanie
preferencyjnych
środków finansowych na
infrastrukturę
ekologiczną
niska konkurencyjność możliwość rozwiązania
Gminy w zakresie ofert problemów
pracy dla wysoko
komunalnych z
kwalifikowanej kadry
okolicznymi gminami
brak przyrostu nowych budowa zbiornika
miejsc pracy
retencyjnego w Łubnie
oraz rekultywacja
terenów
poprzemysłowych na
cele rekreacyjne w
miejscowości Guzów i
Wiskitki
brak rezerw
uzbrojonych terenów
pod nowe rodzaje
działalności
niedorozwój bazy
hotelowej i
gastronomicznej
rozwinięta baza
szkolnictwa
podstawowego
brak alternatywnych
miejsc pracy na wsi
dobry stan środowiska
przyrodniczego
niekorzystna struktura
obszarowa
gospodarstw
Zagrożenia
planowany przebieg
autostrady A2 przez
teren Gminy wraz z
bezkolizyjnym węzłem
komunikacyjnym w
miejscowości Wiskitki
wahania koniunktury na
rynku krajowym i
zagranicznym w
zakresie przetwórstwa
płodów rolnych
brak stabilnej polityki
podatkowej państwa
brak racjonalnej polityki
gospodarczej w zakresie
rozwoju nowoczesnego
rolnictwa
niesprzyjający system
kredytowania
budownictwa
mieszkaniowego
wzrost cen materiałów
budowlanych
niestabilność przepisów
wykonawczych w
zakresie gospodarki
nieruchomościami
niedofinansowanie
służby zdrowia
ograniczenia ustawowe
w wykonywaniu prawa
własności mienia
komunalnego
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
50
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
położenie w BPK i
Bolimowsko –
Radziejowickim z
doliną środkowej
Rawki Obszarze
Chronionego
Krajobrazu
aktywna polityka
samorządu mająca na
celu łączenie środków
budżetu państwa i
osób prywatnych
wiarygodność
finansowa Gminy
brak rozdzielczego
systemu kanalizacji,
oczyszczalni ścieków
oraz utylizacji odpadów
stałych
prowadzenie polityki
tzw. twardego
pieniądza zgodnie z
wymogami
współczesnego
zarządzania Gminy
niedobór mocy
energetycznej
zwiększenie zadań
gminy bez zapewnienia
dodatkowych źródeł ich
finansowania
brak wysypiska śmieci
zły stan techniczny dróg
powiatowych i gminnych
brak zgazyfikowania
Gminy i mała ilość
kotłowni na paliwa
ekologiczne
wysoki odsetek osób
wymagających opieki
społecznej,
słabe wyposażenie w
infrastrukturę
techniczną na
istniejących obszarach
budownictwa
jednorodzinnego
niezadowalający stan
techniczny komunalnych
zasobów
mieszkaniowych i niski
poziom wyposażenia
ograniczenia możliwości
finansowania remontów
i budownictwa
mieszkaniowego
słabo rozwinięta sieć
uzbrojenia gruntów
brak bazy hotelowej i
gastronomicznej
brak rozdzielczego
systemu kanalizacji,
oczyszczalni ścieków
oraz utylizacji odpadów
stałych
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
51
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
IV. CEL NADRZĘDNY I CELE STRATEGICZNE
1. Cel nadrzędny
„STWARZANIE WARUNKÓW DO HARMONIJNEGO ROZWOJU
GOSPODARCZEGO GMINY POPRZEZ AKTYWIZACJĘ FUNKCJI
GOSPODARCZYCH, UWZGLĘDNIENIE ATUTU POŁOŻENIA ORAZ POTRZEBĘ
OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO”
Wybór powyższego celu nadrzędnego związany jest z lokalnym poziomem rozwoju
gospodarczego oraz wizją rozwoju, którą jest uczynienie Gminy Wiskitki atrakcyjnym
miejscem zamieszkania i lokalizacji kapitału. Wzbudzenie pozytywnych trendów rozwoju
gospodarczego w Gminie przyczyni się w sposób bezpośredni do poprawy warunków życia
mieszkańców.
2. Cele strategiczne
Cele strategiczne wyznaczające zasadniczy kierunek rozwoju są konkretyzacją celu
nadrzędnego. Identyfikacja celów strategicznych nastąpiła w wyniku analiz lokalnych
warunków działania (diagnozy i analizy SWOT) oraz współczesnych trendów gospodarczych i
nośników rozwoju oraz dążeniem do wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, a także
uwarunkowań funkcjonowania jednostek terytorialnych w gospodarce narodowej.
