2.43. NIE ! uzależnieniom Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska Co to jest uzależnienie? Uzależnienie dotyczy naszej psychiki lub ciała. uzależnienie psychiczne - to trudna do przezwyciężenia chęć zażywania określonego środka uzależniającego. uzależnienie fizyczne – to konieczność przyjmowania tego środka w obawie przed objawami abstynencji. Uzależnienie prowadzi do nałogu, w którym człowiek staje się niewolnikiem określonej substancji chemicznej. Nałóg to silnie utrwalony, zły nawyk. Nałóg jest zjawiskiem negatywnym i szkodliwym, który prowadzi do ujemnych następstw zdrowotnych i społecznych. Pojęcia „uzależnienie” i „nałóg” często używane są zamiennie. Środki psychoaktywne Do środków psychoaktywnych należą m.in.: Alkaloidy ( teina, kofeina, nikotyna), Opiaty (morfina, heroina), Leki psychotropowe ( lekarstwa nasenne, uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne), Alkohol. Środki psychotropowe działają wybiórczo, głównie na ośrodkowy układ nerwowy i wpływają na stan psychiczny człowieka, zmieniając jego nastrój lub zachowanie. Każdy nadużywany środek psychoaktywny uzależnia!!!!!!!! Rodzaje uzależnień Lekomania – nadużywanie leków, w tym psychotropowych, Alkoholizm – nadużywanie alkoholu, Narkomania- uzależnienie od narkotyków twardych (kokainy i heroiny) i miękkich (marihuany, ecstasy i LSD), Nikotynizm – uzależnienie od papierosów, Lekomania, narkomania i alkoholizm to bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia, potencjalnie śmiertelne choroby. Uzależnienia Lekomania, narkomania, alkoholizm i nikotynizm to choroby utajone, które są trudniej wykrywalne, gdyż osoby uzależnione często żyją w nieświadomości jej posiadania. Objawy bywają niezauważalne przez najbliższe otoczenie. Granica między kontrolowanym używaniem, a uzależnieniem jest trudna do wytyczenia. Fizjologiczne konsekwencje spożycia alkoholu i branie narkotyków różnią się w zależności od rodzaju substancji. Większość z nich (alkohol, nikotyna, marihuana, inne narkotyki, środki halucynogenne) działają niemal natychmiast. Najczęściej zmieniają one poczucie rzeczywistości i jej ocenę oraz modyfikują doznania zmysłowe. Efekty działania jednych środków odurzających (np. alkoholu) odczuwalne są przez kilka godzin i innych (marihuana) przez kilka dni. Wiele tragicznych wydarzeń to bezpośredni skutek spożywania środków odurzających. Zbyt często dochodzi do przedawkowania narkotyków i wypadków drogowych spowodowanych jazdą po pijanemu. Kto ? Osoby niedojrzałe emocjonalnie mają znacznie więcej niż inni problemów z pokonywaniem różnorodnych trudności życiowych. Często posiłkują się "podpórkami". Dla jednych taką podpórką będą leki, narkotyki a dla innych znacznie łatwiej dostępny alkohol. Do cech, które obok niedojrzałości emocjonalnej spotykane są często u osób uzależnionych należą m.in.: nadmierna zależność, mała odporność na frustrację, trudność w wyrażaniu uczuć, wysoki poziom niepokoju w relacjach interpersonalnych (międzyludzkich), poczucie izolacji, niska samoocena, bądź poczucie wielkości, perfekcjonizm, zmienny stosunek do autorytetów, poczucie winy itp. Dlaczego? Najczęstszymi powodami u dzieci i młodzieży sięgania po narkotyki są: Ciekawość. Presja kolegów i koleżanek. Aspirowanie do dorosłości. Niezadowolenie z siebie i swojego życia. Konflikty i napięcia wewnętrzne. Problemy w szkole lub w domu. Robienie na przekór dorosłym. Brak atrakcyjnych sposobów spędzania wolnego czasu. Alkohol Alkohol jest dla zdrowych i dorosłych osób, które potrafią powstrzymać się od jego nadużywania. Większość ludzi przed ukończeniem 13-15 lat ma już za sobą pierwsze kontakty z alkoholem. Na całym świecie