Spis treści Przedmowa ........................................................................................... 5 Regulamin pracowni chemicznej ......................................................... 8 Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy ............................................. 10 Zasady postępowania z odpadami chemicznymi na pracowni studenckiej ................................................................................ 12 Instrukcja postępowania w przypadkach oparzenia kwasem lub ługiem ................................................................... 14 Reguły nazewnictwa związków nieorganicznych .............................. 17 UKŁAD OKRESOWY: PIERWIASTKI s-, p-ELEKTRONOWE ... 41 ĆWICZENIE 1 ................................................................................... 43 Położenie pierwiastków w układzie okresowym, a ich właściwości chemiczne. Reakcje jonów metali grup głównych .......................................................................... 43 ĆWICZENIE 2 ................................................................................... 53 Położenie pierwiastków w układzie okresowym, a ich właściwości chemiczne. Właściwości fluorowców. ........ 53 UKŁAD OKRESOWY: PIERWIASTKI d-ELEKTRONOWE ........ 59 ĆWICZENIE 3 ................................................................................... 61 Położenie pierwiastków w układzie okresowym, a ich właściwości chemiczne. Reakcje jonów metali przejściowych: wanadu, chromu i manganu .................. 61 ĆWICZENIE 4 ................................................................................... 69 Położenie pierwiastków w układzie okresowym, a ich właściwości chemiczne. Reakcje jonów metali 3d-elektronowych: żelaza, kobaltu, niklu i miedzi ................... 69 ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE PIERWIASTKÓW d-ELEKTRONOWYCH ........................................................... 77 ĆWICZENIE 5 ................................................................................... 79 Szeregi spektrochemiczne .................................................................. 79 1 ĆWICZENIE 6 ................................................................................... 91 Ekstrakcyjne oddzielanie żelaza(III) od żelaza(II) i oznaczanie procentowej zawartości składnika głównego w soli żelazawej ........................................................................ 91 ĆWICZENIE 7 ................................................................................... 97 Rozdzielanie kationów metali przejściowych. Chromatografia jonowymienna ........................................................................... 97 ĆWICZENIE 8 ................................................................................. 109 Związki kompleksowe w roztworach wodnych. Wyznaczanie stałych trwałości kompleksów prostych metodą potencjometryczną ..................................................... 109 ĆWICZENIE 9 ................................................................................. 121 Związki kompleksowe w roztworach wodnych. Wyznaczanie stałych trwałości kompleksów prostych metodą spektrofotometryczną ................................................. 121 ĆWICZENIE 10 ............................................................................... 127 Związki kompleksowe w roztworach wodnych. Badanie kompleksów prostych i mieszanych metodą spektrofotometryczną ................................................. 127 ĆWICZENIE 11 ............................................................................... 135 Związki kompleksowe w roztworach wodnych. Identyfikacja kompleksu metodą spektrofotometryczną (metoda zmian ciągłych Joba) ................................................ 135 ĆWICZENIE 12 ............................................................................... 141 Badanie punktów izozbestycznych .................................................. 141 ĆWICZENIE 13 ............................................................................... 149 Badanie szybkości reakcji metodą miareczkowania ........................ 149 Utylizacja.......................................................................................... 156 Skorowidz ......................................................................................... 157 Literatura zalecana ........................................................................... 161 2