Numeracja celów strategicznych została dokonana ze względów redakcyjnych i nie jest
odzwierciedleniem hierarchii ważności, ani kolejności ich osiągnięcia. Natomiast cele
operacyjne są konkretyzacją celów strategicznych. Oznacza to, że każdemu celowi
strategicznemu przypisano cele szczegółowe czyli operacyjne, a w ramach nich – zadania.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
I.
Wspieranie procesów restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa.
Rozwój infrastruktury technicznej na terenie Gminy.
Rozwój agroturystyki i turystyki weekendowej na terenach ciekawych przyrodniczo.
Wykorzystanie atutu położenia na rzecz pozyskania inwestorów zewnętrznych oraz
rozwoju przedsiębiorczości wśród lokalnej społeczności.
Poprawa jakości kapitału ludzkiego.
Poprawa warunków życia ludności.
Poprawa jakości środowiska naturalnego.
Wspieranie procesów restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa.
1. Cel operacyjny:
Działania na rzecz poprawy struktury obszarowej gospodarstw.
Zadania:
 rozpoznanie potrzeb w zakresie scalania i wymiany gruntów,
 nawiązanie współpracy z odpowiednimi służbami oraz przyjęcie na siebie roli
koordynatora działań,
 podjęcie we współpracy z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego (ODR) działań
propagujących scalanie i powiększanie gospodarstw,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
52
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
2. Cel operacyjny:
Sprzyjanie rozwojowi przetwórstwa.
Zadania:
 sporządzanie bilansu produktów rolnych, które mogłyby stanowić bazę towarową
dla różnego rodzaju przetwórstwa,
 opracowanie oferty i nawiązywanie współpracy z firmami z zakresu przetwórstwa,
 rozważanie możliwości stworzenia zachęt dla jednostek gospodarczych pracujących
na rzecz przetwórstwa.
3. Cel operacyjny:
Działania na rzecz poprawy organizacji rynku obrotu produktami rolniczymi.
Zadania:
 opracowanie koncepcji organizacji niezbędnych punktów skupu w Gminie
działających na rzecz rynku lokalnego i ponadlokalnego,
 nawiązanie kontaktów z firmami zajmującymi się obrotem artykułami rolniczymi,
 zainicjowanie i wspomaganie zrzeszenia się rolników indywidualnych w grupy
producenckie i marketingowe,
 rozważanie możliwości we współpracy z WODR utworzenia banku danych
aktualnych cen na giełdach towarowych i ich udostępnianie rolnikom,
 informowanie o możliwościach zakupu produktów i płodów rolnych.
4. Cel operacyjny:
Wspieranie działań mających na celu podnoszenie
propagowanie proekologicznych postaw wśród rolników.
kwalifikacji
rolników
i
Zadania:
 Propagowanie rozwoju rolnictwa ekologicznego na terenach o słabych klasach gleb,
 koordynacja działań mających na celu podnoszenie kwalifikacji rolników i
propagowanie proekologicznych postaw wśród rolników,
 współpraca z WODR w organizacji szkoleń ukazujących korzyści z proekologicznych
postaw w produkcji i konsumpcji.
5. Cel operacyjny:
Działania na rzecz tworzenia alternatywnych miejsc pracy na obszarach wiejskich.
Zadania:
 opracowanie bilansu potrzeb i możliwości tworzenia alternatywnych miejsc pracy
głównie w sferze usług w zakresie obsługi ludności i działalności rolniczej,
 propagowanie rozwoju agroturystyki na terenie Gminy,
 pomoc w promocji gospodarstw prowadzących działalność agroturystyczną,
 opracowanie systemu zachęt dla tworzących alternatywne miejsca pracy na
obszarach wiejskich.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
53
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
6. Cel operacyjny:
Rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich.
Zadania:
 wdrażanie koncepcji rozwoju infrastruktury /patrz cel strategiczny II – cel
operacyjny 1 i 2/,
 zintensyfikowanie działań w zakresie zachęcenia ludności w partycypacji w kosztach
rozwoju infrastruktury.
7. Cel operacyjny:
Wspieranie działań podnoszących dochodowość w rolnictwie.