prawo zabrania sprzedaży napojów alkoholowych osobom przed ukończeniem 18 roku życia, a w niektórych krajach 21 roku życia. Nawet niewielkie ilości alkoholu, niegroźne dla dorosłych, mogą uszkadzać procesy rozwojowe dzieci i młodzieży. Dotyczy to nie tylko rozwoju biologicznego, ale również procesów związanych z uczeniem się i zapamiętywaniem oraz z rozwojem uczuciowym. Gdy człowiek ma kilkanaście lat, kształtują się fundamenty jego umysłu i osobowości. Metaforycznie można powiedzieć, że ETOH (alkohol etylowy) wypłukuje cement z tych fundamentów. Alkohol i młodzież W młodości powstaje podstawowa mapa orientacyjna dla dalszej drogi życia Jest to czas, gdy człowiek odkrywa różne barwy uczuć - alkohol zamazuje różnorodność i bogactwo autentycznych przeżyć. Oszołomienie alkoholem dostarcza fałszywych informacji i drogowskazów. Młody człowiek uczy się wiązać swoje przyjemne stany emocjonalne z alkoholem, a nie z konkretnymi wydarzeniami życiowymi i w ten sposób oddala się od rzeczywistości. Niestety, w ostatnich latach coraz więcej dzieci i młodzieży pije napoje alkoholowe, dorośli nie tylko im ten alkohol sprzedają, ale prawie przestali zwracać na to uwagę. Młodzi ludzie mają znacznie niższą tolerancję na alkohol i znacznie szybciej się uzależniają. Zamiast odkrywać prawdę o sobie i o życiu w naturalnych i autentycznych doświadczeniach osobistych, uczą się pośpiesznego i złudnego manipulowania własnymi uczuciami i umysłem. Widok pijącej młodzieży mało kogo dziwi, mało kogo gorszy. Dezaprobata wobec picia wszelkich napojów alkoholowych i słabych i mocnych z wiekiem staje się coraz rzadsza. Ponad połowa nastolatków z tych, którzy już próbowali alkoholu, napiła się go po raz pierwszy przed ukończeniem 12 roku życia. a c.d. Alkohol i młodzież Zdecydowana większość uczniów pijących alkohol (81%) twierdzi, że rodzice o tym wiedzą. Najczęściej reakcja rodziców na picie ich nieletnich dzieci sprowadzały się do rozmów interwencyjnych, mówienia o szkodliwości picia (35%) oraz awantur i prób karania (6%). Na uwagę zasługuje fakt, że co trzeci rodzic nie zareagował wcale, a co piąty sam poczęstował swoje dziecko alkoholem. Uczniowie znają negatywne konsekwencje picia alkoholu. Większość wie, że alkohol szkodzi zdrowiu (90%), może spowodować kłopoty w nauce lub pracy (85%), wpływa na inne ryzykowne zachowania (84%). Młodzi ludzie zdają też sobie sprawę, że może uzależnić (80%). Im starsi, tym więcej wiedzą o zagrożeniach związanych z piciem, jednak ta wiedza nie powstrzymuje ich przed sięganiem po alkohol. Trzeba pamiętać, że kobiety i mężczyźni odmiennie reagują na napoje alkoholowe, gdyż taka sama ilość alkoholu może szybciej zaszkodzić kobiecie niż mężczyźnie. Prawdopodobnie jest to spowodowane faktem, że organizm kobiety produkuje mniejsze ilości enzymu utleniającego alkohol. Nadużywanie alkoholu Spożywanie nawet niewielkich ilości alkoholu w okresie dojrzewania człowieka uszkadza jego organizm, umysł, życie uczuciowe oraz przeszkadza w rozwoju. Każde używanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie jest nadużywaniem i jest niepożądane. Nadużywanie to picie alkoholu: • zbyt wcześnie • w zbyt dużych ilościach • w nieodpowiednich okolicznościach Skutki picia alkoholu przez młodzież Alkohol pity przez młodzież : Uszkadza zdolność do uczenia się i zapamiętywania. Prowadzi do konfliktów i zachowań naruszających prawo lub obyczaje. Psuje kontakty miedzy dziewczętami i chłopcami. Jest źródłem napięć i konfliktów z rodzicami. Obniża kondycję fizyczną. Utrudnia rozwój uczuciowy. Objawy uzależnienia od alkoholu Uzależnienie od alkoholu, czyli alkoholizm jest chorobą, która zaczyna się i rozwija