Plan wynikowy - Podstawy socjologii i psychologii społeczn…

PROPOZYCJA PLANU WYNIKOWEGO OPARTEGO NA PODRĘCZNIKU
Lecha M. Nijakowskiego, Podstawy socjologii i psychologii społecznej,
Difin, Warszawa 2009.
Uwaga: Plan wynikowy został przygotowany do działów programowych. Porządek
działów podano zgodnie z programem nauczania przedmiotu. Plan uzupełniono takŜe o
dodatkowe zagadnienia wprowadzone przez podręcznik. Autor zachęca jednak nauczycieli i
wykładowców do zastosowania porządku zajęć edukacyjnych zgodnego z podręcznikiem.
Na przykład dział II „Komunikacja społeczna”, na który przewidziano aŜ 30 godzin
dydaktycznych, ukazać trzeba w perspektywie interakcji symbolicznej i kształtowania
porządku społecznego (rozdział 2), przemocy symbolicznej i legitymizowania nierówności
społecznych (rozdział 5) oraz kultury popularnej i komunikacji masowej (rozdział 5).
Komunikacja społeczna jako zjawisko totalne wymaga naświetlenia z róŜnych punktów
widzenia, w miarę wprowadzania podstawowych pojęć i teorii. Z drugiej strony treści, które
powinny być wykładane razem są w programie nauczania sztucznie rozbijane na osobne
działy (zagadnienie interakcji, relacji jednostka-zbiorowość, więzi i grupy).
W podręczniku kaŜdy rozdział zawiera podstawowe terminy i pojęcia, które powinien
opanować uczeń. Dodatkowe materiały do pobrania ze strony www.lechnijakowski.com.
Materiał
nauczania
Podstawowe
pojęcia
Wymagania programowe –
uczeń potrafi:
•
•
•
Zadania
socjologii i
psychologii
społecznej
Przedmiot i
metody badań
stosowane w
socjologii i
psychologii
Modele i rodzaje
komunikacji
•
•
•
•
•
uzasadnić znaczenie
przedmiotu w kształceniu
technika administracji
posłuŜyć się terminologią z
zakresu socjologii i
psychologii
określić specyfikę języka
nauk społecznych
Poziom
Wykorzystanie
wymagań
Podręcznika
podsta ponad
(rozdział i
wowe podpodrozdział)
stawo
we
+
Wprowadzenie,
1.1.
odróŜnić teorię naukową od
ideologii i wypowiedzi
publicystycznej
określić przedmiot i zadania
socjologii i psychologii
społecznej
+
1.1., 1.3
rozróŜnić i
scharakteryzować metody
badawcze stosowane w
socjologii i psychologii
podać typy teorii
naukowych
+
1.2., 1.4
scharakteryzować składniki
procesu komunikacji
+
2.1., 2.3., 2.4.,
8.1., 8.2.
-1-
interpersonalnej;
Komunikacja
niewerbalna;
Rodzaje
komunikatów
•
Warunki
skutecznego
porozumiewania
się;
Zasady
aktywnego
słuchania;
Bariery w
skutecznym
porozumiewaniu
się
•
•
•
•
•
•
•
WyraŜanie i
odbieranie
krytyki;
Dyskusja jako
dialog
wielostronny
•
•
•
•
•
Rodzaje i dobór
argumentów w
dyskusji;
Komunikowanie
się pisemne i
publiczne
•
•
•
Zmienność i
stałość kluczowe
elementy
osobowości
człowieka;
Czynniki
•
•
•
•
scharakteryzować język jako
typ działania społecznego,
sformułować róŜne typy
komunikatów
odczytać komunikaty
niewerbalne
określić wpływ
komunikowania się na
jakość relacji
międzyludzkich
rozpoznać bariery w
porozumiewaniu się
zastosować zasady dobrego
słuchania
wskazać przykłady, gdy
język prowadzi do
dyskryminacji innych