Zadania:
 propagowanie wiedzy o najbardziej dochodowych uprawach i hodowlach,
 wspieranie działań we współpracy z odpowiednimi służbami ukierunkowanymi na
podnoszeniu poziomu agrokultury w rolnictwie i tym samym jakości produktu,
 promowanie rozwoju gospodarstw specjalistycznych i wiedzy o możliwościach,
warunkach ich tworzenia i zasadach funkcjonowania,
 upowszechnianie nowoczesnych form produkcji, agrobiznesu i marketingu
produktów rolniczych,
 informowanie o możliwościach uzyskania dotacji z funduszy pomocowych,
 wspieranie działań z zakresu dolesiania terenów o słabych klasach gleb zgodnie z
„Programem zwiększania lesistości”,
 rozpoznanie potrzeb w zakresie scalania i wymiany gruntów,
 nawiązanie współpracy z odpowiednimi służbami oraz przyjęcie na siebie roli
koordynatora działań,
 podjęcie we współpracy z ODR działań propagujących scalanie i powiększanie
gospodarstw,
 kontynuacja działań polegających na sprzedaży gruntów.
II.
Rozwój infrastruktury na obszarze Gminy.
1. Cel operacyjny:
Poprawa wyposażenia Gminy w sieć wodociągową.
Zadania:
 przebudowa sieci wodociągowej z azbestu na PCV w miejscowości Wiskitki, Zagródź
i Stare Kozłowice,
 budowa sieci wodociągowej w miejscowości Działki,
 modernizacja istniejącej stacji uzdatniania wody w Feliksowie,
 rozpoznanie wszystkich możliwych źródeł finansowania przyjętych założeń.
2. Cel operacyjny:
Poprawa gospodarki w zakresie w kanalizacji i oczyszczalni ścieków.
Zadania:
 budowa sieci kanalizacyjnej z przyłączami na terenie Gminy wg założonych etapów,
 rozpoznanie potrzeb z zakresu budowy sieci kanalizacyjnej na pozostałym obszarze
Gminy i opracowanie niezbędnych projektów,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
54
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI



budowa oczyszczalni ścieków w Guzowie,
kontynuacja działań na rzecz pozyskiwania poza samorządowych środków
finansowych na wdrażanie opracowanej koncepcji skanalizowania Gminy i budowy
oczyszczalni ścieków,
udostępnienie informacji i promowanie rozwiązań technicznych i technologicznych
utylizacji ścieków w systemach przyzagrodowych.
3. Cel operacyjny:
Poprawa warunków komunikacyjnych.
Zadania:
 Przebudowa i modernizacja istniejących dróg gminnych i powiatowych
 bieżące remonty i utrzymanie dróg gminnych
 rozpoznanie potrzeb w zakresie budowy nowych dróg,
 budowa oświetlenia ulicznego oraz modernizacja istniejącego,
 poprawa bezpieczeństwa poprzez opracowanie programu budowy chodników,
bezpiecznych przejść, ścieżek rowerowych,
 opracowanie bilansu potrzeb w zakresie skomunikowania poszczególnych obszarów
Gminy z krajowymi i wojewódzkimi szlakami komunikacyjnymi – drogowymi i
kolejowymi,
 rozpoznanie wszystkich źródeł finansowania ww. przedsięwzięć.
4. Cel operacyjny:
Poprawa zagospodarowania Gminy w zakresie elektryfikacji.
Zadania:
 podjęcie działań wspólnie z Zakładem Energetycznym dotyczących opracowania
koncepcji rozwoju sieci energetycznej dla potrzeb przyszłego rozwoju oraz
modernizacji istniejących linii przesyłowych.
III.
Rozwój agroturystyki i turystyki weekendowej na terenach ciekawych
przyrodniczo.
1. Cel operacyjny:
Poprawa warunków komunikacyjnych.
Zadania:
 Wdrażanie koncepcji rozwoju komunikacji /patrz cel strategiczny II – cel operacyjny
3/,
2. Cel operacyjny:
Rozwój bazy turystyczno – rekreacyjnej na obszarach o wysokiej jakości i
atrakcyjności środowiska.
Zadania:
 opracowanie bilansu potrzeb w zakresie rozwoju bazy rekreacyjno – turystycznej w
nawiązaniu do analiz ruchu turystycznego, rekreacji i wypoczynku,
 opracowanie programu pozyskania inwestorów i wspierania osób podejmujących
działalność obsługi ruchu turystyczno – rekreacyjnego,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
55
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI


rekultywacja terenów zdegradowanych przez przemysł na cele rekreacyjne m.in. w
miejscowości Wiskitki (tereny po byłej Cegielni),
budowa obiektów rekreacyjnych na terenie Gminy m. in. zbiornika retencyjnego w
miejscowości Łubno.