podstępnie, bez świadomości zainteresowanej osoby. Polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnej śmierci. Objawy tej choroby to przede wszystkim takie zjawiska jak: Zmiana tolerancji na alkohol Podwyższenie tolerancji ujawnia się, gdy wypicie tej samej ilości alkoholu powoduje słabsze niż poprzednio efekty - żeby uzyskać ten sam efekt co poprzednio trzeba wypijać więcej niż kiedyś. Obniżenie tolerancji ujawnia się, gdy przy dawkach alkoholu mniejszych niż poprzednio pojawiają się podobne efekty nietrzeźwości. Subiektywne poczucie łaknienia alkoholu W miarę upływu czasu bez alkoholu pojawiają się nieprzyjemne doznania podobne do głodu i wewnętrznego przymusu wypicia, połączonego z poczuciem paniki i obawą, że się nie wytrzyma długo bez alkoholu. Koncentracja życia wokół picia Obecność alkoholu w życiu codziennym staje się czymś bardzo ważnym, dużo uwagi i zabiegów jest skoncentrowanych wokół okazji do wypicia i dostępności alkoholu. c.d. Objawy uzależnienia od alkoholu Utrata kontroli nad piciem Po wypiciu pierwszej porcji alkoholu ujawnia się niemożność skutecznego decydowania o ilości wypijanego alkoholu i o momencie przerwania picia. Zaburzenia pamięci i świadomości Po wypiciu pojawiają się dziury pamięciowe, całe fragmenty wydarzeń znikają z pamięci, mimo próby obrony pozorów rozumności i ciągłości postępowania coraz więcej rzeczy dzieje się poza świadomością osoby uzależnionej Nawroty picia po próbach utrzymywania okresowej abstynencji Od czasu do czasu człowiek dostrzega, że picie wymyka się spod jego kontroli i próbuje udowodnić sobie i innym, że potrafi nad tym zapanować, jednak próby te przynoszą niepowodzenie. Lekomania Lekomania, farmakomania, zależność lekowa to nawykowe nadużywanie leków, przeważnie nasennych, przeciwbólowych, ale także pobudzających i uspokajających, związane z zależnością psychiczną i fizyczną. Ustalono, że zjawisko nadużywania leków można podzielić na dwie grupy pojęć: toksykomania oraz przyzwyczajenie do leku. Przez toksykomanię określamy stan przewlekłej lub okresowej intoksykacji, spowodowanej powtarzającym się zażywaniem leku naturalnego lub syntetycznego. Cechami charakterystycznymi tej formy nadużyć są: niezwalczone pragnienie, potrzeba lub wewnętrzny przymus zażywania leku i zdobywanie go wszelkimi środkami; dążenie do zwiększenia dawek. Przez przyzwyczajenie określamy stan, wynikający z powtarzanego zażywania leku charakteryzujący się następująco: pragnieniem, albo niekoniecznie potrzebą kontynuowania zażywania leku, ze względu na lepsze samopoczucie po jego zażyciu; niewielką tendencję lub nawet jej brakiem do podwyższania dawek; Przyczyny narkomanii Nie wiemy, jaka jest przyczyna uzależnienia, ale z pewnością jest ono związane z właściwościami danego środka odurzającego. Także czas, dawki, środowisko i wiek, w którym zaczyna się kontakt z narkotykiem, mają swoje znaczenie. Współcześnie zmieniły się przyczyny i formy zażywania środków psychoaktywnych, wygląd zewnętrzny przestał być elementem identyfikującym subkulturę, której członkowie zażywają narkotyki. Zażywanie narkotyków przestało być przede wszystkim wyrazem buntu przeciw zakłamaniu i komformizmowi starszego pokolenia, staje się natomiast modą, formą spędzania wolnego czasu, zaspokojenia potrzeby przeżycia silnych wrażeń, czy też ucieczki od stresów i frustracji. Coraz większa liczba dzieci i młodzieży eksperymentuje z narkotykami i wypróbowuje ich działanie. c.d. Przyczyny narkomanii Obecnie narkomania stanowi nie tylko problem dotyczący dzieci i młodzieży z biednych dzielnic wielkich miast czy określonych grup młodzieży. Coraz bardziej masowe staje się zażywanie narkotyków