WPŁYW ODWODNIENIA ORGANIZMU NA

WPŁYW ODWODNIENIA ORGANIZMU NA ZDOLNOŚCI POZNAWCZE
CZŁOWIEKA
Nawet niewielkie odwodnienie może mieć negatywny wpływ na nasz nastrój,
zdolność uczenia się i poziom energii. Badania sugerują, że dzieje się tak za
sprawą neuronów w mózgu, które są w stanie rejestrować już małe ubytki wody
i być może sygnalizować ten stan innym częściom mózgu odpowiedzialnym za
nasze samopoczucie. Zdecydowana większość z nas po wodę sięga jednak
dopiero wtedy gdy pojawia się pragnienie. Niestety, uczucie to jest pierwszym
sygnałem, ze nasz organizm jest już odwodniony.
Nauka prawidłowego picia wody
Picie wody dopiero w momencie gdy zaczynamy odczuwać pragnienie nie jest
niestety właściwą metodą, ponieważ uczucie pragnienia oznacza, że nasz organizm
zaczyna się odwadniać Jest to szczególnie niebezpieczne
w przypadku małych
dzieci, które jeszcze nie potrafią wyrażać swoich potrzeb i osób w podeszłym wieku,
które często mają zaburzone odczucie pragnienia. Wodę należy pić systematycznie,
małymi łykami, powoli. Tylko wtedy, nasz organizm ma szansę utrzymać właściwy
poziom nawodnienia przez cały czas.
Odwodnienie to gorsze wyniki w pracy
Skutki nieodpowiedniego nawodnienia można zauważyć praktycznie od razu, ale
często nie zdajemy sobie sprawy z tego, co jest ich przyczyną. Bóle głowy,
osłabienie, senność, zmęczenie, spadek koncentracji, nastroju, sił fizycznych, chęci
do pracy umysłowej – te wszystkie objawy dokuczają zwłaszcza tym, którzy przez
większą część swojego dnia przebywają w suchym, klimatyzowanym biurze.
Pracownik, którego codzienna dieta jest uboga w czystą wodę, staje się rozdrażniony
i osłabiony, brakuje mu chęci do działania. Woda jest nam bowiem potrzebna dla
prawidłowego przewodzenia impulsów nerwowych, a więc – m.in. do pracy
umysłowej, zdolności logicznego myślenia i skupienia się na powierzonym zadaniu.
U osób w wieku podeszłym obserwuje się dodatkowo zaburzenia świadomości i
obniżony poziom przytomności.
Bóle głowy i zmęczenie to również skutki odwodnienia
W kwietniu 2014 roku, francuscy badacze przeprowadzili eksperyment mający na
celu ocenę samopoczucia człowieka w zależności od ilości wypijanych przez niego
płynów w ciągu doby. Grupa 30 osób, która dotychczas wypijała niewiele – poniżej
1,2 litra na dobę – została poproszona o zwiększenie tego spożycia do 2,5 litra.
Efekty były rewelacyjne! Ochotnicy deklarowali nie tylko ulgę ze względu na
zaspokojone pragnienie ale i ogólnie lepszy nastrój oraz mniejsze zmęczenie. Z kolei
grupa 22 osób, która zwykła pić spore ilości wody – od 2 do 4 litrów na dobę – przy
zmniejszeniu tego spożycia, sygnalizowała o znacznie pogorszonym nastroju, jak
również o bólach głowy, zmęczeniu, a nawet szybszych kontuzjach w czasie
aktywności fizycznej.
Kobiety odwadniają się szybciej
Nieco wcześniej, podobne wnioski sformułowali specjaliści z Uniwersytetu w
Connecticut, którzy do swojego badania zaprosili młode i zdrowe osoby o przeciętnej
w ciągu dnia aktywności fizycznej. Uczestnicy zostali poddani próbie odwodnienia
poprzez ćwiczenia, a następnie przeszli różne testy mające za zadanie określić ich
zdolności poznawcze. Sprawdzano czujność ochotników, czas reakcji, czas uczenia
się, czas zapamiętywania, zdolność koncentracji i rozumowania. Wyniki te
porównano z wynikami osób, które nie zostały poddane odwodnieniu. Jak się
okazało, niewielkie braki wody w organizmie wywołały u uczestników bóle głowy,
trudności w koncentracji, w zapamiętywaniu, jak również postrzeganie postawionych
uczestnikom zadań za trudniejsze. Obserwowano również niepokój, napięcie oraz
zmęczenie. Nasilenie tych objawów stwierdzano zwłaszcza u kobiet, które z racji
chociażby swojej budowy i większego udziału tkanki tłuszczowej, są bardziej
narażone na skutki odwodnienia.
Gdy brakuje wody – brakuje siły do ćwiczeń fizycznych
Regularne nawadnianie jest również istotne z punktu widzenia osób podejmujących
się różnego rodzaju wysiłku fizycznego, niekoniecznie wyczynowego. Okazuje się
bowiem, że odwodnienie stanowi jedną z najczęstszych przyczyn pogorszenia się
wyników całego treningu. Tłumaczy się to m.in. spadkiem ciśnienie krwi trenującego,
co osłabia jego siły oraz wzrostem temperatury jego ciała, który może spowodować u
niego dyskomfort. Ponadto, mogą pojawić się bolesne skurcze mięśni dodatkowo
utrudniające trening. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o właściwym nawodnieniu
organizmu zarówno przed, podczas jak i po odbytym wysiłku fizycznym.
Istnieją mocne dowody na to, że już nawet niewielkie braki wody w naszym
organizmie pozbawiają nas pełni sił fizycznych i psychicznych. Z całą pewnością
należy więc uwzględniać płyny w swojej codziennej diecie – nie tylko w formie zupy
czy herbaty, ale przede wszystkim czystej wody. Szklanka tuż po przebudzeniu oraz
zaraz przed położeniem się spać powinna być dla nas nawykiem podobnym do
mycia zębów, a picie jej między posiłkami w ciągu dnia – obowiązkiem, który
będziemy wpajać naszym dzieciom już od najmłodszych lat.
Bibliografia
1.
Armstrong L.E. i wsp., 2012, Mild Dehydration Affects Mood in Healthy Young Women, The Journal of Nutrition, 142,
382-388
2.
Bidzan L., 2010, Różnicowanie przyczyn zaburzeń funkcji poznawczych w wieku podeszłym, Geriatria, 4, 279-283
3.
Jastrzębski Z., Fizjologia człowieka – materiały informacyjne dla studentów, Bilans wodny organizmu. Regulacja
przyjmowania i oddawania wody. Granice odwodnienia. AWFiS kierunku Turystyka i Rekreacja, AWF Gdańsk
4.
PBS, 2014, Polacy a woda, Badanie zrealizowane na zlecenie stowarzyszenia „Woda w Pracy i w Biurze” na 1000
osób w grupach wiekowych od 15 lat do 59 lat i więcej
5.
Pross N., i wsp., 2014, Effect of chan ges intake on mood of high and low drinkers,
6.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Jak przygotować się na upał, http://rcb.gov.pl/wp-content/uploads/upa%C5%82-
7.
Shimizu M. i wsp., 2010, Physical signs of dehydration in the elderly, Internal Medicine (Tokyo), 51(10), 1207-1210
poradnik-24062014.pdf, stan na 10.02.2015 r.