3. Cel operacyjny:
Usprawnienie procesu prowadzenia polityki gruntowej i zagospodarowania obszarów o
walorach rekreacyjno – turystycznych.
Zadania:
 podjęcie działań zmierzających do sporządzenia i uchwalenia miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego,
 rozpoznanie możliwości i wprowadzenie ułatwień dla osób zainteresowanych
budownictwem indywidualnym (stałym i rekreacyjnym) w obszarach o dużej
atrakcyjności środowiska – w nawiązaniu do m.p.z.p. i przepisów z zakresu ochrony
środowiska naturalnego.
4. Cel operacyjny:
Promocja obszarów o wysokich walorach ekologicznych.
Zadania:
 opracowanie informatora, folderu reklamującego obszary o wysokiej jakości
środowiska i dużej atrakcyjności turystyczno – rekreacyjnej,
 wyznaczenie szlaków turystycznych reklamujących obszary i obiekty o dużej
atrakcyjności turystyczno – rekreacyjnej,
 wykorzystanie mediów (krajowych, wojewódzkich) dla promocji tychże obszarów.
5. Cel operacyjny:
Kształtowanie miejsc przestrzeni publicznych.
Zadania:
 rozpoznanie miejsc mogących stanowić centra wsi oraz opracowanie projektów ich
zagospodarowania,
 identyfikacja źródeł finansowania przyjętych projektów.
IV.
Wykorzystanie
atutu
położenia
na
rzecz
pozyskania
inwestorów
zewnętrznych oraz rozwoju przedsiębiorczości wśród lokalnej społeczności.
1. Cel operacyjny:
Prowadzenie działalności z zakresu marketingu terytorialnego.
Zadania:
 podjęcie działań zmierzających do sporządzenia i uchwalenia miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego,
 identyfikacja rodzajów działalności gospodarczych najbardziej pożądanych z punktu
widzenia rozwoju Gminy,
 inwentaryzacja zasobów terenów i nieruchomości (komunalnych i prywatnych)
mogących stanowić ofertę dla potencjalnych inwestorów,
 opracowanie oferty adresowej i bezadresowej,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
56
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI

nawiązanie współpracy z jednostkami zajmującymi się profesjonalnie marketingiem
w celu promocji Gminy,
2. Cel operacyjny:
Poprawa warunków komunikacyjnych.
Zadania:
 Wdrażanie koncepcji rozwoju komunikacji /patrz cel strategiczny II – cel operacyjny
3/,
3. Cel operacyjny:
Rozwój infrastruktury na obszarze Gminy.
Zadania:
 Wdrażanie koncepcji rozwoju infrastruktury technicznej /patrz cel strategiczny II –
cel operacyjny 1 i 2/,
4. Cel operacyjny:
Promocja Gminy.
Zadania:
 wykorzystanie lokalnych, wojewódzkich krajowych mediów dla celów promocji
Gminy,
 nawiązanie kontaktów z osobami znaczącymi w celu promocji Gminy w kraju i
zagranicą,
 współpraca z izbami przemysłowo – handlowymi, Agencjami Rozwoju Regionalnego
w zakresie promocji Gminy.
5. Cel operacyjny:
Wspieranie lokalnych przedsiębiorstw i stymulowanie tworzenia nowych jednostek
gospodarczych (m. in. przez samozatrudnienie).
Zadania:
 opracowanie programu wspierania lokalnej przedsiębiorczości,
 opracowanie wspólnie z PUP programu działań promujących i wspierających
samozatrudnienie,
 wspieranie powstania i rozwoju lokalnych instytucji około biznesowych,
wzmacnianie istniejących.
6. Cel operacyjny:
Pomoc w promocji lokalnych produktów.
Zadania:
 udostępnienie miejsc reklamy dla lokalnych produktów,
 rozważanie możliwości wsparcia udziału lokalnych
krajowych i międzynarodowych,
producentów
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
w
targach
57
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
V.
Poprawa jakości kapitału ludzkiego.
1. Cel operacyjny:
Działania na rzecz podnoszenia kwalifikacji ludności.