na dyskotekach, zastępowanie nimi alkoholu, aby dodać sobie energii, umożliwić mobilizację organizmu do wysiłku fizycznego i umysłowego. Dzieci z natury są ciekawsze wszystkiego, co wydaje się mieć związek z dorosłością i ta ciekawość może je skłaniać do spróbowania działania środków psychoaktywnych. Próbowanie czy eksperymentowanie odbywa się najczęściej w okresie dorastania, a więc okresie przejściowym między dzieciństwem a dorosłością, który przypada na wiek 10-18 lat. Narkotyk potrafi wypełnić czas, zwłaszcza gdy odczuwa się nudę, potrafi stać się atrakcyjną przygodą. Dzieci oczekują natychmiastowej gratyfikacji i narkotyk potrafi tę potrzebę zaspokoić. Prawdy i mity o narkotykach Marihuana jest lekkim narkotykiem i nie uzależnia. NIEPRAWDA. Marihuana, podobnie jak haszysz jest uzależniająca. I chociaż uzależnia w nieco dłuższym czasie niż np. heroina, to jednak osobom, które ją palą trudno jest już po paru miesiącach zrezygnować z wypalenia skręta. Marihuana to niegroźne „zioło”. NIEPRAWDA. Marihuana uzależnia psychicznie. Może powodować niepokój, rozkojarzenie, pogorszenie koncentracji ,pamięci i obniżenie sprawności intelektualnej a także zobojętnienie i zniechęcenie do codziennych zajęć (syndrom motywacyjny). Jeżeli ktoś jest uzależniony, to musi brać narkotyki codziennie. NIEPRAWDA. Osoby uzależnione od amfetaminy, marihuany lub haszyszu mogą przerwać branie tych środków na pewien czas. Odstawienie narkotyku na parę dni nie oznacza jednak braku uzależnienia tylko po prostu chwilową przerwę w „braniu’’. Uzależniają się tylko słabi ludzie. NIEPRAWDA. Człowiek uzależnia się nie dlatego, że jest słaby lub silny, lecz w pierwszej kolejności, dlatego, że bierze narkotyki i podoba mu się ich działanie. Nie można też powiedzieć, że ludzie o silnej woli mogą brać środki odurzające i nic im się nie stanie. Każdy, kto zaczyna brać narkotyki, powinien liczyć się z uzależnieniem. c.d. Prawdy i mity o narkotykach To, czy uzależnię się od narkotyków, zależy wyłącznie od mojej woli. NIEPRAWDA. Wszyscy, którzy złapali się w pułapkę tego stwierdzenia mają dzisiaj ogromne problemy z narkotykami. Łączenie narkotyków z alkoholem jest niebezpieczne. PRAWDA. Tego typu kombinacje wzmacniają toksyczne działanie używanych narkotyków. Nigdy nie wiesz, co może się wydarzyć w wyniku takiego połączenia (wylew, zapaść lub chwilowa utrata przytomności). Biorę tylko dla przyjemności, nie uzależnię się. NIEPRAWDA. żaden z narkomanów nie zaczął brać, bo chciał się celowo i z premedytacją uzależnić. W mózgu osoby biorącej narkotyki po pewnym czasie następuje pewien „ przeskok’’ (wzrasta tolerancja, organizm zaczyna się uodparniać), po którym nie da już się wrócić do poprzedniego stanu. c.d. Prawdy i mity o narkotykach Brown Sugar to heroina. PRAWDA. Ze względu na słodko brzmiącą nazwę i sposób przyjmowania, niektórym ludziom Brown Sugar nie kojarzy się z najgroźniejszym narkotykiem - heroiną. Jednak tak samo działa i tak samo szybko uzależnia. Amfetamina poprawia zdolność umysłu. NIEPRAWDA. Amfetamina nie utrwala posiadanej wiedzy, ani nie przyspiesza nowej. Pozwala wprawdzie na aktywność przez całą dobę, jednak kosztem wyczerpania organizmu i depresji, kiedy narkotyk przestaje działać. Ponadto silnie uzależnia. Istnieje podział na narkotyki „twarde” i „miękkie”. NIEPRAWDA. Nie ma narkotyków „twardych” ani „miękkich”, są tylko wolniej i szybciej uzależniające. Syndrom amotywacyjny jest efektem zażywania amfetaminy. NIEPRAWDA. Syndrom amotywacyjny jako stan apatii i rezygnacji pojawia się po dłuższym okresie palenia marihuany lub haszyszu. Jest to stan charakteryzujący się rezygnacją ze wszystkiego, co dotąd było