określić wpływ zróŜnicowań
kulturowych na skuteczność
porozumiewania się
+
2.1., 2.4, 5.3.,
8.2., 8.3., 8.4
wyrazić i odebrać krytykę
sformułować argumenty w
dyskusji
podać przykłady mowy
nienawiści
podać przykłady
nieuprawnionej krytyki
zdefiniować medialną
„politykę skandalu”
+
8.2., 8.3, 8.4
zinterpretować komunikaty
oficjalne
dobrać techniki
postępowania w czasie
dyskusji stosownie do
okoliczności i tematu
ukazać znaczenie kontekstu
na odczytania znaczenia
komunikatu
+
2.4., 8.2, 8.3, 8.4
scharakteryzować
osobowość i jej strukturę
określić czynniki rozwoju
osobowości
wskazać czynniki
sytuacyjne i dyspozycyjne
scharakteryzować
+
2.3, 3.1, 3.4, 3.5,
4.1
-2-
+
+
rozwoju
osobowości
Typologie
osobowości
Potrzeby
psychiczne
człowieka i
sposoby ich
zaspokajania;
Motywacja i jej
wpływ na
zachowanie
społeczne
•
przedstawić róŜne typologie
osobowości
+
3.4
•
przewidzieć zachowania
jednostki na podstawie cech
jej osobowości
określić potrzeby
psychiczne człowieka i
wyznaczać ich hierarchię
udowodnić wpływ
motywacji na ludzkie
działanie
omówić znaczenie emocji
dla działania człowieka
+
2.4, 3.2, 3.3
określić czynniki
wpływające na
kształtowanie postaw
rozpoznać czynniki
społeczne wpływające na
zmianę postaw
podać aspekty postawy
+
3.1, 4.1, 4.2, 4.3,
7.2, 8.3, 8.4
rozróŜniać typy sytuacji
społecznych wpływających
na procesy psychiczne
objaśnić normatywny i
informacyjny wpływ
społeczny
+
2.1, 2.3, 2.4, 4.1,
4.3
•
•
•
Kształtowanie i
zmiana postaw
+
zaburzenia osobowości
•
•
•
Rodzaje sytuacji
społecznych;
Procesy
psychiczne
człowieka;
Normatywny i
informacyjny
wpływ społeczny
Teoria i reguły
wywierania
wpływu na ludzi
•
•
przedstawić teorie i reguły
wywierania wpływu na
ludzi
+
4.1, 4.2, 4.3, 5.3
Interakcje
międzyludzkie
•
zdefiniować interakcje
symboliczne i
niesymboliczne
określić rodzaje interakcji
międzyludzkich
+
2.1
scharakteryzować
zachowania uległe,
agresywne i asertywne
określić swoje asertywne
prawa
zastosować w kontaktach
+
2.4, 4.1, 5.3, 5.4,
8.2, 8.3
•
•
Nagradzanie i
karanie w
interakcjach;
Obrona przed
manipulacją;
Zachowania
asertywne
•
•
•
-3-
•
Jednostka a
społeczeństwo;
Więź społeczna
Grupy społeczne
i ich klasyfikacja;
Struktury
grupowe;
Pozycja i status
jednostki w
grupie;
Kierownictwo w
grupie
•
zdefiniować społeczeństwo i
więź społeczną
+
1.1, 2.1
•
rozróŜnić rodzaje grup
społecznych i wyjaśnić
mechanizmy ich
powstawania
określić czynniki
wpływające na pozycję i
status jednostki w grupie
scharakteryzować struktury
istniejące w grupach
przedstawić style
kierowania grupami
+
2.2
wyjaśnić mechanizmy
powstawania i przyswajania
norm grupowych
uzasadnić wpływ rodziny na
prawidłowy rozwój
jednostki
podjąć współpracę w grupie
+
2.2, rozdział 3,
4.3
zdefiniować dewiację
społeczną,
scharakteryzować formalną i
nieformalną kontrolę
społeczną
podać przykłady
współczesnych subkultur
+
Rozdział 4
zdefiniować pojęcia: naród,
nacjonalizm, grupa etniczna,
grupa etnograficzna
określić róŜne typy
nacjonalizmów
przedstawić róŜne
paradygmaty ujmowania