Zadania:
 analiza lokalnego i ponadlokalnego rynku pracy w zakresie zapotrzebowania na
różnego rodzaju kwalifikacje,
 nawiązanie i prowadzenie ciągłej współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy
przepływu informacji o pożądanych kwalifikacjach pracowników,
 opracowanie wspólnie z PUP długofalowego programu szkoleń podnoszących i
dopasowujących kwalifikacje do potrzeb rynku pracy.
2. Cel operacyjny:
Przełamywanie barier związanych ze zmianą kwalifikacji.
Zadania:
 opracowanie wspólnie z PUP programu zmiany kwalifikacji pod kątem potrzeb rynku
pracy,
 propagowanie wspólnie z PUP szans życiowych i korzyści wynikających ze zmiany
kwalifikacji.
3. Cel operacyjny:
Działania na rzecz wprowadzania różnorodnych form kształcenia w jednostkach
oświatowych działających na terenie Gminy.
Zadania:
 nawiązanie współpracy z jednostkami oświatowymi i Kuratorium w celu rozpoznania
możliwości wprowadzenia różnych profili kształcenia.
 opracowanie oferty kształcenia pozaszkolnego skierowanej do różnych grup ludności
ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży.
VI.
Poprawa warunków życia mieszkańców.
1. Cel operacyjny:
Wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego.
Zadania:
 podjęcie działań zmierzających do sporządzenia i uchwalenia miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego,
 stworzenie banku informacji o warunkach zabudowy, dostępnych kredytach
mieszkaniowych, tanich technologiach budowlanych i firmach budowlanych,
 budowa komunalnych budynków mieszkaniowych m.in. budynku wielorodzinnego w
Wiskitkach.
2. Cel operacyjny:
Poprawa stanu technicznego i wyposażenia w infrastrukturę komunalnych zasobów
mieszkaniowych.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
58
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
Zadania:
 opracowanie programu i harmonogramu remontów i doposażenia w infrastrukturę
budynków komunalnych w nawiązaniu do możliwości finansowych Gminy,
 rozpoznanie możliwości przyspieszenia prywatyzacji zasobów mieszkaniowych.
3. Cel operacyjny:
Poprawa funkcjonowania układu komunikacyjnego.
Zadania:
 Wdrażanie koncepcji rozwoju komunikacji /patrz cel strategiczny II – cel operacyjny
3/,
4. Cel operacyjny:
Rozwój infrastruktury na obszarze Gminy.
Zadania:
 Wdrażanie koncepcji rozwoju infrastruktury technicznej /patrz cel strategiczny II –
cel operacyjny 1 i 2/.
5. Cel operacyjny:
Przeciwdziałanie bezrobociu.
Zadania:
 identyfikacja i charakterystyka grup ludności trwale pozostającej bez pracy,
 opracowanie wspólnie z PUP programu ukierunkowanego na aktywizację ww. grup
ludności,
 identyfikacja miejsc pracy o wysokiej koncentracji bezrobocia,
 opracowanie wspólnie z PUP programu działania na ww. obszarach,
 analiza lokalnego i ponadlokalnego rynku pracy w zakresie zapotrzebowania na
różnego rodzaju kwalifikacje,
 nawiązanie i prowadzenie ciągłej współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy
przepływu informacji o pożądanych kwalifikacjach pracowników,
 opracowanie wspólnie z PUP długofalowego programu szkoleń podnoszących i
dopasowujących kwalifikacje do potrzeb rynku pracy.
 opracowanie wspólnie z PUP programu zmiany kwalifikacji pod kątem potrzeb rynku
pracy,
 propagowanie wspólnie z PUP szans życiowych i korzyści wynikających ze zmiany
kwalifikacji.
6. Cel operacyjny:
Pomoc osobom najbardziej potrzebującym.
Zadania:
 zidentyfikowanie działań z zakresu opieki społecznej,
 identyfikacja grup ludności o najgorszych warunkach bytowych wymagających
wsparcia ze strony władz lokalnych,
 opracowanie programu we współpracy z instytucjami działającymi w zakresie opieki
społecznej pomocy osobom najbardziej potrzebującym,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
59
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI

rozpoznanie możliwości pozyskania pozabudżetowych środków finansowych i
rzeczowych (sponsorzy tj. jednostki gospodarcze, fundacje, instytucje) dla potrzeb
realizacji zadań w zakresie opieki społecznej.
7. Cel operacyjny:
Przeciwdziałanie patologii i wykluczeniu społecznemu.