ważne, a więc: szkoły, przyjaciół, hobby, czy dbania o własny wygląd. c.d. Prawdy i mity o narkotykach Wszystkie narkotyki uzależniają psychicznie, a tylko niektóre psychicznie i fizycznie. PRAWDA. Tylko opioidy i barbiturany powodują uzależnienie psychiczne połączone z fizycznym. Pozostałe narkotyki uzależniają psychicznie. Datura stramonium, czyli bieluń dziędzierzawa to roślina silnie odurzająca. PRAWDA. Bieluń ma działanie mocno halucynogenne, zawiera w swoim składzie substancje trujące. Morfina stosowana w medycynie nie powoduje uzależnienia. NIEPRAWDA. Morfina jako alkaloid opium powoduje uzależnienie fizyczne i psychiczne już po 14 dniach regularnego dożylnego zażywania. Heroina to najbardziej niebezpieczny narkotyk. PRAWDA. Heroina z uwagi na ogromną siłę działania oraz powodowanie w szybkim czasie degradacji narządów wewnętrznych i ze względu na szybkie uzależnienie, rzeczywiście uważana jest za najbardziej niebezpieczny dla życia narkotyk. Może uzależnić już po pierwszym razie. Narkotyki w Polsce Staliśmy się krajem konsumentów narkotyków. Dotąd konsumpcja także była wysoka, ale Polska słynęła głównie jako producent amfetaminy. W ciągu ostatnich czterech lat, popyt na niektóre nielegalne środki odurzające wzrósł ponad dziesięciokrotnie. Badania przeprowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie wskazują, że około 23% uczniów stołecznych szkół ponadpodstawowych miało kontakt z amfetaminą, a ponad 8% z heroiną. Do tego dochodzi blisko 40% młodocianych, mających za sobą doświadczenia z marihuaną. W środowiskach młodzieżowych rozpowszechniło się i ciągle rośnie przyzwolenie na używanie nielegalnych narkotyków. Skutki uzależnień od środków psychoaktywnych dotyczą nie tylko zdrowia. Uzależnienia te mają bezwzględny wpływ na społeczną sferę życia człowieka, czyli na kontakty z rówieśnikami, szkołą, rodziną, prawem. Pozostaje też problem etyczny. ??? Przy porównaniu powodów, dla których ludzie sięgają po środki psychoaktywne, ze skutkami, które wywołuje ich nadużywanie, stwierdzamy oczywisty paradoks. Środki psychotropowe były brane w celu uwolnienia od smutku, strachu, obawy, lęku. Konsekwencją ich brania jest pogłębienie smutku, strachu, obawy, lęku. To, co miało pomóc, ostatecznie zrujnowało życie i zdrowie niejednego uzależnionego. To nie problemy, lecz brak umiejętności radzenia sobie z nimi są przyczyną chronicznego, negatywnego stresu, który prowokuje do sięgania po środki psychoaktywne. Warto więc nauczyć się rozwiązywać problemy, z którymi spotykamy się na co dzień. Nie unikniemy stresu, ale niech on zmusza nas do konstruktywnych działań. Detoksykacja Leczenie uzależnień trwa długo i jest bardzo trudne (więc lepiej nie ulegać nałogom ). Pierwszy etap terapii polega na odstawieniu substancji uzależniającej i odtruciu organizmu środkami farmakologicznymi czyli detoksykacja. W drugim etapie leczenie wspierane jest psychoterapią, która może trwać nawet kilka lat. Papierosy Spośród substancji wchodzących w skład dymu tytoniowego do najbardziej trujących należy tlenek węgla, który utrudnia oddychanie, powoduje nowotwory i choroby serca. Ale to nikotyna jest związkiem powodującym uzależnienie od tytoniu. Nikotynizm jest bardzo silnym uzależnieniem. Jest to najpopularniejsze uzależnienie na świecie. W nałogu tytoniowym najgorsze jest to, że palacz szkodzi nie tylko sobie, lecz także ludziom ze swojego otoczenia (palenie bierne) Moda?? Obecnie palenie jest niemal powszechne wśród młodzieży. Niepokojący jest fakt sięgania po papierosy przez coraz młodsze dzieci. W środowisku młodzieży istnieje nadal moda na palenie. Grupa przyjmuje wzory zachowań proponowanych jej przez