narodu w naukach
społecznych
+
7.1
•
•
•
Normy grupowe i
mechanizmy ich
przyswajania;
Zasady
współpracy w
grupach
społecznych
•
Kontrola
społeczna,
dewiacja
społeczna i
subkultury
•
•
•
•
•
Naród jako
zjawisko
kulturowe
•
•
•
Mniejszości
narodowe i
etniczne w
międzyludzkich techniki
asertywne
ukazać wpływ nagród i kar
na działania jednostki
•
zdefiniować pojęcia
„mniejszość narodowa” i
„mniejszość etniczna”,
-4-
+
+
+
7.2
Polsce
•
wymienić i
scharakteryzować
mniejszości narodowe i
etniczne w Polsce oraz
określić ich liczebność
Konflikty
etniczne i
separatyzmy
Ludobójstwa
•
zdefiniować konflikt
etniczny
określić główne konflikty
etniczne na świecie
zdefiniować ludobójstwo i
ukazać konfliktowy
charakter tej definicji;
wymienić i omówić
przypadki ludobójstw
•
•
•
Państwo i jego
funkcje
•
•
Podstawy władzy
•
•
Socjologia prawa
•
•
•
Partie polityczne
•
•
+
7.4
zdefiniować pojęcie
„państwo”
określić funkcje państwa
+
6.3
zdefiniować władzę i podać
jej typy
określić sposoby
legitymizacji nierówności
społecznych
+
5.2, 5.3
+
zdefiniować świadomość
prawną,
scharakteryzować postawy
wobec prawa
wyjaśnić, kiedy prawo jest
skuteczne
6.2
zdefiniować i
scharakteryzować partie
polityczne
wymienić i
scharakteryzować główne
polskie partie polityczne
+
6.3
Uprzedzenia i
dyskryminacja
•
określić przyczyny
powstawania stereotypów,
uprzedzeń i dyskryminacji
+
7.2
Samorząd
terytorialny - rola
i funkcje;
Społeczność
lokalna
•
wyjaśnić czym jest
wspólnota, a czym
stowarzyszenie
określić rolę i znaczenie
społeczności lokalnych dla
+
6.4
•
-5-
•
Instytucje
rządowe i
pozarządowe i
ich rola
społeczna
•
Konflikty
społeczne –
definicja,
klasyfikacja,
przyczyny
•
•
•
Kierowanie
konfliktem;
Pokojowe
metody
rozwiązywania
konfliktów;
Skutecznie
negocjowanie.
Zasady i strategie
•
Wywiad
prasowy,
telewizyjny zasady jego
udzielania i
przygotowywani
a. Konferencja
prasowa
•
•
•
•
•
•
SłuŜebna rola
urzędnika
•
•
kształtowania toŜsamości
jednostki
zdefiniować zasadę
pomocniczości
zdefiniować społeczeństwo
obywatelskie i omówić jego
kondycję w Polsce
wytłumaczyć znaczenie
zaufania dla Ŝycia
społecznego
+
6.1, 6.3, 6.4
zdefiniować konflikt
społeczny i dynamikę jego
rozwoju
scharakteryzować
podstawowe konflikty
współczesności i określić
ich przyczyny
+
Rozdział 5
skonstruować na
przykładach plany
kierowania typowymi
konfliktami
zidentyfikować pokojowe
metody rozwiązywania
konfliktów
zdefiniować pojęcie
interwencji humanitarnej
+
5.4, 7.5
udzielić wywiadu i
zaprezentować się w
wystąpieniach publicznych i
w mediach
wykorzystać w działaniu
funkcje prasy i telewizji
zorganizować konferencję
prasową
omówić ograniczenia i
dysfunkcje mediów
masowych
+
Rozdział 8
zanalizować zachowania
urzędnika wobec
interesantów i
zaproponować optymalne
rozwiązania dla obu stron
wykazać słuŜebną rolę
urzędnika
+
6.1
-6-
•
scharakteryzować typ idalny
biurokracji w ujęciu Maxa
Webera
Opracował: dr Lech M. Nijakowski
(Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego)
([email protected])
-7-