Zadania:
 propaganda przeciw uzależnieniu (uświadamianie młodzieży),
 promowanie zdrowego trybu życia i aktywnego wypoczynku,
 ułatwienie dostępności do obiektów i miejsc użyteczności publicznej osobom
niepełnosprawnym,
 opracowanie programu we współpracy z instytucjami działającymi w zakresie
pomocy osobom uzależnionym.
8. Cel operacyjny:
Poprawa infrastruktury społecznej.
Zadania:
 podjęcie działań zmierzających do zapewnienia opieki dzieciom w wieku
przedszkolnym,
 wspieranie działań polegających na budowie ośrodków opieki
nad osobami
starszymi oraz niepełnosprawnymi.
VII.
Poprawa jakości środowiska przyrodniczego.
1. Cel operacyjny:
Rozwój infrastruktury na obszarze Gminy.
Zadania:
 Wdrażanie koncepcji rozwoju infrastruktury technicznej /patrz cel strategiczny II –
cel operacyjny 1 i 2/.
2. Cel operacyjny:
Wspieranie działań w zakresie proekologicznych systemów grzewczych.
Zadania:
 modernizacja systemów grzewczych w obiektach użyteczności publicznej –
m. in. przebudowa kotłowni węglowej na olejową w pozostałych budynkach szkół
oraz w budynku administracyjnym Urzędu Gminy w Wiskitkach,
 promocja proekologicznych systemów grzewczych wśród społeczności lokalnej.
3. Cel operacyjny:
Poprawa lesistości i systemu zieleni urządzonej.
Zadania:
 podjęcie działań zmierzających do opracowania koncepcji urządzania zieleni
parkowej oraz zidentyfikowanie źródeł finansowania inwestycji,
 wspieranie działań z zakresu dolesiania terenów o słabych klasach gleb zgodnie z
„Programem zwiększania lesistości”,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
60
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
V. FINANSOWANIE ZADAŃ PRZYJĘTYCH W STRATEGII
Strategia rozwoju jest podstawą do sporządzenia bardziej szczegółowych projektów,
planów i programów rozwoju, ale ich opracowanie wymaga oszacowania kosztów realizacji
strategii oraz możliwości ich finansowania. Niestety trudno jest oszacować koszty realizacji
strategii, ponieważ czas jej realizacji obejmuje 10 lat tj. od 2005 do 2015 roku. Można
jedynie wskazać potencjalne źródła finansowania przyjętych zadań.
Do omawianych źródeł finansowania należą:
 środki własne – budżetowe,
 zaciągane przez gminę kredyty bankowe,
 subwencje i dotacje z budżetu państwa,
 dotacje i fundusze celowe rządowych i pozarządowych programów pomocowych,
instytucji wspomagających rozwój przedsiębiorczości i infrastruktury technicznej
oraz ochrony środowiska,
 składki własne ludności,
 inne środki przewidziane prawem.
VI. MONITORING I WDRAŻANIE STRATEGII
Strategia rozwoju nie jest wartością samą w sobie, lecz narzędziem i pomocą, która ma
sprzyjać osiągnięciu dobrobytu lokalnego w każdej z dziedzin życia. Należy zapobiegać
sytuacji, w której strategia jest tylko dokumentem spoczywającym w szufladzie biurka.
W związku z tym, należy dążyć do jej wdrożenia w życie i monitorowania realizacji
przyjętych zadań. Proces wdrażania strategii wymagać będzie stworzenia zespołu lokalnego
składającego z przedstawicieli władzy lokalnej oraz partnerów, którzy współdziałać będą w
realizacji przyjętej strategii. Partnerami w realizacji strategii mogą być różnego rodzaju
instytucje na poziomie lokalnym, powiatowym i wojewódzkim. Należałoby również nawiązać
współpracę z instytucjami otoczenia rynkowego, lokalnymi i wojewódzkimi mediami oraz
lokalnymi grupami interesów.
Najważniejszą rolę w procesie realizacji i wdrażaniu strategii odgrywa Wójt Gminy.
Kierując bieżącą działalnością ma bowiem największy wpływ na proces opracowania,
wdrożenia oraz oceny stopnia realizacji strategii.