autorytet, jakim jest przywódca, lider grupy. Jednostka chętnie przyjmuje styl życia otoczenia, w którym przebywa. Można spotkać także motywy indywidualne. Niektórzy liczą na to, że palenie pomoże im w rozładowaniu przykrych napięć. Gdy znajdują się w kawiarni, w dyskotece, przed egzaminem czy w innych trudnych sytuacjach, gdy nie bardzo wiadomo, co zrobić z rękami, wówczas sięgają po papierosa. Bo przecież tak właśnie postępują dorośli. Na płaszczyźnie intelektualnej nie sposób porozumieć się z osobą uzależnioną. Wszelkie próby dyskusji podejmowane z ludźmi palącymi kończą się niepowodzeniem, gdyż kierowane ku nim uwagi, uważają za bezpodstawne. Większość zaczyna palić w wieku kilkunastu lat, ze względu na presję środowiska kolegów, rodzeństwa i rodziców. Młodzi ludzie czują się doroślejsi paląc papierosy, a to obiecuje sukces społeczny. Sztuka odmawiania Każdemu zależy na opinii kolegów i koleżanek. Często zdarza się tak, że znajomi wywierają silny nacisk, któremu trudno się przeciwstawić. Czasem człowiek temu naciskowi ulega. Wielu młodych ludzi rozpoczyna „eksperymentowanie” z alkoholem i innymi środkami odurzającymi właśnie z powodu takiej presji. Jeżeli nie chcesz przegrać czegoś ważnego w życiu- naucz się podejmować trudne decyzje i odmawiać, kiedy grozi ci coś złego. Naucz się mówić NIE! Człowiek współczesny stał się niemal synonimem kogoś uzależnionego. W naszych czasach poważnym zagrożeniem jest nie tylko alkoholizm czy narkomania. Problemy bywają także z innymi uzależnieniami, często lekceważonymi czy zupełnie niedostrzeganymi przez rodziców, pedagogów czy też samych zainteresowanych. Do tych zjawisk należy uzależnienie od komputera oraz od Internetu. Procesów rozwoju techniki, w tym szczególnie technologii informacyjnej, nie da się zahamować. Należy jednak korzystać z niej umiejętnie i rozsądnie. Człowiekowi dla równowagi i zdrowia psychicznego zawsze potrzebny będzie drugi człowiek, najlepiej w bezpośrednim kontakcie, a nie poprzez Internet. Problemy wynikające z korzystania z komputera są przez jednych wyolbrzymiane, przez innych nie doceniane, a dla większości stanowią niezrozumiałą abstrakcję. Przesiadywanie przed komputerem, w porównaniu z innymi ,mogącymi spowodować uzależnienie zachowaniami, takimi jak picie alkoholu czy palenie papierosów, nie jest zasadniczo spostrzegane jako zachowanie negatywne. Dlatego też praktycznie nieuchwytny jest stan przejściowy, gdy osoba nie jest jeszcze uzależniona ale jest już na prostej, szybkiej drodze do rozwinięcia poważnego problemu. Gdy uświadamia ona sobie ze ma problem, lub gdy otocznie to w końcu dostrzeże, może być już głęboko uzależniona. Zasadniczą istotą uzależnienia od komputera nie jest komputer tylko utrata kontroli w sięganiu po określone formy korzystania z niego. Nie wszyscy korzystający z komputera, nawet bardzo intensywnie, wpadają w psychologiczną zależność. Nie spotyka się tego u osób, wykorzystujących komputer jako narzędzie pracy. Człowiek uzależnia się nie od maszyny, tylko od swoich psychicznych, emocjonalnych stanów jakie powstają w nim na skutek własnej działalności realizowanej dzięki komputerowi i przez komputer. I tak np. miłośnik gier komputerowych może uzależnić się od stanu skoncentrowanego silnego pobudzenia grą, emocjonalnego "haju" i poczucia satysfakcji z wygranej. Zależność od komputera może być niebezpieczna ponieważ może prowadzić do izolacji społecznej, skrajnego zaniedbania ważnych życiowych spraw, konfliktów rodzinnych i partnerskich, a przede wszystkim może doprowadzić samego uzależnionego do nasilonych w różnych stopniu negatywnych stanów i zaburzeń psychicznych. Należy także podkreślić, że zaprzeczanie iż problem istnieje pomimo ewidentnych tego oznak, oraz budowanie różnego rodzaju uzasadnień mających na celu udowodnienie tego sobie i otoczeniu, jest typowym zachowaniem osoby uzależnionej. Czy jesteś uzależniony od komputera? Dr Kimberly Young z Uniwersytetu w Pittsburgu wyróżniła 10 kryteriów diagnostycznych świadczących o uzależnieniu od Internetu: 1. Czujesz się zupełnie pochłonięty Internetem, myślisz o nim przez cały czas, także kiedy z niego nie korzystasz. 