W ocenie realizacji strategii pomocne będą następujące wskaźniki ilościowe:
 struktura obszarowa gospodarstw,
 ilość nowopowstałych jednostek przetwórstwa rolniczego,
 ilość nowopowstałych zrzeszeń rolników indywidualnych w grupy producenckie i
marketingowe,
 ilość kursów podnoszących kwalifikację rolników,
 ilość nowopowstałych miejsc pracy nie związanych z rolnictwem,
 ilość nowopowstałych gospodarstw specjalistycznych,
 zespół wskaźników charakteryzujących rozwój infrastruktury technicznej i
komunikacji,
 ilość osób korzystających z gospodarstw agroturystycznych,
 ilość obiektów w zakresie bazy turystyczno – rekreacyjnej,
 wolumen kapitału zewnętrznego (w tym zagranicznego) działającego w Gminie,
 ilość nowoutworzonych jednostek gospodarczych w Gminie w oparciu o kapitał
lokalny i zewnętrzny,
 przyrost miejsc pracy,
 stopa i dynamika bezrobocia z uwzględnieniem grup wiekowych,
 przyrost wyposażenia w infrastrukturę terenów gotowych do zainwestowania,
 ilość wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych,
 ilość terenów zainwestowanych pod budownictwo i pozarolniczą działalność
gospodarczą,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
61
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI






ilość szkoleń i osób w nich biorących z zakresu zmiany i podnoszenia kwalifikacji
zorganizowanych wspólnie z Powiatowym Urzędem Pracy oraz ilość osób w nich
uczestniczących,
ilość różnorodnych form kształcenia w jednostkach oświatowych działających na
terenie Gminy,
wskaźniki dotyczące stanu technicznego i wyposażenia w infrastrukturę
komunalnych zasobów mieszkaniowych w Gminie,
ilość osób korzystających z opieki społecznej,
ilość środków pozabudżetowych pozyskiwanych na działanie z zakresu opieki
społecznej,
poziom wykształcenia społeczności lokalnej.
Oprócz ww. wskaźników ilościowych wykorzystane będą również wskaźniki jakościowe
dotyczące głównie oceny, stopnia opracowania i wdrożenia programów zapisanych w
strategii. Proponowany system monitoringu uzupełniany będzie w miarę potrzeb o dalsze
wskaźniki.
Należy podkreślić, iż nie wszystkie cele i zadania muszą zostać zrealizowane. Nie został
również określony czas realizacji przyjętych założeń.
VII. ZGODNOŚĆ STRATEGII GMINY WISKITKI ZE
STRATEGIAMI, PROGRAMAMI I PLANAMI WYŻSZEGO
RZĘDU
Prezentowany dokument spełnia wymóg integralności z dokumentami programowymi
jednostek organizacyjnych wyższego szczebla. Oznacza to, iż z jednej strony działania
podejmowane przez władze szczebla ponadlokalnego nie powodują negatywnych implikacji
bądź ograniczeń dla osiągnięcia celów i realizacji zadań zapisanych w strategii rozwoju
Gminy Wiskitki. Z drugiej strony, działania władz lokalnych nie są sprzeczne z koncepcją
rozwoju województwa i kraju.
Taki sposób zapisu strategii pozwala na wykorzystanie środków ponadlokalnych dla
wspomagania działań sprzyjających rozwojowi lokalnemu.
Poprzez taki zapis w strategii spełniono także wymóg integralności polityki lokalnej z
polityką szczebla wojewódzkiego. Wymóg ten stawiany jest przed kompleksowo rozumianą
polityką rozwoju społeczno – gospodarczego w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
62
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
SPIS TABEL, RYSUNKÓW I WYKRESÓW
1. Spis tabel
Tabela 2. Liczba gospodarstw rolnych w 2004 r.
Tabela 3. Powierzchnia zasiewów oraz plon z 1 ha w 2004 r.
Tabela 4. Ciągniki, samochody ciężarowe i wybrane maszyny w gospodarstwach rolnych
w 2002 r.
Tabela 5. Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej w 2002 r.
Tabela 6. Struktura dochodów w latach 2003 – 2005.
Tabela 7. Struktura wydatków w latach 2003 – 2005.
Tabela 8. Drogi powiatowe w Gminie Wiskitki.
Tabela 9. Mosty w Gminie Wiskitki.
Tabela 10. Wykształcenie nauczycieli
Tabela 11. Liczba sal lekcyjnych oraz średnia liczba uczniów przypadająca na jedną salę
lekcyjną.
Tabela 12. Zmienność stężeń wybranych zanieczyszczeń w rzekach na terenie Gminy
Wiskitki w 2000 r.
Tabela 13. Obiekty wpisane do rejestru zabytków.
Tabela 14. Struktura powierzchni Gminy Wiskitki wg stanu własności w 2005 r.