2. Aby osiągnąć satysfakcję, czujesz potrzebę używania Internetu przez coraz dłuższy czas. 3. Odczuwasz niemożność kontrolowania czasu korzystania z Internetu. 4. Kiedy usiłujesz ograniczyć korzystanie z Internetu lub całkiem z niego zrezygnować, odczuwasz niepokój i podenerwowanie. 5. Używasz Internetu, aby uciec od problemów lub kiedy dokucza ci poczucie bezradności, winy, lęku albo przygnębienia. 6. Okłamujesz członków rodziny, aby ukryć swoje wzrastające zaangażowanie w Internet. 7. Wystawiasz na szwank lub ryzykujesz utratę znaczącego związku, pracy, możliwości nauki lub karierę z powodu Internetu. 8. Powracasz do niego, nawet jeśli rachunki za korzystanie z Internetu przekraczają twoje możliwości. 9. Kiedy nie masz dostępu do sieci, występują u ciebie objawy zespołu abstynencyjnego (lęk, narastające przygnębienie, mimowolne „pisanie na klawiaturze”, obsesyjne myślenie i marzenie o Internecie). 10. Korzystasz z sieci dłużej niż początkowo zamierzałeś. Za uzależnioną uważa się osobę, która odpowie twierdząco na co najmniej pięć pytań. Czy jesteś uzależniony od Internetu? Czy spędzasz więcej czasu żeglując po Internecie, niż myślisz, że powinieneś? Czy zdarza Ci się traktować Internet jako ucieczkę przed kłopotami lub złymi nastrojami? Czy ktokolwiek z Twojej rodziny lub przyjaciół uważa, że zbyt dużo czasu spędzasz przy komputerze? Czy sprawia Ci trudność nie korzystanie z Sieci przez kilka dni? Czy żeglowanie w Sieci odbija się niekorzystnie na Twojej pracy lub nauce? Czy są jakieś szczególne miejsca w Sieci lub strony, którym jest Ci wyjątkowo trudno się oprzeć? Czy masz problem z kontrolowaniem swoich zakupów w Internecie? Czy wolisz rozmawiać on-line niż twarzą w twarz? Czy czerpiesz dużo przyjemności i satysfakcji z korzystania z Internetu? Diagnoza Jeśli odpowiedziałaś (łeś) cztery razy tak - wystarczy, że zachowasz ostrożność i umiar w odwiedzaniu ulubionych miejsc w Internecie. pięć lub sześć razy tak - masz jeszcze dużą szansę na szybkie rozwiązanie problemu i uniknięcie głębokiego uzależnienia. Już dziś podejmij stosowne działania! Jeżeli na siedem lub więcej pytań odpowiedziałeś twierdząco, mocno zastanów się nad sobą - straciłeś kontrolę nad korzystaniem z Internetu! Powinieneś poszukać fachowej pomocy terapeutycznej albo rozwiązać swoje problemy, przed którymi uciekasz w świat Sieci. Źródło testuhttp://scholaris.pl/cms/index.php/news/show_art?id=N3P3PXCG4NJP5KQOE3V15OT1&cat_id Zadania 1. Wymień 4 środki uzależniające. (1 p-t) 2. Wymień 4, twoim zdaniem, najczęstsze przyczyny, które skłaniają młodych ludzi do sięgania po alkohol lub narkotyki. (2 p-ty) 3. Na dyskotece kolega proponuje ci narkotyk i przekonuje, że pierwszy kontakt z narkotykiem nie powoduje nałogu. Podaj dwa argumenty, których użyjesz, aby przekonać go, że się myli. (2 p-ty) Źródła M.Jefimow, Puls życia, Nowa Era 2007r. W.Lewiński i wsp. Biologia1, Operon 2008r. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Drugi Elementarz, Warszawa 1994r. http://scholaris.pl/cms/index.php/news/show_art?id=N3P3PXCG4NJP5K QOE3V15OT1&cat_id=254 http://www.wielkopolska.policja.gov.pl/prewencja/images/stories/ZALACZ NIKI/narkotyki_-_informator.pdf