2. Spis rysunków
Rys.1 Położenie pow. żyrardowskiego w woj. mazowieckim
Rys.2 Położenie Gminy Wiskitki w pow. żyrardowskim.
3. Spis wykresów
Wykres 1. Powierzchnia Gminy Wiskitki na tle gmin z powiatu żyrardowskiego
w 2005r. [km2].
Wykres 2. Gęstość zaludnienia Gminy Wiskitki na tle gmin z pow. żyrardowskiego (stan na
31.12.2005r.).
Wykres 3. Liczba ludności w Gminie Wiskitki w latach 1996 – 2005.
Wykres 4. Liczba ludności w Gminie Wiskitki na tle gmin z pow. żyrardowskiego (stan na
31.12.2005r.).
Wykres 5. Przyrost naturalny na 100 mieszkańców w Gminie Wiskitki w latach 1996 – 2005.
Wykres 6. Ruch migracyjny w Gminie Wiskitki w latach 1996 – 2005.
Wykres 7. Bezrobotni wg wieku w 2005r.
Wykres 8. Bezrobotni wg wykształcenia w 2005r.
Wykres 9. Liczba bezrobotnych w Gminie Wiskitki w latach 1994 – 2005.
Wykres 10. Bezrobocie w Gminie Wiskitki na tle gmin z pow. żyrardowskiego w 2005 r.
Wykres 11. Dochody i wydatki w Gminie Wiskitki w latach 1997 – 2005
Wykres 12. Podatki i opłaty lokalne w Gminie Wiskitki w latach 1997 – 2005
Wykres 13. Mieszkania zamieszkane w budynkach wybudowanych w latach 1918 – 2002
Wykres 14. Mieszkania zamieszkane wg powierzchni użytkowej w 2002 r.
Wykres 15. Ilość wydanych pozwoleń na budowę w Gminie Wiskitki w latach 2000-2005
Wykres 16. Ilość wydanych pozwoleń na budowę w Gminie Wiskitki w latach 2000 – 2005.
Wykres 17. Ilość obiektów budowlanych przekazanych do użytkowania w Gminie Wiskitki
w latach 2000 – 2005.
Wykres 18. Ilość obiektów budowlanych oddanych do użytkowania w Gminie Wiskitki
w latach 2000 – 2005.
Wykres 19. Liczba osób korzystających z opieki społecznej w Gminie Wiskitki
w latach 1997 – 2005.
Wykres 20. Struktura powierzchni gruntów na terenie Gminy Wiskitki w 2005r.
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
63
STRATEGIA ROZWOJU GMINY WISKITKI
MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE
1. Dane uzyskane z Powiatowego Inspektoratu Budowlanego,
2. Dane uzyskane ze Starostwa Powiatowego w Żyrardowie,
3. Dane uzyskane z Urzędu Gminy Wiskitki,
4. Dane uzyskane od Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody,
5. Folder Związku Międzygminnego „Mazowsze Zachodnie”,
6. „Katalog województwa mazowieckiego - miasta, powiaty, gminy”
7. „Plan ochrony Bolimowskiego Parku Krajobrazowego” – faza 2 i 4, Urząd Wojewódzki
w Skierniewicach, Warszawa, październik 1996r.,
8. „Plan rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa na lata 2007 – 2013 (z elementami
prognozy do roku 2020)”, Ministerstwo Rozwoju Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa,
marzec 2005 r.,
9. „Plan rozwoju lokalnego – Gmina Wiskitki”, EPRD Biuro Polityki Gospodarczej i
Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o., Kielce,
10. „Podstawowe informacje ze spisu powszechnego – Gmina Wiskitki’ 2002” Urząd
Statystyczny w Warszawie,
11. „Program ochrony środowiska w Gminie Wiskitki na lata 2004 – 2012”, czerwiec
2004,
12. „Sprawozdanie z wykonania Budżetu Gminy za 2003 i 2004 r.”,
13. „Strategia rozwoju Gminy Wiskitki”, czerwiec 1997r.,
14. „Strategia rozwoju powiatu żyrardowskiego”, Żyrardów 2005,
15. „Studium urbanistyczno – historyczne”, Warszawa, 1987 r.
16. „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Wiskitki”,
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-PROJEKTOWA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO
„Mazowsze Zachodnie”
W Mszczonowie z siedzibą w Wiskitkach Plac Wolności 35
96-315 Wiskitki tel./fax. (0-46)856-93-94
64
Download